Kweilo̧k Eo Eļap
Im Rej Pukot Jisōs Bwe en Lo E Wōn E
Oktoba 2022 kweilo̧k eo eļap


Im Rej Pukot Jisōs Bwe en Lo E Wōn E

Ij kam̧ool bwe Jisōs emour, bwe E jeļā wōn kōj, im bwe E ewōr an kajoor n̄an kemour, n̄an kaoktak, im n̄an jeorļo̧k bwōd.

Ro jeiū, jatū, im m̧ōtta, ilo 2013 eo kōrā eo ippa, Laurel, im n̄a kar kūr n̄an jerbal āinwōt ritōl in mijen eo ilo Czech/Slovak Mission. Ajri ro emān nejimro rekar jerbal ippem.1 Jekar jeraam̧m̧an āinwōt juōn baamle ippān mijenede ro rekapeel im kōn ro Rekwojarjar relukkuun em̧m̧an ilo Czech and Slovak. Jej iakwe er.

Ilo an baamle eo am̧ relo̧ne jikin mijen eo, juōn men Elder Joseph B. Wirthlin ekar katakin ekar itok ippem. Ilo juōn kōnono etan “Kien eo Eļap” Elder Wirthlin ekar kajjitōk, “Kwoj ke iakwe Irooj?” Ko̧o̧njel eo an n̄an kōj ro renaaj uwaak aaet kar pidodo im uteij : “Bōk am iien Ippān. Ļōmņak kōn naan ko An. Koṃwin bōk An ine im likūte i aerami. Kapukōt n̄an meļeļe im pokake.”2 Innām Elder Wirthlin ekar kallimur oktak ko reļļap ilo kōjeraam̧m̧an ko n̄an ro renaaj leļo̧k iien im jikin n̄an Jisōs Kraist .3

Kōm ekar bōk ko̧o̧njel eo an Elder Wirthlin im kallimur ilo būruem. Ippān doon ippān mijenede ro am̧, jekar bōk am̧ iien aitok ippān Jisōs, ekkatak Matu, Mark, Luk, im Jon jān Kallimur Mokta im 3 Nipai jān Bok in Mormon. Ilo jemļo̧kin aolep kweilo̧k an mijenede, jej loe am̧ bar rool ilo ta eo kōm ej ņae etan “Gospel ko Lalem”4 riit, ekōnono, ļōmņak, im ekkatak kōn Jisōs Kraist.

N̄an n̄a, n̄an Laurel, n̄an mijenede ro am̧, bok iien ippān Jisōs ilo jeje ko rekwojarjar rej ukōt aolep kain. Jekar bōk juon kam̧oolo̧l em̧wilaļ kōn kar wōn E, im ta eo ekar aorōk n̄an E. Ippān doon jej lale elmen An katakin, ta eo E kar katakin, wāween ko ekar kwaļo̧k iakwe, ta eo E kar kōm̧m̧ane n̄an kōjeraam̧m̧an im jerbal, kabūlon̄lon̄ ko An, wāween An uwaak n̄an riab, ta eo E kar kōm̧m̧ane ippān armej ro repen en̄jake ko aer, taitōl ko An im etan, wāween An ron̄jake, wāween an uwaake bo̧k, laļ eo E kar mour ie, bārōbōl ko An, wāween An rōnjan̄ juōn wōt im jouj, jon̄an eo An n̄an jeorļo̧k bwōd im kemour, kwaļo̧k ko An, jar ko An, pinmuur in en̄taan eo An, Jerkakpeje eo An, gospel eo An.

