2010–2019
Fabin Riyul’ e Fithingan ko Galasia
October 2018


Fabin Riyul’ e Fithingan ko Galasia

Yesus Kristus ke pinningdaed ningad pinning fithingan e Galasia ko fithingan Rok bachane i’ir e Galasia Rok, nib sug ko gelngin Rok.

Pi walageg nib t’uf rog, nap’an e rran ney nib fel’ ko Madnom gadadba falflaen’gaed uta’bang ni fan bo’or e taw’ath rodad ke pii’ Somoel ngodad. Gadadba rib falfalen’ ni fan michaen’med marunga’gen fare gospel kan sulweg rok Yesus Kristus, ni fan e maligach romed kum pii’ed ningam athamgiliyed ko kanawo ko micheg Rok, ma ni fan e muruwel romed ko pigpig ko Galasia Rok.

Daba’ Gube thamiy e chiylen rog ningu non ngomed marunga’gen e ban’en nib gaa’ fan. Boech e wik u faram, Kug pii’ e babyor marunga’agen e thilyeg nib yul’ ko fare fithingan ko Galasia.1 Kug rrin’ bachane en Somoel ke non nga tafnay rog marunga’agen fatin gaa’fan ko re fithingan Ke yoeg ni’ir e Galasia Rok, arragon Fare Galasia ku Yesus Kristus ni Fan e Gidii’en Got ko Tin Tomur e Rran.2

Rayog ningam lemnog, fapi fulweg ko re milwol nem ma marunga’gen e fanow ko thilyeg3 e bayi bo’or e miit. Boech e chongin kar fini fi’leg e fithingan ko Galasia ko pi blog nge social media page roraed. Ma reb kar lemniged mang fan, nap’an bay bo’or e ban’en ko fayleng, nib t’uf ningad puluwgaed ko e ban’en ni “dariy’ fan.” Ma boech kar oeged ni dabiyoeg ningan rrin’ed, ere mang fan ninan gay rogon? Guba weliy’ manged i’ir ba gaa’fan ngodaed. Machane somm’on gura weliy’ e ngongoliy ney ni gathi:

  • Gathi e thilyeg ko fithingan.

  • Gathi e thilyeg ko pow.

  • Gathi ni fan fel’ ya’an.

  • Gathi e laem ni dariy’.

  • Ma gathi e ban’en nib chigchig.

Arragon, i’ir e fi’leg. I’ire motochiyel ko Somoel. Joseph Smith dabki kunuy me pii’ fithingan nap’an kan fulweg e Galasia udakaen; ma gathi Mormon. Nibe En Tathapeg ni ke yoeg e Galasia rok ninge pinning fithingan u tin tomur erran, Fare Galasia ku Yesus Kristus ni Fan e Gidii’en Got ko Tin Tomur e Rran. 4

Arragon reb e ningyal’, u AD 34, Somoel rodad nib fas ko yam’ ke pii’ ta’ab e fanow ngak fapi chongin e Galasia Rok nap’an Ke yaen ngoraed u Merikan. Nap’an e ningyal’ nem Ke yoeg:

“Ere ngam pininged fare galasia u fithingag. …

“Ma bu’uw rogon ma galasia rog ni fa’anra dab ni pining fithingag ngay? Ya fa’anra bay ba galasia ni kan pining fithingan Moses ngay ma arame galasia rok’ Moses; ara ni pining fithingan bee’ nib mo’on ngay ma arame ba galasia rok’ bee’ nib mo’on; machane fa’an yira pining fithingag ngay me’ere gag e galasia rog.” 5

Aramfan, dabiyoeg ningam folchuway’ fithingan e Galasia. Nap’an en Tathapeg ba weliy’ e fithingan ko Galasia Rok, me yoeg u somm’on e milwol Rok, “Aram ningam pinning fithingan Galasia rog,” Irba riyul’. Ma fa’an ngad ngongoliyed reb e fithingan fa oeged fapi fithingan ngem, Irra fek ya thin.

