Kawresinb’il jo’ chanru maajun wa ilb’il chaq

Naq li qach’ina ko’ kisutq’i chaq sa’ ochoch chirix li xb’een kutan sa’ li tzoleb’aal, kinpatz’re: “Chanru xatwan chaq?”

Kixsume: “Chaab’il chaq”.

A’b’an sa’ li eq’la chaq, naq kiwajsi re xik sa’ li tzoleb’aal, kixq’ot xtelb’ ut chi tiik ru kixye: “Ak xinwulak chaq sa’ li tzoleb’aal!” Chanchan naq ink’a’ kinkawresi malaj ink’a’ kinch’olob’ chiru naq li xik sa li tzoleb’aal maawa’ ka’ajwi’ jun sut ajwi’, a’b’an tento naq taaxik sa’ li tzoleb’aal oob’ kutan sa’ xamaan chiru naab’al, naab’al chihab’.

Naq taqak’oxla li kawresink-ib’, chek’oxla wochb’een li eetalil a’in. Laa’ex chunchukex sa’ li choxahil na’ajej re li santil ochoch ut nekek’e reetal li winq ut li ixq neke’ok ut neke’el sa’ xyaalal naq yookeb’ royb’eninkil lix sumlajikeb’chiru li yu’am a’in ut li junelik q’e kutan. Jun li ixq sumlaak re na’ok sa li choxahil na’ajej re li santil ochoch, chapcho li ruq’ rik’in li ok re choq’ xsum aatin. Tiqib’anb’ail rik’in jun saqi aq’ej maak’a’ xb’ihomal, se’se’, tuqtu ut q’un li ru. Chaab’il xtiqib’ankil a’b’an moko numtajenaq ta re b’oqok-u; nachunla, naril lix sutam, ut natoch’e’ xch’ool. Lix yaab’ reetalil xsachik xch’ool re roxloq’inkil li na’ajej wan wi’ jo’ ajwi’ xnimal ru li k’ojob’anb’il k’anjel li na’oyb’enink re rochb’een lix raarookil sum aatin. Lix b’aanuhom jo’ chanchan naq naxye: “ Jwal ninb’antioxin naq wankin sa’ Rochoch Li Qaawa’ anajwan, kawresinb’ilin re xtikib’ankil jun li b’e maak’a´roso’jik wochb’een lin raarookil sum aatin toj sa’li maak’a’ roso’jik”!. Kawresinb’il choq’ maawa’ ka’ajwi’ li hoonal a’an.

Moko najt ta anajwan li qimam toj saaj kixkanab’ jun li ch’ina hu sa xb’een lix sok injolom, jun xjachal naxye: “ Jun li na’leb’ nasach wi’ inch’ool naq nin’ok sa’ li santil ochoch a’an li musiq’ej re tuqtuukilal ut rahok li wan aran… Li komon naru neke’xik sa’ li santil ochoch re xk’ulb’al li musiq’anb’il na’leb’.” ¹. Yaal li naxye. Naru taqak’ul li musiq’anb’il na’leb’ ut li k’utb’esinb’il na’leb’ sa’li santil ochoch—jo’ ajwi’ li kawilal re xkuyb’al li ch’a’ajkilal re li yu’am. Li naxtzol chirix li santil ochoch naq na’oken chixk’amb’al k’ab’a’ej re xjunkab’al re xb’aanunkil li kub’iha’ut li k’ojob’ank tixkawresi re xk’ulb’al li k’ojob’anb’il k’anjel, li sumwank. ut li osob’tesihom, choq’ re a’an jo’ ajwi’ re li wankeb’ junpak’al li tz’apleb’ t’ikr.

Laj Elder Russell  M. Nelson kixk’ut, “Jo’ li santil ochoch kawresinb’il choq’ reheb’ li komon, eb’ li komon aajel ru te’xkawresi rib’ choq’ re li santil ochoch ”².

Naq yookin chirilb’al wi’chik ru li esil chirix laj Moroni sa’ lix Hu laj Mormon, najultiko’ we naq jun xnimal xk’ulum laj Moroni a’an xkawresinkileb’ chi chaab’il laj Nefita re naq te’xkuy li pleetik rik’ineb’ laj Lamanita. Xkawresi chi chaab’il li tenamit, ut naqil li naxye: “A’b’anan k’ehomaq retal, q’axal xsachikeb’ xch’ool [laj Lamanita], kawreinb’ileb’ chixk’ulb’aleb’ [laj Nefita], jo’ chanru li maajun wa ilb’il.”³.

