2010–2019
"N na aki bwaka ma Iroum Ke ni Kitaniko"
Okitobwa 2013


“N na Aki Bwaka Mai Roum, ke Ni Kitaniko”

Tamara are i Karawa … e ataia bwa ti reirei ao ti rikirake ni korakora ngkai ti kaitarai ao n tokanikai iaon kataaki rinanon ake ti riai n rinanona.

Inanon au tienoo n te tairiki aei, I riai ni koreia, “Aio bon te tetere ae moan te katekenano nakon riki maungatabu ni kabuta ake Ia tia n irii. Bwaai ni kabane a bane ni korakora ao teia ae moan te tamaroa n te maiu n tamnei.

Tariu ao mwaneu, onoua namwakaina n nako ni kaitibora ni kabane n ara maungatabu ni kabuta, kain abau ae tangiraki, Frances, e wene n onaoraki, e reke irouna te ikoaki ae korakora imwin bwakana tabeua te bong imwaina. Inanon Meei, imwin ninikoriana man ana mwakuri n tokanikai iaon ikoakina, e irianako inanon te maiu ae akea tokina. Buana e rawawata irou. Ngaia ao Ngai ti mareaki inanon Salt Lake City Tembora n Okitobwa  7 1948. Ningabong ao e a koro ara ka 65 ni kauringa ara mare. Bon ti ngaia au tangira inanon maiu, toau ae I onimakinna, ao raraou ae memena irarikiu. I atonga tiaki ni kaota au namakin ae nano.

Te maungatabu aio e kanikinaea 50 te ririki man te tai are I weteaki iai nakon Aia Kooram Abotoro Ake Tengaun Ma Uoman iroun Beretitenti David O. MacKay. Rinanon ririki akanne ae I karekea bon ti te boutoka ae tabwanin ma ni kororaoi iroun raou ae tangiraki. E aki kona ni warekaki ana anganano ibukiu aika e tia ni karaoi n te aro are Nna kakoroa nanon weteakiu. Akea te tangitang ae I tia n ongo mairouna ngkana I aki toki n tangiraki ibukin au bowi e ngae ngke ai irabong ke wiiki i nakon tabo aika raroa ni kitanna ma natira. Bon te anera ngaia, ni koaua.

I tangiria ni kaota au kaitau ae bati, nakoia naba kain au utu, ibukin tamaroan korakoran aia tangira are roko nakoira n ana tai ni motirawa Frances. Bubua ma bubua taian kaati ao reta aika roko ni katobibia te aonnaba ni kabwarabwara aia tangira ibukina ao aia taeka n rai nanoanga nakon ara utu. Ti karekei bwai ni katamaroa uee aika mwaiti Ti rang kakaitau ibukin anganano aika kanakoaki n arana nakon te Mwane ni Kabuta Ibukiia Mitinare n te Ekaretia. N tei ibukira ngaira ake e katikuira imwina. I kaota au kakaitau ae nano n ami akoi ao kaotan ami tangira.

Bon karaunano nakoiu inanon te tai n raure ae kananokawaki aio e riki bwa au koaua n ana euangkerio Iesu Kristo ma te atatai are I ataia bwa Frances e bon maiu. I ataia bwa raurenakora bon ti n te tai ae kimototo. Ti a tia ni kabaeaki n Ana auti te Atua iroun temanna ae iai irouna te kariaiakaki ni kabaebae i aonnaba ao i karawa. I ataia bwa ti na manga ikotaki n te bong teuana ao n aki manga karaureaki. Aio te ataibwai are kamatoai.

Tariu ao Mwaneu, tao e bon kona n eti katauatauana bwa akea te aomata ae na maiu man inaomata man te karawawataaki ao te nanokawaki akea naba te tai ni karakinaia aomata bwa e na aki reke irouna te aki karauaki ao te aki kukurei.

Ngkana ti namakina te maiu ae kanganga, ao e na bon bae n iai te kariri n titiraki “Bukin tera bwa ngai? N te taina e tara n ae akea tokin kanganga, akea te birinako man kataakira. Ti katobibiaki man ara kantaninga aika aki kakoroaki bukiia ao te bwara nano ni buan te kantaninga Ti na uaia n taekina are taekinaki n te Baibara Akea te kabira n aoraki are te Bwaam i Kireata?”1 Ti namakina te kitanaki, uruaki n nano, te maroa. Ti kairoroaki n tarai arora n aomata tekebuakara rinanon aia kairua tabeman. Ti aki taon nanora ibukin katokan ara kanganga, ni mwaninga karekean tamaroan te taona n nano mai karawa.