Mang fan e fithingan e ba gaa’fan, fa u biney e rogon, e fithingan nib ngochngoch? Ko urngin e fithingan nib ngochngoch ngan pinning ko Galasia, woed rogon fare “LDS Galasia,” fare “Mormon Galasia,” fa re “Galasia ko Gidii’en Got ko Tin Tomur e Rran,” bin ga’ fan e e thin ko ko pi fithingan nem e dariy fithingan Tathapegdad. Ningan thang e fithingan Somoel ko Galasia rok Somoel i’ir e gelong nib gaa’ ko Mo’oniyaen’. Nap’an ngad pag e fithingan ko Tathapeg, gadadba pii’ ni dariy fan nag urngin e ban’en ni ke rrin’ Yesus Kristus ni fan daed—arragon e Bayul Rodad.

Mu lemnog marunga’agen e laniyaen’ Rok: Ou’mon e fayleng I’ir Jehovah, Got ko Bin Kakrom e M’ag. Utangin e fanow ko Chitamang Rok, I’ir e Tasunmiy ko biney nge reb e fayleng.6 Ke me’leg ninge sobutaen’ ko laniyaen’ Chitamang Rok me rrin’ e ban’en ni fan urngin e bitir ku Got ni dabiyoeg ninge rrin’ reb e bee’! Me’leg ninge yib nga fayleng ni Go’ nib Fak ku Chitamangiy ko downgin, kan fekyathin Ngak, moning, thuw ngadkaen, me gechig ngak. Ulan fare Milay’ ko Gethsemane, e Tathapegdaed ke fek Ngadakaen urngine mith, urngin e denen, nge gubin e kirebaen’ fa gafow u gubin yal’ rom nge rog nge roraed ni urngin e gidii’ ni kar fasgaed fa ra fasgaed nga tomur. Utangin e tomal ngem nib gafgow nib almarin, Ke maap racha’en ko ufin.7 Urngin e gafgow ney ke gaa’nag nap’an kan tay Ir nga dakaen e kruuth u Calvary.

Udakaen pinn’ey e gafgow nib almarin—e Bayul Rok nib manemus—Ke pii’ e yafas nib manemus ngodad, ma ke pii’ puluwaen’daed ko e tin tagan’ ko denen, fa’an ngad kalgaedngaen’daed.

Tomuren fare Fas ko Yam’ rok en Tathapeg ma kar m’ad fapi Gachalpen Rok, biney e fayleng ra yaen u fithik e lumor ko bo’or e duw. Ma nap’an fare duw ni 1820, Got en Chitamangiy nge Fak Rok, Yesus Kristus, kar m’ugew ngak fare Profet Joseph Smith ningar tabab’ew e Fulweg ko Galasia rok Somoel.

Tomuren urngin e ban’en Ke gagfownog—ma tomuren urngin e ban’en Ke rrin’ ni fan e gidii’—Guma nang mug kirebaen’ ni kug pagatalingaed ningan pinninged fare Galasia nib fulweg rok Somoel ko reb e fithingan, urngin nibe thang e fithingan nib thothup rok Yesus Kristus!

Urngin e Madnom nap’an ngad feked fare sacrament ufithik e mat’aw, gadadra be’ech nag e micheg rodad ninb thothup ngak Chitamangdaed nu Tharmiy ningad feked nga dakaendaed e fithingan Fak Rok, Yesus Kristus.8 Gadadma micheg ningad folgaed ngak, ngad folgaed fapi motochiyel Rok, ngad pugurraen Ngak ni gubin yal’.

Nap’an ngad pagtalingaed e fithingan Rok ko Galasia Rok, gadad ma oloboechgaed ningad chuweg Irko kenginn e yafas rodad.