Li aatin a’an, “ kawresinb’ileb’… jo’ chanru li maajun wa ilb’il chaq”, kixb’oq inch’ool chi nab’aal.

Chan ru tooruuq chixkawresinkil qib’ chi us re xk’ulb’al li osob’tesink re li santil ochoch? Li Qaawa’ kixk’ut, “ Ut jo’kan wi’chik, tink’e eere jun k’ub’il eetalil sa’ chixjunil li k’a’aq re ru” ⁴. Qak’ehaq reetal jun na’leb’ wan sa’eb’ li loq’laj hu li taatenq’anq qe re xkawresinkil qib’ chi chaab’il. Li kawresiik kixk’ul laj Moroni re xk’ulb’al rib’ rik’ineb’ li ani xik’ neke’ilok re nab’aal k’ub’aak ut paab’aal kiraj chi rajlal, ut juntaq’eet ajwi’ naxpatz’ li na’leb’ a’in.

Ink’a’ ninlub’ chirab’inkil li ch’ina-usil seraq’ li kixk’ut Laj Kolonel chirixeb’ li oob’ chi tuq’ixq li chaab’ileb’ xna’leb’ ut li oob’ li maak’a’eb’ xna’leb’. Us ta li na’leb’ a’in naxjultika qe naq kawresinb’ilaqo sa’ Xkab’ Xk’ulunik aj Kolo qe, naru ajwi’ taqajuntaq’eeta rik’in li kawresinkib’ re xk’ulb’al li osob’tesink re li santil ochoch, li naru taawanq jo’ jun li nimla wa’ak sa’ musiq’ej choq’ reheb’ li ani kawresinb’ilaqeb’ chi us.

Sa’ San Mateo 25 naqil:

“Li taak’ulmanq sa’ lix nimajwal wankilal li choxa chanchan li kik’ulmank sa’ jun li sumlaak. Lajeeb’ chi tuq’ixq ke’xk’am xsaqenkeb’ naq ke’elk chixk’ulb’al li b’eelomej.

“Oob’ reheb’ a’an maak’a’eb’ xna’leb’ ut oob’ wankeb’ xna’leb’. …

“Eb’ li wankeb’ xna’leb’ ke’xk’am xsaqenkeb’ jo’ ajwi’ lix ya’al sa’eb’ li meet.

“Naq kib’ayk chaq li b’eelomej, ke’chalk xwara, ke’ok chi xiiqank chixjunileb’ ut ke’kub’eek xwara.

“Tuqtu q’ojyink ki’ab’iik jun xyaab’ kuxej: We’ chaq li b’eelomej! Elenqex chixk’ulb’al!.

“Toja’ naq ke’wakliik chixjunileb’ li tuq’ixq a’an ut ke’xk’uub’ lix saqenkeb’.

“Ut eb’ li maak’a’eb’ xna’leb’ ke’xye reheb’ li wankeb’ xna’leb’: K’ehomaq b’ayaq qe xya’al lee saqenk, xb’aan naq chupk re li qasaqenk.

“A’b’anan eb’ li wankeb’ xna’leb’ ke’xye: Ink’a’, maare anchal ink’a’ taatz’aqloq li qe; ma’ ta chik eere laa’ex taqataw. Jwal us texxik rik’ineb’ laj k’ay ut toxeeloq’ chaq eere.

“Naq yookeb’ chi xik chixloq’b’al, kol’elq li b’eelomej, ut eb’ li yo’on wankeb’ ke’ok rochb’een sa’ li kab’l chixninq’ehinkil li sumlaak; ut kitz’ape’k li okeb’aal.

“Moqon ke’wulak eb’ li tuq’ixq jun ch’ol chik: Qaawa’, Qaawa’, te li kab’l chiqu!

“A’ut a’an kixsumeheb’ ut kixye: Relik chi yaal ninye eere, ink’a’ ninnaw eeru.”⁵

Maajun tana’ li komon, ut sa’ xyanqeb’ li chaab’ileb’ raam, li ink’a’ ra xch’ool chirixeb’ li tuq’ixq maak’a’eb’ xna’leb’. Ut wan sa’ qayanq te’raj xyeeb’aleb’ re li komon, “ Ma ink’a’ naru teewotz b’ayaq re naq sahaqeb’ xch’ool chixjunileb’?”. A’b’an chek’oxla. A’an a’in jun seeraq’ kixye Laj Kolonel, ut A’an li naxye reheb’ oob’ “wankeb’ xna’leb’ ” ut reheb’ li oob’ chik “maak’a’eb’ xna’leb’ ”.

