Te Tia Kamaiu te Mwatita n Tia Reirei

Ngke e roko te Uea nako aon te aba, iai Ana rabuna ibukin te mwaninga ae katukaki n Ana iango, n aron ae ti karaoia, ma E, tangiriira, n rikirake man te tangira nakon te tangira (tara D&C 93:11–17). E reireinaki iroun Tamana are i Karawa (tara Ioane 8:28; 12:49) ao irouia ana tia reirei aika maamate. N aron are e taekinna Unimwaane James E. Talmage (1862–1933) kaain te Kooram n Abotoro ake te Tengaun ma uoman: “Ara atatai n aron maiuia tenaan Iutaia n te roro anne e kakoaua te rongorongo bwa Kristo ngke te ataeinimwaane e bon reireinaki raoi n te tua ao ni booki aika a tabu, ibukina bwa reiakinaia ataei te tua ao koroboki aika a tabu bon te bwai ae tataneiai te aba iai. E ikoikoti rabakau man te kamatebwai, ao ni karekea te wanawana man te tataro, iango, ao te mwakuri.”¹

Man maiuna ngke E uarereke ni karokoa E moana Ana mwakuri ma aomata, te karaki ae reke iroura Ibukina bon n ana tai n anga reirei ni mwaneaban te Atua ngke 12 ana ririki, ni kabwarabwara te konabwai ni kona ni kabongana te wanawana ao te ataibwai: “Imwiin tenua te bong [Iotebwa ao Maria] a kunea ni mwaneaban te Atua, bwa e tekateka I buakoia taokita [ke taan reirei], n ongora irouia, ma n titirakiniia” (Ruka 2:46). Ana Rairairi Iotebwa Timiti e kamatata te kibu aei ao e kaotia bwa taan reirei a ongora nakon Iesu ao n Titirakinna titiraki.

Rikirakena n ataibwai imwain ae E moana Ana mwakuri E riki bwa te katooto n te reirei are E angan Hyrum Smith n 1829: “E taku e na aki ukoukoria ni katanoata Ana taeka ma e na riai moa ni ukoukoria ni karekei Ana taeka. Ngkanne e na aki kabaeaki newena, ao, ngkana e tangiria, e na karekea Tamneina ao Ana taeka, riki mwaakan te Atua n anai nanoia aomata” (tara D&C 11:21).

Ti kona naba ngaira n ukoukori koroboki aika a tabu ibukin reirei ao kairi ngkana ti waakina ara mwakuri, e ngae ngke te mwakuri anne te wewete ae boou, te tabe ae boou (n aron te nakoanikaro), ke reirei ni bootakin te utu n te tairiki.

Ngke e a moana Ana mwakuri, e kaririaki Iesu iroun te riaboro. Uoua ma ibuakon kariiri ake teniua e moanaki ma te rongorongo ae kararaoma: “Ngkana tao Natin te Atua ngkoe” (Mataio 4:3, 6). N totokoa Taatan, e a tia te Tia Kamaiu ni mwanewei tenua kiibu man te O Tetemanti, ae kangai, “E koreaki ae kangai …” (kiibu aika 4, 7, 10).

E reireiniia naba te Tia Kamaiu Ana taan iriiria rinanon katooto man koroboki aika a tabu bwa ko na kanga n tokanikai i aon te buakaka. Reireinakiia aomata bwa a ana tokanikai i aon te buakaaka ke ni kaitarai mwiin mwakuri aika moan te buakaka, te Mwatita n Tia Reirei e taekina te rongorongo man te O Tetemanti: “E koaua ae I a tuangngkami bwa a na maiu riki I-Totom ma I-Komora nakon te kaawa arei [aomata ake aki butimwaea Ana euangkerio]” (Mataio 10:15).