Ekkā ad en̄jake āinwōt “kadu in jon̄an” eo Zakkiōs ej ettōr n̄an tallon̄e juōn wōjke sikamor ilo an Jisōs deḷọñ im deblọk Jeriko kōnke, āinwōt an Luk kōmeļeļeik, jej “pukot Jisōs bwe en lo E, wōn E.”5 Ejjab Jisōs āinwōt ad kōņaan ak etōnak bwe E en kar, ak Jisōs kōn lukkuun kar E im E kiiō.6 Āinwōt an Elder Wirthlin kar kallimur, jej ekkatak ilo juōn wāween em̧ool bwe “gospel eo an Jisōs Kraist ej juōn gospel in oktak. Ebōk kōj em̧m̧aan im kōrā ilo laļin im karreo kōn̄ n̄an em̧m̧aan im kōrā ro n̄an indeeo.”7

Ran ko kani rejeno̧ļo̧k. Jekar itok n̄an tōmak bwe “ejjeḷọk naan jān Anij enaaj ṃōjṇọ.”8 Rālepin ko rekwojarjar ilo Prague, Bratislava, ak Brno, en̄jake kajoor im mool eo kōn Jisōs, ej waanmaanļo̧k n̄an obrak ilo aolepen mour ko am̧.

Ekkā amim̧ kar ekkatak jān Mark 2:1–12. Bwebwenato n̄e ijōne ekajoor. Im ikōņaan riiti jidik kaju tok jān Mark innām kwaļo̧ke āinwōt aō kar itok n̄an meļeļe ālikin iien ekkatak ko reļļap im kōnono ko ippān mijenede ro am̧ im ro jet.9

“Im ālikin jet raan [Jisōs] ej bar deḷọñ ilowaan Kaperneum, im e buñbuñ bwe Ej pād ilowaan eṃ.

“Im elōñ e ṃōkaj aer kweilọklọk, im ejjeḷọk jikier ijo ak iturin kōjām; im Ej ba ñan er naan eo.

“Im rej itok ñan E, im bōktok juon armej e akā, emān ro rej bōktok.

“Im ke re ban kepaak E kōn elap jar eo, rej kapeļļo̧k mōttan kejenwan ikijjien ijo Ej pād ie: im ke emōj aer rupe, rej katolaltak kinien leo e akā ej babu.

“Ke Jisōs ej lo aer tōmak, E ba nan leo e akā, “Nejū, e jako jero̧wiwi ko am.”

Ālikin juōn ekōnono ippān jarlepju eo,10 Jisōs ekar kalimjōk em̧m̧aan eo enan̄inmej kōn akā im kemour en ilo anbwin, ej ba:

“Ij ba ñan eok, Kwōn jerkak, im bōk kiniōṃ, im ilọk ñan ṃweo iṃōṃ.

“Im e ṃōkaj an jerkak, im bōk kinien, im diwōjḷọk iṃaan mejeir otemjej; innām er otemjej re bwilōñ, im wūjtake Anij im ba, Kōm ar jab loe im āinwōt in ṃokta.”11

Kiiō bwebwenato in ilo aō kar itok n̄an meļeļe kake: Moktaļo̧k ilo jerbal eo An, Jisōs ekar bar rool n̄an Kaperneum, juōn bukwōnin eọñwōd ej pād ilo tuean̄ in lojet ilo Lom̧alo in Galili.12 Ej kab mōj an kōm̧m̧ani elōn̄ kabulon̄lon̄ ko ilo an kar kemour renan̄inmej im joļo̧k jetōb nana ko.13 Kijōrjōr in ron̄ im en̄jake em̧m̧aan eo ekar kūr Jisōs, ribukwōn eo rekar kūk tok ippān doon ilo m̧weo ijo rekar kōņaan E en kar pād ie.14 Ilo aer kar, Jisōs ekar jino katakin er.15

Mōko ilo iien eo ilo Kaperneum kar lōn̄in eo̧o̧n wōt juōn, juōn wōt em̧, rej kūrup ippān doon.16 Lon̄ in m̧weo im kiin em̧ kar kobain deka, alal, clay, im ni, maron̄ loe jān ņe ko repidodo ilo tōrerein m̧weo.17 Jarlepju eo ekar ļapļo̧k ilo m̧weo, kobrak ruum eo Jisōs ekar katakin ie, im namōjļo̧k ilo ial eo.18

Bwebwenato in ej pedped io̧o̧n em̧m̧aan eo ekar “nan̄inmej kōn akā” im ro m̧ōttan emān.19 Nan̄inmej in akā ej juōn jekjek in nak makūtkūt, ekkā an itok ippān mōjno̧ im wudiddid.20 Ij pijaikļo̧k an juōn iaan rein emān ba n̄an ro jet, “Jisōs epād ilo bukwōn in ad. Kōj aolep jejeļā kōn kabulon̄lon̄ ko E kar kōm̧m̧ani im ro E kar kemour. N̄e jenaaj baj wōt bokļo̧k eo m̧ōttad n̄an Jisōs, bolen e emaron̄ bar kōm̧m̧an bwe en juōn wōt.”

