2010–2019
K’e jo’ xb’eenil sa’ laa yu’am xk’anjelankil laa paab’aal
October 2014

K’e jo’ xb’eenil sa’ laa yu’am xk’anjelankil laa paab’aal

Xb’aan laj Elder Richard G. Scott

Re lix Molameb’ li Kab’laju chi Apostol

Jalam-uuch

Us ta chixjunileb’ li ch’a’ajkilal li wankeb’ sa’ qayu’am, tento taqak’e hoonal re xk’anjelankil li qapaab’aal.

Naq laj Adan ut xEva ke’wan sa’ li Awimq Eden, chixjunil li ke’raj re li junjunq chi kutan kilajk’eeman reheb’. Maak’a’eb’ li ch’a’ajkilal, chi moko li raylal. Xmaak naq maajun wa kiwan xch’a’ajkilaleb’, ink’a’ ke’xnaw ru li sahil ch’oolejil. Maajun wa ke’reek’a li choqink, jo’kan naq ink’a’ ke’ru chireek’ankil li tuqtuukilal.

Toja’ naq laj Adan ut xEva ke’xq’et aatin chirix li taqlahom naq ink’a’ te’xk’ux ru li che’ re xnawb’al ru li us ut li ink’a’ us. Xmaak naq ke’xk’ux, ink’a’ ke’kana chi maak’a’ ke’xnaw. Ke’ok chixk’ulb’al lix ka’pak’alil li b’e chiruheb’. Ke’ok chixk’ulb’al li yajel li kixq’unob’resi xkawilaleb’. Ke’ok chireek’ankil li rahil ch’oolejil jo’ ajwi’ li sahil ch’oolejil.

Rik’in naq laj Adan ut xEva ke’xk’ux chaq li ru cheʼ li xyeeman naq inkʼaʼ taakʼuxmanq, xnawb’al ru li us ut li ink’a’ us kitikla sa’ xb’een li ruchich’och’. Li k’a’ru ke’xsik’ kixte li qab’e chi chalk sa’ ruchich’och’ a’in re tooyale’q ut taa’tz’ile’q kix.1 Noko’osob’tesiik rik’in xtaql li qach’ool, li naraj xyeeb’al naq truuq taqasik’ li taqaj ut taqak’ul ajwi’ li qaq’ajkamunkil a’ yaal jo’ chanru taqasik’. Xmaak lix t’anik laj Adan tooruuq chireek’ankil li sahil ch’oolejil ut li rahil ch’oolejil. Tooruuq chixtawb’al ru li tuqtuukilal xb’aan naq nakanaw ru li choqink.2

Li qaChoxahil Yuwa’ kixnaw naq taa’uxmanq a’in. Chixjunil ak kiwan sa’ lix k’uub’anb’il na’leb’ li tz’aqal re ru. A’an kixk’uub’ jun b’e rik’in li ralal li kipaab’aank chi tz’aqal tz’aqal, li Jesukristo, laj Kolol qe, re naq lix tojb’al rix li maak taa’numtaaq sa’ xb’een chixjunjunqaleb’ li ch’a’ajkilal taqak’ul raj sa’ qayu’am.

Wanko sa’ xk’ehil li ch’a’ajkilal. Moko tento ta tin’aatinaq chirix b’ar nachal chixjunil li ink’a’ us sa’ ruchich’och’. Moko tento ta tin’aatinaq chirix chixjunileb’ li ch’a’ajkilal ut li rahil ch’oolejil re li yu’amej. Chiqajunjunqal naqanaw chi us li qach’a’ajkilal rik’in li aaleek, li rahilal, ut li rahil ch’oolejil.

Kik’utman chiqu sa’ li qayu’am naq maji’ nawan li ruchich’och’ naq li rajb’al chi chalk arin a’an re tooyale’q ut taatz’ile’q kix.3 Kiqanaw naq taqanumsi li ink’a’ us nachal rik’in laj xik’ ilonel. Wan naq maare mas taqeek’a li ink’a’ us sa’ li qayu’am wi’chik chiru li chaab’il. Li profeet laj Lehi kixk’ut, “Xbʼaan naq tento taaʼuxq naq taawanq chixkaʼpakʼalil chixjunil li kʼaʼaq re ru”.4 Us ta naq wan naab’aleb’ li ch’a’ajkilal sa’ li qayu’am, tento taqak’e hoonal re xk’anjelankil li qapaab’aal. Xk’anjelankil li qapaab’aal naxb’ok li chaab’il ut paab’ajel xwankil lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo sa’ li qayu’am.