Naq taqak’oxla li jaljookil ru aatin a’in jo’ jun eetalil re xkawresinkil qib’ re ok sa’ li santil ochoch, chek’oxla ajwi’ li raatin jun profeet sa’ roso’jikeb’ li kutan li kixk’ut naq “lix ya’al li kawresink-ib’ sa’ musiq’ej ink’a’ naru nawotzman” .⁶ Li Awa’b’ej Spencer  W. Kimball kitenq’an xch’olob’ankil k’a’ut naq eb’ li oob’ chi tuq’ixq li “wankeb’ xna’leb’ ” ink’a’ ke’ru xwotzb’al lix ya’al reheb’ lix xam rik’ineb’ li ani “maak’a’eb’ xna’leb’ ” naq kixye: “Li wulak sa’ ch’utam re li loq’laj wa’ak naxtz’aqob’resi x’aseeyt qaxam chi tz’uq tz’uq chiruheb’ li chihab’. Li kuyuk sa’, li tijok sa’ junkab’al, li k’anjel re rula’aninkileb’ rochocheb’ li komon, xk’osb’al ratawom li tz’ejwalej, xpuktesinkil li evangelio, rilb’aleb’ ru li loq’laj hu —chixjunjunqal li b’aanuhom aj paab’anel chanchanaq jun li tz’uq li na’ok sa’xk’uleb’aal qaya’al . Li b’aanuhom re q’unil, xtojb’al li mayej re kuyuk sa’ ut li lajetqil, li saq ru k’a’uxl ut b’aanuhom … Chixjunil a’in neke’oken re xtamresinkil li qa’aseeyt rik’in li taaruuq xnujtesinkil sa’ xyi li q’oqyin li qaxam wi chupk re.”⁷

Ma naru nekeril li na’leb’ re kawresink-ib’—chi tz’uq tz’uq—li taaruuq toxtenq’a naq yooqo chixk’oxlankil chanru tooruuq xk’eeb’al qach’ool sa’ xkawresinkil qib’ re xk’ulb’al li k’ojob’anb’il k’anjel loq’ ru choq’ qe ut reheb’ jalan chik komon? K’a’ chik ru tooruuq chixb’aanunkil re xtamresinkil li qamusiq’ejil aseeyt chi tz’uq tz’uq choq’ re li qaxam re kawresink-ib’?

Laj Elder Richard G. Scott kixk’ut chiqu naq “li k’ulub’ejil chiqajunjunqal a’an aajel ru re xk’ulb’al li osob’tesink re li santil ochoch. … Li na’leb’ re k’ulub’ejil naxk’ub’rib’ rik’in xsik’b’al li tiikilal sa’ qayu’am chapchooq sa’ xk’utum Laj Tzolonel”.⁸ Q’axal nawulak chiwu li aatin chapchooq. Li wank chi chapcho a’an li kawil wank, junelik ut sa’ xyaalil. K’a’jo’ xnimal ru xcholob’ankil li na’leb’ re k’ulub’ejil!

Sa’ li tusleb’aal aatin re li Santil Hu (sa’ ingles), najultikaman qe naq “ ka’ajwi’ li qajunkab’al naru xjuntaq’eetankil rik’in xsantilal li santil ochoch” ⁹. Ma na’oken li qajunkab’al ut li qochoch sa’ li na’leb’ a’an? Jun ch’ina-usil tuq’ixq re li qateep kiwulak sa’li qochoch moko najt ta anajwan. Li ras toj ak’aq chaq xsutq’ijik sa’ xmision, kinpatz’ re chanru nareek’a naq wan wi’chik li ras sa’ rochoch. Kixye naq jwal ch’ina-us, a’b’anan wan naq naxye re naq tixkub’si xyaab’ li ab’ib’aalson. Kixye, “ Ut moko son ta li ink’a’ chaab’il!”. Us raj naq jo’q’ehaq taqatz’il raj qix re rilb’al ma li qochoch a’an jun na’ajej b’ar wi’ na’eek’asiman li Musiq’ej. Naq taqakawresi li qochoch choq’ jun na’ajej b’oqb’il wi’ li Musiq’ej, kawresinb’ilaqo re reek’asinkil naq “tz’aqal sa’ li qochoch wanko” naq too’ok sa’ Rochoch li Qaawa’

