2010–2019
Junajinb’il sa’ xk’amb’aleb’ wi’chik
October 2014


Junajinb’il sa’ xk’amb’aleb’ wi’chik

Re naq tooruuq chixtenq’ankil li Kolonel, tento naq took’anjelaq chi junajinb’ilo ut sa’ xyaalil. Chiqajunjunqalo, yalaq paay chi k’anjel, yalaq paay chi b’oqb’al, k’a’jo’ xnimaleb’ ru.

Rajlal naqab’i li Awa’b’ej Thomas S. Monson chi aatinak chirix li “teneb’anb’il sa’ qab’een re xk’amb’aleb’ wi’chik”1. Nachal sa’ inch’ool jun resil sa’ li ak’ chaq’rab’, b’ar wi’ naxk’ut chi tz’aqal re ru chanru eb’ li komon ut eb’ li misioneer wotz’ neke’ru chi k’anjelak chiruheb’ lix ch’utameb’ li teep re xsik’b’aleb’ ut xk’amb’aleb’ wi’chik. Naqataw sa lix hu Marcos 2:1–5. Nink’oxla naq eb’ li eetalil kiroksi li Jesukristo re xk’utb’al chiqu junjunq chi tzol’leb’ malaj xb’eenileb’ na’leb’, a’aneb’ junelik nokoxtenq’a chireek’ankil lix musiq’ li Dios ut saqen ru chixtawb’al ru.

Sa’ li reesilal a’in naqataw jun winq sik ru li ink’a’ naru chi eek’ank wi ink’a’ neke’xtenq’a jalaneb’ chik. Li winq a’in yal junes naru chi kanaak sa’ li rochoch \royb’eninkil ani tixtenq’a.

Sa’ li qakutan, taak’ulmanq tana’ chi jo’ka’in. Kaahib’ chi komon yookeb’ chixb’aanunkil jun k’anjel k’eeb’il xb’aan li obiisp re xik chi ula’anink sa’ rochoch jun winq yaj xb’aan naq sik ru. Ninru rilb’al, jun reheb’ li Komonil re Tenq’ank, li jun chik re xmolameb’ li xb’eenil, jun chik aj tijonelil re Aaron ut, sa’ xraqik, a’b’an moko naraj ta xyeeb’al naq ink’a’ nim ru, jun li misioneer re tz’aqal hoonal. Sa’ lix ch’utam li teep li tojo’ xnume’, chirix naq xe’aatinak li k’a’ru aajel ru sa’ li teep, li obiisp kixk’eheb’ re li k’anjel re “xk’amb’aleb’ wi’chik”. Eb’ li kaahib’ chi komon kik’ehe’xk’anjel re xtenq’ankil li winq a’in li wan li sik yajel rik’in. Moko neke’ru ta royb’eninkil naq sa’ xjunesal taachalq sa’ li Iglees. Tento naq te’xik sa’ li rochoch chi rula’aninkil. Tento naq te’xsik’, ut jo’kan ke’xb’aanu. Li winq k’amb’il chiru li Jesus.

“Jun li sik kik’ame’k chaq rik’in xb’aaneb’ kaahib’ chi winq” (Marcos 2:3).

A’b’anan, laatz’ wan li kab’l. Jo’kan naq ink’a’ ke’ru chi nume’k chiru li okeb’aal. Ninnaw chi tz’aqal naq ke’xyal xq’e chixb’aanunkil chixjunil re ok, a’b’an ink’a’ ke’ru. Li k’a’ru ke’raj ink’a’ kik’ulman chi saqen ru jo’ ke’xk’oxla. Ramb’il lix b’eheb’ re “xk’amb’al wi’chik”. A’b’an moko ke’xkanab’ ta rib’. Ink’a’ ke’xkanab’ li sik chiru li okeb’aal. Ke’xch’utub’ rib’ re xsik’b’al xna’leb’ ut sa’ komonil ke’xk’oxla k’a’ru te’xb’aanu—chanru te’ruuq chixk’amb’al li winq toj b’ar wan chaq li Kristo re naq tixk’irtesi. Li k’anjel re xtenq’ankil li Jesukristo chixkolb’aleb’ li aamej, choq’ reheb’, moko ch’a’aj ta xb’aanunkil. Ke’xk’uub’ jun na’leb’–ch’a’aj bayaq xb’aanunkil, a’b’an ke’xb’aanu.