Taian kanganga ake a roko nakoira a anganira te kataitai ni koaua n tuoa ara kona n rinanona. Te titiraki ae bongana e tiku n aki kaekaaki iroura ni kabane: I kona ni katokia ke Nna kabanea? Tabeman a bwaka ngke a kuneia bwa aki kona n toka iaon aia kanganga. Ni kabaneana e irekereke ma te kekeiaki ni karokoa tokin te maiu.

Ngkana ti iangoa te bwai ae riki are kona n riki nakoira, ti kona ni kangai ma Iobi are rimoa,. “E bungiaki te aomata nakon taian kanganga.”2 Iobi bon te aomata ae “kororaoi ao n etieti” te aomata ae “mamaka te Atua ao e ririba te buakaka.”3 A raraoi ana katei nako, e kakabwaia ni kaubwaina. E kaitara Iobi ma te kataaki are kona ni uruana temanna. A anaki ana bwai nako e riribaki irouia raraona, e rotaki n ana kanganga, e rotaki man buaia ana utu e kairoroaki bwa e na taetaebuaka te Atua, ao ni mate.”4 E totokoa te kariri aio ao e taekinna man nanona ae raoiroi.

“Noria, e mena au tia kakoaua i karawa, ao au rekoti ike rietata.”5

“I ataia bwa E maiu au Tia Kamaiu.”6

E bon tiku n onimaki Iobi. Ti na karaoa ae karaoia ngkana ti kaitarai kataitai ake a na riki bwa ara bwai?

Ike ti anganaki iai te uota ae rawawata ma kangangan te maiu, ti na uringa bwa a tia tabeman n rinanon te kawai ae aekakina, n rinanona ao n tokanikai.

Rongorongon te Ekaretia n aei, n tain kororaoin te tai ae bwanin, e kaonaki n taian namakin irouia ake a tia ni kakorakora ao ake a bon tia naba n tiku n nene ao n raoiroi aroia Bukina? A tia ni karika Ana euangkerio Iesu Kristo ni kabotoa iai maiuia. Aio are e na buokiira n rinanon bwai ake ti na namakin inanon maiura Ti na bon namakin kangangan taian kataitai, ma ti na kona ni kaitarai, ao ti na kaungaira ni kaitarai ao man tokanikai iaoia.

Mani nnen te maraki, man te uninga ae waraku n te ran ni mata, ti tabekakirake man te rau n nano ao te berita ae kakawaki. “N na aki bwaka mairoum ke ni kitaniko.”7 Te kamanomano n aron aei ae akea boona.

Ngke I a tia ni mwamwananga nako kiraroa rinanon te aonnaba ni kakoroi nanon tabetaben weteakiu, I a tia n atai bwaai aika mwaiti— n airi ma te koaua are aomata ni kabane a namakina te rawawata ao te nanokawaki. I aki kona ni bairea kainanon te namakin ae I a tia ni kakoaua ngke I a tia ni kawariia ake a rootaki n te tang, namakinan te aoraki, ake a raure, ao ake a aki ongeaba natiia te mwane ke te aine ke a bwakaraki ni mwiin nako te bure. E kona n reitinako taekana, bwa a mwaiti kanganga aika a aki kona ni warekaki aika kona n riki nakoira E kanganga kaotakin teuana bwa te bwai ni kakairi ao ngkana I iangoi kanganga, I iangoa te Tari Brems, au tia Reirei n Tabati n au tai n ataeinimwane. Boni kaain te aro ae kakaonimaki te mwane ae iai irouna te tangira ni koaua. Ngaia ma kain abana ae, Sadie iai natia aika waniman, mwaitia aekakin roroia aika inanon ara utu.

Imwin marera ngai ma Frances ti mwae man te uoote, ti noora Titita Brems ao kaain ana utu n taian mare ao taunimate, ao ai arona naba ni botakin te uoote.

Inanon 1968 E a bua buun te Tari Brems, Sadie Uoman mai buakoia natina a mate naba ngke a nako ririki.

N te bong teuana ni kaan 13 te ririki n nako, tibun te Tari Brems ae te kabanea ni ikawai, e tareboniai. E kabwarabwara bwa tibuna te unmwane e a koro ana 105 n ririki. E taku, E maeka n te tabo n tararua ae uarereke ma e kakaitibo ma ana utu ae bwanin ni katoa Tabati, ike e anga reirein te euangkerio iai.” E reitia nako, Te Tabati ae nako e tuangira tibura, Ngkami aika tangiraki, N nang mate n te wiki aio Kam kona n taiaoka ni wetea Tommy Monson E ataa te bwai ae na karaoia.”