Ngan fek e fithingan ko Tathapeg ngadakaendaed ba yip fan ningad nonged ngad pii’ed m’ag nga reb—udakaen e ngongol nge thin rodad—ni’ir Yesus en Kristus. Kug rusgad ningad gay e fekyathin ngak bee’ ni ke pinningdaed “Mormon” ni kug waergaed ningad matangiyed En Tathapeg, ningad matangiyed Ngak arragon ngak e Galasia nibe kunuy nge pii’ fithingan Ngak?

Fa’an gadad gubin ra thapeg e gelngin ko Bayul ku Yesus Kristus—ninge meluk ma golnogdaed, ninge pii’ gelingdaed ma ayuwegdaed, ma u tomur taydaed nga lang—thingar ningad oeged ni Ir e man’aegfan ko gelngin. Rayog ningad tababgaed ningad pinninged e Galasia Rok ko fithingan Irba’adag.

Ko bo’or e gidii’ u fayleng, fare Galasia rok Somoel chiney i’ir fare “Mormon Galasia.” Machane gadad i chongin ko Galasia rok Somoel ma nang ni’ir nibe sak’iy u somm’on riy’: I’ir Yesus Kristus. Nib kireb, boech e gidii’ nira rung’ag fare thin Mormon ra lemnog ni gadadba liyor ngak Mormon. Machane dariy! Gadadba tayfan fapi profet nu kakrom u Merikan.9 Machane gathi gadadgachalpen Mormon. Gadadma gachalpen Somoel.

Nap’an tinem e rran u somm’on ko Galasia ke fini sulweg, thin woed rogon Galasia ni Mormon fa pi Mormon10 ke yoeg nib moning—nibe fekyathin, nib kireb—kan ngongoliy ninge thang e pa’angin Got ko e fulweg e Galasia ku Yesus Kristus u tin tomur e rran ney.11

Pi walageg, bay bo’or e tugthin u fayleng nibe yoeg ni dabda fi’leg fare fithingan nib mat’aw ko Galasia. Bachan bay e digital fayleng rodad, nge bay e search engine optimization nira ayuwegdaed ningad piry’eg e nang fan nib papay—arragon e nang fan marunga’agen e Galasia rok Somoel e gidii’ nib moning ngodad be yoeg e ngongol ney e ba lily. Reb ba leamnog bachane e gidii’ ma nang fithingdaed ni “Mormon” nge fare “Mormon Galasia,” Dad fi’leged.

Fa’an bay e sabethin marunga’gen e fithingan ko e galasia kan sumniy mo’on ngay, fapi tugthin ney e ra gelnag. Machane array rogon ni ga’, gadadma sap ngak Ir nibe fanay fare Galasia mag oeged fapi ngongol ko Somoel, e gathi e, ngongol ko gidii’. Fa’an ngad gumaen’gaed ma gadadma rrin’ed e tin chiylen rodad, en Somoel ra powiy’daed ko muruwel nib gaa’ ney. Arragon, gadadma nang en Somoel ma ayuweg e gidii’ nibe gay Laniyaen’, woed rogon Ke ayuweg Nephi ninge mugu’uliy e toey ko barko ninge thap e m’day.12

Gadaba’adag ningad fulweged ufithik e falflaen’ nge gum’aen nap’an ngad gayed rogon ningad fi’leged tin oloboech ney. E media nib fel’ ra nang fan e laniyaen’daed nge duwer rodad.

Nap’an fa binem e general conference, Elder Benjamín De Hoyos ke non marunga’gen ta’ab e ban’en. Ke yoeg:

Boech e duw u faram nap’an kug pigpig ulan fare office ko public affair ko Galasia u Mexico, [e companion rog nge Gag] kan pinningmow ningu unew e radio talk show. … [Reb e director ko program] ke fith [ngomow], ‘Mang fan bay e fithingan nib gaa’ ko Galasia? …’

“Companion rog nge Gag Kug sminmingow ni bay e duwer nib fel’ nem mug tab’abgow ningu weliy’ew e fan ko fithingan ko Galasia ni dabki me’leg e mo’on ngay. Ni kan pii’ en Tathapeg ngay. … Fare program director ke fulweg utfithik sobutaen’, “Aram fan ngad pinninged riy’ nib falflaen’.’” 13

