Ti na Tibwa Ara Atatai iaon te Tia Kamaiu

Teuana te bwaintangira ae moan te kakaawaki inanon ara utu ao n anganiia tabeman bon “ataakin te Tia Kamaiu,” ke iroun Iesu Kristo.

Ma kaukan koron te tai iaoia aomata ni kabane, ao te bwaronran n raoiroin rabakau aika a boou. E uotaki n te roro ni karaobwai ao bwaai n reitaki, ni kakoroa bukin ana taetae ni burabeti te Uea are Beniamina.

Ngkai kaain te Kooram n Abotoro n te Tengaun ma Uoman, e weteaki bwa te tia kakoaua ae onoti “n aran Kristo nakon te aonaaba ni kabane” (R&B 107:23) ma katabeaki aika onoti iaon te Bwaburiki Abeati ao Komete ni Bwaai n Reitaki, I a kona ni kakoroa bukin te taetae ni burabeti aei—bwa “ataakin te Tia Kamaiu” e butanako ni kabuta te aonaaba—ni kabonganaakin rabakau n taai aikai ake a tauraoi nakoira.

N rongorongona rimoa, tamaroan boreeti ao kukune iaon rerio ao TV e karekea te rongorongo iaon Manga Kaokanbwaai n nako ni kabuta te aonaaba. Ti kona ni kunei katoton aei aika mwaiti, tabeua ake a tiku n ara ururing.

Inanon 10 te ririki n te Moan Mii ni Burabeti, ao teuana te namwakaina imwaain katean te Ekaretia, 5,000 katotoon Ana Boki Moomon a boretiaki. Mai ikanne, e raka iaon 175 mirion katoto ake a boretiaki.

Ni moaningabongin te Tabati, ko kona n ongora ke ni mataku n te kanakobwana n Katangitang ao Taekana aika Taekinaki, are e a nakon ana ka 5,000 taina ni kanakoaki. Te moan kanakobwana e karaoaki n te rerio ae maiu n 1929. Te moan kanakobwana n te maungatabu ni kabuta iaon te TV e karaoaki n 1949.

Kakaongoraana, inanon 1966, Beretitenti David O. McKay (1873–1970) e moana tataekinan bwaai aika a roko: “Kukune aika boou ma mwaakana ni kona ni karekea; te kakabwaia ke kamaunaaia aomata, are e na karekea taben te aomata ni kona ni babaire iaona ae moan te korakora are e a tia ni katukaki inanon bain te aomata. … Te roro aei e kaonaki ma kangaanga aika akea tiaia, n raonaki naba ma konabwaia aika a tuai tataekinaki.”¹

Inanon 1974, Beretitenti Spencer W. Kimball (1895–1985) e kabwarabwara ni miina ibukin bong aikaa na roko: “Te Uea e a tia ni kakabwaia te aonaaba ma tiaetaraite … aika a mwaiti. A kateaki ni karietataaki i karawa, n tataninga te kanikina n te kanakobwana n oki nakon koona ni kabane ake iaon te aba. … Ni koauana tiaetaraite aikai ai bon tibwa karikanbwaai n bwaai ake a kawakinaki ibukin taai aika a na roko n te kanakobwana n te aonaaba ni kabuta. … I kakoaua bwa e Uea e ingainga ni katikui inanon baira kukune ake ti tuai n nonori.”²

Ma rabakau aika boou aika a raka riki inanon te reitaki ao te kaongora aika a rang ni kamanenaaki n te intanete, e taraa n ae ti a tia ni kakaoaua inanon maiura kakoroan nanon taetae ni burabeti are e a kaman tataekin te Uea are Beniamina, Beretitenti McKay, ao Beretitenti Kimball.

Iai naba te baeten ae matata man rabakau aikai are e katea abanuean te Uea iaon te aba. I tangiria n tibwai katoto n aei ma ngkami.

Inanon 1996, te Ekaretia e moana kabonganaan te webu bwa te bwai ni kanako rongorongo ibukin tereitaki. Mai ikanne, e katautauaki bwa 260 webutiaite n te Ekaretia ake a mwanenaki kabonganaia, n ikotaki ma tiaite ake a tauraoi ni katoa aba ake ia kaain te Ekaretia aika a maeka iai, n oin aia taetae.