Li qaChoxahil Yuwa’ ak kixk’e chaq qe k’anjeleb’aal re qatenq’ankil chi chalk rik’in li Kristo ut chixpaab’ankil lix tojb’al rix li maak. Naq na’oksiman rajlal li k’anjeleb’aal a’in, neke’xk’uub’ li b’e q’axal junpaat chixtawb’al li tuqtuukilal chiru lix ch’a’ajkilal li yu’amej. Anajwan tink’e inch’ool chi aatinak chirix kaahib’ reheb’ li k’anjeleb’aal a’in. Naq yookin chi aatinak, chak’oxla chan ru yookat chiroksinkil li junjunq sa’ laa yu’am; toja’ naq taasik’ aab’eresinkil rik’in li Qaawa’ re xtawb’al ru chan ru truuq taawoksi li junjunq reheb’ chi chaab’il chik.

Li tijok

Li xb’een k’anjeleb’aal, a’an li tijok. Chasik’ raatinakil laa Choxahil Yuwa’ rajal. Chataw hoonal wulaj wulaj re xwotzb’al rik’in li nakak’oxla ut nakaweek’a. Chat-aatinaq rik’in chirix chixjunil sa’ laa yu’am. A’an naraj rab’inkil chixjunil, li k’a’ru aajel ru jo’ ajwi’ li k’a’ru maak’a’ na’ok wi’. Chawotz rik’in chixjunil li nakaweek’a ut chixjunil nakak’ul.

Rik’in naq a’an naxk’e xloq’al lix taql aach’ool, li qaChoxahil Yuwa’ maajun wa tatxmin chi tijok chiru. A’b’anan naq taawoksi xtaql aach’ool ut taawotz rik’in A’an chixjunil sa’ laa yu’am, laa ch’ool taa’ok chi nujak rik’in tuqtuukilal, li tuquukilal li nawaklesin ch’oolej. Li tuqtuukilal a’an tixkutanob’resi laa ch’a’ajkilal rik’in jun junelikil saqen. Tatxtenq’a chixnumsinkileb’ li ch’a’ajkilal a’an rik’in xk’oxlankil chirix li junelik yu’am.

Ex na’b’ej yuwa’b’ej, chek’aak’ale lee ralal eek’ajol rik’in li tijok jo’ junkab’al sa’ eq’la ut sa’ ewu. Wulaj wulaj li kok’al neke’xnumsi li ink’a’ us jo’ li ratawom li tz’ejwalej, li rahok eechej, li q’etq’etil, ut naab’aleb’ chik xkomon li maak. Chekol rix lee rajlal eek’ajol chiru li ruchich’och’il aj na’leb rik’in xkawresinkil rik’in li nimla osob’tesink li nachal rik’in li tijok jo’ junkab’al. Tento raj naq li tijok jo’ junkab’al na’uxman wulaj wulaj sa’ lee yu’am.

Xtzolb’aleb’ li Loq’laj Hu

Li xkab’ k’anjeleb’aal a’an xtz’ilb’al rix li raatin li Dios sa’eb’ li loq’laj hu ut li raatineb’ li yo’yookil profeet. Noko’aatinak rik’in li Dios nak nokotijok. Rajlal A’an nokoxsume rik’in li tz’iib’anb’il raatin. Re xnawb’al li xyaab’ xkux li Dios ut chan ru nareek’a, chatz’il rix li raatin, chatzoleb’ li loq’laj hu, ut chak’oxlaheb’.5 Chawoksiheb’ chi kok’ aj xsa’ sa’ laa yu’am. Wi taawaj naw laa k’okal te’xk’e reetal, tex’taw ru, ut te’xb’aanu lix musiq’anb’il na’leb’ li Loq’laj Musiq’ej, tento taatzoleb’ li loq’laj hu aawochb’eeneb’.

Maakanab’ aawib’ chiru lix tik’ti’ aj Satanas li naxye naq maak’a’ aahoonal chixtzolb’aleb’ li loq’laj hu. Chasik’ xtawb’al li hoonal re xtzolb’aleb’. Q’axal aajel ru xtzekankil xsahil li raatin li Dios wulaj wulaj wi’chik chiru li wark, li tzolok sa’ eskweel, li k’anjelak, rilb’al li jalam-uuch sa’ televisión malaj internet. Maare tento raj taajal li nakab’aanu re xtawb’al li hoonal choq’ re xtzolb’al li raatin li Dios. Wi jo’kan, chab’aanu chaq!

