Ikoaki
N te boora ni kataaki iaon te aba, mwaakan te Tia Kamaiu ni kamaiu e uota te ota, te atatai, te rau ao te onimaki.
Ni Maati 22, 2016, bon imwain boon 8 n te ingabong, uoman taan iowawa ake a karebwei boom n te tabo ni kabwaka n te marae ni wanikiba i Brussels. Unimwaane Richard Norby, Unimwaane Mason Wells, ao Unimwaane Joseph Empey a kabwaka Titita Fanny Clain ibukin kibana nakon ana mition i Cleveland, Ohio. Teningaun ma uoman aomata ake a bua maiuia, ao ni kabane mitinare a ikoaki.
E korakora riki ikoakin te mitinare ae Unimwaane Richard Norby, ana ririki 66, are e beku ma buuna, ae Titita Pam Norby.
Unimwaane Richard Norby e taekinna n te tai anne:
“N te tai ae waekoa, I ataa te bwai are e tia n riki.
“I kataia ni biri nakon te tabo ae mano, ma I waekoa ni bwaka. … I kona n nooria bwa rangau te angamaing e korakora ikoakina. I [noora] te rooroo, kaanga aekakin ngaon te takareau, baika a rooroo a bwaka mai baiu ni kauaai. I karaurau ni katikia, ma I ataia bwa tiaki te bwai ae rooroo ma bon kunin baiu are e a tia ni bue. Au kabaraaki ae mainaina e a uraura man ikoakin nuukau.
“Ngkai I a ataa te bwai ae e tibwa tia n riki are e kaona au iango, Iai [au] iango ae I iangoa ae rang korakora, … te Tia Kamaiu e ataia bwa I mena ia, ao [tera] are I rinanona n te tai anne.”1
E korakora te kangaanga imwiin te rebwetau anne ibukin Richard Norby ao kainnaba, ae Pam. E anganaki te bwainaoraki ni kamatu, n rimwiaki n te korokoro, te maneka, ao te nanououa bwa e na kona ni maiu.
E maiu Richard Norby, ma maiuna e aki okira arona. Uoua ma te iterana te ririki imwiina, a teimatoa ni kamaoaki ikoakina; te biti are e onomwi ni mwakoron rangana; ni katoa rangata e kaokoro ma are mai imwaina n te bwai are e riki n te marae ni wanikiba i Brussels.
Bukin tera e riki aei nakon Richard ma Pam Norby?2 A tia ni kokoaua n aia berita, ni beku n aia mition are mai imwaina i Ivory Coast, man karikirakea aia utu ae tamaroa. Temanna e kona n mataata n taekinna, “E bon katanginano! E bon aki eti! A anga maiuia ibukin ana euangkerio Iesu Kristo: e kanga ni kona n riki aei?”
Aio bon te mamate
E ngae ngke e kakaokoro aron te kabuanibwai, te kataaki ae aki kantaningaaki ke kangaanga, n rabwata ao n tamnei, a nakoira n tatabemaniira.
Ngkai I iangoia n te ingabong aei taan taetae n te tetere n te maungatabu aei, e roko irou are uoman a tia ni kariki ao teniman iai tibuia aika a tia n okiri mweengaia i karawa. Akea ae e katanaki man te aoraki ao n te nanokawaki, ni bon te wiiki aei, te anera iaon te aba are ti bane n tangiria, Titita Barbara Ballard, e a tia ni motirawa. Beretitenti Ballard, tina bon aki kona ni mwaninga am koaua are ko taekin n te ingabong aei.
Ti ukoukora te kakukurei. Ti rang tangiria ni karekea te rau. Ti kantaninga te tangira. Ao te Uea e kabwaroa iaora te karau ni kakabwaia aika a bati. Ma n raonaki ma kukureimi ao kimwareireimi, teuana te bwai ae koaua; e na iai taai, aoa, boong, n tabetai ririki are a na namakina te ikoaki iai n tamneimi.
Koroboki aika a tabu e reirei bwa ti na rinanon taai aika a kakukurei ao ni karawawata3 ao e na iai “kaitaraan bwaai ni kabane.”4 E taku Iesu, “[Tamami] e kaota ana taai iaoia akana a buakaka ma akana a raoiroi, ao e kabwaka te karau iaoia akana atataiaomata ma akana a babakanikawai.”5
Ikoakin tamnei aki ti kaonoti nakon te katei teuana, te aba teuana, ke te roro teuana. A roko iroura ni kabane ao bon mwakoron reirei ake ti karekei n te maiu n rabwata ae ti rinanona.
Naake a Raoiroi Aki Katinanikuaki
Au rongorongo n te bong aei e kaineti riki nakoia ake a kawakin ana tua te Atua, a kawakin aia berita ma te Atua, ao, n ai aroia taangan Norbys, a kaitaraaki ma te kangaanga ao kataaki are aki kantaningaia man kammaraki.
