Teimatoa ao n aki Kamwaingaki n Am Onimaki iroun Kristo

Ni karakinan te Otetemanti ngkoa, ti wareki rongorongon taai aika a reitinako ike e a kaotaki iai aia karine natin Iteraera nakon aia tua ma Iehova ao aron taromauriana ma taai naba ngke a tannako man aia tua akanne ao n taromauri bouannanti ke Baarim.¹

Ana tautaeka Aaba bon te tai teuana are a tannako iai man aia onimaki iroun te Atua kain Iteraera ake a maeka n te itera meang. E tua te burabeti are Eria n teuana te tai nakon te Uea ae Aaba bwa e na ikotia ana botanaomata ae Iteraera ni kabane ma burabeti ao ana ibonga Baara n te Maunga are Kaamero. Ngke a bane ni ikotaki te koraki, ao e taetae nakoia Eria ni kangai, “Tao ai ti man ra ngkami n okoki i marenan nano aika uoua? [ke n taekana teuana, “Nningai te tai are e na tia ami babaire bwa temanna ao ai ngaia naba?”] ngkana tao Iehova te Atua, ao kam na ira nanona: ma ngkana Baara, ao kam na ira nanona. Ao aomata a aki kaeka n te taeka teuana.”² Ngaia are e a anga ana babaire Eria bwa e na uaia ni korekorea te kao te mwane ma ana burabeti Baara ao ni katoka i aon te kairababa n aia bao ni karea aika a bon tannako i bon irouia, ma “ a na aki kaka te ai iana.”³ Imwina, “Kam na wetea aran antimi, ao Ngai N na wetea aran Iehova: ao te Atua ae kaeka te aba n te ai, e na Atuanaki. Ao a bane aomata ni kaeka ni kangai, e riai te taeka anne.”⁴

Kam na uringa bwa ana ibonga Baara a takarua ni wewete nakon Atuaia bwa e na karokoa te ai, ma “akea te bwana, ao akea ae kaeka te aba, ao akea naba ae muti.”⁵ Ngke e a roko ana tai Eria ni wewete, ao e katamaroa raoi ana bao ni karea ana Uea are e uruaki, ao imwina e katoka ana karea iaona, ao imwina e tua bwa e na tauriaki n te ran ae mwaiti, tiaki tetaina, tiaki uatai, ma teniua te tai. Bon akea te kananououa bwa e na kona ngaia ke temanna riki te aomata ae e mwaka ae e na kona ni kaura te ai.

“Ao ngke taini kareananikarean te tairiki, ao Eria are te burabeti e kania, e kangai, Iehova, ae Atuan Aberaam ma Itaaka,ma Iteraera, ko na ataki n te bong aei bwa te Atua i buakoia Iteraera Ngkoe, ao bwa am toro ngai, ao I karaoi baikai ni kabne n am taeka. …

“Ao e bwaka ana ai Iehova, ao e kabuoka te karea ni kabuokaki, ma te aia,ma atibu, ma te tano, ao e kabanea te ran are inanon te rua n temekia.

“Ao aomata ngke a noria, ao a katorobubua ni bobaraki: ao a taku, Iehova, boni Ngaia te Atua; Iehova, boni Ngaia te Atua.”⁶

N te bong aio ao e na kona ni kangai Eria:

• Ke tao te Atua, Tamara are I Karawa, iai, ke tao akea, ma ngkana iai, ao taromauria.

• Ke tao Iesu Kristo natin te Atua, te Tia Kabooia aomata ni kabane are e a tia n uti, ke tao tiaki Ngaia, ma ngkana Ngaia, ti na toua mwina.

• Ke tao ana Boki Moomon bon ana taeka te Atua, ke tao tiaki, ma ngkana ngaia, ngkanne “kaania riki te Atua [man irirakin nanon] reirei ake i nanona.”⁷

• Ke tao Iotebwa Timiti e nora ao n taetae ma te Tama ao te Nati ni bongin te Tiburing n te 1820, ke tao e bon aki, ma ngkana e boni koaua aei, ao e riai te kakairi n te tibwanga ni burabeti aei, ni ikotaki ma kingin te kabaebae bwa Ngai, ae Eria, are I katoka iaona n anganna.