Wan naab’aleb’ li profeetil yeechi’ihom chirix li osob’tesink li nak’ulman rik’in xtzolb’aleb’ li loq’laj hu wulaj wulaj. 6

Ninye ajwi’ laa’in rik’in li yeechi’ihom a’in: naq taataw hoonal wulaj wulaj, aajunes ut aawochb’een aajunkab’al, chixtzolb’al li raatin li Dios, tuqtuukilal taanumtaaq sa’ laa yu’am. Li tuqtuukilal a’an moko rehaq ta li ruchich’och’. Taatiklaq b’an sa’ laa wochoch, laa junkab’al, ut aach’ool. A’anaq jun li maatan re li Loq’laj Musiq’ej. Taa’elq aawik’in ut tixtoch’ xyu’ameb’ li wankeb’ chasutam sa’ li ruchich’och’. Yooqat raj chixb’aanunkil k’a’ruhaq nim xwankil re xpuktesinkil li tuqtuukilal sa’ xb’een li ruchich’och’.

Moko tinye ta naq maak’a’aq chik laa ch’a’ajkilal. Chijultiko’q aawe naq jo’q’e laj Adan ut xEva toj wankeb’ sa’ li awimq, maak’a’eb’ xch’a’ajkilal, a’b’an ink’a’ kex’naw ru li sahil ch’oolejil ut li tuqtuukilal.7 Aajel ru li ch’a’ajkilal sa’ li yu’amej. Rik’in xtzolb’aleb’ li loq’laj hu kok’ aj xsa’ wulaj wulaj, taataw tuqtuukilal sa’ li choqink wankat wi’ ut taataw aametz’ew chi numtaak sa’ xb’een li aaleek. Taanimanq aapaab’aal chirix li rusilal li Dios ut taanaw naq rik’in lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo chixjunil taa’elq chi us sa’ li hoonal naraj li Dios.

Li Q’ojyin re Junkab’al

Naq yookat chixk’eeb’al aach’ool chixkawresinkil laa junkab’al ut chixxaqab’ankil li tuqtuukilal, chijultiko’q aawe li rox k’anjeleb’aal a’in: li q’ojyin re junkab’al rajlal xamaan. Chawil naq ink’a’ taasachq sa’ aach’ool li q’oyjin re junkab’al sa’ xraqik jun kutan jwal laatz’. Chaxaqab’ naq rajal Lunes sa’ q’oyjin taawanq li junkab’al rochb’een rib’ sa’ ochoch. Maakanab’ naq jalan chik chi k’a’aq re ru, jo’ li trabaaj, li b’olotzok, malaj xtrab’aaj re li eskweel taanumtaaq xwankil chiru li wank sa’ komonil jo’ junkab’al sa’ ochoch.

Maak’a’ naxye chan ru taab’aanumanq li k’anjel, ka’ajwi’ naq wank li junkab’al. Us raj naq li evangelio taak’utmanq, maak’a’ naxye chan ru taak’utmanq. Us raj naq chaab’il li k’anjel choq’ re chixjunjunqal sa’ li junkab’al. Li q’oyjin re junkab’al a’an jun chaq’al ru hoonal re xyeeb’al xnawom li ch’oolej sa’ jun na’ajej b’ar wi’ maak’a’ li xiw; re tzolb’al li k’utuk, li k’uub’ank na’leb’, ut chanru xk’uub’ankil rib’ chi us; re xkawresinkil li junkab’al; re xxaqab’ankil na’leb’ choq’ re li junkab’al; re raatinankil rib’ chirib’il rib’; ut li q’axal nim, re naq te’saho’q xch’ooleb’!

Sa’ li ch’utub’aj-ib’ re li abril xnume’, li Hermana xLinda  S. Reeves kixye chi kaw xch’ool: “Tento tinch’olob’ xyaalal li osob’tesink nachal rik’in xtzolb’aleb’ li loq’laj hu ut li tijok wulaj wulaj jo’ ajwi’ li q’oyjin re junkab’al. A’aneb’ a’in li k’anjel li neke’risi li lub’taak, neke’xb’eresi li qayu’am, ut neke’xkol rix li qochoch.”8 Li Hermana Reeves a’an jun ixq chaab’il xna’leb’. Chi kaw nin’elaji aawe naq aajunes taataw xyaalalil li oxib’ chi k’anjel a’in.