Innām rekar kajjojo bōk juōn kona in kiin babu eo an ak beet eo an eo m̧ōttaer ej babu ie im jino kotake e ilo ial eo enana, ekkā an aidik, ejjab jimāān ilo Kaperneum.21 M̧ajel ko aer remetak, rein rekar jeer ilo kona eo āliktata itok wōt n̄an loe bwe jarlepju eo ak, āinwōt an jeje ko rekwojarjar ba, “eḷap jar” in armej rekar kuk ippān doon n̄an ron̄jake jon̄an etaļ ippān Jisōs ekar pen.22 Kōn iakwe im tōmak, ro emān rekar jab ebweer. Ijeļo̧kin, rekar walon̄ n̄an ioon m̧weo eo̧o̧n wōt juōn, kōkam̧anm̧an aer kotak eo m̧ōttaer im beet eo an ippeer, rube lon̄ in ruum eo Jisōs ej pād ie im katakin, im lelaļļo̧k eo mōttaer.23

Ļōmņak bwe iolap in kar ta eo ekar juōn iien katakin aorōk, Jisōs ej ron̄ juōn anikien kūriji, reilōn̄lak, im loe juōn ettal eļapļo̧k ilo lon̄ in m̧weo ilo an būņal im menin lni ko wōtlak n̄an ruum eo. Juōn em̧m̧aan akā ilo ioon juōn beet rej lelaļ tak n̄an laļ. Kabulon̄lon̄, Jisōs ekar kile bwe men in ejjab juōn kabūņōņō ijeļo̧kin juon men ewōr tokjān. Ekar kalimjōk em̧m̧aan in ilo beet eo, kwaļo̧k ke ej joļo̧k jero̧wiwi ko an, im ilo anbwin ekar kemour e.23

Kōn kwaļo̧k men in ilo Mark 2 ilo kōlmenļo̧kjen, jejjo m̧ool ko rekar allikar kōn Jisōs āinwōt Kraist eo. Kein kajuōn, n̄e jej kajeon n̄an jipan̄ juōn eo jej iakwe itok n̄an Kraist, jemaron̄ kōm̧m̧ane ilo lōke bwe E ewōr maron̄ eo n̄an kotak eddo in jero̧wiwi im jeorļo̧k bwōd. Kein karuo, n̄e jej boktok nan̄inmej in anbwin, kōlmenļo̧kjen, en̄jake, ak nan̄inmej ko jet n̄an Kraist, jemaron̄ kōm̧m̧ane ilo ad jeļā bwe ewōr An kajoor n̄an kemour im kaeņōm̧m̧an. Kein Kajilu, n̄e jej kōm̧m̧ane kijejeto eo āinwōt rein emān n̄an boktok ro jet n̄an Kraist, jemaron̄ kōm̧m̧ani kōn m̧ool bwe E ej loe lukkuun m̧ool eo ad im naaj ilo jim̧we kauteij er.

Keememej, katakin eo an Jisōs kar kabūņōņōik jān ron̄ eo ilo lon̄ in m̧weo. Ijeļo̧kin luki ak ba ren etaļ n̄an rein emān ro rekar kōm̧m̧an ron̄ in kabūņōņō, jeje ko rekwojarjar rej ba n̄an kōj bwe “Jisōs ej lo aer tōmak.”25 Ro rekar kam̧oole kabulon̄lon̄ rekar “lōḷñọñ, im nōbar Anij, eo ear leḷọk maroñ āinwōt in [ñan] armej.”26

Ro jeiū im jatū, kōtļo̧k bwe in kilōke kōn koba in ruo etale. Men̄e mijenede ro, rikarejar ro, būreejtōn an Doulul eo an Kōrā ro, bisop, rikaki, mama im baba, jeim im jati, ak ro mōtta, kōj aolep rej bok kwonaad āinwōt Rikaloor ro Rekwojarjar ilo jerbal in boktok ro jet n̄an Kraist. Kōn menin, men ko rejejjōt waļo̧k jān mōttā rein emān rej wōr tokjeer n̄an ļōmņake im kōm̧m̧ane āinwōt .27 Rekar peran, oktak, kajoor, jeļā ren ta, kapeel, kōjatdikdik, kōtōpar, tiljek, lōke, ettā, im niknik.

