2023
Ko ʻEku C ʻe 3 ki Hono Vahevahe ʻo e Ongoongoleleí
Sepitema 2023


Fakakomipiuta Pē: Kakai Lalahi Kei Talavoú

Ko ʻEku C ʻe 3 ki Hono Vahevahe ʻo e Ongoongoleleí

ʻOku nofo ʻa e tokotaha naʻá ne faʻú ʻi Palāsila.

Toʻo ʻa e loto-mafasia ʻi hono vahevahe ʻo e ongoongoleleí ʻaki hoʻo fakakaukauloto ki ho fatongiá mo hoʻo maʻuʻanga tokoni ki he lavameʻá.

ʻĪmisi
ongo foʻi teʻelango ʻoku ulo

Ko e ʻosi eni ha taʻu ʻe 10 mei hono papitaiso au pea mo ʻeku hoko ko ha mēmipa ʻo e Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní. Naʻá ku maʻu ha faingamālie ʻi he taʻu ʻe hongofulu kuohilí ke vahevahe ʻa e ongoongolelei kuo fakafoki maí mo ha kakai tokolahi—ko e lahi tahá ko hono tufaki atu ha ngaahi tatau ʻo e Tohi ʻa Molomoná. Ko ʻeku taumuʻa he taʻu kotoa pē ke tufa atu ha tatau ʻe 20. Naʻe ʻi ai ha ngaahi taʻu ʻo hangē ko e 2020, kuo tāpuekina au ke lahi ange ʻa e ʻū tohi ne tufá ʻi heʻeku taumuʻá.

Kuó u faʻa fakaafeʻi hoku ngaahi kaungāmeʻa ʻi he lotú ke mau kau fakataha ʻi hono vahevahe ʻo e ongoongoleleí. Ka ko e meimei taimi kotoa pē ʻoku ou fakaafeʻi ai ha taha ke ne vahevahe ha tatau ʻo e Tohi ʻa Molomoná mo honau kaungāmeʻá mo e fāmilí, ʻoku nau faʻa pehē mai: “Fēfē kapau he ʻikai ke tali ʻe he tokotahá ʻa e pōpoakí?”

Hili ʻeku toutou fanongo ki he hohaʻa tatau ko ʻení, ʻoku mahino kiate au ʻoku ʻi ai e taimi ʻe niʻihi ʻoku ʻikai ke fakapapauʻi ʻe he kāingalotu ʻo e Siasí honau fatongia ʻi hono vahevahe ʻo e ongoongoleleí. Ka ʻe lava pē ke toʻo atu ʻa e ngaahi ongo taʻepaʻuʻiá kapau te tau manatuʻi ʻa e meʻa ʻoku ou loto ke ui ko ʻeku “C ʻe 3” ki hono vahevahe ʻo e ongoongoleleí.

1. Vahevahé (Compartilhar ʻi he lea faka-Potukalí)

ʻOku fakamatalaʻi heʻeku ʻuluaki “C” ʻetau taumuʻá, ʻa ia ko hono vahevahé. Ko hotau fatongiá ke vahevahe ʻa e fiefia ʻoku tau ongoʻi koeʻuhí ko e ongoongolelei kuo fakafoki maí! ʻE fiefia ha kakai tokolahi ʻo hangē pē ko kitautolú ke ako fekauʻaki mo e ngaahi moʻoni kuo fakafoki mai ʻi he Siasi ʻo Sīsū Kalaisí. Te tau lava ʻo vahevahe ʻa e fiefia ʻoku tau maʻu ʻi he ongoongoleleí ʻi he fetalanoaʻaki angamahení ʻo aʻu ki heʻetau ngaahi sīpinga fakaʻaho ʻi heʻetau hoko ko e kau ākonga ʻa Kalaisí.

Naʻe pehē ʻe Palesiteni M. Lāsolo Pālati, ko e Palesiteni Leʻoleʻo ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, “Ko ha fakamoʻoni mahuʻinga ʻaupito ʻo ʻetau uluí pea mo e ongo ʻoku tau maʻu ki he ongoongoleleí ʻi heʻetau moʻuí, ko ʻetau loto-fiemālie ko ia ke vahevahe ia mo e niʻihi kehé.”1 ʻE ueʻi kitautolu ʻe he ului moʻoní ke tau vahevahe. Te tau lava ʻo kole maʻu pē ki he Tamai Hēvaní ke tokoni mai ke tau loto-toʻa mo loto-fiemālie ke vahevahe ʻa e ongoongoleleí kiate kinautolu ʻoku tau feohí. ʻE tataki kitautolu ʻi he hala ʻoku totonú, ʻi heʻetau feinga ke nofoʻia kitautolu ʻe he Laumālié.

2. Fakaafeʻí (Convidar ʻi he lea faka-Potukalí)

Ko ʻeku “C” hono uá ʻoku fekauʻaki ia mo hono fakaafeʻi ʻo e kakaí. ʻI he taimi ʻoku hoko ai haʻatau meʻa mahuʻinga—hangē ko hano kātoangaʻi ʻo ha faiʻaho, mali, ʻosi mei he akó—ʻoku tau fakaafeʻi ʻa e kakaí ke nau omi koeʻuhí he ʻoku tau loto ke tau fiefia fakataha. He ʻikai ke tau lava ʻo fakamālohiʻi ha taha ke haʻu (ʻoku tau ʻamanaki pē te nau haʻu!), ka ʻo kapau ʻe ʻikai, te tau kei kaungāmeʻa pē. Pea ʻe ʻi ai mo ha ngaahi meʻa kehe ʻi he kahaʻú ke fai ai ha fevahevaheʻaki. ʻOku ʻikai ke fuʻu kehekehe ia mo hono fakaafeʻi ʻo e kakaí ke nau ako ki he ongoongoleleí.

ʻOku maʻu ʻe he kakai ʻoku tau fakaafeʻi ke nau lau e Tohi ʻa Molomoná, ʻalu ki he lotú, pe tali e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí ʻa e tauʻatāina ke fili pe te nau tali ʻetau fakaafé pe ʻikai. Ka ʻoku ʻikai ke fuatautau ʻetau lavameʻá ʻi he anga ʻenau talí; ʻoku fuatautau ia mei heʻetau loto-fiemālie ke fai ʻa e fakaafé.

ʻOku tau lau ʻi he tohi lēsoni Malangaʻaki ʻeku Ongoongoleleí, ko e taumuʻa ʻa e kau faifekau taimi kakató “ke fakaafeʻi ʻa e niʻihi kehé ke nau haʻu kia Kalaisi.”2 ʻI heʻetau feinga ke vahevahe ʻa e ongoongoleleí, ʻoku tokoni lahi ange ʻetau tokanga taha ki he meʻa ʻoku tau lava ke fai ke fakahoko ʻa e fakaafé kae ʻikai ko e anga hono tali ʻe he kakaí ʻetau fakaafé.

3. Fakalotoʻi (Convencer ʻi he lea faka-Potukalí)

ʻOku fakalotoa heʻeku “C” hono tolú ʻa hono vahevahe ʻo e ongoongoleleí. Pea ʻoku ʻikai ke tatau ʻeni ia mo ʻeku ongo ʻuluaki C, he ʻoku ʻikai ko e fatongia ia ʻo kitautolu ʻa e fika tolu ko ʻení. Ko hono fakalotoʻí ko e fatongia ia ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní (vakai, Sione 15:26; 2 Nīfai 32:5; Molonai 10:5; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 42:17; Mōsese 1:24). Ko e ivi tākiekina pē ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní te ne fakalotoa moʻoni ʻa e kakai ʻoku tau vahevahe ki ai ʻa e ongoongoleleí ʻa hono moʻoní—koloa pē ke nau tali ʻa e moʻoní ʻi honau lotó (vakai, Sēkope 3:2).

ʻI heʻetau feinga ke tauhi maʻu pē ʻa e takaua ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi heʻetau moʻuí, te Ne ʻiate kitautolu ʻi he taimi te tau vahevahe ai ʻa e ongoongoleleí mo hotau kaungāmeʻá mo e fāmilí mo fakamoʻoni ki hono moʻoni ʻo ʻetau pōpoakí.

Ko ha Faingamālie ke Vahevahe ʻa e Ongoongoleleí

ʻOku lahi ha ngaahi founga te tau lava ai ʻo vahevahe ʻa e ongoongoleleí mo e māmani ʻoku tau nofo aí, pea neongo ʻe ngali faingataʻa, ka ʻoku ʻikai fiemaʻu ke tau loto-hohaʻa ʻi he taimi ʻoku tau kau ai mo e Tamai Hēvaní.

Naʻe fakamatala fakanounou mai ʻe ʻEletā Tieta F. ʻUkitofa ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻa e meʻa ʻoku faʻa hohaʻa ki ai hotau niʻihi tokolahi:

“ʻE fēfē kapau te u fai ʻa e meʻa kotoa ko ʻení pea ʻikai ke tokanga mai e kakaí ia? Fēfē kapau te nau fakaanga kinautolu ki he Siasí? Fēfē kapau he ʻikai ke nau toe fie kaungāmeʻa mo au?

Naʻá ne pehē, “ʻIo, ʻe ala hoko ia.” Talu mei he kuonga muʻá mo hono faʻa fakatangaʻi ʻa e kau ākonga ʻa Sīsū Kalaisí [vakai, Sione 15:18].

Manatuʻi, ʻoku ngāue ʻa e ʻEikí ʻi he ngaahi founga ʻoku fakamisiteli. Mahalo ʻe hoko hoʻo tali ʻi he anga faka-Kalaisi ki hano fakafisingaʻi hoʻo fakaafé ke fakamolū ai ha loto ʻoku fefeka. …

ʻOku ʻafioʻi koe ʻe he Tamai Hēvaní. ʻOku ʻofeina koe ʻe he ʻEikí. ʻE tāpuakiʻi kimoutolu ʻe he ʻOtuá. ʻOkú Ne tuʻutuʻuni e ngāue ko ʻení. Te ke lava ‘o fai ‘eni. Te tau lava ʻo fakahoko fakataha ʻeni.”3

Te tau lava ʻo kole tokoni maʻu pē mei he Tamai Hēvaní ʻi heʻetau feinga ke tānaki ʻa ʻIsilelí. Pea koeʻuhí ko e Fakamoʻuí, te tau lava maʻu pē ʻo pikitai ki he ʻamanaki lelei ʻe ʻi ai ha ʻaho ʻe tali ai ʻetau ngaahi fakaafé.

Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. M. Russell Ballard, “Ko e Taimí ʻEni,” Liahona, Nōvema 2000, 75.

  2. Malangaʻaki ʻEku Ongoongoleleí: Ko ha Fakahinohino ki he Ngāue Fakafaifekaú (2019), 144; tānaki atu hono fakamamafaʻí.

  3. Dieter F. Uchtdorf, “Ngāue Fakafaifekaú: Ko Hono Vahevahe e Meʻa ʻI ho Lotó,” Liahona, Mē 2019, 18.