Li xik sa’ li Santil Ochoch

Li xkaa k’anjeleb’aal a’an li xik sa’ li santil ochoch. Chiqajunilo naqanaw naq maak’a’ junaq na’ajej sa’ xb’een li ruchich’och’ li naxq’ax ru li tuqtuukilal sa’ lix santil ochoch li Dios. Wi maak’a’ aahuhil re li santil ochoch, chab’aanu li tento taab’aanu re naq k’ulub’ejaqat. Naq ak wan jun aahulil re li santil ochoch, chawoksi rajal.9 K’oxla jun hoonal jo’q’e truuq tatwanq sa’ li santil ochoch rajlal. Maakanab’ naq anihaq malaj k’a’ruhaq tixram aab’e chi xik sa’ li santil ochoch.

Naq wankat sa’ li santil ochoch, chawab’i li raatinul li k’anjel, chak’oxlaheb’, chattijok chirixeb’, ut chasik’ xtawb’aleb’ ru. Li santil ochoch a’an jun reheb’ li na’ajej q’axal chaab’il b’ar wi junaq truuq tixtaw ru lix wankil lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo. Chasik’ A’an sa’ li na’ajej a’in. Chijultiko’q aawe naw naab’al chik chi osob’tesink te’chalq naq takataw ut tawoksi xk’ab’a’eb’ laa xe’ aatoon.

Li kaahib’ chi k’anjeleb’aal a’ineb’ te’xk’ojob’ laa yu’am sa’ lix wankil lix tojb’al rix li maaq xb’aan li Jesukristo. Chijultiko’q aawe naq li Jesukristo a’an li Awa’b’ej re Tuqtuukilal. Tuqtuukilal sa’ li yu’am a’in nachal rik’in lix toj’bal rix li maak. Naq yooko chi tijok rajal chi kutan ut chi q’ojyin, chixtzolb’aleb’ li loq’laj hu wulaj wulaj, chi tz’aqonq sa’ li q’ojyin re junkab’al rajlal xamaan, ut naq yooko chi xik sa’ santil ochoch rajlal, yooko chixk’eeb’al qach’ool chixb’aanunkil jo’ naxye xboq’b’al A’an, “chi chalk rik’in”. A’ yaal jo’ naqab’aanu a’in, mas taaraj laj Satanas chiqasachb’al a’b’an mas ramb’ilaq ajwi’ chixb’aanunkil chi jo’kan. Rik’in roksinkil li k’anjeleb’aal a’in, naqoksi lix taql li qach’ool chixk’ulb’ankil lix tz’aqalil xmaatan lix tojb’al rix li maaq A’an.

Moko tinye ta naq neke’sach chixjunileb’ lix ch’a’ajkilal li yu’amej naq taab’aanu a’in. Koochal sa’ li yu’am sa’ xb’een li ruchich’och’ re naq toochaab’ilo’q rik’in naq tooyale’k ut li taatz’ile’q kix. Eb’ li ch’a’ajkilal nokoxtenq’a chi ok q’axal wi’chik chanchan li qaChoxahil Yuwa’, ut lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo naxk’e qawankil chixkuyb’al chixjunileb’ li ch’a’ajkilal a’in.10 Ninch’olob xyaalal naq wi nokochal rik’in A’an, tooruuq chixkuyb’al chixjunjunqal li aaleek, li rahil ch’oolejil, ut li ch’a’ajkilal, sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.

Eb’ li raqalil

  1. Chi’ilmanq Moises 5:11.

  2. Chi’ilmanq Moises 4–5.

  3. Chi’ilmanq Abraham 3:25.

  4. 2 Nefi 2:11.