I kawara te Tari Brems n te tairiki are imwiina.” I tuai men noria n te tai ae maan. I aki kona n taetae ma ngaia bwa e a bonotaninga I aki kona ni korea te taeka nakoina bukina bwa e aki nooraba. I tuangaki bwa ana utu a taetae ma ngaia ao ni kabongana tabonibaina ae te atai ao a korea inanon baina n te maing aran te aomata are kawaria. Taian rongorongo ni kabane a bane ni karaoaki nakoina te aekaki anne. I ira nanon are karaoaki man anakin tabonibaina ao ni korea T-O-M-M-Y M-O-N-S-O-N te ara are e aki toki n ataai iai . E a moanna ni kukurei te Tari Brems, ao e anai baiu man katokai iaon atuuna. I ataa te bwai ae tangiria bwa e tangirai bwa na kakabwaia te nakoanibonga. Te turaiua are uotai nakon te tabo n tararua e raonai ao ti uaia ni katokai baira iaon atun te Tari Brems ao n anganna te kakabwaia are tangiria. Imwina, a waanako ranimatana man matana aika aki noraba. E taui baira ni kakaitau. E ngae ngke e aki ongo kakabwaiakina are ti anganna, ma e namakinaki korakoran te Tamnei, ao I kakoaua bwa e kairaki bwa e na ataia bwa ti tia n anganna te kakabwaia are tangiria Te mwane ae aki nooraba aei, E aki kona ni manga ongo. E a bon titiku naba n te bong ao te ngaina n te ruu ae uarereke n te tabo are kawakinaki iai. Ao ngkanne e oti te moangare imoana ao te taeka are taekinna e riinga nanou. “Ko rabwa,” e taku E bon rangi n raoiroi nakoiu Tamau are i Karawa.

Inanon te wiki, n aron are e tia ni kaotia te Tari Brems, e a borau nako. E aki tabe ni iangoi baika e kabwaka iai, ma e tangiria riki ni kakaitau ibukin kakabwaiana aika mwaiti.

Tamara are i Karawa, are anganiira te kukurei ae mwaiti, E ataa ae ti reiakinna ao n rikirake bwa ti aonga ni korakora ngkana ti kaitara ao n tokanikai iaon kanganga are ti na rinanona. Ti ataia bwa iai taai ake ti na namakina iai te uruaki n nano, ngkana ti na tang ao are ti na tuoaki iai nakon are tokira. Engae n anne, kanganga aikai a karikira bwa ti na bitaki nakon tamaroa riki, ni manga bitii maiura n aekan ae reireinira Tamara are i Karawa, ao n riki ni kaokoro man arora ngkoa n tamaroa riki, ao ni wanawana riki nakon arora ngkoa ao n atai kanganga nakon arora ngkoa, ao korakoran te koaua nakon are iai iroura ngkoa.

Te kai ae raoiroi, e rikirake raoi,

Ngkana e korakora te ang ao te kai e kakorakora.

Ngkana e mwawa karawa ao e rikirake n abwabwaki.

Ngkana e korakora te angibuaka ao mwaitin riki te kakorakora.

Iroun tai ao te mwaitoro, iroun te karau ao te tino,

A rikirake kai aika raraoi ao a rikirake aomata aika raraoi. 8

Ti te Tia Kamaiu ae atai korakoran katakira, marakira, ao rawawatara, E anganira te rau ae akea tokina inanon taai ni kanganga

“Nakomai nakoiu, ngkami akana kam kua ao kam rawawata ao N na motiki rawami.”

“Amoa amou iaomi ao reirei irou, bwa I nimamanei ao I nanorinano ao kam na kunea te rau nakon tamneimi.

“Bwa e aoraoi amou ao e bebete uotau.”9

Bwa ngkana te kabanea n tamaroa n tai ao te kabanea ni buakaka n tai, E mena iroura. E a tia ni beritaia bwa e na bon aki bitaki.

Tariu ao mwaneu, a na iai tabera nakon Tamara are i Karawa are bitaki n tainako ni kaineti nakon kanganga ni maiura. Ti na aki tangiria bwa ti na namakina te kanganga ibukina bwa ti aonga ni uringa ao ti na aki kairaki nako n te nanorinano imwain Anganakina ara onimaki ao ara kakoaua.

Ti na kakorakoraira ni kaniia Tamara are i Karawa. Karaoakina, ti riai n tataro Nakoina ao ni kakauongo ni katoa bong. Ti tangiria ni koaua ni katoa aua bwa ti mena n taai aika raraoi ke aika nakobuaka. E na riki ana berita bwa ara taeka n tantanii N na bon aki bwaka ma Iroum Ke ni Kitaniko.”10

Ma te korakora n tamneiu, I kakoaua bwa te Atua E maiu ao E tangirira, bwa Natina ae Ana Rikitemanna e maiu ao E mate ibukira, ao te euangkerio ibukin Iesu Kristo ao te ota arei e ota ibuakon te ro e aki tokanikai iaona.