Seminelí
ʻIuniti 17: ʻAho 3, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 81


ʻIuniti 17: ʻAho 3

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 81

Talateú

ʻI he ʻaho 8 ʻo Māʻasi 1832, ne ui ai ʻe he ʻEikí ʻa Sese Kause mo Sitenei Likitoni ke hoko ko e ongo tokoni ʻo Siosefa Sāmita. Hili ha uike ʻe taha mei ai, ʻi he ʻaho 15 ʻo Māʻasi 1832, naʻe fai ʻe he ʻEikí ʻa e fakahā ʻoku lekooti ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 81. Naʻá Ne fakamatalaʻi ʻi he fakahaá ni ʻa e fatongia ʻo e ongo tokoní ʻi he Kau Palesitenisī ʻUluakí pea talaʻofa ʻa e moʻui taʻengatá kia Sese Kause ʻo kapau te ne faivelenga ʻo aʻu ki he ngataʻangá. Naʻe ʻikai ke faivelenga ʻa Sese Kause, pea naʻe ʻave ʻe he ʻEikí ʻa e ui ke hoko ko ha tokoni ʻi he Kau Palesitenisī ʻUluakí kia Feletiliki G. Uiliamisi, ʻa ia ne toki tānaki atu hono hingoá ki he fakahā ko ʻení.

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 81

ʻOku fakamatalaʻi ʻe he ʻEikí ʻa e fatongia ʻo e ongo tokoni ʻi he Kau Palesitenisī ʻUluakí

Ko e hā ʻoku ʻomi ai ʻe he ʻEikí ha ngaahi uiuiʻi kiate kitautolu ʻi Hono Siasí? Ko e hā ʻa e ngaahi tāpuaki ʻo hono fakahoko faivelenga ha uiuiʻí? Fēfē kapau ʻe fili ha taha ke ʻoua te ne fakahoko faivelenga hono uiuiʻí? Neongo ʻe lava ke maʻu ʻe ha taki ʻo e Siasí ʻa e ueʻi fakalaumālie ke ui ha mēmipa ʻo e Siasí ki ha lakanga pau, ka ʻoku ʻa e tokotaha ʻokú ne maʻu ʻa e uiuiʻí ke tali ia ʻi he faivelenga.

Lau ʻa e konga ʻo e talateu ki he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 81, ʻo kumi pe ko hai naʻe tomuʻa ui ke hoko ko ha tokoni ʻi he Kau Palesitenisī ʻo e Lakanga Fakataulaʻeiki Māʻolungá (ʻa e Kau Palesitenisī ʻUluakí) mo e meʻa naʻe hoko kiate iá.

Naʻe uiuiʻi ʻa Sese Kause ke hoko ko ha tokoni ʻi he kau Palesitenisī ʻo e Lakanga Fakataulaʻeiki Māʻolungá (ʻa e Kau Palesitenisī ʻUluakí) ʻi Māʻasi 1832. Hili ha māhina ʻe ono mei ai, ʻi he ʻaho 1 ʻo ʻAokosi 1832, naʻá ne ʻalu ʻo ngāue fakafaifekau mo Sēpeti Kolotilini. Naʻe talanoa ʻa Sese mo hono uaifí ʻo feinga ke fakalotoʻi ia ki hono moʻoni ʻo e Siasi kuo fakafoki maí, ka naʻá ne fakafisi ke kau ki aí. ʻI ha kiʻi taimi nounou mei ai, ne puke lahi ʻa e hoa ngāue fakafaifekau ʻo Sesé, ʻa Sēpeti, pea pau ke ne foki ki Ketilani, ʻOhaiō. ʻI heʻene tokotahá, naʻe ʻikai fakakakato ʻe Sese ʻene ngāue fakafaifekaú pea naʻe ʻikai ke faivelenga ʻi he Siasí. Naʻe tuʻusi ia mei he Siasí ʻi Tīsema 1832.

Fakatatau ki he talateu ki he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 81, ko hai ne uiuiʻi ʻe he ʻEikí ke fetongi ʻa Sesé?

