2010–2019
Pwapwa me Amanau non Pekin Ngun
October 2016


Pwapwa me Amanau non Pekin Ngun

Nupwen sia anongononga manauach won Jises Kraist me An kapas allim, sia tongeni mefi pwapwa ese nifinifin met mi fis—are ese fis—non manauach.

Pwi me fefinei kana, ikenai ua mochen poraus usun ew nongonong mi kan auchea ngeni ach manau non pekin ngun. Mi ew nongonong epwe napano auchean nupwen sia kuna mettoch mi osukosuka are asonga kich.

Sia nom non ekkei ranin soponon, iwe ese emon neich epwe amairu nupwen sia kuna apwonuetan pwarata. Chommong soufos nom, mi pachenong Isaiah, Paul, Nifai, me Mormon, ra oesini pwe epwe wor fansoun weires epwe feito rech,1 pwe non ach kei ran unusen ewe fonufan epwe osukosuk,2 pwe aramas “repwe maicha, … esap wor ar tong, … repwe sani pwapwan fonufan nap seni Kot,”3 o epwe wor chommong repwe winiti chon angang ngeni Setan o repwe tipew ngeni angangen ewe chon koum.4 Ennet, ami me ngang sipwe “fiu … ngeni ekkewe chon nemeni kirochun ei fonufan, [pwan] ngeni fofforungaw non pekin ngun non ekkewe nenien tekia.”5

Nupwen mi anapano osukosuk nefinen ew me ew muu, nupwen chon eniweniw mi efeingawa chon nimenimoch, o nupwen fofforungaw mi fis pokiten chon fonufan are chon government, met epwe anisikich? Met mi tongeni anisi emon me emon kich ne pworacho ngeni osukosuken manauach non ekkei ranin soponon?

Ewe soufos Liai a aiti ew nongonong epwe amanaua kich non pekin ngun. Akkaewin, ekieki usun nonnomun: A weri esit pun a afanafana ewe ennet non Jerusalem o a annuk me ren ewe Samon an epwe nikitano pisekin kewe o epwe su ren chon an famini ngeni ewe fonupon. A nom non ew imw mangaku o a mongo met a tongeni niapeni non an sai ngeni ese sinei ie epwe feino ia, me a kuna ruemon noun kewe, Laman me Lemuel, ra ungeni sukunen ewe Samon o ra wichi pwir kewe Nifai me Sam.

Mi fat, pwe Liai a weri osukosuk, niuokus, netipwengaw, feiengaw, niamam, me netipechou. Nge a poraus non pochokun usun ekkewe nongonong a pwar ngeni me ren ewe Samon: “Aramas ra manau, pwe repwe mefi pwapwa.”6 Ekieki! A tongeni aea sokkopatten kapas ne awewe napanapan me popun manuach won ei fonufan, nge a fini ewe kapas pwapwa!

Fan chommong sise fori met sia kokkot ngeni, are sise apwonueta mochenin netipach, pun sia weri osukosuk me sossot. Emon me emon kich sia kuna fansoun weires, song, me netipechou mi achocho ne okuffu kich. Nge sia nom pwe sipwe mefi pwapwa?

Ewer! Ponuan ei kapas eis mi chok wuu! Nge ifa usun ei epwe tufich? Me met sipwe fori pwe sipwe tufichin angei ewe pwapwa Semach won Nang a mochen ngeni kich?

Eliza R. Snow, ewe Oruwan Presetenin Fin Anisi Unus, a awora ponuen ei kapas eis. Pokiten ewe annukun nieno chon mwichefen, mi annuk fan nepoputan ewe fansoun patekich non 1838,7 i me pwan ekkoch souneng mi katou seni nenier we. Non ew pwin, chon an Eliza famini mi nom non ew imw kukkun mi aea me ren chommong chon mwichefen me nom. Ekkoch ira seni ewe imw mi aea ne keni ewe ekkei me ren ekkewe chon mwichefen mi aea ewe imw mwer, o a wor pwang watte non etippen ewe imw ekkewe kattu mi tongeni tonong non. A kan feu non ewe imw rese tongeni mongo aner kewe pun mi usun ice.

Non ena pwin ukukkun 80 aramas mi nom non ena imw, mi ukukkun 5 feet taman me 4 feet chonapan. Chommong neir mi mommot are uta unusen ewe pwin o ra achocho pwe resap feu. Me nukun ewe imw, ew mwichen mwan mi pwenni ew ekkei, o ekkoch neir mi kon ekkoch kon mi fel me pwan ekkoch mi kuku pweteto. Eliza mi makkei: “Ese wor emon mi mongunungun—meinisin mi pwapwa, o seni met ua nengeni, chon ekkis ika ra kuna kem repwe ekieki pwe am mi chok chon sai mi pwapwa me ausap ew mwichen aramas mi katou seni imwem kewe.

