2010–2019
Xb’aanunkil sa’ li qayu’am a’ yaal jo’ chanru li raatineb’ li profeet
October 2014


Xb’aanunkil sa’ li qayu’am a’ yaal jo’ chanru li raatineb’ li profeet

Re naq toowanq sa’ xyaalil rik’in lix choxahil na’leb’ li choxa, naqaxaqab’ xwankil li profeet ut naqasik’ xb’aanunkil sa’ li qayu’am a’ yaal jo’ chanru li raatin.

Li qaChoxahil Yuwa’ naxraheb’ chixjunil li ralal xk’ajol ut naraj naq te’xnaw ut te’xtaw ru lix k’uub’anb’il na’leb’ re li sahil ch’oolejil. Jo’kan naq naxb’oqeb’ li profeet, eb’ li neke’k’ojob’aak rik’in wankil ut wankilal chi k’anjelak sa’ xk’ab’a’ li Dios choq’ re xkolb’aleb’ li ralak xk’ajol. A’aneb’ lix taql li tiikilal, aj yehol nawom chirix li Jesukristo ut chirix lix wankil maak’a’ roso’jik lix tojb’al rix li maak. Wan rik’ineb’ lix lawil li awa’b’ejihom li Dios sa’ xb’een li ruchich’och’ ut neke’k’e xwankil lix b’aanunkil li k’ojob’anb’il k’anjel aj kolonel.

Sa’ lix Iglees li Qaawa’ li tz’aqal yaal, “maajun wa taawanq chik numenaq jun sa’ li ruchich’och’ chiru li jun kutan li taak’ojob’amanq wi’ lix wankilal ut lix lawil li tijonelil a’in.”1 Naqaxaqab’ xwankil li Awa’b’ej Thomas S. Monson jo’ li qaprofeet, aj ilol na’leb’, ut aj k’utb’esinel. A’an naxk’utb’esi li raatin li Qaawa’ re xk’amb’al qab’e ut xb’eresinkil chixjunil li qaIglees. Jo’ kixch’olob’ li Awa’b’ej J. Reuben Clark Jr., “Li Awa’b’ej re li Iglees …ka’ajwi’ a’an wan xk’ulub’ chixk’ulb’al li k’utb’esinb’il na’leb’ choq’ re li Iglees.”2

Chi aatinak chirix li yo’yookil profeet, li Qaawa’ kixtaqlaheb’ lix komon lix Iglees:

“Joʼkan ut, ninye re li iglees, taakʼe aaxik rikʼin chixjunil li raatin ut taqlahom li tixkʼe eere joʼ chanru naxkʼul, rikʼin bʼeek chi anchal li santilal chiwu;

“Xb’aan naq li raatin a’an teek’ul, chanchan sa’ tz’aqal xtz’uumal we chalenaq chaq, rik’in anchal li kuyuk ut paab’aal.

“Xb’aan naq rik’in xb’aanunkil li k’a’aq re ru a’in li rokeb’aal xb’alb’a ink’a’ taanumtaaq sa’ eeb’een.”3

Re naq toowanq sa’ xyaalil rik’in lix choxahil na’leb’ li choxa, naqaxaqab’ xwankil li profeet ut naqasik’ xb’aanunkil sa’ li qayu’am a’ yaal jo’ chanru li raatin.

Naqaxaqab’ ajwi’ xwankileb’ lix tenq’ aj k’ehol na’leb li Awa’b’ej Monson ut lix Molameb’ li Kab’laju chi Apostol jo’ profeet, aj ilol na’leb’, ut aj k’utb’esinel. “Wankeb’ xk’ulub’, xwankil, ut xwankilal chixyaab’asinkil li rajom li [Dios] … , rub’el xwankil …li Awa’b’ej re li Iglees.”4 Neke’aatinak sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo. Neke’xye li profeetil aatin sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo. Neke’xb’aanu chixjunil sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo. Sa’ li raatineb’ naqab’I lix yaab’ xkux li Qaawa’ ut naqeek’a lix rahom li Kolonel. “Ut yalaq k’a’ru te’xye naq eek’asinb’ileb’ xb’aan li Santil Musiq’ej, a’anaq loq’laj hu …ut lix wankilal li Dios choq’ re li kolb’a-ib’.”5 Li Qaawa’ ajwi’ kixye: “Ma rik’in tz’aqal xyaab’ inkux malaj rik’in xyaab’ xkuxeb’ inmoos, juntaq’eet na’el.”6

