E a Tia n Nanoanga te Uea

Aika Itiaki e reitanako te baeaten ae mai iroun te Atua are burabeti, bwa iteran naba aia mwakuri, a kabonganai aaro ni kawai ni buokira n reireiniira bwa antai ngaira ao n noora ana kantaninga te Atua inanon maiura. Ni koroboki aika a tabu, a mwaiti burabeti ake a moana aia reirei ma ni manga taekina rongorongon ana nanoanga te Uea nakoia aia bakatibu.¹ E a tia n anai nanoia taan wareka Ana Boki Moomon bwa ana “uringnga bwa e a tia n nanoanga te Atua” inanon taai aika a tia n nako rongorongo ni kawai “ao man iangoi i nanomi” (Moronaai 10:3). Iangoan raoiroin te Atua e a katauraoira ni karekean ana kakoaua te Tamnei, ae e reireiniira “are e taekin bwaai ngkai, ma aika a na roko” (Iakobwa 4:13; taraa naba Moronaai 10:4–5).

Tamnei

dad holding children

Ni iangoan ae Tamara are i karawa e bairea aron kukureira ao karietatakira n ae akea tiana n anganiira te kantaninga ni baika ana roko, e anganiira kinaakira bwa naati aika tangiraki mai irouia ara karo ake a rietatai karawa, ao e karikirakea ara koaua raoi iroun te Uea, e ngae ngke iai te kakaitara. Ururingan ana raoiroi te Uea e kona naba ni kamanoira man te kainikatonga ao kangaanga n te kaubwai. E koroboki Moomon ni kaota te tai ngke Nibwaaite “a bon rikirake ni korakora kaubwaia.” Ma tiaki aron taai ake tabeua n Ana Boki Moomon ngke aomata a kariaia bwa te kainikatonga ao te kaubwai e karika bwakaia, ma n te tai aei a toua te kawai ae e kaokoro: “Ma e ngae ngke a kaubwai, ke a korakora, ke a nakoraoi aroia, a bon aki tabekaki rake ibukin kainikatongan aia taratara; ao a iremwe naba ni uringa te Uea ae Atuaia; ma a bon korakora nanorinanoia i matana.” A kawakin aia berita ae tabu ao a teimatoa raoiroiia ibukina bwa “a bon uringi bwaai ake a korakora are e a tia te Uea ni karaoi ibukiia” (taraa Aramwa 62:48-50).

Aika Itiaki a reiakinii reirei n aron aikai ao a bati riki. E na buokiko n nora bain te Uea i nanon maium ngkai ko rinanon te kataaki n am onimaki n aanga aika kakaokoro, te rawawata ao te kimwareirei, taian kaotioti ao aia motinnano katiaan taekaia aomata ake aki kororaoi are a tangira te Uea ao n namakina ana tangira.

Ngkai ko wareware, ko na kunei bwaai n tarakiia ao n nanoia ae kaokoro tao n taian karaki are ko a tia n ongo mai mwaina. Akea te mwakoro n rongorongon te Ekaretia ae e ataaki riki nakon Ana Moan Kaotioti Iotebwa Timiti, ma Aika Itiaki a buokiira ni kamaatata raoi ana korakai ni kaiangatoa Iotebwa n raoiakina te namakin are inanona ma te bwai are e iangoia.

Banen nanon Iotebwa ni kan namakina ana kabwarabure te tia Kamaiu e a aki koro nanona ibukina bwa e nooria bwa akea i buakoia Ekaretia n te tai anne ae e reireia “ana euangkerio Iesu Kristo n aron are e koreaki n te Nu Tetemanti.”² N ana iango ao e iangoia Iotebwa bwa e ngaa te ekaretia ae eti ke tao a bane ni kairua. I nanona ao e rang ni kantaningaia bwa iai teuana ae eti mai ibuakoia bwa e aonga n reke te rau are e kakaea. N aki kona n raoiakina te namakin are i nanona ma te bwai are e noria ao n iangoia, e kunea Iotebwa bwa e kona ni butia te Atua. E a nako n te buakonikai n tataro. E nora te Tama ao te Nati ikekei, are a kabwara ana bure ao a kainaomataa man te kangaanga are e rinanona n te kawai are e aki kantaningaia.³

Iotebwa, ana utu, ao tabeman riki aomata ake a butimwaea ana berita ae tabu te Uea are e kaokaki a tangiria n namakina ana tangira te Atua ibukiia, n reirei bwa ana kangaa ni kaaniia, ao ni kakororaoa te itoman ma ake a tangiriia. Aika Itiaki A taekinii aia rongorongo.