N̄an bar kakobaba, rein emān rej kwaļo̧k jetōb eo aorōk an jukjuk in pād im jerbal ippān doon.28 N̄an maron̄ boktok eo mōttaer n̄an Kraist, kajjojo iaan rein emān rej aikuj kōtak kona eo aer. N̄e juōn enaaj kōtļo̧k, men ko enij lap aer pen. N̄e ruo renaaj ebweer, jerbal eo enaaj kar jab maron̄ waanmaanļo̧k. Kōj kajjojo ewōr juon ad eddo n̄an kōm̧m̧ane ilo aelōn̄ eo an Anij.29 Ilo ad kane kobban eddo eo im kōm̧m̧ane ijo kwonaad, jemaron̄ kotak kona eo ad. Men̄e ilo Argentina ak Vietnam, Accra ak Brisbane, juōn branch ak juōn ward, juōn baamle ak juōn mijenede m̧ōttam, kōj kajjojo ewōr ad kona n̄an kotake. Ilo ad kōm̧m̧ane, im n̄e jenaaj, Irooj enaaj kōjeram̧m̧ān kōj. Ilo An kar lo aer tōmak, aaet E naaj loead im kōjeram̧m̧an kōj āinwōt armej ro.

Ilo iien ko reoktak, emōj aō kotak juon kona eo an juon beet, im ilo jet iien ikar juōn eo rej kotake. Baat in kajoor in bwebwenato in ekabūlon̄lon̄ kōn Jisōs ej bwe ej kakeememej kōj ewi jon̄an ad aikuji doon, āinwōt ro jeid im jatūd, n̄an itok n̄an Kraist im n̄an oktak.

En̄in ej jet iaan men ko ikar ekkatak jān bōk iien ippān Jisōs ilo Mark 2.

“Bwe Anij en kōtōprak bwe jān maron̄ [kotak kona eo ad], bwe jān jab wotlak, bwe jān jab mijak, ak bwe jān kajoor ilo tōmak eo ad, im kijejeto ilo jerbal eo ad, n̄an kadedeļo̧k un ko ilo āne eo.”30

Ij kam̧ool bwe Jisōs emour, bwe E jeļā wōn kōj, im bwe E jeļā kajoor eo n̄an kemour, n̄an oktak, im n̄an jeorļo̧k bwōd. Ilo etan Jisōs Kraist, amen.

Kakeememej ko

  1. Evie, Wilson, Hyrum, and George.

  2. Joseph B. Wirthlin, “The Great Commandment,” Liahona, Nov. 2007, 30.

  3. Kōjeraam̧m̧an ko kwaļo̧k jān Elder Wirthlin ekoba juōn ļapļo̧k in jon̄an iakwe, juōn kwon in ikideelel n̄an maron̄ pokake im uwaak n̄an kien ko an Anij, juōn ikideelel in jerbal n̄an ro jet, im juōn m̧wil n̄an waanmaanļo̧k n̄an kōm̧m̧an em̧m̧an.