Fare chepin nem ba pii’ e yalen. U somm’on, e rayog rodad ko gidii’ thingar rrin’ ningan fi’leg e tin oloboech ke yib ko boech e duw.14 Reb e gidii’ u fayleng sana dar folgaed e chilyen rodad ningar pinninged bin riyul’ e fithingan ngak. Machane nib baen ningad puwaen’gaed fa’an bo’or e gidii’ u fayleng ra pinning fithingan nib gilay’ ko Galasia nge chongin rriy’ fa’an ngad rrin’ed ta’abrogon.

E babyor ko thilyeg ra ayuweg. Ni ba ga’ar: “Ulan bin somm’on e guruy, urngin e fithingna ko Galasia ni ba’adag: Fare Galasia ku Yesus Kristus ni Fan Gidii’en Got ko Tin Tomur e Rran.’ Nap’an ngam ngochngoch ko [bin la’agruw], fapi thin ‘fare Galasia’ fa re ‘Galasia ku Yesus Kristus’ ngam pinning. Fare ‘Galasia ku Yesus Kristus kan fulweg’ nib fel’ ningam pinning.” 15

Fa’an e gidii’ ra fith ngom, “I gur e Mormon?” Ragam fulweg, “Fa’an gaba fith fa’an Gag e chongin Fare Galasia ku Yesus Kristus ni fan Gidii’en Got ko Tin Tomur e Rran, arragon, I gag!”

Fa’an e gidii’ ra fith ngom, “I gur e Gidii’en Got ko Tin Tomur e Rran?”16 sana ragam fulwg, “Arragon, I gag. Gube michaen’ ngak Yesus Kristus i gag chongin e Galasia nib fulweg Rok.

Pi walageg, Gube micheg ngomed fa’an ngad gayed e rayog rodad ningad fulweg fare fithingan nib mat’aw ko fare Galasia rok Somoel, Ir ni ke fanay fare Galasia ney ra pii’ e gelingin Rok ngadkaen e loelgen e Gidii’en Got ko Tin Tomur e Rran, 17 ni dawur guyed u somm’on. Gadadra fanayed e nang fan nge gelngin Got ninge yoeg ningad feked fapi taw’ath ko fare gospel nib fulweg ko Yesus Kristus ngak urngin e nam, walagen, thin, nge gidii’ ma taermedliyed e fayleng ni fan e Bin La’agruw i Wub rok Somoel.

Ere mang fan e fithingan? Nap’an i’ir e fithingan ko fare Galasia rok Somoel, e fulweg riy’ ni “Urngin e ban’en!” Yesus Kristus ke pinningdaed ningad pinning fithingan e Galasia ko fithingan Rok bachane i’ir e Galasia Rok, nib sug ko gelngin Rok.

Guma nang Got ba Fas. Yesus i’ir en Kristus. Irba powiy’ e Galasia Rok daba’. Gube pii’ m’ag udakaen e fithingan ku Yesus Kristus, amen.

Babyoren Ayuw

  1. “En Somoel ke non nga tafnay rog e tin gaa’fan ko re fithingan Ke pinning ni fan e Galasia Rok, arragon Fare Galasia ku Yesus Kristus ni fan e Gidii’en Got ko Tin Tomur e Rran. Bay e muruwel rodad ningad fel’ rogondaed ko Laniyaen’. Ko boech e wik, boech e tapowiy’ ko Galsia nge pi department kar tababgaed ningar rrin’ed. Ra yib boech e weliy’ ko fan ney tomuren boech e pul” (Russell M. Nelson, “The Name of the Church” (Russell  M. Nelson, “The Name of the Church” [official statement, Aug. 16, 2018], mormonnewsroom.org).

