Unimwane Ulisses Soares: Te Mwaane ae aki Uarao
N taai akekei n Ana tai ni beku, ngke Iesu e rineia Ana Abotoro. E noora Natanaera n roko ni kawaria. E waetata n ataa raoiroin Nathanael, n takaruaia,“Noora te Iteraera ni koaua, ae akea irouna te uarao!”1
E ataia Iesu bwa Natanaeralbon te mwaane ae itiaki nanona ao n akea irouna te bwaretaio ke te kewekewe. Te Uea e tangira te anua ae raoiroi ao ae itiaki, ao e wetea Natatanaeral bwa e na riki bwa te Abotoro.2
Ulisses Soars bon aekan Nathanael ngkoa, ao te Tia Kamaiu e weteia naba.
“Te Oota Mai Irouia Au Karo”
Ulisses, te kabanea ni uarereke mai buakoia tarina aika aman are e bungiaki i Sao Paulo, Brazil, n Okitobwa 2, 1958. E roko man arona ae mangori, ma ana karo, Apparecido ao Mercedes Carecho Soares a rang karineaki, aomata aika mwaakuri mwaaka ake a kakaonimaki n ongora irouia mitinare. A kaina te Ekaretia n 1965 ngke onoua ana ririki Ulisses.
“I tuai man noora Tari Apparecido bwa a na aki roko n te taromauri,” ana taeka Osiris Cabral, are mwakuri bwa te titeiki beretitenti ngke Ulisses bon te mwane ae kairake. “Mercedes e rang ni kakaonimaki. Ulisses e ira katabuakiia ana karo.”
Ulisses Soares “e rikirake n te Ekaretia n otaia” ana karo Apprecido ao Mercedes Soares (maing). Ngkai Ulisses e kakoaua inanon te Uea n riba te kaitara, e reiakinna ngke te ataeinimwane n taua ni kamatoa te Tia Kamaiu ao Ana Euangkerio.
Nanon Ulisses ae tamaroa ae bon rikina e onrake ngkai e reiakini aron te Uea. “I ikawai rake n te Ekaretia n rimwin te oota mairouia au karo. Ngke e rimwin te oota arei, e rikirake ni korakora ana kaoaua e ngae ngke iai kakaitara.
“Ti ngai kaain te Ekaretia n au reirei, ao ataeinimwane ake tabeman a kataia n taainako ni kaririai ma ni kaungaai bwa N na karaoa ae kairua,” e taku. “I a tia ni bwaati ni kamanoai man kanganga aikai, ma I aki toki n onimakina te Uea ma nanou ni kabanea bwa e na buokai n tokanikai. I reiakinna ngke te ataeini mwane ngai bwa ngkana ko karaoa tabem, te Uea e na karaoa Tabena. Ma ko na taua ni kamatoa Baina ao nakon Ana euangkerio
Ngke ai 15 ana ririki Ulisses ana bitiobi e butiia bwa e na reireeinia kairake te Reirei n Taabati. Teuana te reirei ae anga e boboto iaon karikirakean te koaua n te euangkerio. Ulisses ngkana e tia ni kamatebwaia Ana Boki Moomon e aki toki n namakinna bwa e koaua te Ekaretia, ao e kakoaua Iesu Kristo.
Ngkana e katauraoa ana reirei, e tangiria ni kakorakora ni kaotia nakoia kaain ana kiraati koauan te euangkerio. “I kamatebwai ao n tataro korakora,” e ururing rikaaki Unimwaane Soares. “Ngke I katorobubua, iai te namakin ae roko inanou te namakin ae karewerewe, te bwana ae uarereke ae kamatoa nakoiu bwa I mena n te kawai ae eti. E bon rang ni korakora n te aro are I aaki kona n taekina bwa I aki ataia.”
Ngke e a ikawai Ulisses, e reiakina are ngkana e karaoa ae mwaiti riki nakon are kantaningaki ke ni butiaki, te Uea e na bon kakabwaia ni mwaitin ana akoi. Teuana te reirei ae roko ngke katauraoi ibukin ana mition. N tain te intawiu ma Ulisses, ana bitiobi e katuruturua bonganan te ongeaba nakon te tua ao ni maiuakinan te itiaki. E karawawataa katuruturuan bonganan te katauraoi n te mwane.
N te bong aei mitinare ni kabane iaon Brazil a anganano nakon kabanemwane ibukin aia mition, ma utu aika mwaiti ae angabwai ni kakoroa te mwaiti. Ngke e a roko Ulisses n ana ririki ni mition, e motinanoia bwa e na kaikoa ana mwane ake e kainnanoi ibukin ana mition. Ni kabonganaan raoi te mwakuri korakora are e a tia n reiakinna ngke e mwakuri n ana bitineti tamana ao ni baitiina n taibi, Ulisses e reke ana tai ni buoka te kambwana ni katauraoi bebwa ni bwakabwai.
Imwin bwaatina n te ukeuke ni karinrin ae kanganga, e a waakina ana kamatebwai iaon te accounting n te technicle high school n te tairiki. Ni katoa namwakaina, imwin kabwakakin ana kabwianibwai, e a kawakin mwane ibukin ana mition. Imwin teuana te ririki, e kamwaeaki nakon ana tabo ni mwane te kambwana.
“Anne arou ni kawakina te mwane ibukin au mition,” e taku Unimwaane Soares. “Ao ni katoa namwakaina inanon teniua te ririki imwain ae I nako, I a kona ni kabooa te bwai ae I kainanoia—te kabaraaki, te kawaerake, te bea n titaokin, te neketai, ao te tutiketi.” E kainanoa naba, ao e karekea, te tangira ae korakora ao te boutoka mai rouia ana karo ao taan kairiri n te tabo.
Ulisses e weteaki nakon te Brazil Rio de Janeiro Mition. E mwakuria ana moan mwakoro n ana mition iaan Beretitenti Helio da Rocha Camargo, are riki rimwi bwa te moan Mataniwi ni Kabuta ae weteaki mai Brazil. Ulisses e moana ana mition ni moan te ririki 1978. Te moan tembora i Latin Amerika e katabuaki rimwi n te ririki anne i Sao Paulo iroun Beretitenti Spencer W. Kimball (1895–1985).
Inanon Tianuare 1980 Ulisses ao toana, are tuai naba ni karaoa ana entaumente, a tokara te bwati i Rio de Janeiro n te maan ae 8 te aoa nakon te Sao Paulo Brazil Tembora. Ana karo Ulisses ao natiia a kawaria ikekei, ao te utu ae te Soares a kabaeaki n tai aei ao n akea tokina. Ulisses e aki kona ni mwanuokina te nimaua n aoa ni bootaki n te Sao Paulo Tembora. Rimwi inanon te bong anne, ngaia ma toana a oki nakon te tabo ni mwakuri.
Moanibwaia te Atua ni Bwaai ni Kabane
Ulisses e kukurei n ana mition ae nakoraoi, are e a kakorakora ana koaua. Ngke e a okira mweengana, e a reke ana mwakuri ao e a moana kamatebwaian te akaunti ao aron karekean bwaai, tibwatibwakiia ao kamaneanakiia n te iuniwetiri n aia tabo.
E tiku ni mwengana inanon itiua namwakaina ngke e a kaitibo ma “Titita Morgato” n te taenti are a ikotaki iai taian titeiki. Ulisses e a tia n riki bwa ana tia kairiri neiei n te tioun n te tai anne, ao ngaia ni kauoman a maroro ao n taekini karakin aia mition. Teniua te wiiki imwina, ao moana aia karekenako.
Rosana Fernandes Morgado waniua ana ririki ngke tarina ae ikawai, Margareth, e monna kairan neiei nakon te taromauri. N tokina, taan kakaea aika uoman a karekea te kariaia bwa a na bwabetitoaki, ma a kaai n tataningaa koron ana ririki neiei ae 17. Rosana e iriira te taromauri inanon ruaiua te ririki imwain kariaiakana bwa e na bwabetitoaki.
Ulisses e maeka i Sao Paulo meang, ao Rosana e maeka ma ana karo ni mwakoron te kaawa mai maiaki. Te mwananga inanon te kawa ae bubura nakon taabo aika kakaokoro e na kabanea uoua ke tenua te aoa n te bwati ao te turein iaantano. E angaraoi bwa Margareth ao kaain abana, Claudio, a maeka irariki mwengan ana karo neiei.
“Ngke e roko Ulisses ni banen te wiiki ni kaitibo ma Rosana, e bon angabuaka ibukina n te tairiki, ibukin okina nakon ana tabo.” ana ururing Unimwane Claudio R.M. Costa, Mataniwi ni Kabuta n te Itingaun, are riki bwa butikana n taai aika a na roko. Ma ngaia are, teuaei ma Magareth a kaoa Ulisses bwa e na tiku ni mwengaia imwin kaitiboia. “Ti tauua tabeua te tai,” e reitia Unimwane Costa.
“E na matu iaon te kaintekateka n ara ru ni katangaina, “e taku Titita Costa. Ti a bon tibwa iein ma ngaia are akea rakan ara burangketi. Ma e rabunna n te keeten ae e a mane ae iai iroura. E kukurei bukina bwa e kona ni manga noora Rosana n te bong are imwiina. E rangi n raoiroi nakon mwaneu, ao au karo a bati n tangiria.”
Ulisses ao Rosana a mareaki n te Sao Paulo Brazil Tembora n Okitobwa 30, 1982.
Ngkana ko kabanea tabeua te miniti ma Unimwane ao Titita Soares, aia tangira, katikan te nano, ao te karinerine imarenaia e waetata n rangi n oota aroia. Bukin Unimwane Soares, Rosana “e riki bwa bon te katooto ae tamaroa, tangira, ao motinnano ae babane nakon te Uea nakoiu ao au utu.3 Bukin Titita Soares, Ulisses bon “te bwaintangira mai Karawa.”
E raonna Titita Soares:“E a tia n rangi n tabetabe ao n raoiroi, e tararua ara utu, ao e aki toki n tabekinai raoi. Ibukin wewete n te Ekaretia nakoina, E a tia ni karaoa ae moan te raoiroi. E nako ao e karaoi bwaai aika e taku te Uea. E moanibwaia te Uea iaon bwaai nako inanon maiuna. I bwaka n tangiria n tatainako bukina I ataia ngkana e karimoai ana bwai te Atua, e na karimoai moa naba.”
Ibukin buuna, Unimwane Soares e taku: “Bon te ninikoria ni koaua ao te kakairi n ara utu. E tatangira, e akoi, ao e taotaona n nano nakoia aomata. E katiteuanaia ara utu, ao e karika te raoiroi irouia ni kabane. E anga ae mwaiti nakon ae riki nakoiu ni maiu. Ibukin weteakiu nakon Aia Kooram Abotoro n te Tengaun ma Uoman, I manikangare n tuanga, neiei, aio am kairua bukina bwa ko a tia ni kabubura n te aro ae mwaiti mwakan te euangkerio inanon maiu.”
Te Aomata ae E Akoi
Gastavo natiia Soares ae te kabanea ni ikawai, e uringa te tairiki, ngke te ataeinimwane ngaia e aki ongeaba nakoia ana karo e nako n aki kakaeti ni mataku n te bukamaru ae katoa ririki n te tabo ae kaan nako Sao Paulo ae aranaki bwa Festa Junina.
“I mena i nukaia aomata aika ibetutu ibuakon te kukurei ngke I a ongo bwanaan te tia katanoata ni weteai nako moa,” e taku. “Anne ngke I a noora tamau.”
Ana karo a bon rangi n raraoma, nakon riki are a na booa Gustavo, Ulisses e konna n rabwatia.
“E rangi ni kaota raraomana n ara maroro ibukiu ngke I bua nako, ma au karo a tabeakinai n te aro ae riai.” Gastavo ae ururing. “I namakina te kamanoaki ao I ataia bwa a bon rangi n tangirai.”
Ulisses e kabanea ana tai nakoia ana utu. Ni mwaitin tabena n ana mwakuri ao mwanangana ni katoa ririki, e karekea ana tai ni karikirakea ana reitaki ma natina.
Ngke e kamatoaki Unimwane Soares nakon Aia Kooram Abotoro ake Tengaun ma uoman ni Maati 31, 2018 tao akea riki ae kubanako irarikin Gastavo ao mwanena aika uoman, Lethicia Caravell ao Nathalia Soares Avila. Ma ngkana te tangira, te mwakuri korakora, atakin ana iango, nanorinano e a kataua te aomata ibukin te abotoro, a taku a kona n ataia bwa bukintera te Uea e wetea aia karo.
“Ngke e weteia Ana abotoro Iesu, E aki anaa ae moan te ataibwai mairouia Baritaio, E anaia taan akawa,” e taku Lethicia. “Tamau ao Tinau bon aekaia nakanne. A bane n onimakina te Uea, ao E kamanenaia ni kakoroi bukin Ana mwakuri bukina E ataia bwa a kakeaia, a ingainga ni kan mwakuri korakora, ao n tau n nanorinano ni butimwaai kaetakiia.”
“Ana akoi aia karo ae bati” e na buokia ngke wakirake ngkai temanna mai buakoia ana tia kakoaua aika a onoti te Tia Kamaiu, e taku Nathalia. “Iai ana nanoanga ni karaoia.” e taku. “E namakina ana kakorakora karawa, ao e tangiriia aomata nako ao e tangiria ni karaoa ae eti.”
“Bwaai Ana Bon Nakoraoi”
Ngke Unimwane Soares e mwakuri bwa te beretitenti n te Portugal Porto Mition man 2000 nakon 2003, e moanna ni kinaaki ibukin kamanenakin te kibuntaeka ni Portogues “Tudo vai dar certo”- a na bon nakoraoi bwaai.
“E reireiniira,” e ururing rikaaki Ty Bennett, temanna ana mitinare. “E maiuakina maiuna ma te onimaki ao te onimakii bwa ngkana ti karaoa are tangiria bwa ti na karaoia, a na bane n nakoraoi bwaai.”
E reireiniia naba ana mitinare n aki kamanenai taeka aika a kanganga ke aki kona ni karaoaki, ana taeka Richard Shields, temanna riki ana mitinare. “Ti tarai bwaai bwa ‘kangaanga.’ Te kauring arei e buoka bitakin maiu ngke I tarai bwaai aika a ‘kanganga’ bwa a na kona ni kanakoraoaki nakon are ‘a kanganga’ ke ‘e aki kona ni karaoaki.’”
Te aekaki n onimaki aei ao karekan te kantaninga ae kona ni karaoaki e aki roko man te maiu ae bebete. Unimwane ao Titita Soares a ataa raoi te aki rau n nano ni waaki nako n akean, te kua n abwabwakin te boong ma mwakkuri aika a bati ao te kamatebwai, ao te nimwa n aoraki, ao te maraki n atu ni bwakan te ataei ngke tuai n aomata, te ataei ae mate imwain bungiakina, ao buaia naati ma kaaro.
Ma te mwananga n te maiu, a na kaaki aia onimaki n te taeka ae mamaten nanon Unimwane Soares ae kangai: “Ko na nanorinano; ao te Uea ae Atuam e na kairiko ni baina, ao n anganiko kaekaan am tataro.”4
“Kanganga bon mwakoron rikirakera,” e taku Unimwane Soares. “Ma ngkana ti taotaona n nano ni korakai, ngkana ti kona n teimatoa rinanon kanganga, ngkana ti teimatoa ni kakaonimaki, e na kawakiniira te Uea ni karietataira ao ni kakabwaiaira n taian kakabwaia aika E a tia ni berita iai.”
Ao ngkana ti taua te kai te biti ni kamatoa, e reitia, e na bon aki kitanira te Uea.
“Tina teimatoa n taua ni kamatoa taian tua, n te euangkerio, nakon booki aika tabu ao te Uea Iesu Kristo e na buokira n tokanikai iaon kangangan te maiu,” e kakoaua Unimwane Soares. “Ngkana ti katorobubua n tataro, E na raonira ao E na kairira. E na kairira ni kawaira ao bwaai ake ti na karaoi. Ngkana ti ongeaba ao n kananorinanoira, te Uea e na kaekai ara tataro.”
Ana Reirei ae Kakaonimaki
Ulisses Soares bon te mwane ae konabwai ao n tatauraoi. Ana reirei, n raonaki ma te masters of business administration degree, e katauraoia ni mwakuri bwa te tia tararua te mwane ao te oteta ibukin taabo ni mwakuri aika bati i Brazil. Te taneiai ae katauraoia ni mwakuri n ana tabo ni mwakuri te Ekaretia ibukin te mwane, are n rairana e katauraoia n ana ririki ae 31 n riki bwa temanna ana tarekita te Ekaretia ae te kabanea n ataei ibukin mwakuri i nanoaa. Te katauraoi anne e buokia ni mwakuri bwa te te beretitenti n te mition ao nakoana bwa te Mataniwi ni Kabuta n te Itingaun n Eberi 2, 2005.
Imwain weteakina nakon te Beretitentii n te Itingaun n Tianuare 6, 2013 Unimwane Soares e mwakuri bwa te kauntira ao imwiina bwa te Beretitenti n te Aono ni Brazil Beretitentii ao te kauntira n te Aono n Africa Southeast. Ikekei, e mwakuri bwa te kauntira nakon Unimwane Dale G. Renlund, ao ngkanne te Mataniwi ni Kabuta n te Itingaun. Unimwane Renlund, ngkai kain te Kooram n Abotoro n te Tengaun ma Uoman are e ururinga aia tai are a uaia ni kukurei iai.
“Unimwane Soares e rang kukukurei, e kabaeaki, ana reirei Iesu Kristo ae bane nanona.” ae kakaonimaki, e taku Unimwane Renlund. “Akea temanna ae I ataia ae e mamate nanona n ana mwakuri te Uea. Ngkana e tuangaki bwa e na karaoa te bwai teuana, e karaoia ma korakorana ni kabane.”
Ngkana e mena ibuakoia kaain te aro i Peru (maing), Ghana (inano), ke aaba tabeua ike e a tia ni ibuobuoki iai, Unimwane Soares e taku Unimwane Claudio R.M. Costa. “e kakai tangiria aomata,” e taku Unimwane Claudio R. M. Costa.
E taku Unimwaane Soares waekoa “n tangiriia” aika Itiaki mai Africa. Teuana man moan tibwangana n te aono bwa e na tararua te maungatabu n te titeiki i Kananga, te Tautaeka ae Inaomata mai Congo. “Ngke e oki, e aki kona n toki n taetaekina te tamaroa ao aia anganano aomata ake e kaitibo ma ngaiia,” e taku Unimwane Renlund.
Unimwane L. Whitney Clayton are mwakuri ma Unimwane Soares ibukin nimaua ao te iterana te ririki n te Beretitentii n te Itingaun, ana wewete Unimwane Soares are buoka karaoan te booraraoi. “E kakauongo ao e katinei ana iango. E taratara raoi n arona ni kairiri n taian bowi bwa bwanaara a na riki bwa te koorati, nakon ae e na riki bwa te tia man ae kaiangatoa.”
Unimwane Soares e bon kananorinanoa n aron ana kona n reitaki n te Portguess, English, Spanish, ao te French. Ma te bwaintangira anne e na kainanoa tabeakinana n tainako, bon te kakabwaia nakon te Ekaretia, e taku Unimwane Clayton. Unimwane Soares e kona n taetae nakoia angiia kain te Ekaretia n oin aia taetae.
“Ulisses e a tia n riki bwa te tia kairiri ma ngke e ataeinimwane,” ana taratara Unimwane Claudio Costa ae butikana. “E rangi ni wanawana ao e konabwai, ao e namakina katabeana ni karaoa n tainako ana kabanea n tamaroa. E kakai tangiria naake a mena i rarikina. Iai i nanona ae boni ngaia ana reirei ni koaua te Tia Kamaiu, ao iai ana kakoaua bwa Iesu bon te Kristo. I tangiria ao ni boutokaia ma nanou ni koaua bwa Ana Abotoro te Uea.”
N aron are e reirei Unimwaane David A. Bednar, man te Kooram n te Tengaun ma Uoman, e raonna “Unimwane Soares bon te itiaki, e akea te kewe irouna, ao ana reirei te Tia Kamiu ae akea ana bure. Rinanon te ota i moana, moangarena ae kakukurei, ana katei ae tamaroa, aomata aika aki kona ni warekaki mwaitiia ake a noria, a na, bon kairaki nanoia ni kakorakoraaki n rimwin te Tia Kamaiu ao ni maiuakina reirein Ana euangkerio.”
Tamnei ma buuna, Rosana i matan Salt Lake Tembora iroun Kristin Murphy, Deseret News
Inanon ara tai te Uea e taku Edward Patridge “E itiaki nanona i matau, bwa aekan Natanaera ngkoa are akea irouna te uarao.”5 Iroun Hyrum Smith, e taku te Uea, “Ngai te Uea, I tangiria ibukin raoiroin nanona, ao bukina bwa e tangira te bwai ae e eti i matau.”6
Iroun Ulisses Soares, Te Uea e na atonga ae aekakin naba anne.