Ikoakira a kona n reke man bwaai aika a ririki ni kanoan te bong ke kabuanibwai aika a kananokawaki. A kona n roko mairoun te buumwaane ma te buuaine ae aki onimakinaki, are e uruana maiun buuna ae raoiroi ma natiia. Ikoaki a kona n roko man te roo ao te bwarannano n te rootongitong, man te aoraki ae aki kantaningaaki, man te korakai ke te moantaai ni mate iroun temanna ae ti tangiria, te nanokawaki irouia kain te utu ni buan ana onimaki teuanne ke neienne, te maroa n aki reken te rao ae akea tokina, ke uruaki n nano aika a mwaiti riki, kammaraki“[nanokawaki] are e aki nooria te mata.”6
Ngaira n tatabemaniira ti ota bwa kangaanga akanne bon mwakoron te maiu, ma ngkana a roko iroura inanon maiura, a kona ni kakubaira. N akea te kauring, ti riai n tatauraoi. Te Abotoro Betero e taku, “Kam na tai mimi n te bwai ni kammaraki ae nang kataingkami, ngke kanga e ituingkami te bwai teuana ae kamimi.”7 Te namakin ae kakukurei man kakimwareirei a kabotauaki nakon ana baire Tamara are i Karawa ake a tei ibukin kaara aika roo a rang kakaawaki inanon ana baire Tamara. Korakai aikai, ke kangaanga, ngaia reireiara aika a rang kakaawaki.8
Ni karakinan rongorongoia ae kamimi 2,060 ana tautia Ereman aika kairake, ti tatangira te kibu aei: “ibukin raoiroin te Atua, ao ti a bon rangi ni miimi, ao a bon kimwareirei naba ara taanga ni buaka ae bwanin, bwa bon akea naba temanna ma ibuakoia ae bua maiuna.”
Ma e reitinako te tiententi: “eng, ao bon akea naba temanna mai ibuakoia ae e aki mwaiti ikoakina.”9 Akea naba temanna mai i buakoia 2,060 ae e aki mwaiti ikoakina, ao ngaira n tatabemaniira tina ikoaki n te buaka n te maiu, n rabwata, tamnei, ke ni kauoua.
Iesu Kristo Bon Ara Itamaria ae Raoiroi
Kona tai bwarannano—tao nanora ikoakin tamneim, tera are e karikia, te tabo raa ke nningai are e riki iai, ao manra ke a na tiku ni karokoa nningai, e aki nanonaki bwa kona bua n te maiu n tamnei. E nanonaki bwa ko na maiu n tamneim ao ni maeka ao n rikirake n am onimaki n onimakina te Atua.
Te Atua e aki kariki tamneira bwa a na aki kainnanoa te ibuobuoki mai irouna. Ara Uea ao ara Tia Kamaiu, Iesu Kristo, rinanona ana bwai n tangira ae korakora are ti aki kona n ota iai n Ana Mwakuri ni Kamaiu, e aki ti kamaiuira man te mate ma e anganiira, rinanon te rairannano, kabwaraan ara bure, ma E tauraoi naba n tei ni kamaiuira man te rawawata ao marakin tamneira.10
Te Tia Kamaiu bon ara Itamaria ae Raoiroi,11 E kanakomaiai bwa “N na bautia akana a uruaki nanoia.”12 E kawariira ngkai tabeman a katuaira. Ma te nanoanga, E katokai baina ni kamaoa ikoakira ao e kabaei. E uotiira. E tabe ibukira. E weteira, “Nakomai … ao N na katoki aoraki [mi].”13
“Ao [Iesu] e na … [korakai] ni maraki ma te karawawataaki ao te kaririaki n aekaia nako; … bwa … e na [kona] n uota i aona marakiia ao aorakiia ana aomata … [ni uota i aona] mamaarara, [ma] te nanoanga.”14
Mai, ngkami aika kam nanokawaki, ngkami ake kam reitinako n rawawata;
Mai nakon te kaintoka n nanoanga, ni katorobubua ma te nano ae korakora.
Uota mai nanom ae ikoaki, ikai tuangnga korakaim ae korakora.
