Fal’fal’aen nibay ngalang

Dawri michu wan’ug ngay nika gaman 120 a duw ni Wilbur nge Orville Wright a ranow u sukuki u dakaen e yaan’ u Kitty Hawk, North Carolina. Aningeg e yan u sukuki u December ni thilyeg e fayleng me bing a mab ko fal’ngin e invention u lane history ko fayleng.

Yanu sukuki ko ngiyal’ nem e bagel e tatamdag riy. Pi pagal ni walag nem e yid manang. Nge chitamanginrad, Milton. Arrogon, rus nag fak ni pagal nira buch binen’ rorow u sukuki arfan niyow ta’chilan row ngak dabkur ranow u sukuki biyay.

Ma dakur ranow riy—nge mada’ ko chiney. Machane 7 e duw ngamo’on ko historic day u Kitty Hawk, Milton Wright papa rorow e pii’ mo’towan row Wilbur nge Orville ngar ranow u sukuki u ta’abang ko so’omon rok ni guy row. Tomuren kar sul gow ko butt’, Orville ke fek e chitmangiy rok ko bin somm’on nge ta’a e changeg ni rayog ir ke thamiy i’ir.

Napan ni un u sukuki ni chuw u buut, ma Milton ni 82 e duw rok e ke patlin e murus ko yan u sukuki ma dariy e tamdag niyib ngak. Orville e toluul ngak e papa’ rok u dakaen e fal’fal’aen, “Tolang, Orville, tolang!”²

Rib chuchgur e ra mo’on ney nga ngongreg!

Machane sana fan niguma weliy mornga’agen a aviation nib yo’or yay e bochane gumnang rogon ni thamiy Wright nge tabinaw rok. I gag e “kug yan boch u lang u dakaen e Fayleng mug churu’-mug minmin boch.”³

Gali Pagal ni walag nem ni ranow u sukuki u so’omon, ni buch u lane 37 a duw u mo’on nin gargaleg, e bing a mab ni yo’or nge felel u lane yofas rog.

Machane, demturug ko urngin e fal’fal’aen ko yan u lang, kaba’ reb gelngin e fal’fal’aen’uy nib tolang boch ngalang. Dabay, nigad ra sap ko fal’fal’aen nitay Milton Wright ni toluul nag, “Tolang, Orville, tolang,” ma guba adag nigura weliy mornga’agen reb e fal’fal’aen nib tolang boch—ko uwgin nima yib riy, urgon ninge yib nga gumircha’andad, nge urgogon nigadra yan u fithik.

Ma dariy fan ningan noeg ni gubin e girdi’ e yiba’adag ningar fal’fal’aengad.⁴ Machane, ta’areb rogon ni ngan noeg ni gathi gubin e girdi’ mab fal’fal’aen. Rib kirban’ug ngay, ni, bo’or e girdi’, ni fal’fal’aen e mo’maw ningar patgad ngay.⁵

Mangfan e biney? Fa’anra fal’fal’aen e gadma gay ni gubin e ran, mangfan ni mo’maw ningad patgad ngay? Woed u lan ba tang ko country, sana gadbe sap nag a fal’fal’aen u bang ni susan ndabi sapniged riy.⁶

U mo’on ningad weliyed mornga’agen e fal’fal’aen, guba adag niggu weliy mornga’agen e ma’ar nima yib nga loelgey ni woed e depression, ma dariy a fulweg nib moem, ni woed e “Mu athamgil nge fal’ anum’.” Murwel rog e dabay e gathi nggu weliy kirebngin e ma’ar ko lug fa nggu ta’ nga buut. Fa’anra bay e pii ma’ar ney roem, maggube sak’iy fa gube par nga to’obem, nga’ud yoer gow u ta’abang. Boch e girdi’, e yadma pat ko fal’fal’aen ko boch a togta nima pii’ ayuw ko pii’ ma’ar ney u fithik e art. Thingarda pi’ed e magar ko pii ayuw ney.

Yofas e gathi kemus nibay e athim nib gel gelngin riy. “Ya rib tʼuf ni thingari yaeni aw, ni bay e thalin ko gubin banʼen.”⁷ Ni bochane ra’i yoer Got, ni woed nikanoeg u lane fare chep nib thothup,⁸ ma gathow e kagdowra yoer boch. Thamiy e kiriban’ e gathi kam gathay nag e gubin. U lane biney e yofas, e, fal’fal’aen nge kiriban’ e yow ma yan u ta’abang.⁹ Woed ni gubin med, ma i gag e kug thamiy boch e kiriban’, domomow, sabuut’ nge amith.

Machane, ku’ug thamiy boch e fal’ngin e fal’fal’aen ni yib nga lane yofas rog ni rib gel nug adag ninge par ni aram rogon ndabi chuw. Kug nang rog nira buch e ran’ey ni fa’anra gura laek Somoel mag yean u kanawo’en.