“Ab’an ink’a’ ke’ruuk roksinkil wan wi’ li Jesus xb’aan li k’iila tenamit; jo’kan naq ke’xte li xb’een li kab’l, ke’xyiib’ jun li okeb’aal ut aran ke’xkub’si li ch’ina ch’aat yokyo wi’ li sik” (Marcos 2:4).

Ke’xtaqsi li winq sa’ xb’een li kab’l. Xb’aan naq moko wan ta jun li eeb’ b’ar wi’ te’taqe’q, ke’xk’am naab’al hoonal re naq chixjunileb’ te’taqe’q. Nink’oxla naq chi jo’ka’in ki’uxman: li saaj winq re li teep maare xb’een wa kitaqe’ raj sa’ xb’een li kab’l. Xb’aan naq toj saaj winq ut numtajenaq xmetz’ew, nink’oxla naq moko ch’a’aj ta chiru. Laj tzolol ochochnal, li rochb’een re li xmolameb’ lix b’eenil ut li misioneer re tz’aqal hoonal nim li roq ut kaw xmetz’ew ke’xtiikisi raj toj chirub’el. Li komon ixq re li Komonil re Tenq’ank kixye raj reheb’ naq te’ril rib’ chi us ut kixwaklesiheb’ raj xch’ool. Eb’ li winq ke’risi raj jun raqal xb’een li kab’l ut li komon ixq yoo chaq chixk’ojob’ankil xch’ool li yaj li naroyb’eni naq taak’iraaq—re taaruuq xb’eresinkil rib’ sa’ xjunesal ut taa’ach’ab’aaq.

Li k’anjel re xk’amb’al wi’chik naraj naq chixjunileb’ te’k’anjelaq sa’ junajil. Sa’ xtz’aqal hoonalil, taa’ajmanq reheb’ jun chaab’il k’anjel sa’ junajil re te’ruuq xkub’sinkil li yaj toj sa’ xb’een li kab’l. Li kaahib’ tento raj naq te’k’anjelaq sa’ junajil ut sa’ xyaalil. Moko naru ta naq rik’ineb’ taawanq raj li wech’ok-ib’. Tento naq te’xkub’si raj li sik sa’ jun li hoonal ut timil timil. Wi jun tixkoq’ raj li k’aam naq toj maji’ neke’xb’aanu li oxib’ chik, li winq aj sik taat’ane’q raj chaq sa’ lix ch’ina ch’aat. Ink’a’ naru xchapb’al rib’ xb’aan li yajel naq maak’a’ xkawilal.

Re naq tooruuq chixtenq’ankil li Kolonel, tento naq took’anjelaq chi junajinb’ilo ut sa’ xyaalil. Chiqajunjunqalo, yalaq paay chi k’anjel, yalaq paay chi b’oqb’al, k’a’jo’ xnimaleb’ ru. Tento naq wanqo sa’ junajil rik’in li Qaawa’ Jesukristo.

Sa’ xraqik, li yaj ke’xkanab’ chiru li Jesus: “Ut naq li Jesus kiril li xpaab’aaleb’, kixye re li sik: At walal, kuyb’il sachb’il chik laa maak” (Markos 2:5). Li Jesukristo kixk’ut li ruxtaan ut kixk’irtesi—moko yal junes ta sa’ tz’ejwalej, a’b’an sa’ musiq’ejil ajwi’: “At walal, kuyb’il sachb’il chik laa maak.” Ma ink’a’ tab’i’ q’axal sachol ch’oolej a’in? Ma ink’a’ taawulaq raj chiqu naq a’an taqak’ul raj chiqajunilo? Relik chi yaal, laa’in ninye raj hehe’.

Ma naqanaw ru anihaq sa’ li qayu’am tawasinb’il naq sik sa’ musiq’ej? Anihaq ink’a’ naru chi sutq’iik rik’in li Kristo juneseb’ rib’? Jun winq malaj jun ixq naru naq a’anaq li qalal, junaq li qana’ qayuwa’, jun b’elomej malaj jun qamiiw.