  2. Reb e President ko Galasia kar fithed ta’abrogon. Ko sasun, President George Albert Smith ke yoeg: “Damu pii’ keru’ nga Somoel ni damu pinning re Galasia ni Mormon ngay. Dabki pinning fithingan riy’ fare Galasia ko Mormon (u Conference Report, Apr. 1948, 160–61).

  3. Mu guy “Style Guide—The Name of the Church,” mormonnewsroom.org.

  4. Mu guy ko Doctrine and Covenants 115:4.

  5. 3 Nephi 27:7–8{3 Nephi 27:7–8. .

  6. Mu guy Moses 1:33.

  7. Mu guy Doctrine and Covenants 19:18.

  8. Mu guy Moroni 4:3; Doctrine and Covenants 20:37, 77.

  9. Mormon i’ir e ta’areb ko aningeg e tayoloey ko fare Babyor ku Mormon, bin reb e ba Nephi, Jacob, nge Moroni, Urngin kar sapgaed en Somoel, woed rogon e tapilyeg riy’ en Profet Joseph Smith.

  10. Kan pinning fare thin Mormonites ko moning u faram (mu guy History of the Church, 2:62–63, 126).

  11. Reb e thin ko moning kan pinning nap’an e ningyal’ ko bin Kakrom e M’ag. Nap’an e pufthin ko fare Apostle Paul ko Felix, kan fith ngak Paul fa’an “i’ir e tapowiy’ ko fare tiliw ko fapie Nazarene” (Acts 24:5). Marunga’gen fare thin “ku fapi Nazarene,” reb e bee’ ke yoloey: “Aram e fithingan nima pinning ngak e Christian urogon nibe moning. Kar pinningraed ngak bachane Yesus i’ir e cha’ nu Nazareth” (Albert Barnes, Notes, Explanatory and Practical, on the Acts of the Apostles [1937], 313).

    U woed rogon, reb e cha’ ba yoeg: “Kan pinning nib moning en Somoel rodad ni ‘Fare Nazarene’ (Matt. xxvi. 71), ere fapi Jew kar kunuyed mar pii’ed fithingan ngak fapi gachalpen rok ‘Pi Nazarenes,’ Nap’an dar oeged i yaed e Christian, fa gachalpen ko fare Messiah” (The Pulpit Commentary: The Acts of the Apostles, ed. H. D. M. Spence and Joseph S. Exell [1884], 2:231).

    U ta’abrogon, Elder Neal A. Maxwell ke yoeg: “Nap’an e chepin ko babyor nib thothup, rayog ningad guyed e ngongol ninge dariy’ fan fapi profet ningar pii’ed keru’raed ngoraed—ninge pii’ fithinganraed ningar thangraed. Arragon, machane, boech e kar pii’ed keru’raed ko chepin e fayleng. Arragon, fapi Christian u sommo’on kan kunuy make pii’ed fithinganraed ‘fare tiliw ko pi Nazarene.’ (Acts 24:5.)” (“Out of Obscurity,” Ensign, Nov. 1984, 10).

  12. Muguy ko 1 Nephi 18:1–2.

  13. Benjamín De Hoyos, “Called to Be Saints,” Liahona, May 2011, 106.

  14. Arragon dabiyoeg ningad thilyeged e fithingandaed nira pinning e gidii’ ngodaed, rayog ningad pinninged fithingandaed nib fel’ rogon. Rayog ningad liyorgaed ngak fa bin mat’aw e fithingan ku Kristus fa’an fapi chongin dabiyoeg?

  15. Style Guide—The Name of the Church,” mormonnewsroom.org.

  16. Fare thin gidii’en got kan biy’eg ta’ab e yay ulane fare Bible nib Thothup. Ulan fare Babyor ke pii’ Paul ngak fapi gidii’ nu Efesus, ko sasun, ke yoeg fare thin gidii’en got ta’ab e yay ko urngin e guruy. E saint i’ir e cha’ nibe michaen’ ngad Yesus Kristus ma gay rogon ninge lek Ngak.

  17. Mu guy Doctrine and Covenants 121:33.