K’a’ru aj-e lix b’ehil li sumwank

Xb’een, chan ru naq noko’ab’in chiru li Dios. Ink’a’ yal naqab’aanu li us, naqak’e b’an qib’ chixyu’aminkil li junjunq chi aatin li na’el chaq sa’ xtz’uumal re li Dios. Sa’ a’in, naqataaqe li Jesukristo li, naq kikub’e xha’, “kixkʼut chiruhebʼ li ralal xkʼajolebʼ li winq naq saʼ li tzʼejwalej naxtuulanobʼresi ribʼ chiru li Yuwaʼbʼej, ut kixkʼut xyaalal re li Yuwaʼbʼej naq taaʼabʼinq chiru rikʼin xpaabʼankil lix taqlahom.”⁶

Rik’in sumwank, ink’a’ yal naqaj nume’k chiru li majelal ut rilb’al qib’ chi us sa’ li naqasik’ ru xb’aanunkil. Naqateneb’ b’an qib’ chiru li Dios chirix li qab’aanuhom ut li qayu’am. Naqak’ul sa’ qab’een lix k’ab’a’ li Kristo. Naqak’e qach’ool chirix li Kristo—wank chi kaw qach’ool rik’in li yaal ch’olob’anb’il chirix li Jesus, ut xyalb’al qaq’e chi ok jo’ li Kristo.

Rik’in sumwank, xpaab’ankileb’ li na’leb’ re li evangelio naxtaw xxe’ sa’ li qaam. Ninnaw ru jun sumal, b’ar wi’ li ixaqilb’ej ink’a’ chik nawulak ut li b’eelomej moko komon ta sa’ li Iglees naq ke’sumla. Li xMaria ut laj Jwan tink’ab’a’iheb’, us ta maawa’eb’ tz’aqal lix k’ab’a’. Naq ke’yo’la lix kok’al, xMaria kireek’a’ naq tento tixk’iresiheb’, jo’ naxye li loq’laj hu, “sa’ lix ch’olanihom ut lix tijom li Qaawa’.”⁷ Laj Jwan kixye naq us a’an. Kimayejak li xMaria re naq truuq taawanq sa’ rochoch re xk’utb’al rajlal li evangelio. Kixk’am lix junkab’al sa’ li Iglees re loq’onink ut re tz’aqonk. Q’axal chaab’ileb’ xMaria ut laj Jwan jo’ na’b’ej yuwa’b’ej, ut eb’ lix kok’al (teelomeb’ chixjunil) ke’niman xpaab’aal ut ke’xpaab’ li na’leb’ re li evangelio.

Lix na’ xyuwa’ laj Jwan ke’saho’ xch’ool rik’in xchaab’ilaleb’ ut xb’aanuhomeb’ li ri, a’ut xb’aan naq ink’a’ xwulak chiruheb’ li Iglees, ke’xye naq xk’ulman a’in ka’ajwi’ xb’aan naq chaab’ileb’ jo’ na’b’ej ut yuwa’b’ej laj Jwan ut xMaria. Laj Jwan, us ta maji’ na’ok sa’ li Iglees, ink’a’ kixpaab’ lix na’leb’eb’ a’an. Kixye naq yookeb’ chirilb’al li ruuchinihom li evangelio—li k’a’ru neke’xul li ralal sa’ iglees, jo’ ajwi’ li neke’xb’aanu sa’ rochocheb’.

Kitoch’e’ xch’ool laj Jwan xb’aan li Musiq’ej, xb’aan lix rahom ut lix b’aanuhom li rixaqil, ut xb’aan li raatineb’ li ralal. Moqon, kikub’e xha’, ut ke’saho’ xch’ool li komon ut li ramiiw sa’ li teep.