Makkean Eliza usun ena pwin mi weires me eniweniw mi awewe ewe fansoun pwe mi kan murinno. A apasa: “Ena pwin mi kan apwapwa. Ese emon me nukun souleng repwe pwapwa ikamwo nonnomur kewe.”8

Ewer! Soleng ra tongeni pwapwa ikamwo nonnomur kewe. Sia tongeni mefi pwapwa ika sia kuna raningaw, wiik mi ngaw, are ew ier mi ngaw!

Pwi me fefinei kana, ewe pwapwa sia mefi ese anongonong won nonnomuch kewe nge mi anongonong won met mi nom nukanapen manauach kewe.

Nupwen sia anongononga manauach won an Kot kokkotun manau ese much, ewe Thomas S. Monson a keran aiti kich usun, me Jises Kraist me An kapas allim, sia tongeni mefi pwapwa ese nifinifin met mi fis—are ese fis—non manauach. Pwapwa mi feito seni me pokiten I. I ewe popun pwapwa. Sia mefi iei sokkun non fansoun Kerisimas nupwen sia konu, “Pwapwa ngeni ewe fonufan, ewe Samon a feito.”9 O sia tongeni mefi pwapwa unusen ewe ier. Ngeni kich Aramas mi pin non Fansoun Soponon, Jises Kraist mi awora ach pwapwa.

Ina pwata nouch kewe misineri ra nikitano imwer kewe ar repwe afanafana An kapas allim. Ar popun esap pwe repwe anapano chon Mwichefen. Nge, nouch kewe misineri ra afanafan me paptais10 ar repwe uwei ei pwapwa ngeni chon fonufan!11

Usun chok ewe Chon Amanau mi awora kinamwe “sise tongeni weweiti,”12 A pwan awora ew pwapwa mi pochokun, anonnon, aureno netipach o sise tongeni weweiti. Awewe chok, oua nuku ese tufich pwe oupwe mefi pwapwa non fansoun noum kewe a wor an semwen ese tufichin safeini are fansoun oua katou seni angang are ika punuemi mi otupuok. Nge ina ewe pwapwa ewe Chon Amanau mi awora. An pwapwa esap much, epwe pwarata pwe ach kewe osukosuk epwe chok fis non fansoun moch13 o repwe apochokuna kich.14

Iwe, ifa usun sia tongeni angei ena pwapwa? Sia tongeni poputa ren ach sipwe “nengeni Jises, ewe ach nuku a anongonong won seni nepoputan tori nesoponon”15 non ekiek meinisin.16 Sia tongeni pwari ach kinisou ngeni I non ach iotek o ach apwonueta ekkewe pwon mi pin sia for ngeni I me Semach won Nang. Nupwen sia anapano ach sinei ewe Chon Amanau o sia tingor fan itan An pwapwa an epwe ngeni kich, ach pwapwa epwe anapano.

Pwapwa mi manaman, me ach ekiekin pwapwa epwe awora an Kot manaman non manauach. Usun non mettoch meinisin, Jises Kraist I ach nenien appiru mi nap, ewe “ese mwo fangeta pokiten ewe irapengas. Iwe nge, pokiten ewe pwapwa mi awitiwtit i.”17 Ekieki usun ena! Ren an Epwe engino won ewe irapengas, ach Chon Amanau mi ekieki chok usun pwapwa!

Iwe, met ii chok ewe pwapwa a ekieki usun? Ennetin mi kapach ngeni ewe pwapwa mi animenimochu, achikara, me apochokuna kich; ewe pwapwan an moni tipisin ekkewe mi mochen aier; ewe pwapwan atufichi kich ne niwin sefan ngeni imwach—non ach nimenimoch—ne manau ren Semach me Inach kewe me chon ach famini non nang.

Ika sia ekieki usun ewe pwapwa epwe feito rech, are ngeni ekkewe ir sia tongei, met sipwe tufichin pworacho ngeni mi kan weires, metek, eniweniw, mwan, are sia ekieki ese tufich ach sipwe pworacho ngeni?