N te maroro are e karaoaki n te tai ae aki maan nako, E kangai Beretitenti Russell M. Nelson: “Ko aki riai ni mimi ao ni iangoia bwa tera te koaua [taraa Moronaai 10:5]. Ko na aki mimi bwa antai ae ko na kona raoi n onimakinna. Rinanon am kaotioti, ko kona ni karekea oin am kakoaua bwa Ana Boki Moomon bon ana taeka te Atua, bwa Iotebwa Timiti bon te burabeti, ao aio bon ana Ekaretia te Uea. E ngae ngke koaki tabe bwa tera ae a na taekinna ke ni karaoia tabeman, akea temanna ae kona n ana te koaua ae kanakoaki nakon am iango ao inanon te bwai ae koaua.”⁸

E berita Iakobo bwa te Atua e “angangania aomata ni kabaneia n aki ngurengureakinia” are e ukoukora wanawana,⁹ e kauring naba:

“Ma e na bubuti n onimaki, n aki nanokokoraki. Bwa ane e nanokokoraki ai aron naon marawa ae kabutaki n te ang ao e kaueaki.

“Ba e na tai taku te aomata anne ba e na anganaki te bwai teuana mairoun te Uea.

“Te aomata ae nanououa e aki teimatoa n arona nako.”¹⁰

Ara Tia Kamaiu, n tarana teuana, bon te kabanea n tamaroa ni banna I aon te nano ae e aki tiotio. E taku, “E aki kitanai te Tama n ti Nga,i ba I aki toki ni karaoi baike E kakatonga iai.”¹¹ Ti a tarai kabwarabwara mani booki aika tabu iaoia mwaane ma aine ake, a riki kanga aron ara Tia Kamaiu, a teimatoa ao n aki kamwaingaki:

A “tia n rairaki nakon te onimaki ni koaua; ao a bon aki kan kitanna, ao aki kona ni kamwaingaki, ao a kukurei ma te botumwaaka ni kabane ni kawakina ana tua te Uea”¹²

A matoatoa aia iango, ao a bon aki toki n onimakina te Atua.”¹³

“Ao nooria, kam bon ataia ngkami, bwa kam a tia ni kakoaua, bwa mwaitia ake a uotaki nakon ataakin te koaua … kam a nene ma ni matoatoa i nanon te onimaki, ao n aio are ngaia are kam a kainaomataki iai.”¹⁴

“Ao a botumwaka n reirei irouia tan tuatua’ ma n raoraonia n i buobuoki, ma n tabeutai berena, ma n tataro.”¹⁵

Botumwakam n teimatoa ao n aki kamwaingaki n am onimaki n ana euangkerio Iesu Kristo, e kainnanoa nanom ni kabane, nanon aio bwa ana reirei e na aki tii riki bwa teuana ibuakon bwai ni kakairi nakoni maiun temanna, ma e riai n riki bwa te oi ni bwai ni karikirakean anuana ma maiuna. E taku te Uea:

“Ao N na anganingkami naba te nano nabangkai, ao N na karina te tamnei naba ngkai i nanomi: ao N na ana te nano n atibu mai nanon irikomi, ma n anganingkami te nano n riko.

“Ao N na karina tamneiu i nanomi, kanakonakoingkami i nanon au tua nako, ao ane kam na kaawakin au moti.

“Ao … ane kam na riki bwa au aomata, ao Ngai N na riki bwa Atuami.”¹⁶

Aio kabaeara are ti karaoia n ara bwabetito ao n otenanti n te tembora. Ma iai naba tabemwaang a tuai ni butimwaei ao ni karekei ana reirei Iesu Kristo i nanoni maiuia. E ngae, n aron ae e taku Bauro, bwa a “taunaki ma [Kristo] n te bwabetitio,” ma a boni kabua te itera are “n aron Kristo ngke e a kautaki mai buakoia mate … , ao ngaira naba ti na nakonako i nanon [te] maiu nanba ngkai .”¹⁷ E aki oti kabwaranakoan te euangkerio aei n anuaia. Akea irouia te iango ni kan teimatoa iroun Kristo. A bon rinei berita ma tua ake a bon taku bwa a na iri ao n te tabo raa ao nningai naba te tai are a na rineia raoi bwa a na beku raoi i nanon te Aro. N te kabotau, bon ti mani kawakinan raoi berita are a na kaoti iai naake bon “taan rine n te berita ae tabu”¹⁸ a totokoi kariri ao n tiku ni matoa n aia onimaki iroun Kristo.

Angiina iroura iai taai ake ti kona n rinei uaekaki katei ma anua bwa imarenan te unga mai irouia raora ni karaoai nanon te euangkerio ao are teuana bon te onimaki ae nene, ao kaotan raoi nanora bwa ti kani maiuakina aron Iesu Kristo ibukin ana kantaninga te Atua. I nanon te waaki anne, ao te rongorongo ae raoiroi ibukin ana euangkerio Iesu Kristo e na rin I nanora ao n nim ma ngaira. Tao e na kona n aki reke n te tai ae waekoa anne, ma ti riai ni bane ni mwakuri ao ni mwaing nakon te tia ni kakabwaia anne.