Naq taqakawresi qib’ re wank qak’ulub’ chi ok sa’ li santil ochoch ut tiikaqo sa’ li qasumwank re li santil ochoch, Li Qaawa’ tixhoy sa’ qab’een “xk’ihanik li osob’tesink”. ¹⁰ Moko najt ta anajwan, li chaab’il wamiiw xBonnie Oscarson kixkutanob’resi ru jun esil re li loq’laj hu naq kixye, “Li ani k’eeb’il naab’al re, naab’al ajwi’ taak’eemanq re” ¹¹. Wankin tz’aqal sa’ aatin rik’in a’aan! Xb’aan naq nokowulak sa’ li santil ochoch re xk’ulb’al osob’tesihom li maak’a roso’jik, moko taqasach ta qach’ool naq taa’ajmanq ru jun na’leb’ jwal terq’usinb’il wi’chik ru re xk’ulb’al li osob’tesihom a’an. Laj Elder Nelson kixk’ut: “Xb’aan naq li santil ochoch a’an Rochoch li Qaawa’, li na’leb’ re too’ok chi sa’ xaqab’anb’il xb’aan A’an. Noko’ok aran jo’ rula’ li Qaawa’. Naq taawanq xhuhil re li santil ochoch qik’in a’an jun qosob’tesojp, maak’a’ xtz’aq ut jun reetalil li qapaab’al chiru li Dios ut eb’ lix profeet.” ¹²

Eb’ laj alinanel re xb’een raqal ut eb’ laj tzolonel sa’ xnajtil ru tzolom te’xnumsi naab’al hoonal, kutan, xamaan, po ut wan tana’ naq chihab’ sa’ xkawresinkileb’ rib’. Na’ajman kok’ tz’uk chi rajlal re xkawresinkileb’ rib’ re naq te’numtaaq. Jo’kan ajwi’, na’oyb’eniman re li ani te’raj xk’ulb’al li choxahil awa’b’ejihom, naq te’xnumsi lix hoonal rik’in xnimal ru paab’ank li nachal rik’in xb’aanunkil li saq ruhil na’leb’ re li paab’aal chi rajlal kutan ut chi tz’uq tz’uq.

Naq naqatz’aqob’resi qaya’al chi rajlal, chi tz’uq tz’uq, sa’eb’ li qaxam re musiq’ej, xb’aanunkil li kok’ na’leb’ a’in, naru taawanq li qaxam “chi k’uub’anb’il ut chi lochlo”¹³ rik’in jun sachsookil kawresihom. Lin b’eelom, li wan choq’ awa’b’ej re oqech, moko najt ta anajwan kixye we naq nak’utun naq jun komon kawb’resinbil ut wan xk’ulub’ re ok sa’ li santil ochoch xb’aan naq “naxlemtz’uni li na’ajej” naq nak’ulun chixpatz’b’al lix xhuhil re li santil ochoch.

Sa’ li tij re xk’ojob’ankil li Santil Ochoch re Kirtland, li Profeet aj Jose Smith kixpatz’ re li Qaawa’ “naq chixjunil li tenamit li te’ok chiru li rokeb’aal li rochoch li Qaawa’ te’reek’a laa wankilal… re naq te’nimanq aawk’in, ut te’xk’ul jun xtz’aqalil li Santil Musiq’ej, … ut te’kawresiiq re xk’ulb’al chixjunil li k’a’ru na’ajman.” ¹⁴

A’an lin tz’aamahom choq’ qe, naq li wulak sa’ li santil ochoch maawa’aq jun b’aanuhom re jun sut ajwi’. Nintz’aama naq taqakawresi qib’ re xk’ulb’al sa’ k’ulub’ejil li sumwank re kolb’a-ib’ chi tz’uq tz’uq ut naq taqak’uula li sumwank neke’oken sa’ xyanq rik’in x’anchalil li qach’ool. Rik’in xb’aanunkil, ninnaw naq taawanq qak’ulub’ re xk’ulb’al li osob’tesinkil yeechi’inb’il sa’ xtz’aqalil li Santil Musiq’ej ut lix wankil li Qaawa’ sa li qochoch ut sa’ li qayu’am. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo. Amen.