Ngkana ti karinea, iai n ana taeka te Atua te mwaaka ae kona ni kamanoko: “Ao ane e ongo n a ana taeka te Uea, ao n taua ni kamatoa, ao a ana bon aki maamate; ao a ana aki kona naba n rootaki ni korakoran kanoan ana kainikatebe teuare e buakaka” (1Nibwaai 15:24).

Teuana au kibu ae mamate nanou iai ni kaitara Taatan n te bong aei bon te kibu are e taekinna bwa e mena iaora matan te Uea, mani mena I nuukan ara kangaanga (tara D&C 38:7). E kanakoa n aki toki te kewe “akea temanna ae e na ataia.”

E kaitauia burabeti ngkoa te Tia Kamaiu ao n taekin bwaai ake a taekin. N ni koron te tai aei, E tuanga Sidney Rigdon bwa e na kabonganai n anai aia taeka burabeti aika a tabu ni kakoaua ana taeka Iotebwa Timiti (tara D&C 35:23).

Taekinan te koaua ao taeka n reirei irouia burabeti n te O Tetemanti, te Tia Kamaiu e nanona Nooa (tara Mataio 24:37–38); Aberaam (tara Ruka 16:22–31; Ioane 8:56–58); Aberaam, Itaaka, ao Iakobwa (tara Mataio 8:11); Moses (tara Ioane 5:46); Tawita (tara Ruka 6:3); Eritai (tara Ruka 4:25–26); ao Itaia (tara Ruka 4:16–21; Ioane 1:23). E karinea naba ao e buotoka Ana waaki ae boou, Ioane te Tia Bwabetito (tara Mataio 11:7–11).

N ana kabwarabwara iaon te Tabuki, e karaoa ana reitaki ae kakawaki te Tia Kamaiu nakoia burabeti n te O Tetemanti ao aia reirei ni kaineti ma Ngaia. E kamatataaki aei man reitakin mwakoro n taeka man Taeka ni Kakabwaia (tara Mataio 5:3–11) ao man Itaia 61:1–3.²

Ti kona naba ngaira ni karineia burabeti n taai ake ngkoa ao n taai aikai man iangoia bwa tera aia reirei: ana taeka ao ana kantaninga te Uea (tara D&C 68:4). Ngkana ti katauraoi n angareirei man booki aika a tabu, ti riai n tataro mwaaka ni ukoukori reirei aika ti na tangiri n anga nakoia ake ti reireiniia.

Te rongorongo ae moan te kakawaki inanon maiun te Mwatita bon kabwarabwaraan “te kariki ni kamaiu” (tara Ioane 6). E kamataata Ana tua ao ni kabonganaan koroboki aika a tabu n ikotaki ma kakawakina nakoira.

Te bong imwain ae E anga ana rongorongo, e a tia te Uea ni karaoa te kakai ni kamwarakeia 5,000 te aomata, karekeia riki taan iriiria (tara Ioane 6:5–14). Ngkana aei ao tabeua riki kakai aki tau ni buokia ni kairiia tabeman bwa ana Kakoaua, E kauekea ni katanoata n te kabwarabwara iaon te kariki ni kamaiu bwa Antai ngaia. Te kabwarabwara aei e riki bwa te bwai n reirei nakoia Ana Abotoro, riki Betero, are e kakorakoraaki ana kakoaua (tarai kiibu 63–71).

Te Mwatita n Tia Reirei e kaineta a na reirei nakon taekan bwaai ake a riki n te O Tetemanti ni kabwarabwara taekan te berena ni kamaiu:

“E aki ti anganiko te berena ma i karawa Mote; ma e anganingkami Tamau te berena ni koaua mai karawa.

“Bwa ana berena te Atua e bon ruo mai karawa, man anga te maiu nakon te aonaaba” (Ioane 6:32–33; tara naba Te Otinako 16).

Ma ngaia are a taku nako Ina, “Ko na tai toki n anganiira te berena anne” (Ioane 6:34).