I ianga uoua katoto aika kinaaki iaon webutiaite aikai. Te moan bon LDS.org, kateaki inanon1996, are n te bong aei e karekea te mwaiti ae 24 te mirion are a roko iai n te ririki ao e raka iaon 1 te mirion iteran te mwaiti ni katoa ririki. A mwaiti kain te aro aika a kunea bwa te karikiram ibukin te angareirei ao maroro man maungatabu aika a tia n nako a reke ikai. Te kauoua Mormon.org, te webutiaite are e kateaki bwa e na kawarabwara te euangkerio nakoia kaain rarikira ao raoraora ake tiaki kaain te Ekaretia. Te tiaite aei e karekea te mwaiti ae 16 te mirion ake a roroko iai n te ririki.

Tamnei

phone with mobile apps

Tamnei iroun Getty Images

Te koaua, rabakau aika a boou e karikirakea te bokamou, ni kainnanoa te mwakuri korakora ae tau ao bwaai ni mwakuri bwa e na teimatoa. Ma kukune iaon te timati- tareboon e karokoa te mwaaka ni katikiti ao ni karekea te taata ae mwaiti are e kona n tautauaki. Mwaitin te taata aei e baireaki n tein ana burokuraem te mobaera ke “apps.” Te moan app are e mwanena te Ekaretia e otinako inanon 2007.

Katoto a kabaeaki ibukin kabwaiara ni kabonganan apps iaon te mobwaera ni kabutanakoa ara “atatai iaon te Tia Kamaiu.” I aki kabwarabwara kanoan apps aika a mwaiti ake a tauraoi i tabonibaim, ma aikai tabeua katoto iaon apps ake a ataaki iroumi:

Aikai a tia ni kabonganaaki mirion te tai irouia mirion ake taan kabongana.

Man kabwarabwaraana, bwaai n reitaki ibukin te Botanaomata bon rabakau iaon kabonganaan kaombiuta are e kona temanna ao bootaki n noria, karikia, ao n tibwauai rongorongo, iango, ao aekakin nako namakin iaon botaki nako ao rain.

Ni moa man 2010, te Ekaretia e moana butimwaean ao kabonganaan bwaai n Reitaki Ibukin te Botanaomata ni katabangaka “te atatai iaon te Tia Kamaiu.” Aio te bwai ae kabirimwaaka birin bwaai n reitaki. E tara n akea kabotauana ni birimwaakan te bitaki.

Teuana noorakin bwaai n Reitaki Ibukin te Botanaomata bwa n te tai are e mwengaraoi iai temanna ke ni mwengaraoi ma teuana te bwai are e toka iaona, e manga kaoti, ae boou riki, ke bubura riki, ke e akan ke e a tamaroa riki.

N na kabwarabwara teuatana nimaua bwaai n reitaki ake e kabonganai te Ekaretia bwa kawai n reitaki:

1. Facebook e raka iaon 2 te birion aika a kabongana n te aonaaba. Ikai, taan kabongana a katei oin aia rain n reitaki iaon te rain ma raoraoia.

2. Instagram bon te tabo n reitaki are boboto iaon tamnei ao witeo.

3. Pinterest kanga ai aron ae tabe ma katanoata. Ikai tamnei ake a nooraki a aranaki bwa “biin” ake a katekeaki iaon te raubaba. Aikai ake a kona n reke bwa taeka ni kaunganano ke tamnei aika kaunganano.

4. Twitter bon te tabo n reitaki are a kanakoi ao ni wareki iai rongorongo aika 280 maniia ae aranaki bwa “tweets.”

5. Kamanenaan te Snapchat n tamnei ao witeo aika kimototo ake a bua inanon 24 te aoa.

N te bootaki, ti kabonganai bwaai n reitaki aikai n te kawai ae korakora.

Ko na bae n uringa te rongorongo n te maungatabu are e taetae iai iaon te nanokawaki Unimwaane Jeffrey R. Holland man te Kooram n Abotoro n te Tengaun ma Uoman tabeua te ririki n nako.³ Man ana maroro, te mwakoro ni witeo e karaoaki e karekea e raka iaon uoua te mirion ae kona n nooria ti iaon te Facebook, ma mwaitin tangirana aika e ngaa mwaitiia, tibwaia, ao n korea taekana aika raraoi.⁴

Tamnei

grandson in the cockpit

Inanon Aokati 2016, Beretitenti Dieter F. Uchtdorf e katoak te witeo iaon te Instagram, ngke e reirei reirein te euangkerio nako tibuna Erik iai—ko kona ni keetinna—n ana tabo te bwairati iaon te wanikiba!⁵ Ana tamnei Beretitenti Uchtdorf’ are e katoka e tangiraki irouia nga ma nga, ao taekana aika a raraoi aika raonaki iai.