Gapas nra pii’ e gathi woed e bin ko fayleng.¹⁰ Rib mangil e birok. Rib tolang ngalang mab thothup. Yesus ke yog, “Yib e picha’an ninge yog e yofas rorad ngog, magura pii’ ni yo’or ngorad.”¹¹

Fare gospel rok Yesus Kristus e rib riyul’ “ni rib fal’ mornga’agen ko fal’fal’aen riy”!¹² reb bugngin e thin riy ni rib ta pii’ a athamgil! Thin nima chuweg-e tomal nge tin nib-gel tomalngin.¹³ Nge ba’ud-nag yang. Nikan ning u lang, niyibe nangfan uroem u lang, ko tin e manemus, nge fal’fal’aen nge mada’ ko tomur!

Iriram kanowa’an e murwel rok Got ngak pifak e bitir Rok. Iriram fan nikan sunmeginem—“ngeyog [nigur] e ngeyog e fal’fal’aen ngom”!¹⁴ kan gargalegem nrayog rom!

Chitamangdad nu Tharmiy e dawri mithag e kanawo’ ko fal’fal’aen. Gathi ba kathkath ndabni noeg. Bay nifan ngak e yo’or!¹⁵

Kan micheg ngak ko picha’an ni ra’ud lakaed e kanawo’ ko pigachalpan, miyadbe laek e tin nibe fil ko kanawo’an Somoel, nge motochiyal Rok, nge tayfan ko ma’ag nidted ngak Got. Ariram reb e micheg nib gel bugwan!

Gadmanang e picha’an niyidma yoeg nida’ani t’uf Got rorad ningar fal’fal’aengad, ya yadba fal’fal’aen dariy fan nidariy e teliw rodad.

Buge nangfan ma kugbe tayfan e tin ni yad be thamiy. Chitamangdad nu Tharmiy e ri b’adag gubin pifak ninge yog e fal’fal’aen ngorad, ere ke sunmiy e fayleng ni rib fal’ya’an ni fan ngodad, ninge pii’ e athamgil nge laniyan’dad, “migad guy u owchandad … me fal’fal’aen gumircha’andad.”¹⁶ Gag niguma yan u sukuki, e ma pii’ e fal’fal’aen ngog. Boch e girdi’ e yadba adag a tang, fa art, fa tin niyadba chaegngay, fa ya’an e gak’iy u waen.

Napan nigadbe share nag mornga’agen e fal’fal’aen nibe yib rok Somoel, ma rib t’uf ningad ninged nifan ngak e urngin dabni mithag rok bee’. Kemus ni gamad be yoeg ni Got a bay nib bo’or rok ni rayog ni nge pii’ ngodad nigad gubin. Reb e fal’fal’aen ni rib fal’ngin mab tolang ngalang—ba fal’fal’aen nidabiyog nra pii’ e fayleng reb. Iriram e re fal’fal’aen nira ma’anag e amith ko gumircha’, me tilaeg e riyaq, ma’i tilaeg e kiriban’uy.

Fal’fal’aen ko fayleng, e da’ani manemus. Dabiyog. Ma rogon ngonglan e tin ko fayleng a ra’i nun napan me lu’ud, me waer u buut’, nge kireb rogon fan. Fal’fal’aen u fathik got e bmangil, ya Got e manemus. Yesus Kristus e yib nigne lufegdad u dakaen e kireb me thilyeg e tin nikan gathay ko tin da’ani gathay. Yigo’ Ir e bay binef e gelngin rok, nikiyigo’ Ir e bay e fal’fal’aen rok ni manemus.

Fa’anra gab’adag ninge yog boch e biney e fal’fal’aen nga lane yofas rom, mag yib ngam un mag laek Yesus Kristus nge kanawo’ Rok. Ireray ea milekag ko yafos—nge ku boech nga tomuren. Wenig mu motoyil ngu weliy boch ma’amngin e kanawo’an e tatawo’ ningam man riy nge yog ngom e fal’ngin e fal‘fal’aen.

Kabab ngan’um fare bpin u lan fare New Testament ni athamgil nga’i po’ e richa’ rok u lan 12 e duw?¹⁸ I guy gubin mit a togta, ma dariy reb ni fal’ me’i gel e ma’ar rok. Ma’i rung’ag mornga’agen Yesus; ni gelngin ta faseg a ma’ar nge girdi’ e ni rung’ag ni yo’or yang riy. Machane urgon nrayog ninge faseg? Urgon nrayog ninge chuchgur Ngak? Ma’ar rok e woed ni “da’ani bi’ech” nikanoeg u lane fare motochiyal rok Moses ko ngiyal’ nem, ma dabiyog ninge chuchgur ngak bee’.¹⁹

I rush ni nge yani guy nge mada’ Nag nga po’owchan.