Waorium 1 n Aika Itiaki a raonaki ma te karaki ae kananokawaki ae rongorongon Amanda Barnes Smith ao ana utu, are a ongotaeka n ana tua te Uea ao a karaoa nanona.⁴ Kainaban Amanda ao natina te mwane temanna a tiringaki n te aro ae e aki raoiroi ni ikotaki ma 15 riki kain te kaembwa Ibukia Aika Itiaki n te tabo ni maeka ae e uarereke i iaon Shoal Creek Missouri. Te Uea e kateimatoaa Amanda inanon te tai ae e kakamaaku aei, e ongo n ana tataro, e anganna te korakora, ao e anganna te kona ni manga kamaiua natina te mwaane man ikoakina ae e kakaiaki.⁵

Aika Itiaki a kaotia bwa e kangaa Amanda n reiakinna bwa e na onimakina te Uea n tain te kakaitara ae e korakora. E taekinna naba bwa teraa ae e reiakinna Iotebwa Timiti ibukin raoiroin te Uea n taai ni karawawata. E kaotia bwa ataakin ana mwakuri te Uea e anganiira te kantaninga ae akea tokina, e buokiira n norii bwaai n aroia raoi ao teraa aroia rimwi, ao e buokiira ni kamwakura ara onimaki bwa te Uea e na boutokaira n tain te kangaanga.

Ngke e ongo te Burabeti Iotebwa bwa tera ae riki nakon ana utu Amanda ao tabeman i Shoal Creek, e namakinna ae e riai riki ni kabureaki ke ni mate nakon ae ana tiringaki kain te Aro. N te bong are imwina e kataia n karaoa te boraraoi ibukin karekean te rau ma te botaki ni buaka i Missouri, are a tauraoi ni buakaniia kain te Aro n atuun aia maeka i Far West. Ma te bwai ae riki e a kairaki nako Iotebwa ao n tauaki bwa te bure.

E kaniia nimaua te namakaina imwina, e tiku Iotebwa ni kawakinaki, kainaki n te tabo ae e kamwaitorotoro, ni ibetutu inanon te o-ni-bure are e mena inano i Liberty, Missouri. E iangoaia bwa e a karabaa iaa te Atua ao manra ae e na kariaia n ongoraeakin tangiia aine ake akea buia ao ataei ake akea aia karo. E tataro, “O te Uea, a na manra ngaiia n rinanon bwainikirinaki aikai aika a bure man aki eti n te tua, I mwaain ae e na kamarauaki nanom nakoia, ao n ringaki nanom ma te nanoanga?” (R&B 121:3).

Aika Itiaki e reireiniira bwa te kakaitara bon tiaki kakoauaan ae e ribaira te Uea, ke manga tauan ana kakabwaia. Te kakaitara bon mwakoron ana babaire te Atua ni kaitiakiira ao ni katauraoira nakon tokin kawaira ae akea tokina n te tiretio (taraa 2 Nibwaai 2:11). E reiakinna Iotebwa bwa marakin te Tia Kamaiu ae akea tokina e anganna te kona ni buokiira ngkana ti maraki ao n tokina bwa e na karietataira (taraa Aramwa 7:11–13). Ni kaekaan ana korakai n tang Iotebwa, te Uea e karinanii nikabane taian kangaanga imwain ae e motikia:

“Ngkana mwangain moone e na kaurea wiina n rimwim, ko na ataia, natiu, bwa ni kabane bwaai aikai a na anganiko te taneiai, ao bon ibukin kabwaiam.

“Natin te Aomata e a tia n rinanon ae buakaka riki ni bwaai akanne ni kabane. Ko kakannato riki nakoina?” (R&B 122:7-8).

N rinanon bwaai aikai n tatabemaniira e na reke iroura ana tangira Kristo are tina mataata ao namakina kainanoia te koraki ake a karawawataki. “E na bon aki toki n ringaki nanou imwin aio nakon rikin aron are mai mwaina,” e a ataia Iotebwa ngke e mena n te karabuti. E tangiria bwa e na mena irarikiia kain te Aro ni kabebeteia ao ni karau nanoia. “E na bon aki reke te namakin aei,” e kabwarabwaraa, “ngke I aki kamarakaki n te kairua are I a tia n taonaki inanona.”⁶

Tamnei

woman reading Saints book

Teuana bukina ngkai te Moan Beretitentii ao te Kooram n Abotoro n te Tengaun ma Uoman a boutokaa karaoana ao ni kariaia Aika Itiaki ibukina bwa e kona ni buokiira n tatabemaniira n taneiai ni bwaai aikai rinanon rongorongoia tabeman. Ti kona n reirei mai iroun Amanda bwa e ngae ngke te Atua e nora riana ni wanawanana ae akea tokina bwa e na aki totokoa te buakaka ke te karawawataaki, E tangiriira ao e tabe ibukira. E ongo ara tataro ao e nanoanga ao e akoi.

Akea te tabo teuana ae te nanoanga ao te akoi anne a kaotaki raoi nakoira ma ti n te tembora. Ni bon teina, Aika Itiaki bon rongorongon kakabwaia n te tembora aika a kaokaki. Te moan waorium e toki ngke tengaa tabun Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira a karekei otenanti aika tabu n te Tembora i Nauvoo n 1846. Te kauoua ni waorium e na roko ni kabanean tain katabuan te Salt Lake Tembora ao a moana karekean te otenanti kain te Aro ikekei n 1893. Te kateniua ni waorium e na toki irouia kain te Aro mai Eurobe ae a moana ikotakiia ni kaea te tembora i Switzerland n 1955. Te kaaua ni waorium e na karokoa te rongorongo nakon te tai aei, ngkai tembora a kateaki n taabo aika mwaiti n te aonaaba ao kain te Aro ni kabuta te aonaaba a karekei otenanti ibukin te maiu ae akea tokina, are a kaman nooria burabeti n tai ake rimoa.

N ana auti te Uea ti karaoi berita aika tabu ao ni karekea te korakora bwa tina tokanikai i aon korakoran te bwaka, n ikotaki ma te buakaka ao te karawawataaki n te maiu aei. Ti karekea te kamanoaki ao te korakora n tokin te tai n ira te Mangauti, ni kabaeaki ma ake ti tangiriia n aki toki.

Aika Itiaki e na buokiira ni kawakin ara berita aika tabu rinanon karababani ara ururing ni kaeti ma kawain te toa. E na buokiira n uringnga n tainako te bwai are e a tia ni karaoia te Tia Kamaiu ibukira. N akean taian rekooti ni kaota ana mwakuri te Atua n taai ake rimoa, tina bon aki kona n “uringnga bwa e a tia n nanoanga te Uea nakoia natiia aomata” (Moronaai 10:3). Ao ibukina aikai ti a anga te nano ni kakaitau nakon te Uea ao nakoia kain te Aro are a koroi aia taneiai ibukin Ana tangira nakoia. Te Uea e tua nakon Iotebwa Timiti bwa e na koroi rongorongon ana waki (taraa R&B 21:1). E tua nakon te tia Tauii Mwin Rongorongon te Ekaretia are e mwakuri i aan ana kairiiri Iotebwa bwa “e na kawakini rongorongon te ekaretia n taai nako” (R&B 47:3). E tua bwa e na kaairaki inanon te rongorongo “bwaai ni kabane ake a raoiroi ibukin te ekaretia, ao ibukin rooro aika rikirake” (R&B 69:8).

Man taian kaotioti aikai ao te berita ae tabu ni berita bwa ti na ururinga te Tia Kamaiu n taainako n ara iango, te Moan Beretitentii ao te Kooram n Abotoro n te Tengaun ma Uoman a moana iangoan Aika Itiaki 10 te ririki n nako. Ti kaungai ngkami ngkai bwa kam na warekia, ni kakoauaa bwa e na buokiko ni kamataata ana kainibaire te Atua, n noora aron ana nanoanga te Uea, reitinako ma te nanomatoa n taai ni kukurei ao n taai ni kananokawaki, karekean ana tangira Kristo iroura nakoia tabeman, ao ni kawakina te berita ae tabu are e na kairiko nakon te karietataaki.