Us ta ke’xnumsi li ch’a’ajkilal sa’ xyu’ameb’ rochb’eeneb’ li ralal, li xMaria ut laj Jwan neke’xch’olob’ naq a’an li sumwank re li evangelio li wan jo’ xxe’il chixjunil li osob’tesinb’ileb’ wi’. Ke’ril chi tz’aqlok ru li raatin li Qaawa’ re laj Jeremias sa’ xyu’ameb’ li ralal ut xyu’ameb’ a’an: “Tink’e lin chaq’rab’ sa’ lix k’a’uxleb’ ut tintz’iib’a sa’ lix ch’ooleb’. Laa’inaq lix Dioseb’ ut a’anaqeb’ lin tenamit.”⁸

Li xkab’ na’leb’ sa’ lix b’ehil li sumwank, a’an li qakomonil rik’in li Dios. Eb’ li sumwank li naxyeechi’i li Dios reheb’ li ralal xk’ajol ink’a’ yal nokohe’xb’eresi. Nokohe’xlaq’ab rik’in li Dios, ut chi laq’looko rik’in a’an, naru toonumtaaq saʼ xbʼeen chixjunil li kʼaʼaq re ru.⁹

Kiwil ru jun sut xna’leb’ jun aj tz’iib’anel maak’a’ xna’leb’, li kixye naq re xb’aanunkil li kub’iha’ choq’ reheb’ li kamenaq, laa’o naqasub’ jun li rollo rub’el li ha’. Toja’ naq li ani tz’iib’anb’ileb’ xk’ab’a’ chiru li rollo ak kub’enaqeb’ xha’. Maare naru xb’aanunkil li k’anjel sa’ junpaat chi jo’ka’in, a’b’an a’an tixsach raj lix junelikil loq’al li junjunq chi aamej ut lix nimal ru lix sumwank li junjunq qe rik’in li Dios.

Li Jesus kixye, “Chexʼokaq saʼ li okebʼaal laatzʼ, xbʼaan naq laatzʼ li okebʼaal, ut kaʼchʼin ru li bʼe li naxik saʼ li yuʼamej, ut moko naabʼal ta li nekeʼtawok re.”¹⁰ Jo’ jaljookil ru eetalil, li okeb’aal a’in jwal laatz’, jo’kan naq ka’ajwi’ chi junjunqil naru too’ok chi sa’. Li junjunq naxk’e rib’ chiru li Dios, ut chi jo’kan naxk’ul jun li sumwank, sa’ tz’aqal xk’ab’a’, li naru naxpaab’ chi tz’aqal anajwan ut chi junelik. Rik’ineb’ li k’ojob’anb’il k’anjel ut li sumwank, “nak’utman li wankilal re choxahilal” sa’ li qayu’am.¹¹

A’in naxk’e chiqak’oxla li rox osob’tesiik sa’ lix b’ehil li sumwank. Li Dios naxk’e jun maatan maak’a’ xjuntaq’eetankil re xtenq’ankil li na’ok sa’ sumwank chixpaab’ankil lix sumwank: li maatan re li Santil Musiq’ej. Li maatan a’in naxyeechi’i naq li Santil Musiq’ej toorochb’eeni, tixkol qix, ut tixk’am qab’e.¹² Nawb’il ajwi’ ru jo’ laj K’ojob’anel Ch’oolej, li Santil Musiq’ej “nanujob’resink rik’in yo’onink ut tz’aqal rahok.”¹³ A’an “nanawok re chixjunil li k’a’aq re ru, ut naxch’olob’ xyaalal li Yuwa’b’ej ut li K’ajolb’ej,”¹⁴ ut naqak’e qib’ chixch’olob’ankil xyaalal a’an.¹⁵

Sa’ lix b’ehil li sumwank noko’osob’tesiik rik’in lix kuyb’al qamaak ut lix saqob’resinkil qu. Li tenq’ a’in nachal ka’ajwi’ sa’ xk’ab’a’ li choxahil uxtaan, li k’anjelanb’il xb’aan li Santil Musiq’ej. “Anajwan aʼin li taqlahom,” chan li Qaawaʼ, “Chejal eekʼaʼuxl, chejunilex xmaril li ruchichʼochʼ, ut chalqex wikʼin ut chikubʼeeq eehaʼ saʼ lin kʼabʼaʼ, re naq texruuq chi santobʼresiik rikʼin xkʼulbʼal li Santil Musiqʼej, re naq texxaqliiq chi maakʼaʼ eetzʼajnil chiwu saʼ rosoʼjik li kutan.”¹⁶

Xkaa, eb’ li neke’sik’ok re lix b’ehil li sumwank neke’xtaw ajwi’ xninqal ru usilal sa’ li ch’utub’aak jo’ naraj li Dios. K’iheb’ li profeetil aatin sa’ li loq’laj hu chirix lix ch’utub’ankil lix junkab’al laj Israel li jek’inb’il sa’ xch’och’il li reechanihomeb’.¹⁷ Yookeb’ chi tz’aqlok ru li profeetil aatin ut li yeechi’ihom a’an rik’in lix ch’utub’ankil li tenamit re sumwank sa’ li Iglees, li rawa’b’ejihom li Dios sa’ ruchich’och’. Li Awa’b’ej Nelson kixye: “Naq noko’aatinak chirix li ch’utub’ank, ka’ajwi’ naqaye li yaalil na’leb’ aj k’ojob’anel a’in: chixjunileb’ li ralal xk’ajol li qaChoxahil Yuwa’ … xk’ulub’eb’ re rab’inkil li esil chirix lix evangelio li Jesukristo k’ojob’anb’il wi’chik.”¹⁸

Li Qaawa’ naxtaqlaheb’ li komon re Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan chi jo’ka’in: “Waklinqex ut lemtz’unqex chaq, re naq lee saqen taawanq choq’ xaqxookil eetalil chiruheb’ li tenamit; … re naq lix ch’utub’ankileb’ rib’ sa’ xb’een li ch’och’ Sion, ut sa’ xb’eeneb’ li roqechal, taawanq choq’ jun kolb’a-ib’ na’ajej, ut choq’ muheb’aal chiru li kaq-sut-iq’, ut chiru li josq’il naq taahoymanq chaq chi maak’a’ xyu sa’ xb’een chixjunil li ruchich’och’.”¹⁹

Chi xamaan neke’xch’utub’ rib’ li tenamit re sumwank sa’ rochochil li tijok chiru xkutankil li Qaawa’, re naq tooruuq “chixk’uulankil qib’ chi maak’a’ qatz’ajnil xb’aan li ruchich’och’.”²⁰ Li xk’ulb’al li wa ut li ha’ sa’ li loq’laj wa’ak re xjultikankil lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo, a’an li ch’utub’aak ut li hoonal “re kuyuk sa’ ut re tijok, ut re raatinankil qib’ chiqib’il qib’ chirix lix chaab’ilal li qaam.”²¹ Naq saajin chaq, sa’ lin tzoleb’aal sa’ eskweel ka’ajwi’ laa’in komonin sa’ li Iglees. Ke’wan naab’al li chaab’il wamiiw sa’ eskweel, a’ut kink’e reetal naq aajel ru choq’ we li ch’utub’aak sa’ li hilob’aal kutan re taa’ak’ob’resiiq inmusiq’, ut intib’el ajwi’. Xqeek’a chi yaal xrahil naq ink’a’ chik naqach’utub’ qib’ chiru li nimla yajel a’in, ut k’a’jo’ naq naqoyb’eni li kutan naq tooruuq wi’chik chi ch’utlaak jo’ xqab’aanu junxil.

Li tenamit re sumwank neke’xik ajwi’ sa’ li santil ochoch, li rochoch li Qaawa’, re xk’ub’al li k’ojob’anb’il k’anjel, li osob’tesiik, ut li k’utb’esinb’il na’leb’ li ka’ajwi’ k’eeb’il aran. Li profeet aj Jose Smith kixye: “K’a’ut naq neke’xch’utub’ rib’ … lix tenamit li Dios chalen chaq xtiklajik li ruchich’och’? … A’an re xkab’lankil jun ochoch choq’ re li Qaawa’, b’ar wi’ naru a’an chixk’utb’esinkil chiru lix tenamit eb’ li k’ojob’ankil k’anjel re li rochoch, ut lix loq’alil lix awa’b’ejihom, ut chixk’utb’al chiru li tenamit lix b’ehil li kolb’a-ib’; xb’aan naq wankeb’ li k’ojob’anb’il k’anjel ut li na’leb’ li tento te’k’utmanq ut te’b’aanumanq sa’ jun li na’ajej, malaj jun ochoch li kab’lanb’il choq’ re a’an.”²²

Sa’ roso’jik, ka’ajwi’ rik’in xtaaqenkil lix b’ehil li sumwank taqeechani li rosob’tesinkil laj Abraham, laj Isaak, ut laj Jakob, li xnimal ru kolb’a-ib’ ut taqenaqil loq’al li ka’ajwi’ naru naxk’e li Dios.²³

Naq yeeb’il resil li tenamit re sumwank sa’ li loq’laj hu, rajlal na’aatinak chirix li tz’aqal ralal xk’ajol laj Abraham, malaj “lix junkab’al laj Israel.” A’b’an eb’ li neke’k’uluk re lix evangelio li Jesukristo okenaqeb’ ajwi’ sa’ li tenamit re sumwank.²⁴ Laj Pablo kixye:

“Jo’k’ihalex li ak kub’enaq eeha’ re li Kristo, xetiqib’ eerib’ rik’in li Kristo. …

“Ut wi rehex li Kristo, laa’ex riyajilex laj Abraham chi jo’kanan, aj eechaninelaqex jo’ chanru yeechi’inb’il chaq.”²⁵

Eb’ li te’xpaab’ lix sumwank “te’elq chaq sa’ xwaklijikeb’ chi yo’yo li tiikeb’.”²⁶ “Tz’aqob’resinb’ileb’ re ru sa’ xk’ab’a’ li Jesus, aj b’aanunel uuchil re li ak’ sumwank. … A’aneb’ a’in li choxahil lix tib’eleb’, lix loq’al wi’ a’an xloq’al li saq’e, a’ lix loq’al li Dios, li taqenaq sa’ xb’een chixjunil.”²⁷ “Joʼkan ut, rehebʼ aʼan chixjunil li kʼaʼaq re ru, ma li yuʼam malaj li kamk, malaj li kʼaʼru wan, malaj li kʼaʼru chalel, chixjunil rehebʼ aʼan, ut aʼanebʼ re li Kristo, ut li Kristo aʼan re li Dios.”²⁸

Chiqab’i lix b’oqom li profeet chi kanaak sa’ lix b’ehil li sumwank. Laj Nefi kiril li qakutankil ut kixtz’iib’a, “Laa’in, aj Nefi, kink’e reetal lix wankilal lix Karneer li Dios, naq kikub’e sa’ xb’eeneb’ laj santil paab’anel sa’ lix iglees li Karneer, ut sa’ xb’een lix tenamit li Qaawa’ re li sumwank li jek’inb’ileb’ chaq chiru chixjunil lix b’een li ruchich’och’; ut eb’ a’an ke’wan chi kawresinb’il rik’in tiikilal, ut rik’in lix wankil li Dios sa’ nimla loq’alil.”²⁹

Wochb’een laj Nefi, “nasaho’ li waam rik’in lix sumwank li Qaawa’.”³⁰ Sa’ li domingo a’in re li Paswa, ninch’olob’ xyaalal li Jesukristo. Lix waklijik chi yo’yo naxk’e qayo’onihom ut xk’ojob’ankil qach’ool chirix chixjunil li yeechi’inb’il sa’ lix b’ehil li sumwank ut sa’ xraqik. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.