Te Ekaretia e boretia naba n ana akaunti n te Instagram inanon Nobembwa 2017 te witeo iaon Unimwaane Dallin H. Oaks ao Unimwaane M. Russell Ballard ni kaekaan ana titiraki te kairake n Ikawai n aine ibukiia tititati ake a karaoa te mwakuri ni mitinare. Katokaan aei e nooraki irouia e raka iaon 112,000 te tai.

Iaon te Pinterest, temanna e kona ni kunei tebubua tabun biin man LDS.org ao ae mwaiti riki mai irouia kain te aro nako, ni kaungaia tabeman.

Te katoto, a mwaiti aika a tibwai aia taeka burabeti—ngkoa ao ngkai. Te bin teuana man ana reirei Beretitenti Thomas S. Monson e kangai, “E mwaiti bwain te maiu aei ae katan iaon anuara.”⁶

Te tweet are e tibwaia Unimwaane David A. Bednar man te Kooram n Abotoro n te Tengaun ma Uoman n te ririki ae nako Ingabongin te Itita e nooraki 210,000 te tai. Unimwaane Bednar e kabwarabwara bwa te rongorongo ae kimototo, beebete, “Akea ikai: bwa E a tia n uti” (Mataio 28:6), e kona n iai mwiina ae tamaroa ae reitinako.

N tokina, tamnei ao taeka n tibwaakin teuana ana Rongorongo te Moan Beretitentii ae ai tibwa ngkai e kaoti iaon te Snapchat.

Ngkai, n neboi tamaroan bwaai ni kabane aikai n rabakau aika a boou ao ni kabwarabwaraakin kabonganaakiia ae riai, I taku bwa e boongana naba maroroakinan kaangaanga ake a irekereke ma ngaia.

Ti riai ni bane n ataa are e kona ni bane iaon bwaai n reitaki ke ni kabonganaan apps iaon te mobaera. Kabonganaan bwaai n reitaki e karekea naba te kanganga ni keerikaakin te reitaki n itaramata, are e kona ni karikirakea te kabuebue n te konabwai n reitaki irouia angiin ara roronrikirake.

Kakamakun te reitaki ma taabo aika aki tau aika a riai ni kamatataaki. Iai rikiraken mwaitin anua aika kareke iaon tamnei aika aki tau irouia te botanaomata, are e karekei rootaki aika aki raraoi ao ni karekeia n te kanganga kain te Ekaretia ao bon utu.

Te kabane, I anga uoua kanganga aika raka aika a kaoti, are ana reitaki e kona n roko irouia ni kabane, n ikotaki ma ataeinnaine, ao tina ma kainnaba ake a bungiaki n te 1980 ao nuukan 2000. I kanikinai kanganga aika uoua aikai bwa “koauan ae kororaoi” ao “kabotau aika kaikoaki.” I taku bwa te kawai ae tamaroa ni kabwarabwaraan kaangaanga aikai bon karekean tabeua katoto.

N taetae n ae tabangaki, tamnei ake a katokaaki iaon bwaai n reitaki a kaota tamnein te maiu n te aro ae te kabanea n tamaroa ao n tabetai e a manga aki rang koaua. A kaonaki n tamnei aika a kakanikan ni katamaroan mweenga, tabo ni motirawa aika tamaroa, ao katauraoan amwarake aika kabwarabwara raoi. Kakamakuna bwa a mwaiti aomata aika a rikirake ni bwarannano n te aro are a taraa n aki bairea koauan ae kororaoi.

Kaungaaki man te bin n te “baenikeeke” keeke n rekenibong, ai natiu te aine e katoka ae aekakina. N oneamwiin karaoan aei ni karekea te karawawata ae mwaiti riki, e baireia bwa e na kaungaia tabeman ni katokaa “kabwakana n te Pinterest” (taraa tamnein te baenikeeke).

Tamnei

pancake fail

Te kantaninga, ti kona n reiakinna bwa ti na koaua riki, ni kona riki ni kangare, ao e na uarereke te bwarannano ngkana ti noori tamnei aika a kaota raoi koauan te bwai ae riki are e na kamemeerei kabotau.