Nokob’antioxin chirix jun Iglees li “kab’lanb’il sa’ xb’een rub’elahomeb’ li apostol ut eb’ li profeet, ut li Kristo a’an li xnimal ru pek sa’ li kab’l.”7 Li rochoch li Qaawa’, a’an rochochil li tustuukilal, ut maajo’q’e raj toob’alaqiiq chirix b’ar toosik’oq re xk’ulb’al xsumenkileb’ li qapatz’om malaj chirix b’arwan li xyaab’ kuxej taqataaqe wi’. Ink’a’ tento naq “eek’asinb’ilaqo ut k’amb’ilaqo xb’aan li iq’ yalaq b’ar xb’aan k’a’aq re ru chi na’leb’il.”8 Li Dios naxk’utb’esi li raatin rik’ineb’ lix k’ojob’anb’il moos, “choq’ re li k’anjel teneb’anb’il sa’ xb’eeneb’, re xkab’lankil lix tz’ejwal li Kristo, toj reetal taaqeechani li junajil chiqajunilo; junajaq ru lix nawb’al ru li Ralal li Dios.”9

Rik’in jun na’b’ej maak’a’ xb’eelom ut li yoo chixyalb’al xq’e re naq ink’a’ taa’oso’q chiru xk’ehil jun we’ej, naqatzol li k’a’ru naraj naxye lix xaqab’ankil xwankil jun profeet. Li Qaawa’ kixtaqla li profeet laj Elias sa’ li tenamit Sarepta, b’ar wi’ tixtaw jun xmalka’an li taqlanb’il xb’aan li Dios chixxaqab’ankil xwankil. Naq kinach’ok rik’in li tenamit, kiril li ixq li yoo chixxokb’al xsi’. Kixb’oq li ixq ut kixye, “B’aanu usilal, k’am chaq b’ayaq ha’ sa laa kuk re tin’uk’aq.”10

“Koho li ixq chixxokb’al li ha’, a’b’an laj Elias kixye wi’chik re: <<B’aanu usilal, k’am ajwi’ chaq ka’ch’inaq inwa>>, chan re.

“Kisumeek: <<Sa’ xk’ab’a’ li Qaawa’ laa Dios, ninye aawe naq maak’a’ inwa ak yiib’anb’il; yal jun mooch’ aj chik ink’aj wank sa’ jun uk’al ut b’ab’ay aj chik in’aseeyt wank sa’ lin ch’ina meet. Yookin chixxokb’al ka’ch’inaq insi’ re xyiib’ankil li wa choq’ re lin yum ut choq’ we laa’in. Taqawa a’an, toja’ naq tookamq>>, chan li xmalka’an.

Kichaq’ok laj Elias ut kixye, “Matk’oxlak. Okan ut b’aanu jo’ xaye, a’b’an xb’een wa yiib’ junaq inch’ina k’uluj ut taak’am chaq. Moqon chik taayiib’ choq’ aawe ut choq’ re laa yum.”11

K’oxla junpaatak chirix chanru jwal ch’a’aj li k’a’ru kixpatz’ li profeet naq tix’baanu li na’b’ej tz’okajenaq a’in. Chi ch’olch’o, li Dios ajwi’ kiru xkeeb’al li tzakemq re lix moos li tiik chi paab’ank. A’b’anan, chi k’anjelak sa’ xk’ab’a’ li Qaawa’, laj Elias kixb’aanu jo’ b’eresinb’il, ut kixb’oq jun xraarookil rabin li Dios chixmayejankil li k’a’ru wan re re xaqab’ankil xwankil li profeet.

A’b’anan laj Elias kixyeechi’i jun rosob’tesinkil xb’aan naq kipaab’an li ixq: “Xb’aan naq jo’ka’in naxye li Qaawa’, xDios laj Israel: <<Ink’a’ taalajq li k’aj sa’ li uk’al; chi moko taayamaaq xsa’ lix kukb’il li aseeyt>>.”12 Li Qaawa’ kixyal rix li xmalka’an ma tixpaab’ li raatin li profeet malaj ink’a’.

Sa’ jun ruchich’och’ tawasinb’il rik’in jun we’ej re tiikilal ut re li musiq’anbil aatin, taqlanb’ilo laa’o chixxaqab’ankil xwankil li profeet. Naq yooko chirab’inkil, chixwaklesinkil, ut chixxaqab’ankil wankil li profeetil aatin, naqach’olob’ xyaalal naq wan li qapaab’aal re taqatulanob’resi qib’ chiru li rajom, xchaab’ilal lix na’leb’, ut lix hoonalil li Qaawa’.