Mahalo te ke fie fakaʻilongaʻi ʻa e kupuʻi lea ko ʻeni ʻoku maʻu ʻi he talateu ki he vahé: “ʻOku totonu ke lau ʻa e fakahaá … ko ha sitepu ia ki hono fokotuʻu ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí.” Naʻe ʻikai fakahā fakaʻangataha ʻe he ʻEikí ʻa e fokotuʻutuʻu kakato ʻo Hono Siasí ki he Palōfitá. Ka, naʻá Ne fakahā ha ngaahi konga kehekehe ʻo hono fokotuʻutuʻú ʻi he ʻi ai e fie maʻú pea ʻi he mateuteu ʻa e Kāingalotú ke tali kinautolú. Ne fakahā ʻe he ʻEikí ʻi Māʻasi 1832, kuo hokosia e taimi ke fokotuʻu ʻa e Kau Palesitenisī ʻo e Lakanga Fakataulaʻeiki Māʻolungá.

ʻI he fakahā ʻoku lekooti ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 81, naʻe fakamatalaʻi ai ʻe he ʻEikí ha fatongia mahuʻinga ʻe taha ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí. Lau ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 81:1–2, pea fakaʻilongaʻi e ngaahi lea ʻoku nau akoʻi ʻoku maʻu ʻe he kau Palesitenisī ʻo e Lakanga Fakataulaʻeiki Māʻolungá ʻa e ngaahi kī ʻo e puleʻanga ʻo e ʻOtuá ʻi he māmaní.

Manatuʻi ko e ngaahi kī ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ko e mafai ia ke puleʻi ʻa e Siasí pea tataki hono ngāue ʻaki ʻo e mālohi ʻo e lakanga fakataulaʻeikí. ʻE fokotuʻu e Kau Palesitenisī ʻUluakí ʻamui ange. ʻOku maʻu maʻu pē ʻa e ngaahi kī ʻo e puleʻangá ʻe he Kau Palesitenisī ʻUluakí, ʻo tokangaʻi ʻe he Palesiteni ʻo e Siasí.

ʻĪmisi
Palesiteni Joseph Fielding Smith

Naʻe fakamatalaʻi ʻe Palesiteni Siosefa Filitingi Sāmita ʻa e meʻa ʻe malava ke fakahoko ʻe he Kau Palesitenisī ʻUluakí ʻaki e ngaahi kī ʻo e puleʻangá ʻi hotau kuongá: “Ko e ngaahi kī ko ʻení, ko e totonu ia ʻo e kau palesitenisií; ko e mālohi mo e mafai ia ke puleʻi mo tataki ʻa e ngaahi ngāue kotoa pē ʻa e ʻEikí ʻi he māmaní. ʻOku maʻu ʻe kinautolu ʻa e mālohi ke puleʻi mo fai tuʻutuʻuni ki he founga ʻe lava ngāue ai ʻa e niʻihi kehe kotoa ʻi he lakanga fakataulaʻeikí” (“Eternal Keys and the Right to Preside,” Ensign, July 1972, 87).

ʻĪmisi
Kau Palesitenisī ʻUluakí

Ko e Kau Palesitenisī ʻUluakí, 2013

Ko e founga ʻe taha ʻoku tataki mo puleʻi ai ʻe he Kau Palesitenisī ʻUluakí ʻa e Siasí ʻoku fakafou ʻi heʻenau ngaahi akonakí.

  1. Hiki ʻi hoʻo tohinoa ako folofolá ha sīpinga ʻo e founga kuo tāpuekina ai koe ʻe he ngaahi akonaki ʻa e Kau Palesitenisī ʻUluakí.

Lau ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 81:3, ʻo kumi pe ko e hā naʻe fakahā ʻe he ʻEikí kia Feletiliki G. Uiliamisi ʻi heʻene hoko ko ha tokoni ʻi he Kau Palesitenisī ʻUluakí.