  5. Chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 18:36; chi’ilmanq ajwi’ li raqal 34–35.

  6. Wahi’ junjunq chik na’leb’:Li Awa’b’ej Thomas S. Monson kixye: “Naq naqil ut naqak’oxlaheb’ li loq’laj hu, taqak’ul lix sahil hasb’ li Musiq’ej sa’ li qaam. Truuq taqataw xsumenkil li qapatz’om. Nokotzolok chirixeb’ li osob’tesink li neke’chal rik’in xpaab’ankil lix chaq’rab’ li Dios. Naqataw jun xnawom qach’ool chi tz’aqal chirix li qaChoxahil Yuwa’ ut aj Kolol qe, li Jesukristo, ut chirix lix rahom choq’ qe. Xtzolb’aleb’ li loq’laj hu rochb’een li tijok tixk’e chiqanaw chi tz’aqal naq tz’aqal yaal lix evangelio li Jesukristo. …Naq najultiko’ qe li tijok ut naqak’e xhoonal xtzolb’aleb’ li loq’laj hu, li qayu’am te’osob’tesiiq q’axal wi’chik ut taaseeb’anq li qiik” (“Maajo’q’e nokob’eek qajunes kib’,” Ensign malajLiahona, Nov. 2013, perel 122).Li Awa’b’ej Gordon B. Hinckley kixye: “Chi maak’a’ li wiib’ank ch’oolej ninyeechi’i eere naq wi chejunjunqalex texb’aanu li ch’ina k’anjel a’in, maak’a’ naxye jarub’aq sut ak xawil ru lix Hu Laj Mormon, te’chalq sa’ lee yu’am ut sa’ lee rochoch xkomon chik lix Musiq’ li Qaawa’, ut k’eek’oqeb’ chi kaw lee ch’ool chixpaab’ankil lix chaq’rab’, ut jun xnawom eech’ool kawaq chik chirix lix yaalalil li Ralal li Dios” (“Jun Xnawom ch’oolej lemtz’unb’il ut yaal,” Ensign malajLiahona, Ago. 2005, perel 6).Li Awa’b’ej Howard W. Hunter kixye: “Eb’ li junkab’al q’axal neke’osob’tesiik naq na’b’ej yuwa’b’ej chaab’ileb’ xna’leb’ neke’xch’utub’eb’ li ralal xk’ajol, neke’xtzoleb’ li loq’laj hu sa’ komonil, ut toja’ naq te’aatinaq chirix li chaq’al ru esil ut k’oxlahom re naq chixjunileb’ te’xtaw ru. Rajlal li ch’ajom ut li kok’al q’axal chaab’ileb’ xk’oxlahom chirix lix huhil li paab’aal” (“Xtzolb’aleb’ li loq’laj hu,” Liahona, Nov. 1979, perel 64).Li Awa’b’ej Ezra Taft Benson kixye: “Rajlal naqaq’e qach’ool chi kaw chixnimob’resinkil li tz’aqonq sa’ li oqech. Nokok’anjelak chi kaw chixtamresinkil li ch’utam re li loq’laj wa’ak. Nokok’anjelak re naq te’xik sa’ mission li ch’ajom winq. Nokok’anjelak re naq li komon te’sumlaaq sa’ li santil ochoch. Chixjunil li k’anjel a’in chaab’il ut aajel ru choq’ xnimankil li awa’b’ejihom. A’b’anan, naq junaq komon malaj junakab’al xjunes rib’ nalajxtzoleb’ li loq’laj hu rajlal, chixjunjunqaleb’ li k’anjel a’in te’b’aanumanq ajwi’. Xnawom ch’oolej te’nimaaq. Xk’eeb’al ch’oolej te’nimaaq. Eb’ li junkab’al te’kawresiiq. Li musiq’anb’il na’leb’ moko ramb’il ta te’chalq. (“Lix wankil li aatin,” Liahona, May 1986, perel 81).Li Awa’b’ej Spencer W. Kimball kixye: “Nink’e reetal naq nalaj lin junajil rik’in li choxahil ut naq chanchan naq maajun choxahil xik yoo chi ab’ink chi moko jun choxahil xyaab’ kuxej yoo chi aatinak, najt wankin. Wi tin’ok xtz’ilb’al rix li loq’laj hu li najtil a’in nak’oso ut li musiq’ejil na’leb’ nasutq’i. Nink’e reetal naq q’axal chik yookin chixrab’aleb’ li tento tinra chi anchal inch’ool ut ink’a’uxl ut inmetz’ew, ut chixrab’aleb’ q’axal wi’chik, nink’e reetal naq moko ch’a’aj ta chik xpaab’ankil lix b’eresinkil.”(Xk’utomeb’ li Awa’bej re li Iglees: Spencer  W. Kimball [2006], 67).Li Awa’b’ej Marion G. Romney kixye: “Truuq tinye chi yaal naq wi, sa’ li qochoch, li na’b’ej yuwa’b’ej te’ril lix Hu laj Mormon rajlal ut rik’in li tijok, xjuneseb’ rib’ jo’ ajwi’ rochb’eeneb’ li ralal xk’ajol, lix musiq’ li chaab’il hu a’an taawanq sa’ li qochoch ut rik’in chixjunileb’ neke’wan chi sa’. Li musiq’ej re oxloq’ink taanimaanq; roxloq’inkil rib’ ut xk’oxlankil rib’ te’nimaanq. Li musiq’ej re wech’ok-ib’ taa’eeleliq. Eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej te’xk’e xna’leb’eb’ li ralal xk’ajol rik’in rahok ut chaab’il na’leb’. Alal K’ajolb’ej te’xpaab’ lix na’leb’ lix na’ xyuwa’. Li tiikilal taanimaanq. Li paab’aal, li oyb’enink, ut li tz’aqal rahok—lix tz’aqal rahom li Jesukristo—te’naab’alo’q sa’ li qochoch ut qayu’am, xk’amb’al chirixeb’ li tuqtuukilal ut li sahil ch’oolejil” (“Lix Hu laj Mormon,” Liahona, May 1980, perel 67).Li Awa’b’ej Boyd K. Packer kixye: “Li tz’aqal yaal tzol’leb’, tawb’il ru, naxjal li k’oxlahom ut li b’aanuhom. Lix tzolb’al lix tzol’leb’ li evangelio tixchaab’ilob’resi b’aanuhom q’axal sa’ junpaat wi’chik chiru jun tzolok chirix li b’aanuhom tixchaab’ilob’resi b’aanuhom” (“Mexxiwak,”Ensign malajLiahona, May 2004, perel 79).Li Elder David A. Bednar kixye: “Chixjunjuqal tijok jo’ junkab’al, chixjunjunqal hoonal re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu jo’ junkab’al, ut chixjunjunqal q’ojyin re junkab’al yoo chixb’onb’al lix huhil aawaam. Maajun k’anjel xjunes rib’ q’axal chaab’il malaj taajultikaaq. A’b’an chanchan naq li junjunq chi b’onol neke’xjunaji rib’ nak’utman k’a’ruhaq q’axal chaab’il, xb’aanunkil rajal li kok’ k’anjel taaruuq chixk’eeb’al chi k’utmanq musiq’anb’il b’aanuhom q’axal chaab’il” (“K’eek’o xch’ool ut xk’a’uxl sa’ li ochoch,”Ensign malaj Liahona, Nov. 2009, perel 19–20).