Laa’o naqapaab’ li profeetil aatin, sa’eb’ ajwi’ li hoonal chiru wi’ naqak’oxla naq a’an memil na’leb’, naq laatz’ li qu, malaj naq ch’a’aj xb’aanunkil. A’ yaal jo’ chanru xna’leb’il li ruchich’och’, xtaaqenkil li profeet a’an moko chaab’il ta malaj moko us ta sa’ li kutan wanko wi’. A’b’anan, xtaaqenkil li profeet junelik a’an us aj na’leb’. “Jo’ naq q’axal najt wank li choxa sa’ xb’een li ruchich’och’, jo’kan ajwi’ lin na’leb’ naxq’ax ru lee na’leb’ ut q’axal nim lin k’a’uxl chiru lee k’a’uxl laa’ex.”13 “K’ojk’ooq aach’ool rik’in li Dios chi junelik, ut maawa’ rik’in laa k’a’uxl laa na’leb’.”14

Li Qaawa’ naroxloq’iheb’ ut narusilaheb’ li tee’ab’inq chiru li raatin li profeet. Choq’ re li xmalka’an sa’ Sarepta, xpaab’ankil laj Elias kixkol rix lix yu’am jo’ ajwi’ xyu’am lix yum. Jo’ yeechi’inb’il xb’aan li profeet, “ut ke’wa’ak laj Elias, li xmalka’an ut lix komoneb.’ Chiru naab’al kutan li uk’al ut li kuk ink’a’ kilajk xsa’eb’, jo’ kixye li Qaawa’ sa’ xtz’uumal re laj Elias.”15

Li Qaawa’ “tixk’e chi wa’ak li neke’paab’ank re.”16 Li raatineb’ li profeet chanchan li mana choq’ re li qaam. Naq taqatzeqa, too’osob’tesiiq ut taakoleq qix sa’ tz’ejwalej jo’ ajwi’ li musiq’ej. Naq taqatzeqa xsahil li raatineb’, taqatzol chanru toowulaq b’ar wi’ wan li Kristo ut taawanq qayu’am

Laj Elder Bruce R. McConkie kixtz’iib’a naq rik’in li profeet “li Qaawa’ nalajxk’utb’esi lix yaalalil li kolb’a’ib’, …li kolb’a-ib’ rik’in li Kristo; ut naxtuqub’ … li b’e li naxik sa’ li yu’am re junelik. … Sa’ li junjunq chi k’ojlajik li Dios naxk’e reheb’ lix tenamit lix b’eresinkil li aajel ru choq’ reheb’ sa’ xk’ehil li rahilal ut xuwajelil ru. Ut chi ch’olcho’, sa’ li kutan toj te’chalq taawulaq xhoonal naq maak’a’, ka’ajwi’ lix chaab’ilal xna’leb’ li Dios li taakub’eeq chaq sa’ choxa ut taa’elq sa’ xtz’uumal re li profeet, taaruuq tixkol lix yu’ameb’ lix tenamit.”17

Choq’ we, li raatin li profeet, k’utb’il chiwu xb’aan aj tzolol we sa’ li ch’uut reheb’ li Saaj Ixq, kixk’e chiwilb’al chanruhaq naq us li wank chi sumsu rik’in xwankil lix sumwank li Dios. Li raatin li profeet kixk’e inpaab’aal ut inyo’onihom naq tinruuq raj tinkawresi wib’ choq’ re xk’ulb’al jun junkab’al re sahil ch’oolejil. Xtz’ilb’al rix lix tzol’leb’ li profeet chi rajlal, eb’ li najter jo’ ajwi’ li profeet sa’ qakutankil, kinixtenq’a chiru li k’iila chihab’ xk’iresinkil, xtzolb’al, ut xch’olaninkil wuukub’ inkok’al. Li raatineb’ li profeet sa’eb’ li loq’laj hu ut li neke’k’utman sa’ li ch’utub’aj-ib’ a’aneb’ raatin re k’ojob’ank ch’oolej, rahok, kawilal, ut sahil ch’oolejil li nokohe’xsuti chiqajunilo.

Naq yooko chixk’eeb’al qaxik rik’in li raatineb’ li profeet, yooko chixkab’lankil li qochoch ut li qayu’am sa’ xb’een jun tz’aqal k’ojleb’aal re junelik, “lix saqoonaq laj Tojol qix, aʼan li Kristo, li Ralal li Dios, … re naq joʼqʼe tixtaqla laj tza lix kawil iqʼ, relik chi yaal, lix tzimaj saʼ li sut iqʼ, relik chi yaal, naq chixjunil lix saqbʼach ut lix kawil kaq-sut-iqʼ taatenoq saʼ eebʼeen, maakʼaʼaq xwankil chekelonkil taqʼa saʼ li jul re rahilal ut rahil chʼoolejil li maakʼaʼ rosoʼjik.”18

Wan qawankil chixsik’b’al li taqaj. Tooruuq taqatz’ap qaxik chirix, taqab’atz’unle, taqayeq’i rub’el li koq, malaj taqapo’resi qach’ool rik’in li raatin li Kristo li na’el sa’ xtz’uumaleb’ re lix k’ojob’anb’il moos. A’b’anan li Kolonel kixk’ut naq eb’ li te’xb’aanu chi jo’kan, te’isiiq rik’in lix tenamit re li sumwank.19

Naq yooko chixtz’ilb’al rix li santil profeetil aatin rik’in tijok ut rik’in paab’aal chirix li Jesukristo, chi tiik qajom, li Loq’laj Musiq’ej tixye li yaal sa’ li qak’a’uxl ut sa’ li qach’ool. Chiqate li qaxik re naq too’ab’inq, li qach’ool re taqataw ru, ut li qak’a’uxl re naq lix muqmuukil na’leb’ li Dios te’k’utb’esimanq chiqu.20

Ninch’olob’ xyaalal naq laj Jose Smith kiwan ut toj wan jo’ li profeet b’oqb’il xb’aan li Dios re xk’ojob’ankil wi’chik lix evangelio li Jesukristo ut lix tijonelil sa’ xb’een li ruchich’och’. Ut ninch’olob’ xyaalal naq rik’in li Awa’b’ej Monson, b’eresinb’ilo xb’aan jun tz’aqal xprofeet li Dios anajwan. Chiqasik’ chi xaqliik qochb’eeneb’ li profeet ut chiqab’aanu a’ yaal jo’ chanru li raatineb’ toj toojunajiiq sa’ li paab’aal, saqob’resinb’ilaqo sa’ li Kristo, ut toonujob’resiiq rik’in li na’leb’ chirix li Ralal li Dios. Sa’ lix santil k’ab’a li Jesukristo, Amen.

Eb’ li raqalil

  1. Tzol’leb’ ut Sumwank 132:7; chi’ilmanq ajwi’ Handbook 2: Administering the Church (2010), 2.1.1: “Wan rik’in li Jesukristo chixjunileb’ lix lawil li tijonelil choq’ re lix Iglees. Kixq’eheb’ li laaw re lix awa’b’ejihom li Dios sa’ xb’een li ruchich’och re li junjunq lix Apostol. Li Apostol li jwal najt chaq xwanjik, li Awa’b’ej re li Iglees, a’an ajwi’ ut maajun chik sa’ xb’een li ruchich’och’ taaruuq chiroksinkil chixjunileb’ xlawil li tijonelil.”

  2. Laj J. Reuben Clark Jr., “When Are the Writings and Sermons of Church Leaders Entitled to the Claim of Scripture?” (aatin choq’ reheb’ li seminario ut li neke’k’anjelak, Brigham Young University, Julio 7, 1954).

  3. Tzol’leb’ ut Sumwank 21:4–6; xtikman li énfasis.

  4. Laj J. Reuben Clark Jr., “When Are the Writings and Sermons of Church Leaders Entitled to the Claim of Scripture?”

  5. Tzol’leb’ ut Sumwank 68:4.

  6. Tzol’leb’ ut Sumwank 1:38.

  7. Efesios 2:20.

  8. Efesios 4:14.

  9. Efesios 4:12–13.

  10. 1 Reyes 17:10.

  11. 1 Reyes 17:11–13; xtikman li énfasis.

  12. 1 Reyes 17:14.

  13. Isaias 55:9.

  14. Proverbios 3:5.

  15. 1 Reyes 17:15–16.

  16. Laj Roger Hoffman, “Chak’oxklaheb’ li utz’u’uj”.

  17. Laj Bruce R. McConkie, Jun ak’ ch’olob’ahom choq’ reheb’ lix Raqalil li Paab’aal (Deseret Book Company, 1985), 478; xjaltesiman li puntuacion; oksinb’il rik’in liseens.

  18. Helaman 5:12.

  19. Chi’ilmanq 3 Nefi 20:23.

  20. Chi’ilmanq Mosiah 2:9.