Ana kaeka e kaotaki n te bwaintangira n te maiu n tamnei ni Kinakina mai ieta bwa Natin te Atua, te Mesia ao te Tia Kamaiu ae kaman taekinaki: “Ngai te berena ni kamaiu: ane e nakoiu ao e na bon aki baki; ao ane e onimakinai ao e na bon aki taka” (Ioane 6:35).

Te Tia Kamaiu e katanoata te reirei ae roko ma ieta n ikota te Mwakuri ni kamaiu ma kanikinaean te berena ma te ran n te toa: “Ngkana kam aki kana irikon Natin te Aomata, ao ngkana kam aki nima raraana, ao akea te maiu inanomi” (Ioane 6:53).

Ti kakoaua te kabwarabwara aei bwa e kakorakora Betero, bukina bwa e kakoaua, “Ti kakoauako ao ti ataiko bwa bon Kristo ngkoe, are natin te Atua” (Ioane 6:69). Te kabwarabwara ibukin te berena ni kamaiu e bon kakawaki nakoira, ibukina bwa ngaira ti na onimakina ao ni kakoaua bwa Iesu bon te Kristo ngkana ti wareware, ni kamatebwaia ao n taekinna—tiaki ni manga bita taekana—te kabaeaki ae tabu ni kakorakoraira ao tabeman.

Ana mwaati n tokanikai te Uea n rin nako i Ierutarem bon kamatoaan Ana atatai ao kabonganakin booki aika a tabu: “E na karaoiroaki ae nako man aran Iehova” (Taian Areru 118:26; taraa naba Mareko 11:9–10). E mwananga nako Ierutarem iaon ana taongki, ni kakoroa nanon te taeka ni burabeti “Ko na bati ni kimwareirei, ngkoe ae natin Tion te aine: … noria e nako im am Uea: … ae toka i aon te aati” (Takaria 9:9; tara naba Mataio 21:4–5).

Man moan Ana mwakuri ae mamate nakon te Onaroka are i Ketetemwane, te kaibangaki, ao te ruanimate ae akea kanoana, are e a tia ni karaoia Iesu te Kristo—rinanon koroboki aika a tabu n taai ake rimoa ao Ana mwakuri, kakai, ao taian rongorongo—bwa Ngaia te Mesia ae e a kaman beritanaki.

N te Onaroka are i Ketemwane, e tataro Iesu, “Tamau, ngkana e riai i Roum, ao ko na uota nako te mangko aei mai Rou; ma akea au taeka, ma e na, tauaki am taeka” (Ruka 22:42). Taekinan rongorongon Ana ongotaeka ao Ana tokanikai n te mwakuri ni kamaiu ae akea tokina e kakoaua bwa Ngaia bon Natin te Atua, te kabanea n nakoraoi n tia reirei ae e na teimatoa ke n teimatoa ni maiu.

Koroboki aika a tabu a kakoaua ao a reirei taekan Iesu Kristo. Ngkana ti kabanei ara tai ma ngaia, ti na kona ni kinaa Ngaia ao Bwanaana. E taekinna te Uea bwa taekan te euangkerio bon tiaki mairouia aomata ke te aomata, ma bon ma Irou, ao anne ae ti riai ni kakoaua bwa bon mairoun te Uea ao tiaki te aomata” (tara D&C 18:34). I a tia ni kunea bwa ngkana I kabanea au tai ma koroboki aika a tabu moa n te mweenga ma kaain abau ao au utu, I rangin n nakoraoi riki n au mwakuri n ibuobuoki inanon te Ekaretia.

I tangiri booki aika a tabu. I kakoauai bwa bon ana taeka te Atua. Ti na reirei ma iai, n aron ae e a tia ni karaoia te Uea, inanon mweengara ao inanon ara mwakuri, bwa “tamaroan ana taeka te Atua” bon iai “korakoran riki korakorana” nakoia naake ti reireiniia (Aramwa 31:5).