Emon sam a weri osukosuk non pekin ngun o a chok ekieki usun ewe pwapwa an tufichin winiti nimenimoch fan ekiekin ewe Samon—ewe pwapwan an ngaseno seni an kewe memmefen niamam me saw—ewe pwapwan kinamwe. Ena ekiek mi awora an pochokun ne pwarata ngeni punuan we me noun pisop pwe a katon kachito mi ngaw me nisoumwan. Iei a kan fori meinisin ekkewe mettoch an we pisop mi auroura ngeni o a kan achocho ren unusen netipan an epwe angei sefan an punuan mi achengicheng.

Emon fopun mi ekieki usun ewe pwapwan an epwe anneasochisi ewe annukun nimenimoch ne pworacho ngeni turunufasen chienan kewe nupwen a su seni mokutokutun chon itefouno pun mi tongeni efeingawa i non pekin ngun.

Emon mwan mi kan turunufasei punuan we o a kan puchor ngeni noun kewe mi ekieki usun ewe pwapwan an epwe nimenimoch pwe ewe Ngun mi Fel epwe tufichin nom ren fansoun meinsin. Ena ekiek mi apochokuna i an esap ausening ngeni ewe inisin aramas,18 a kan ausening ngeni fan chommong me nom, o kan mefi namwoten an epwe siwin.

Emon chienei chon sukun a poraus ngeniei usun manauan pwan ekkewe rue ier a no mi uren sossot. A apasa, “Ua kaeo pwe upwe riaffou non pwapwa. Ai riaffou mi angei seni ei pokiten ewe pwapwan Kraist.”19

Met sipwe tongeni pworacho ika sia ekieki usun ewe pwapwa mi “awitiwiti” kich?20 Met sokkun aier epwe tufich? Met sokkun apwangapwang epwe winiti ach pochokun?21 Meni kapasen aurour epwe winiti feioch?22 Meni ekkewe memmefen niamam, are osukosuk, epwe winiti ach kewe feioch?23 Pwan met sokkun angang weires ngeni ewe Samon sipwe tongeni fori?24

Non ach ekieki usun ewe Chon Amanau o sia appiru An napanapan ekieki usun pwapwa, mi namwot sipwe su seni ekkewe mettoch mi osukosuka ach pwapwa. Chechemeni Korihor, ewe chon koum ngeni Kraist? A kakapas chofona usun ewe Chon Amanau, Korihor a feino ekkis meinisin tori a nom mwen mesan emon pris mi tekia mi eiseni: “Pwata ka feinfetan ne angawano ekkewe kokkotun ewe Samon? Pwata ka aiti ekkei aramas pwe esap wor Kraist, om kopwe aosukosuka ar apwapwa?”25

Ekkewe mettoch mi u ngeni Kraist are An kewe nongonong epwe ataieno ach pwapwa. Mi pachenong ekkewe ekiekin chon fonufan, mi kawor won internet are mi makk won facebook, mi kan fori met Korihor a fori.26

Ika sipwe nenengeni ekkewe chon fonufan o fori ar kewe kokkutun angei pwapwa,27 sisap kuna pwapwa. Ekkewe chon tipis ra tongeni mefi chommong memmef, nge resap mefi ewe ennetin pwapwa!28 Pwapwa mi ew nifang ngeni ekkewe chon nukuchar.29 Mi ew nifang a feito nupwen sia achocho ne manauoch, usun Jises Kraist a aiti.30

A aiti kich ifa usun sipwe pwapwa. Nupwen sia fini Semach won Nang pwe I ach Kot31 pwan nupwen sia mefi an ewe Chon Amanau Achasefan mi angang non manauach, sipwe uren pwapwa.32 Iteiten fansoun sia tumunu punuach kewe pwan emweniochu nouch kewe, iteiten fansoun sia omusano tipisin ekkoch are tingor omusomusen ach kewe tipis seni ekkoch, sipwe mefi pwapwa.

Iteiten ran sia fini ne manaueni ekkewe annukun Kot, iteiten ran sia apwonueta ach kewe pwon mi pin o pwan anisi ekkoch ar repwe pwan fori iei usun, sipwe mefi pwapwa.

Ausening ngeni kapasen ewe Chon Makkei Konupin: “Fansoun meinisin ua mefi pwe ewe Samon a nonnom rei. I mi chok arap ngeni ei, iwe ese wor mettoch epwe tongeni amwokutu ei. … Ua fakkun pwapwa ren [An] a nom rei.”33 Nupwen ei nongonong mi nom non netipach, iteiten ran epwe uren pwapwa.34 Ua pwarata ekkei non itan Jises Kraist mi pin, amen.

Wokison

  1. Nengeni 2 Timothy 3:1–5.

  2. Nengeni Doctrine and Covenants 45:26; 88:91.

  3. 2 Timothy 3:2–4.

  4. Nengeni Doctrine and Covenants 10:5.

  5. Ephesus 6:12.

  6. 2 Nifai 2:25.

  7. Governor Lilburn W. Boggs seni Missouri a annuku ewe ninninon chon ewe Mwichefen non October 27, 1838 (nengeni Teachings of Presidents of the Church: Joseph Smith [2007], 349).

  8. Nengeni Eliza R. Snow, in Edward W. Tullidge, The Women of Mormondom (1877), 145–46.

  9. “Joy to the World,” Hymns, no. 201.

  10. Misineri ra fori met ewe Samon a annuku: ra afanafana, osukuna, me papatais non Itan (nengeni Matthew 28:19; Mark 16:15; Mormon 9:22; Doctrine and Covenants 68:8; 84:62; 112:28). Non An iotek fan itan noun kewe chon kuno, Jises a poraus usun mefian nupwen noun kewe chon kuno mi pwapwa. A apasa, “Ua apasa ekkei mettoch won fonufan pun ai pwapwa mi unusoch epwe nonnom non netiper” (John 17:13; esinesin mi kapachenong).

  11. Nengeni Alma 13:22.

  12. Philippi 4:7.

  13. Nengeni Doctrine and Covenants 121:7.

  14. Nengeni 2 Nifai 2:2.

  15. Hebrew 12:2.

  16. Nengeni Doctrine and Covenants 6:36.

  17. Hebrew 12:2.

  18. Nengeni Mosaia 3:19. Achechemen: ewe “inisin aramas” esap chok emon chon koum ngeni Kot; a pwan emon chon koum ngeni punuan me nour kewe.

  19. Nengeni Alma 31:38.

  20. Hebrews 12:2.

  21. Nengeni Ether 12:27.

  22. Nengeni Hebrews 12:6.

  23. Nengeni Doctrine and Covenants 122:7.

  24. Nengeni Matthew 19:26; Mark 10:27

  25. Alma 30:22. Ewe Puken Mormon mi uren nenien appirun mwan me fefin mi mefi pwapwa pokiten ra fini ar repwe tapweno mwirin Jises Kraist. Ekkewe ir mi fini mwan, usun chok Korihor, epwe emweni ir ngeni tatakis.

  26. Chofona, wewen mwaken, a pwan wewe ngeni ach kapas mwan mi fis ren an emon epwe ataieno itefounon emon are ew mettoch. Chofona mi fis non ranin Korihor, o a pwan fis ikenai. Ewe Soufos Joseph Smith a poraus usun pochokunen ewe Mwichefen nupwen a kuna chofona. A apasa: “Ewe Esisinan Ennet mi aueta; ese emon mi nimengaw a tongeni akouno ei angang; esit mi tongeni esita kich, mwichen chon koum repwe ionifengen, sounfiu repwe ionifengen, chofona epwe anefina ekkoch, nge ewe ennetin Kot epwe chou fetan non pochokun, tori a tonong non fonu meinisin, neni meinisin, o a fetan nein einang meinisin, me aramas meinisin ra pwisin rong non seninger, tori ekkewe popun Kot mi unusen fisioch, me ewe Jehovah mi napanap a apasa pwe ewe angang mi wes” (Teachings: Joseph Smith, 444).

  27. Chon fonufan mi aiti kich pwe ach kamo mettoch epwe wato rech pwapwa. O ika ena ese fis, sipwe kamo pwan och mettoch! Ra pwan aiti kich pwe sia tongeni angei pwapwa ika sia fori tipis. O ika ese fis, fori pwan och tipis! Ewe pwon mi chok pwe sipwe angei pwapwa ren ach sipwe fori met sia mochen. Iei ese pung!

  28. Esap non ei manau pwan non ewe manau epwe feito.

  29. Souneng mi tupwon “ekkewe ra nikitu ngeni ekkewe riaffoun fonufan … repwe angei ewe muun Kot, … iwe ar pwapwa epwe ureno feinfeino chok” (2 Nifai 9:18).

  30. Ren awewe, nengeni 2 Nifai 27:30; Alma 27:16–18.

  31. Nengeni 1 Nifai 17:40.

  32. Nengeni Mosaia 4:2–3.

  33. Konupin 16:8, 11.

  34. Nengeni Isaiah 35:10; 2 Nifai 8:3.