  1. Tohiʻi ʻi hoʻo tohinoa ako folofolá ʻa e ʻuluʻi tohi ko e Ko Ha Tokoni ʻi he Kau Palesitenisī ʻUluakí . Hiki ʻi lalo ʻi he ʻuluʻi tohi ko ʻení ʻa e ngaahi fatongia naʻá ke ʻilo ʻi he veesi 3. ʻIkai ngata aí, hiki ʻa e meʻa ʻokú ke pehē ʻoku ʻuhinga ki ha tokoni ke “tui faivelenga ʻi he fai ʻo e faleʻi” ki heʻene palesitení.

Ke tokoni ke mahino lelei ange kiate koe ʻa e ʻuhinga ki ha tokoni ke “tui faivelenga ʻi he fai ʻo e faleʻi” ki he palesitení, fakakaukau ki he meʻa ne akoʻi ʻe Palesiteni Kōtoni B. Hingikelī fekauʻaki mo e founga ʻoku totonu ke fealeaʻaki ai ha tokoni mo e palesitení.

ʻĪmisi
Palesiteni Gordon B. Hinckely

“[Ko e tokoní] ko ha tokoni ia ki heʻene palesitení.

“ʻI heʻene hoko ko e tokoní, ʻoku ʻikai ko e palesitení ia. ʻOku ʻikai ke ne toʻo ha fatongia pea fai ia ʻo ʻikai fakaongoongo ki heʻene palesitení.

“ʻI he ngaahi fakataha ʻa e kau palesitenisií, ʻoku ʻatā ke lea ʻa e tokoni takitaha ki heʻene fakakaukaú ʻi he ngaahi meʻa kotoa pē ʻoku ʻomi ki he kau palesitenisií. Ka neongo ia, ko e totonu ia ʻo e palesitení ke fai e filí, pea ko e fatongia ia ʻo e ongo tokoní ke na poupouʻi ia ʻi he fili ko iá. ʻOku hoko leva ʻene filí ko ʻena fili, neongo pe ko e hā ʻena ngaahi fakakaukau kimuʻá” (“In … Counsellors There Is Safety,” Ensign, Nov. 1990, 49).

  1. Tali ‘a e ngaahi fehuʻi ko ‘ení ‘i hoʻo tohinoa ako folofolá:

    1. ʻE lava fēfē ke tokoniʻi ha taha ʻoku hoko ko ha tokoni ʻi ha faʻahinga palesitenisī pē ʻo e Siasí ʻi hono maʻu e mahino ki he ngaahi fatongia ʻo ha tokoní?

    2. Ko e hā ʻoku totonu ke poupouʻi pea fakamālohia ai ʻe ha ongo tokoni ʻi ha palesitenisī ʻa e palesitení?

    3. Ko e hā te ke lava ʻo fai ke ngāue lelei ange ai ʻi ha kau palesitenisī ʻo kapau pe ʻi he taimi te ke maʻu ai e faingamālie ko iá?

Naʻe fai ʻe he ʻEikí ha talaʻofa mālohi kia Feletiliki G. Uiliamisi ʻo kapau te ne faivelenga ʻi hono uiuiʻí. Lau ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 81:4, pea kumi ʻa e talaʻofá.

ʻOku ʻuhinga e kupuʻi lea ko e “fakatupulekina ai ʻa e nāunau … ho ʻEikí” ʻi he tuʻunga ko ʻení, te tau lava ʻo tataki ʻa e kakaí ke fakaʻapaʻapa mo hū ki he ʻEikí ʻi heʻetau faivelenga ʻi hotau ngaahi uiuiʻí. ʻOku kaunga foki e talaʻofá ni kiate kitautolu. Mahalo te ke fie hiki e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi he tafaʻaki hoʻo folofolá: Kapau te tau faivelenga ʻi hotau ngaahi uiuiʻí, ʻe lava ke tau fakahoko ha lelei lahi maʻá e niʻihi kehé pea fakatupulekina e nāunau ʻo e ʻOtuá.

  1. Tali ‘a e ngaahi fehuʻi ko ‘ení ‘i hoʻo tohinoa ako folofolá:

    1. ʻE ala tokoni fēfē ʻa e ngāue faivelenga ʻi hotau ngaahi uiuiʻi ʻi he Siasí ke tau fakahoko ha lelei lahi ange maʻá e kakai kehé?