Rik’in k’iila misioneer re tz’aqal hoonal li wankeb’ sa’ li junjunq xna’aj li Iglees, us raj naq eb’ li obiisp ut eb’ li awa’b’ej reheb’ li ruq’ li iglees te’roksi chi us eb’ lix ch’utam re teep ut ruq’ li iglees. Li obiisp taaruuq xb’oqb’al li junjunq chi komon re li ch’utam li teep naq te’xk’am chaq jun tusulal chi k’ab’a’ej reheb’ aniheb’ taaraj xtenq’ankil. Eb’ lix komon ch’utam re teep te’xch’utub’ raj rib’ re xtawb’al li chaab’il na’leb’ re xtenq’ankileb’ ut eb’ li obiisp te’xk’e xch’ool chirab’inkil chixjunileb’ li na’leb’ ut te’k’ehoq k’anjel.

Eb’ li misioneer re tz’aqal hoonal a’aneb’ jun nimla tenq’ choq’ reheb’ li teep sa’ li yalok-q’e re xk’amb’aleb’ wi’chik. A’an saajeb’ ut kaweb’ xmetz’ew. Nasaho’ sa’ xch’ooleb’ naq wan jun tusulal rik’in lix k’ab’a’eb li komon rik’in wi’ te’k’anjelaq. Nasaho’ sa’ xch’ooleb’ naq te’k’anjelaq rochb’eeneb’ li komon re li teep. Eb’ a’an neke’xnaw naq a’in chaab’il hoonal re sik’ok ut tawok. Neke’xk’e rib’ chixxaqab’ankil li rawa’b’ejihom li Qaawa’. Wanqeb’ xnimal xnawom naq te’wanq jo’ li Kristo naq te’okenq sa’eb’ li yalok-q’e re xk’amb’aleb’ wi’chik.

Sa’ xraqik, ma us tinwotz eerik’in jun muqb’il b’ihomal sa’ li seraq’ a’in reheb’ li loq’laj hu. Naqataw sa’ raqal 5: “Ut naq li Jesus kiril li xpaab’aaleb’ (tz’iib’anb’il chi salso). Laa’in moko xinwil ta junxil—lix paab’aaleb’. Li qapaab’aal junajinb’il tixtocheb’ ajwi’ sa’ lix chaab’ilaleb’ xwanjik li qakomon.

Aniheb’ li komon a’an kixpatz’ li Jesus? Maare li kaahib’ ke’iiqan re lix ch’ina ch’aat li sik, malaj li sik ajwi’, eb’ li komon li ke’tijok chirix, ut chixjunileb’ li yookeb’ rab’inkil li raatin li Jesus ut sa’ hasb’ ke’xpatz’ sa’eb’ li raam naq taab’anumanq li sachb’a-ch’oolej. Naru ajwi’ roksinkil jun sum aatin, jun yuwa’b’ej, jun alalb’ej malaj jun rab’inb’ej, jun misioneer, un awa’b’ej re li xmolameb’, jun ixq awa’b’ej re Komonil re Tenq’ank, jun obiisp malaj jun najtil amiiw. Chiqajunilo tooruuq chixtenq’ankil qib’ chiqib’il qib’. Tento naq k’eeb’ilaqo qib’ chi anchal qach’ool chixsiqb’aleb’ li neke’raj li xk’amb’aleb’ wi’chik.

Ninch’olob’ xyaalal naq li Jesukristo a’an jun Dios re sachb’a-ch’oolej. Li Jesukristo nokoxra chiqajunilo ut wan xwankil re kolok ut k’irtesink, sa’ tz’ejwalej jo’ ajwi’ sa’ musiq’ej. Naq naqatenq’a sa’ lix taqlanb’il k’anjel re xkolb’al li aamej, laa’o ajwi’ took’ame’q wi’chik. A’an a’in ninch’olob’ xyaalal sa’ lix loq’laj k’ab’a’, a’an li Jesukristo. Amen.

Eb’ li raqalil

  1. Jo’ jun eetalil, chi’ilmanq re laj Thomas  S. Monson, “Li teneb’anb’il sa’ qab’een re xk’amb’aleb’ wi’chik”, Liahona, octubre 2013, perel 4.