E bati te kakaewenako nakoira ma e rangin kakawaki te teimatoa ao ni korakora n te onimaki irouna bwa ti aonga ni kaitiakaki “n te nenikanaiai ae te karawawataki”¹⁹ te bwai are e na reke nakoira n te tai ae e aki maan ke rimwi riki n maiura ae mamate. Ngkana akea te Atua inanora, a na kaoti baika a aki raraoi, te rawawata ao te mwengabuaka. Ngkana iai te Atua I nanora, e na oneaki te maraki nakon te mweraoi, te rau e na onea mwin te kiriwe, ao te kantaninga ae e raoiroi e na onea mwin te bwarannano ma te rawawata. Tikun ara iango ae teimatoa n ara onimaki iroun Kristo boni kairara nakon kateimatoan te akoi ao te boutoka nakon rairan kakatai nakoira nakon te kakabwaia.²⁰ E na bita te kakatai nakon taian kakabwaia, n ana taeka Itaia, “e anga …ae tamaroa n onea mwin te mannang.”²¹

N na taekin teniua katoto ake I a tia ni kaitarai i aoni maiu:

Iai temanna te aine ae e weneakina aorakina ae rotaki ana iango, e a rangin maan aorakin neiei, a kua taani bwain aoraki, kakabwaia man te nakoanibonga, te aki mamatam ma te tataro. Ma e ngae n anne, ao e rikirake ana onimaki ni korakoran ana tataro ao ataakina raoi bwa ana tangira te Atua ibukina bon akea tokina. E tebona aio n te bong ae koraki (ao n tabetai te aoa mwin te aoa) ao ni karaoi weteana man te Aro, ao ni kotaki ma kainnabana a uaia n tararuaia natia aika a uarereke, are e a kairia ma te nano ni kukurei ae bati. E rikirake aron ana nanoanga nakoia raona, te kaangaanga ae e a bon tia n rinanona, ao e bane ana tai ni karaoi ana mwakuri ni ibuobuoki nakoia ake a kainnanoia. E reitanako arona n korakora n ana koaua, ao a namakina te kukurei aomata ake a mena irarikina.

Te mwane temanna ae e ikawai rake n te Aro, e a tia ni karaoa ana mwakuri ni mitinare, ao ni mareaki ma te aine ae rangi ni kan are e kunea bwa tabeman ibuakoia ana utu a taetae n tiriburea te Aro ao te Burabeti ae Iotebwa Timiti. Imwin tabeua te tai ao a kitana te Aro ao a kataia ni kaunga bwa e na iria. N aron ae e nonoraki n riki, a kanakoi nakoina ma koroboki, ao n te intanete, ao birim ake a tia ni karaoaki irouia taan tiriburea te aro, bon angina ibuakoia ake a tia ni kakaitara nakoia taan onimaki n te Aro. A bwainingarea ana onimaki, ao n tuanga bwa e mwamwanaaki ao ni kairaki nakon te bwai ae kairua. Bon akea te bwai ae kona ni kaeka iai nakon aia kakaonako, ao e tabe ni konaki n te riribai ae e matoatoa arona. E tabe ni iangoia bwa tao e nang aki manga nanako n taromauri. E taetae ma kainnabana. E taetae ma aomata ae e onimakiniia. E tataro. I nanon te tai are e tabe n tiku ni iango n ti ngaia I nanon rotakin ana kantaninga, e tanrikaki ni ururing nakon tai ake e a tia ni karekea te Tamnei ae Raoiroi ao ni karekea te Koaua mai iai. E boni manga kaeka irouna, “Ngkana I bon teimatoa ni kakoaua au namakin, ao ataakina bwa ana mwakuri te Tamnei ae Raoiroi e a tia n reke irou ao ni buokai n te tai ae mwaiti ao aio are I riai ni koaua raoi iai.” E reke irouna te namakin ni kukurei ae boou ao te rau are a uataboia kainnabana ma natina.