Aio bon tiaki te kanikina n ara tai, ni bairei ana taeka Bauro, n taai ake a tia n nako naba: “Ma ngkai a bon baireia i bon irouia … ni kabotaunarira ma ngaiia, ao aki ataibwai” (2 I-Korinto 10:12).

Unimwaane J. Devn Cornish man te Itingaun e karekea tain te reirei: “Ti kaikoakiira n akea manenana man ara kaiangatoa ao ara kabotau. Ti kairua ni motika arora aika kakaawaki manbwaai ake ti karaoia ke akea iroura man aia iango tabeman. Ngkana ti na kabotau, ti na kabotaua arora n taai aika nako ao arora n taai aikai—ao riki bon arora are ti tangiria nakon taai aika a na roko.”⁷

N na tibwa teuana ara karaba n ara utu, are e kuneaki n tamnein te utu aei (tara te iteranibwa are imwiina) are e raweaki tabeua te ririki n nako, imwaain katanoataan bwaai n Reitaki Ibukin te Botanaomata. Are e raweaki n te bong aei, e taraa ni katokaaki, n tei ibukin te utu ae aman kaaina, karana aika karinanaki, ataeinimwaane aika ongotaeka ni kukurei inanon te utu ae burakamanga tamneia are a ikotaki n tibwaia. Ko na tangira are bon te karaki raoi?

Tamnei

Stevenson family photo

I bon uringa naba te tareboon mai iroun buu. “Gary, Ko mena ia? Ti mena i tinanikun te tabo n rawetamnei. Ti a bane n tauraoi n raweaki tamneira. E aki bebete karinan aia kunnikai ataeinimwaane, kairaki, ao n tauraoi. Ko a kan roko ikai?”

Eng, I a kuri ni mwaninga ao I tuai moa ni kitana te aobiti! I rimwi te itera n aoa, ao bwaai a bane n nakoraoi ngkai akea ngai, n iaontia iaon te mangaongao.

Tera ae riki? Eng, natiu te karimoa, e biribiri rinanon te kawai ao e kunea te aroka ae te aboro, kiniki tabeua aboro, ao e a waaki ni kareia ataeinimwane ake tabeman. E teke natira are te mwane te kateniman mai akuuna n te aboro ao e bwaka, ao e a tang.

Imwiina, ngkai e riki anne, natiu are te kauoman, e tekateka ao e waerake teutana ana kawaerake. Ataei ake tabeman a noora ana titaokin aika mainaina ake aia bwai taan takakaro, tiaki bwaai n taromauri are e kawenei tinana bwa e na kabonganai. E titirakinna, “Bukin tera ko aki kabonganai am tiaokin n taromauri?”

E taku, “Eng, I aki tangiri. A kangongo.”

Ao ngke e taetae nakoina, natira ae uoua ana ririki, e biribiri rinanon te kawai, e bae rangana n te bwai teuana, e bwaka, ao e raraa bwairina […]. Ngkai e a timtim raraan bwairina iaon ana kabaraaki, ao e a memea. N te tai aei ao I a roko. Ti kabonganaakin te tamnei bwa e na boongana bon tii kaokan roron te kunnikai, ni karaba memean te raraa man te kainrawetamnei.

N aron are e otinako, ngke e biri natira te mwaane are e ikawai ni karekare n taian aboro, e bwaka ao tikeera iaon uteute n te aro are e bubura memean aon bubuan rangana. Ngaia, n te tamnei, baina e nanonaki bwa e na katokaa, n rabuna memean te uteute.

Ao ibukin natira te kateniman, eng, ti tataninga 20 te miniti bwa e aonga n aki uraura matana n tangina.

Ao, eng, te rara e a mena ngkai i akuun ana kabaraaki natira are e uarereke.

Ngkai, natira are te kauoman a toka baina iaon ana titaokin n takakaro aika mainaina bwa a aonga ni bane n titebo bwai ni kabane.

Ngai irou, eng, Gary e a mena inanon te kangaanga ae mwaiti ibukin rimwiiu n roko are ngaia are e kariki bwaai aikai ni kabane.

Ngaia are, ngkana ko noora te tamnei ae tikiraoi aei n tamneia ara utu ao kunnikaia, “Bukin tera ngkai ti aki ikotii bwaai ni kabane ao n riki bwa te tamnei ae rokoraoi n aekaia?” kam bon bane n atai bwaai aika a riki!