Machane, i ga’ar, “kemus ningu maath ko mad rok, mug gol ko ma’ar rok.”²⁰

Machane, mich rok e ke gel ko tamdag rok. Gel nag ir nga yanu fathik e girdi’ nge chuchgur ko gin nibay Somoel riy.

Manitaw, nib chuchgur. Me pii’ pa’ ngak

Min faseg ko ma’ar rok.

Gathi gad gubin ma ta’aborgon gad buchuw ko re bpin ney?

Bay boch ngiyal’ nigadra mul ko gay rogon ii chuchgur ngak Somoel. Krayag ni bay boch e girdi’ ni yad be ta’dad nga buut’. Ma toelngan’ rodad, e ra’i na’anggin nga’ud patlined e tin nib achichig binen’ e ra’i ga’fan bangiyal’ riy. Bay boch ngiyal’ ni gadma tafiney nag ni rogon a par rodad e dabiyog ninge pii’ e ayuw Rok ngodad—ni kanawo’ riy e rib palag ngodad.

Woed e re bpin ney, ma gag e kug fil boch nifa’anra gadra chuchgurgad ngak ngad maath gad Ngak, ma rayog ningad thamiyed a gapas, nge fal’fal’aen.

Yesus e ii fil, “Mugay, ma gara pat ngay.”²¹

Mitch u wun’ug ni re bugithin ney a gathi kemus nib thothup; bgel e bin be yip fan ngay.

Fa’anra gadra sap ko gin nibay e damomow, ta alan’, nge ta patlin riy, ma gadra pat ngay.

Machane, gadra sap nag e fal’fal’aen—fal’fal’aen u kanawo’an Somoel, ma gadra pir’eg.

Dabiyog ndab ni pat nga binen’ nifa’anra dawrud sap niged.

Gabe sap nag e fal’fal’aen?

Gamed ra gay, ma ran pirʼeg.

Yesus e ii fil, “Bay e tow’ath ko bin ningam pii’ ko binni ningam fek.”²³

Rayog ni futhik ii gay e fal’fal’aen, ma rogon nrayog ninggu pir’eg and nggu pii’ ngak boch e girdi’?

Pi walageg, gimed ma nang ma gu ma nang nib riyul’ ea biney! Fal’fal’aen e woed fapi flowa fa maloer ko grish ndabi ma’ ngabang.²⁴ Tin riyul’ e fal’fal’aen e ra’i yo’or nifa’anran share nag.

Da’ani t’uf binen riy nib bi’ech fa binen nib mo’maw.

Ma rayog ningad rin’ed binen nib moem.

Boed ni ngan meybil ni fan ko bee’ nu polo’ i gumircha’en.

Moeg e thin ngak bee’ nib mangil.

Ayuweg bee’ nge thamiy adag, tayfan, nge gonop.

Share nag reb e chep nib thothup nge tin nibe yip’ fan ngodad.

Fa kurayog ningam matal.

“Ni nge yog ni ngam nanged u napʼan, ni gimed be pigpig ngakʼ beeʼ ma arame ri gimed be pigpig ngakʼ e Got romed,”²⁵ ma Got e ra’i tow’ath nigem ni rib fal’rogon.²⁶ Fal’fal’aen nigara ayuweg bee’ nga’ e ra sul ngom biyay “nib fal’ n’umngin, ma bay nga buut’, nikan rurug u ta’abang, makan mil u dakaen.”²⁷

Bubadag ninggu piningmed ko tin baray e ran, wik, nge puul nibe yib:

• Mu cha’ariy, e ngiyal’ nigabe chuchgur ningem ngak Got.

• Sap nag ko gubin e rann e athapeg, gapas nge fal’fal’aen.

• Pii’ e fal’fal’aen ngak boch e girdi’ u to’obem.

Pi walegeg, pi fagar, nap’an ga ba bi’eg from thin rok Got mornga’agen fare Wo’en Rok Goth nib manemus, fol pi motochiyel ney, nge yaen ni ta’ab rogon Wo’en Rok, ga ba thamiy “fare gapas rok Got, nib tha’bi tolang,”²⁹ ni dariy fan e bay e magawon. Garam thamiy n’umngin yang e adag rok Got ni ra’i ga’yang u lan gumircha’em. Fare magal ko celestial ra ayuwegem u fithik e magawon rom, nge ga ra thamiy fare ban’en nib tha’bi thothup ko dabiyog ba guy. Ga ra thamiy fare ya’el ba chibiy ko biney e fayleng.

Ma woed i Milton Wright, sana gara toluul nib ga’lamam, “Tolang, Papa, tolang!”

Gadra pat ko fal’fal’aen nib tolang boch ngalang nifa’anra gadra yib ngak e Chitamangindad nu Tharmiy nge fare Fak Ni Pagal. Iraray e meybil rog nge tawa’ath rog u dakean fithngan nib thothup Yesus Kristus, amen.