2011
ʻOku ʻIkai ʻi Heni Ia, Ka Kuo Toe Tuʻu
ʻEpeleli 2011


Pōpoaki ʻa e Kau Palesitenisī ʻUluakí

ʻOku ʻIkai ʻi Heni Ia, ka Kuo Toe Tuʻu

ʻĪmisi
President Thomas S. Monson

Ko e ngaahi fale holo mo maumau pē ʻoku kei tuʻu ʻi Kāpaneume he ʻaho ní, ʻa e kolo ko ia he matātahí ne fakatefito ai e ngaahi malanga ʻa e Fakamoʻuí ʻi Kālelí. Naʻá Ne malanga ʻi he falelotu lahi ʻi hení, akonaki he matātahí, mo faifakamoʻui ʻi he ngaahi ʻapí.

ʻI he kamataʻanga ʻo ʻEne ngāue fakafaifekaú, ne fakaʻaongaʻi ʻe Sīsū ha potufolofola meia ʻĪsaia: “ ʻOku ʻiate au ʻa e Laumālie ʻo e ʻEiki ko [e ʻOtuá]; koeʻuhí kuo fakanofo au ʻe [he ʻEikí] ke u malanga ʻaki ʻa e ongoongoleleí ki he angamaluú; kuó ne fekau au ke nonoʻo ʻa e loto mafesí, ke fakahā ʻa e tāuʻatāiná ki he kau pōpulá, pea ke fakaava ʻa e fale fakapōpulá kiate kinautolu kuo haʻisiá” (ʻĪsaia 61:1; vakai foki, Luke 4:18)—ko hano fakahā mahino ʻo ha palani fakalangi ke fakahaofi e ngaahi foha mo e ngaahi ʻofefine ʻo e ʻOtuá.

Ka ko ha talateu pē e malanga ʻa Sīsū ia ʻi Kālelí. He naʻe fakatuʻotuʻa pē ʻa e Foha ʻo e Tangatá ia ki he meʻa ke fakahoko ʻi he moʻunga ko Kolokotá.

Naʻe puke pōpula ʻa Sīsū ʻi he Ngoue ko Ketisemaní hili e ʻOhomohe Fakaʻosí, liʻaki Ia ʻe Heʻene kau ākongá, ʻanuhia, fakamāuʻi, fakamaaʻi, peá Ne toutou humu ʻi hono fua Hono kolosí ki Kalevalé. Naʻá Ne hoko atu mei he ikuná ki hono lavakiʻí, fakamamahiʻí, peá Ne pekia ʻi he kolosí.

ʻI he fakalea ʻo e foʻi hiva ko e “Ko e Kolo Māʻoniʻoní”:

Ne liliu e ʻahó. …

Ko e pongipongí ne momoko,

‘I he ʻata ʻo e kolosí

ʻI ha moʻunga fakataʻelata.1

Naʻe foaki ʻe heʻetau Tamai Hēvaní Hono ʻAló koeʻuhí ko kitautolu. Naʻe foaki ʻe Hotau Tokoua Lahí ʻEne moʻuí maʻatautolu.

Naʻe mei lava pē ke ʻoua ʻe fakahoko ʻeni ʻe he ʻEikí he momeniti fakaʻosí. Ka naʻe ʻikai. Naʻá Ne moʻulaloa ʻi he ngaahi meʻa kotoa pē koeʻuhí ke Ne lava ʻo fakamoʻui ʻa e meʻa kotoa pē: ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá, ʻa e māmaní, mo e meʻa moʻui kotoa pē kuo nofo ʻi aí.

ʻOku ʻikai mo ha lea ʻi he maama faka-Kalisitiané ʻe mahuʻingamālie ange kiate au ka ko e ngaahi lea naʻe fai ʻe he ʻāngeló kia Mele Makitaline heʻene tangí mo e Mele ʻe tahá ʻi heʻena ō atu ki he fonualotó ke teuteuʻi e sino ʻo hona ʻEikí: “Ko e hā ʻoku mou kumi ai ʻa e moʻuí ʻi he potu ʻo e maté? ʻOku ʻikai ʻi heni ia, ka kuo tuʻu hake” (Luke 24:5–6).

ʻI he talaki ko ʻení, kuo fakahaofi ai ʻa kinautolu kuo nau moʻui pea maté, ʻa kinautolu ʻoku lolotonga moʻui pea ʻi ai e ʻaho te nau mate ai, mo kinautolu kuo teʻeki ai fāʻeleʻi pea teʻeki ke maté.

Te tau toetuʻu kotoa pē koeʻuhí ko hono ikunaʻi ʻe Kalaisi ʻa faʻitoká. Ko hono huhuʻi ʻeni ʻo e laumālié. Naʻe tohi ʻa Paula ʻo pehē:

“ ʻOku ai … e ngaahi sino fakalangi, mo e ngaahi sino fakamaama: ka ʻoku taha pē ʻa e nāunau ʻo e fakalangí, pea ko e fakamāmá ʻoku taha kehe ia.

“He ʻoku ai ʻa e nāunau ʻe taha ʻo e laʻaá, mo e nāunau ʻe taha ʻo e māhiná, mo e nāunau ʻe taha ʻo e ngaahi fetuʻú: he ʻoku faikehekehe ʻi he nāunaú ʻa e fetuʻu ʻe taha ki he fetuʻu ʻe taha.

“Pea ʻoku pehē pē ʻa e toetuʻu ʻa e maté” (1 Kolinitō 15:40–42).

Ko e nāunau fakasilesitialé ʻoku tau fekumi ki aí. ʻOku tau fakaʻamu ke nofo ʻi he ʻafioʻanga ʻo e ʻOtuá. ʻOku tau fie kau ki ha fāmili taʻengata.

ʻOku ou fakamoʻoni ʻo kau kiate Ia naʻá Ne fakahaofi kitautolu takitaha mei he mate taʻengatá, ko ha faiako Ia ʻo e moʻoní—ka ʻokú Ne mahulu hake ʻi he faiakó pē. Ko e faʻifaʻitakiʻanga ia ʻo e moʻui haohaoá—ka ʻokú Ne mahulu hake ʻi ha faʻifaʻitakiʻanga pē. Ko e tokotaha faitoʻo maʻongoʻongá Ia—ka ʻokú Ne toe mahulu hake ʻi ha tokotaha faitoʻo pē. Ko e Fakamoʻui moʻoni Ia ʻo e māmaní, ko e ʻAlo ʻo e ʻOtuá, ko e Pilinisi ʻo e Melinó, ko e Tokotaha Māʻoniʻoni ʻo ʻIsilelí, ko e ʻEiki kuo toe tuʻú, ʻa ia naʻe folofola, “Ko au ko e ʻuluaki mo e ki muí; ko au ia ʻa ia ʻoku moʻuí, ko au ia ʻa ia naʻe fakapōngí; ko au homo taukapo ki he Tamaí” (T&F 110:4).

[“Meʻa Fakafiefia moʻoni ko e leá ni: ‘ ʻOku ou ʻilo ʻoku moʻui hoku Huhuʻí!”]2

Ko ʻeku fakamoʻoní ia.

Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. Frederick E. Weatherly, “The Holy City” (1892).

  2. “ ʻOku Moʻui Hoku Huhuʻí,” Ngaahi Himi, fika 68.

ʻOku ʻIkai ʻi Heni Ia, tā ʻe Walter Rane, ʻoua naʻa hiki hano tatau; Ko Kalaisi mo Mele ʻi he Fonualotó, tā ʻe Joseph Brickey © 2004 IRI

Tā fakatātaaʻi ʻe Steve Kropp