  4. “Gospel ko … rej kwaļo̧k emān kōttan um̧win emān rikwaļo̧k ro reoktak ak rijeje an Gospel kōn mour im katakin ko an Jisōs, im kōn en̄taan in mej im jerkakpeje eo an” (Anders Bergquist, “Bible,” in John Bowden, ed., Encyclopedia of Christianity [2005], 141). Bible Dictionary eo ej kobaik “naan eo gospel meļeļein ‘naan em̧m̧an.’ Naan eo em̧m̧an ej bwe Jisōs Kraist eaar kōm̧m̧ane juon Pinmuur eweppān n̄an aolep armej me enaaj lo̧mo̧oren aolep armej. … Rekootin mour eo An im makūtkūt ko kōn jerbal in karejar eo An rej ņae etan Gospel ko” (Bible Dictionary, “Gospels”). 3 Nipai, rekooti jān Nipai, jibuin Hilamōn, epād juōn rekootin waļo̧k im katakin eo an Jisōs Kraist emōj jerkakpeje ilo Amerika kan ālikin wōt Debweel eo An im, kōn menin, emaron̄ bar etan “Gospel.” Gospels ko rekajoor kōnke rej rekooti makūtkūt ko im iien ko Jisōs Kraist ekkā an katakin im bōk kwonaan. Rej iien ko aorōk ilo jinoin meļeļe ke Jisōs ej Kraist eo, jemjera eo ad n̄an E, im gospel eo An.

  5. Lale Luke 19:1–4; lale barāinwōt Jekab 4:13 (kōmeļeļe bwe Jetōb “kōnono kōn men ko āinwōt aer lukkuun waļo̧k, im kōn men ko āinwōt aer naaj waļo̧k”) im Katak im Bujen ko 93:24 (meļeļein m̧ool āinwōt “jeļāļo̧kjeņ kōn men ko āinwōt aer kiiō, im āinwōt aer kar waļo̧k, im āinwōt aer naaj waļo̧k tokālik”).

  6. Būreejtōn J. Reuben Clark ejeļo̧k oktak ekar rōjan̄ ekkatak kōn “mour eo an Rilo̧mo̧o̧r āinwōt juōn lukkuun m̧wil.” Ekar karuwainene ro jet n̄an pād ilo bwebwenato in mour eo an Kraist, n̄an kajeon im “etaļ ippān Rilo̧mo̧o̧r, mour ippān, kōtļo̧k bwe en juōn em̧m̧aan, jimattan kwojarjar, aaet, ak ejjab emakūtkūt āinwōt an juōn em̧m̧aan emakūtkūt raan kein.” Ekar kaitokļo̧k an kallimur bwe kijejeto “enaaj lewaj n̄an kwe juōn lale kōn e, juōn epaakeļo̧k ippān āinwōt aō lōmņak kobban bōke ilo bar juōn wāween. … Ekkatak ta eo ekar kōm̧m̧ane, ta eo ekar lōmņake, ta eo ekar katakin. Kōm̧m̧ane Āinwōt An Kōm̧m̧ane Mour āinwōt an kar mour, jon̄an eo jemaron̄. He was the perfect man” (Behold the Lamb of God [1962], 8, 11). N̄an lale kōn aorōk im un ko n̄an ekkatak kōn Jisōs ilo wāween eo an bwebwenato in etto, lale N. T. Wright and Michael F. Bird. The New Testament in Its World (2019), 172–87.

  7. Joseph B. Wirthlin, “The Great Commandment,” 30.

  8. Luk 1:37.

  9. Kakobaba ilo ejja ak kaitokļo̧k ekōnono ko jān Mark 2:1–12 ippān mijenede ro ilo Czech/Slovak Mission, ij barāinwōt kam̧oolo̧l kōn ekkatak ko katak kaki kōn jeje in ippān laddik ro im jiron̄ ro ilo Salt Lake Highland Stake kilaaj in kepopo n̄an mijenede im ritōl im membōr ro an Salt Lake Pioneer YSA Stake.

  10. Lale Mark 2:6–10.

  11. Mark 2:11–12.

  12. Lale Bruce M. Metzger and Michael D. Coogan, eds., The Oxford Companion to the Bible (1993), 104; James Martin, Jesus: A Pilgrimage (2014), 183–84.