  7. Chi’ilmanq 2 Nefi 2:13.

  8. Linda S. Reeves, “Chanru xkolb’al qib’ chirix li pornografia: Jun junkab’al sa’ xsutam li Kristo,” Ensign orLiahona, May 2014, perel 16–17.

  9. Li Awa’b’ej Howard W. Hunter kixye: “Sa’ li musiq’ej a’an, ninpatz’ reheb’ aj Santil Paab’anel naq te’iloq wan wi’ li santil ochoch jo’ lix nimal reetalil li wank jo’ komon sa’ Iglees. Chi anchal xrajom inch’ool nawaj naq chixjunjunqaleb’ lix komon li Iglees k’ulub’ejeb’chi ok sa’ li santil ochoch. Taasaho’q xch’ool li Qaawa’ wi chixjunjunqaleb’ li komon li nimla winq malaj ixq k’ulub’ejeb’—ut yoo ajwi’ xk’amb’al—jun xhuhil re li santil ochoch. Li k’a’ru tento taqab’aanu ut li k’a’ru ink’a’ tento taqab’aanu re naq k’ulub’ejaqo chixk’amb’al jun xhuhil re li santil ochoch a’aneb’ li k’a’ru li tixsahob’resi chi yaal qach’ool qajunes kib’ ut jo’ junkab’al. Choowanq jo’ jun tenamit li naxik rajlal sa’ li santil ochoch. Ayu sa’ li santil ochoch rajlal a’ yaal jo’ chanru naru chawu. Chiwanq jun xjalam-uuch li santil ochoch sa’ laa wochoch re naq taa’ile’q xb’aan aawalal aak’ajol. Chak’ut chiruheb’ li rajb’al li rochoch li Qaawa’. Chatenq’aheb’ chixk’oxlankil li xik sa’ li santil ochoch junaq kutan ut li wank chi k’ulub’ej re te’ruuq xk’ulb’al li osob’tesink a’an. (“Xq’axb’al li yeechi’ihom q’axal ninqeb’ ut loq’eb’, ” Liahona, Nov. 1994, perel 8).

  10. Chi’ilmanq 2 Nefi 2:2.