Iai te tanga are a tia n teimatoa ni iriri nanon aia reirei taria n te Aro i nanoni maiuia are a bon taonaki n te rawawata n te taina ngke a bon ataia bwa a na bon aki kona ni kariki. A kabanea aia mwane ae e mwaiti ibukin ukoran ao kakaean te taokita ma taani kuakua aika a mwatai ao, imwin tabeua te tai, a kakabwaiaki n reken natia te mwane. Ma te kananokawaki teuana, bwa, imwin teuana te ririki, ao e karina n reke n te kabuanibwai te nati aio n akea ae e na kona ni bukinaki raoi ao ma ni katuka te ataei ma te ikoaki ae kakaiaki, e aki nang kona n taetae ao ni korakora rotakin kaburorona. N tikuna n te onaoraki ao e anganaki te kabanea n tamaroa n tararua, ma a aki kona ana taokita ni kaotinakoa aia reke bwa e na tera ae e na riki nakoina nakoni boong aika imwaaina. A mwakuri ao n tataro mwaka kaaro aikai bwa e bia buokaki ni kaokaki aroni marurungina mai mwaina, ao e na kanga aroni kaokana nakoia bon te bwai ae a aki kona n ataia. A mwakuri ma te korakai taanga aikai n tararuai baika e na kainnanoi natia ibuakon katabeaia tabeua. I nanon te tai ae e a bon rangin matoatoa iai aia kaangaanga te taanga aei, a rairaki nakon aia Uea ibukin buokaia. A katan I aon “kanaia are e na boni kataua nakoia” ao ni karekea mai iroun te Atua. A boni karekei naba buokaia mai irouia raraoia ao aia utu nako ao ni kakorakoraki n taian kakabwaia n te nakoanibonga. A uaia taanga n rangin reitaki ibukin aia kaangaanga aei, aia reitaki aei e a rangin tamaroa riki ao n nene nakon ae tao a na kona n riki n tabetai.

N Turai 23, 1837, ao e anga te Uea ana kaotioti nakon te Beretitenti n te Kooram n Tengaun ma Uoman, Thomas B. Marsh. E karini baikai:

“Ao tataro ibukia tarira n te Tengaun ma Uoman. Tuangia ni bwanau ae korakora ao n arau, ao ke a tuangaki bwa a kanakoaki ni kabane aia bure, ao ke a onimakinai n arau.

“Ao i mwin kaririakiia, ao rawawataia aika mwaiti, nooria, Ngai, te Uea, N na ukoukoriia, ao ngkana a aki kamatoai nanoia, ao ni bonotaninga ni kaitaraai, a na rairaki, ao N na kamaiuiia.”²²

I kakoaua bwa koaua aika a mwaneweaki n te kibu aei a boni bane naba ni kaineti nakoira. Kariiri ma kaangaanga ake ti kaitarai, ni ikotaki ma kataakira ake e bon nori te Uea bwa a riai ni bwakarira, a kona ni kairi kawaira nakon te rairaki ao te kamaiuaki. Ma e na ti kona n reke aei ngkana, ao bon ti ngkana, ti aki kamatoai nanora nakoina ke n aki katannako mai Irouna. Ngkana ti teimatoa ao ni korakora irouna, ma iai te bwai ae riki, ti na bon karekea te rairannano are e tangiria ara Tia Kamaiu ngke e taku nakon Betero, “Ngkana ko a manga rairaki ao kateimatoaia tarim,”²³ e bwanin te rairaki are e aki kona n ae e na aki karaoaki. Bwa te berita ibukin te kamaiuaki bon te kaitiakaki ao kabwaraan ara bure, bon reken mimitongira.

I kauringaki n ana reirei tinara: “Kang am uaanikai; e na bongana nakoim.” A rangin eti tinara, ao ni kaineti ma te korakora n te onimaki,”kanakin am uanikai” bon te tataro n tainako, warewarem ni boki aika a tabu ni katoa bong, am anganano ni ibuobuoki ao ni kakaea te taromauri, tauan ma kanakin te toa ni katoa wiiki, tangiraia raom, ao uotan am kaibangaki i nanon te ongeaba nakon te Atua n te bong koraki.²⁴

Uringa n tainako te berita ibukin reken bwai aika a raraoi, ibukin ngkai ao n te tai ae e na roko, ibukia ake a teimatoa ao n aki kamwaingaki n aia onimaki iroun Kristo. Uringnga “te maiu ae aki toki, kimwareireia aomata aika itiaki.”²⁵ “O Ngkami ni kabane aika a itiaki nanomi, tabeki atuumi ao butimwaea ana taeka te Atua ae tamaroa, ao katoonga ana tangira; bwa kam na kona ni karaoia, ngkana a matoatoa nanomi, n aki toki.”²⁶ N aran Iesu Kristo, amen.