Tamnei

pointing at tablet

Tamnei iroun Getty Images

N aron ae ko kona n nooria, ti riai n iangoi kangaanga ao kabuanibwai, n raonaki ma iangoan bwaai aika akona n riki ao kabotau ni bwaai aika kabwaka. N angiin te tai te aonaaba e aki rang n oota n aron taraakina iaon bwaai n reitaki. E ngae n anne, iai tamaroa aika a bati ake a na roko rinanon bwaai n reitaki aikai.

Te Tabo ni mwakuri ibukiia Mitinare e katauraoi tabeua kaetieti inanon 2017 iaon kawai aika karaoaki iaon bwaai n Reitaki Ibukin te Botanaomata a kona ni kabonganaaki n te mwakuri ni mitinare. Bwaai ni mwakuri aika a mwaiti ake a tauraoi nakoira a kona ni kabonganaaki ni kawai aika mwaaka, beebete, uarereke, ao aika moan te nakoraoi.

A rangi ni mwaiti aekakin nako kabonganaan rabakau aika a bon tau n aro aika riinga te nano. Ti riai ni karaoi bwaai ni kabane aika ti kona n reirei kabonganaaia ae eti nakoia te roro ae tabe n rikirake ao n kauring ao n totokoi kabonganaakina aika aki eti ao a aika a irekereke ma te kangaanga naba. Aio are e na kona ni buokiira ni kakoaua kabonganaan raoi rabakau e na kabebetea kangaanga ake a kona n irekereke.

Inanona te tai are I iangoia ao n tataroakinna n ae nano te rongorongo aei, I utimwaaka n te ingabong teuana man iangoa te anene ao taekana aika beebete n au iango: “Ai tamaroara taan uarongorongo ake a kabwarabwara nakoira te euangkerio n te rau.”⁸

Ara rongorongo bon rongorongon te rau, ao ngkami taan uarongorongo ake a na tataekinna. Ko kona ni karaoa aei rinanon kawai aika boou ao kawai n rabakau aika a boou. Ti maiu n te aonaaba ae iunaki ni bwaninin te tai ma te konabwai n tataekina te euangkerio n te rau riki are e a reke i tabonibaira.

Ti karekei taeka ni burabeti mai irouia burabeti rimoa, ake a kabwarabwaraaki n ara tai ao n anganai te kairi ibukin ara bong: “Ao irarikin aei, I taku nakomi, bwa e na roko te tai are e na butanako iai atakin te Tia Kamaiu nakon aaba, reeti, neewe, ao aomata nako” (Motiaea 3:20).

Ti karekei naba taeka ake a roko nakoira rinanon kaotioti n taai aikai, n taetae nakon ao n anganiira te kairi ibukin ara tai ao kairan arora. I taekina ana taeka Unimwaane Bednar: “I kakoaua bwa e a roko te tai ibukira ngkai ana reirei Kristo ni kabonganai bwai ni mwakuri aika a riai ao n rangi n nakoraoi ni kakoaua iroun te Atua te Tama ae Akea tokina, Ana baire ni kakukurei ibukiia natina, ao Natina, Iesu, bwa te Tia Kamaiua te aonaaba; n tataekina koauan Manga Kaokan ana euangkerio n te euangkerio ni boong aika kaitira; ao ni katia ana mwakuri te Uea.”⁹

I kaoi ngkami n tatabemani ngkami bwa kam na iangoa raoi tibwangami n tataekina te euangkerio n te rau bwa taan uarongorono aika tamaroa. Ti na karaoi tibwangara n tatabemaniira n tibwa ara “atatai iroun te Tia Kamaiu” ma aba nako, reeti, neewe, ao aomata nako. Te kawai ae tamaroa ni karaoan aei bon teuana imwiin teuana n te taina ao n te kawai ae onoti anne ae e na nakoraoi ibukim ao am utu. Au kantaninga bwa n tatabemani ngkami kam ninikoria ni blog, pin, tangira, tibaua, post, raoraom, tweet, snap, ao ni kaukia n e aro arena kamimitonga, karinea, ao ni karekea ana kantaninga Tamara are i Karawa ae tangira ao n uota ataakin te Tia Kamaiu nakoia ami utu, ake ko tangiriia, ao raraomi—n ikotaki ma raraomi iaon bwaai n reitaki Ibukin te Botanaomata.