    2. Ko e fē ha taimi kuó ke mamata ai ki he kāingalotu ʻo e Siasí kuo nau fai ha lelei lahi ange maʻá e niʻihi kehé koeʻuhí ko ʻenau faivelenga ʻi honau uiuiʻí? Tohi ʻo kau ki he meʻa kuó ke mamata aí.

    3. ʻE ala tokoni fēfē ʻa e ngāue faivelenga ʻi ho uiuiʻi ʻi he Siasí ke fakatupulekina e nāunau ʻo e ʻOtuá?

Lau ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 81:5, ʻo kumi ha toe faleʻi naʻe fai ʻe he ʻEikí kia Feletiliki G. Uiliamisi.

Fakatatau mo e meʻa naʻe fakahā ʻe he ʻEikí kia Feletiliki ʻi he veesi 5, ko e hā te tau lava ʻo ako kau ki he faivelenga ʻi hotau uiuiʻi ʻi he Siasí pe hoko ko e kāingalotu faivelenga ʻo e Siasí?

ʻĪmisi
ʻEletā Marvin J. Ashton

ʻE lava ke tokoni ʻa e lea ko ʻeni ʻa ʻEletā Māvini J. ʻEsitoni ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ke mahino kiate koe ʻa e faleʻi ʻa e ʻEikí: “ʻE lava ke fakaʻuhingaʻi e veesi ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 81:5, ko hono poupouʻi ʻe he ʻEikí ʻa Feletiliki G. Uiliamisi ke fakamālohia ʻa e vaivaí (‘tokoniʻi ʻa e vaivaí’), ʻoange ha fakalotolahi kiate kinautolu ʻoku ongosia pe loto-foʻí (ʻhiki hake ʻa e ngaahi nima ʻoku tautau ki laló’), mo ʻoange ha fakalotolahi mo ha ivi kiate kinautolu ʻoku vaivai ʻenau tuí mo loto manavaheé” (“Strengthen the Feeble Knees,” Ensign, Nov. 1991, 70).

ʻĪmisi
fefine ʻi he saliote teke mo ha finemui
  1. Tohi ʻi hoʻo tohinoa ako folofolá ʻo kau ki ha aʻusia ʻi hono hiki hake pe fakamālohia koe ʻe ha taha kehe. Hiki leva ha meʻa ʻe tolu te ke lava ʻo fai ke “tokoniʻi ʻa e vaivaí, hiki hake ʻa e ngaahi nima ʻoku tautau ki laló, pea fakamālohia ʻa e ngaahi tui ʻoku vaivaí” ʻo e niʻihi kehé. Hiki ha taumuʻa ke tokoniʻi ha taha kehe he uike ní ʻaki hono fai ha taha ʻo e ngaahi meʻa ʻi hoʻo lisí.

Lau ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 81:6–7, ʻo kumi ʻa e ngaahi tāpuaki naʻe talaʻofa ʻe he ʻEikí kia Feletiliki G. Uiliamisi ʻo kapau te ne faivelenga ki he ngataʻangá.

ʻOku ʻatā foki e talaʻofa ko ʻení kiate kimoutolu. Kapau te ke fili ke tauhi faivelenga ki he ʻEikí, ʻa ia ʻoku kau ai e faivelenga ʻi homou ngaahi uiuiʻí mo hono tokoniʻi ʻo kinautolu ʻoku mou feohí, te mou taau foki ke maʻu e ngaahi tāpuaki ʻa e ʻEikí.

  1. Hiki ʻa e fakamatala ko ʻení ʻi lalo ʻi he ngaahi ngāue ke fai ʻi he ʻahó ní ʻi hoʻo tohinoa ako folofolá:

    Kuó u ako ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 81 peá u fakakakato ʻa e lēsoni ko ʻení ʻi he (ʻaho).

    Ko e ngaahi fehuʻi, ngaahi fakakaukau, mo e ngaahi mahino makehe ʻoku ou fie vahevahe mo ʻeku faiakó: