Seminelí
Molonai


Talateu kia Molonai

Ko e hā ‘a e ‘Uhinga ‘Oku Ako ai e Tohí Ni?

Te ke maʻu ha ivi ‘i hoʻo ako ‘a e tohi ‘a Molonaí mei he sīpinga mālohi mo e fakamoʻoni ‘a Molonaí. Ko e tahá, te ke toe ako foki mei he ngaahi akonaki ‘a Molonaí mo ‘ene tamai, ko Molomoná ‘o kau ki he ngaahi tefitoʻi ouau mo e ngaahi founga ngāue ‘a e Siasi ‘o Sīsū Kalaisí, ko hono mahuʻinga ‘o e fai ‘o e ngaahi ngāue māʻoniʻoní ‘i he loto-moʻoní, ko e founga ki hono fakamaauʻi ‘o e leleí mo e koví, pea mo e fekauʻaki ‘a e tuí, ‘amanakí leleí mo e manavaʻofá. Te ke toe lau foki mo e naʻinaʻi ‘a Molonai ke lotu ke ke ‘iloʻi tonu hono moʻoni ‘o e Tohi ʻa Molomoná pea “haʻu kia Kalaisi pea hoko ‘o haohaoa ‘iate ia” (Molonai 10:32).

Ko Hai Naʻá Ne Tohi ‘a e Tohi Ko ‘Ení?

Naʻe tohi ‘e Molonai ‘a e tohi ko ‘ení, ‘a ia ‘oku kau ai ‘ene ngaahi lea, ko e ngaahi folofola ‘a Sīsū Kalaisi ki Heʻene kau ākonga ‘e toko hongofulu mā uá (vakai, Molonai 2), mo e ngaahi lea ‘a ‘ene tamai ko Molomoná (vakai, Molonai 7–9). Naʻe hoko ‘a Molonai ko e taki fakakautau mo faka-Siasi ki he kakai Nīfaí ki muʻa ‘i honau fakaʻauhá (vakai, Molomona 6:12; Molonai 8:1). Hangē ko ia ko e kau tangata tohi mo e kau fakatahatahaʻi ‘o e Tohi ʻa Molomoná, naʻe hoko ʻa Molomona ko e fakamoʻoni ki he Fakamoʻuí. Naʻá ne fakamoʻoni ‘o pehē, “kuó u mamata kia Sīsū, pea kuó ne fefolofolai mo au ko e mata ki he mata” (ʻEta 12:39). Naʻe tauhi faivelenga ‘a Molonai ki heʻene fakamo’oní peá ne fakahā ‘ene loto lelei ke tāmateʻi ia kae ‘oua naʻá ne fakaʻikaiʻi ‘a Kalaisi (vakai, Molonai 1:1–3).

‘I he 1823, ‘a ia ko ha taʻu ia ‘e meimei 1,400 nai hili ‘ene fakaʻosi hono tohi ‘o e Tohi ʻa Molomoná, naʻe hā mai ‘a Molonai ‘i ha sino toe tuʻu ki he Palōfita ko Siosefa Sāmitá ‘o fakahā kiate ia ‘oku tanu ‘a e lekōtí ‘i ha kiʻi moʻunga ofi mai ki he ‘api ‘o Siosfa Sāmitá. Naʻe fakahinohinoʻi ‘e Molonai ‘a Siosefa Sāmita ‘i he taimi ko iá mo e ngaahi taʻu ne hokó “ʻo kau ki he meʻa ‘e fai ‘e he ‘Eikí , mo e founga mo e anga hono tataki hono puleʻangá ‘i he ngaahi ‘aho fakaʻosí” (Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:54).

Naʻe Tohi Ia ‘Anefē pea ‘i Fē?

‘Oku fakafuofua naʻe tohi mo fakatahatahaʻi ‘e Molonai ‘a e tohi ko ‘ení ‘i he vahaʻa ‘o e taʻu T.S. 401 mo e T.S. 421 (vakai, Molomona 8:4–6; Molonai 10:1), lolotonga ‘ene ‘auhē holo ke haofekina ‘ene moʻuí (vakai, Molomona 1:1–3).