  13. Lale Mark 1:21–45.

  14. Lale Mark 2:1–2.

  15. Lale Mark 2:2.

  16. Lale Metzger and Coogan, The Oxford Companion to the Bible, 104; William Barclay, The Gospel of Mark (2001), 53.

  17. Lale Barclay, The Gospel of Mark, 53; see also Martin, Jesus: A Pilgrimage, 184.

  18. Lale Mark 2:2, 4; lale barāinwōt Barclay, The Gospel of Mark, 52–53. Barclay ej kōmeļeļe be “mour ilo Palestine ekar public. In jibbon̄ kōjem in mōko rej peļļo̧k im jabdewōt eo ekōņaan emaron̄ diwōj delon̄. Kōjem ko rejjab kilōk māe iien juon armej enaaj aikuj n̄an make iaan; juon kōjem epeļļo̧k meļeļein juōn̄ karuwainene epeļļo̧k n̄an aolep n̄an relo̧n. Ilo [m̧weo imōn] ro rettā āinwōt [eo kwaļo̧ke ilo Mark 2] en kar, ejeļo̧k jikin relo̧n; kōjem eo ekar kaju peļļo̧k … n̄an ial eo. Innām, ilo ejeļo̧k iien, jarlepju eo ekar kobrak m̧weo n̄an jon̄an eo im kobrak ial eo ipelaakin kōjem eo; im rekar lukkuun ikideelel n̄an ron̄jake ta eo Jisōs ekar ba.”

  19. Mark 2:3.

  20. Lale Medical Dictionary of Health Terms, “palsy,” health.harvard.edu.

  21. Lale Martin, Jesus: A Pilgrimage, 184.

  22. Mark 2:4.

  23. Lale Mark 2:4; lale barāinwōt Julie M. Smith, The Gospel according to Mark (2018), 155–71.

  24. Lale Mark 2:5–12.

  25. Mark 2:5; eoon ko kobaik

  26. Matthew 9:8; lale barāinwōt Mark 2:12; Luke 5:26.

  27. Katak im Bujen ko 62:3 ej kōmeļeļeik bwe rijerbal ro an Irooj “kom̧ jeraam̧m̧an, bwe anaan in kam̧ool eo me kom̧ij kwaļo̧ke rej kanne ilo lan̄ … im jero̧wiwi ko am em̧ōj jeoriļo̧k jān kom̧.”

  28. See M. Russell Ballard, “Kōjatdikdik ilo Kraist,” Liaona, Māe 2021, 55–56. Būreejtōn Ballard ej kakeememej bwe juōn “en̄jake in ekkar” ej aorōk n̄an jim̧ōr ejmour eo an anbwin im jetōb “aolep membōr ro ilo quorum eo ad, doulul ko, ward ko, im stake ko ewōr ippāer menin letok in jān Anij im kapeel ko remaron̄ jipan̄ kalōk Aelōn̄ eo An kiō.” Lale barāinwōt David F. Holland, Moroni: A Brief Theological Introduction (2020), 61–65. Holland ej kōnono kōn Moroni 6 im wāween ko eo bok kwonaad im jerbal in jipan̄ ilo jukjuk in pad ilo tōmak ej jipan̄ lale jet kain en̄jake ko an jetōb an make dāpij kōj epaakeļo̧k n̄an Lan̄.

  29. Lale Dieter F. Uchtdorf, “Lift Where You Stand,” Liahona, Nov. 2008, 56. Elder Uchtdorf ej kōmeļeļe “ejeļo̧k juōn iaad emaron̄ ak ej aikuj kōm̧m̧ane jerbal eo an Irooj make. Ak n̄e aoleped ej jutak epaake doon ilo jikin eo Irooj ekar karōke im kotak ijo jej jutak ie, ejeļo̧k emaron̄ dāpij jerbal in ekwojarjar jān emakūt lon̄ļo̧k im maanļo̧k.” Lale barāinwōt Chi Hong (Sam) Wong, “Rescue in Unity,” Liahona, Nov. 2014, 15. Elder Wong ej kakeememej ilo Mark 2:1–5 im katakin bwe “n̄an jipan̄ Rilo̧mo̧o̧r eo, jej aikuj jerbal ippān doon ilo juon wōt im ilo jokkuun wōt juon. Aolep kajjojo, aolep jerbal, im aolep kūr rej aorōk.”

  30. Oscar W. McConkie, in Conference Report, Oct. 1952, 57.