Akea te rawawata iaon te aba ae e aki kona ni kamaoaki i karawa.15
N taai ni korakai aika a korakora, te Uea e tuanga te Burabeti Iotebwa, “Ni kabane bwaai aikai a na anganiko te taneiai, ao bon ibukin kabwaiam.”16 E kanga te ikoaki ae kammaraki n riki bwa kabwaiam? N te kairoro n te kataaki iaon te aba, mwaakan te Tia Kamaiu ni kamaiu e uota te ota, te atatai, te rau ao te kantaninga.17
E na Tai Bwara Nanom
Tataro ma Nanom ni Kabane. Kakorakora am onimaki iroun Iesu Kristo, ni Koauana, n Ana nanoanga. Taua ana taeka, “E a tau au akoi i roum: bwa e kakoroaki raoi mwakau n te mamara.”18
Uringnga, te rairannano bon te bwainaoraki ae mwaaka n te maiu n tamnei.19 Teimatoa kawakin tua ao kam na tau iroun te Tia Karaunano, uringnga e berita te Tia Kamaiu, “I bon aki kitani ngkami ni motiki romi: I a okiri ngkami.”20
Te rau n te tembora bon te bam ni kamarurung n te tamnei ae ikoaki. Oki nakon ana auti te Uea ma ma nanom ae ikoaki ao araia am utu ni mwaitin te tain n reke are e kona. Te tembora e buokiira ni kaotaira ni bwaai aika a na riki n ara tai ae uarereke n te maiu n rabwata man te taratara ae akea tokina.21
Iangoa te bwai ae e riki ngkoa, uringnga bwa kona kakoaua ae bon tau aron maium n te maiu imwain te maiu aei. Ngkoe natin te Atua ae e rang kakaawaki, ao man Ana ibuobuoki, ko kona n tokanikai rinanon te buaka n te aonaaba ae kabwakabwaka. Ko a tia ni karaoia mai imwaina, ao ko kona ni manga karaoia riki.
Iangoi taai aika a na roko. Am kaangaanga ao nanokawakim a koaua, ma a bon aki teimatoa n aki toki.22 E na nako mairoum te roo, ibukina bwa “Natin te Raoiroi; … [e na teirake a ] ma te kamaiu i nanon baina.”23
Taanga aika Norby a tuangai, “Ti reitinako n rinanon te bwarannano ma ti aki kariaia bwa ti na reitinako n namakinna”24 E taku te Abotoro Bauro, “Ti karibwaaki … ma ti aki reke; ti mwaninga, ma e aki toki nanora, ti kaeaki, ma ti aki kitanaki, ti kabwaki, ma ti aki kamateaki.”25 Ko bon bae ni kua, ma tai bwarannano.26
Riki ma oin ikoakira aika maraki, tina bon buokiia tabeman n aki iangoia, n onimakina ana berita te Tia Kamaiu: “ma ane e kan kabua maiuna ibukiu ao e na boni kawakinna”27 Naake a ikoaki ake a buoki ikoakiia tabeman bon ana anera te Atua iaon te aba.
Inanon tabeua te miniti, tina ongora iroun ara burabeti ae tangiraki, Beretitenti Russell M. Nelson, te mwaane ae aki mamaaku n onimakina Iesu Kristo, te mwaane n onimaki man rau, n tatangiraki iroun te Atua ma e aki kaokoroaki n ikoakin te tamnei.
N 1995 natina te aine Emily, e bikoukou, ao e reke irouna te kaentia. Iai boong aika e kukurei iai ma te onimaki ngke e otinako natina ma te marurung. Ma e oki te kaentia, ao imwiina e motirawa uoua te wiiki imwiin ana ka 37 n ririki, e katikuia buuna ma natina aika a tangiraki aika niiman.
N te maungatabu ni kabuta, teutana imwiin motirawana, Unimwaane Nelson e kaotia: “Rannin matau n nanokawaki e bwaro ni kairaki ma au kantaninga are ai tera ngke I kona ni karaoa ae mwaiti riki ibukin natiu te aine. … Ngke tao arona bwa iai mwaakau n te mangauti, N na bae ni kaririaki bwa N na kona ni kamaiua [neiei]. … [Ma] Iesu Kristo iai irouna kiing akanne ao e na kabonganai iroun Emily … ao aomata ni kabane man ana tai te Uea.”28
Te namwakaina ae e nako, ti kawariia aika Itiaki i Puerto Rico, n uringan te angibuaka ae Maria, Beretitenti Nelson e taetae ma te tangira ao te nanoanga:
“[Aio] bon mwakoron te maiu. Aio bukina ngkai ti roko ikai. Ti roko ikai ni karekei rabwatara ao ni kataaki ao ni ukeraki. Tabeua kataaki akanne a roota te rabwata; tabeua a roota te tamnei, ao kataakim ikai a kauaitera n te rabwata ao n te tamnei.”29
“Kam aki taenikai. Ti [rang] kakatonga iroumi. Raomi aika a Itiaki aika a kakaonimaki e mwaiti bwaai aika a bua mai iroumi, ma rinanon aikai ni kabane, kam a tia ni katuka ami onimaki iroun te Uea Iesu Kristo.”30
“Man kawakinan ana tua te Atua, ti kona ni karekea te kimwareirei ibuakon ara kangaanga aika a korakora”31
A na Kaoaki Rannimata Ni Kabane
Tariu ao mwaneu, bon au berita nakoimi bwa karikirakean ami onimaki iroun te Uea Iesu Kristo e na karaka riki korakorami ao ami onmaki. Nakoimi, aika a raoiroi, te Tia Kamaiua tamneira, n Ana tai ao n Ana kawai, e na kamaoi ni kabane ikoaki.32 Akea te motibuaka, ke te bwainikiriinaki, ke te kataaki, ke te nanokawaki, ke te marakin nano, ke te korakai, ke te ikoaki—ae nano, ae rababa, ae kammaraki riki—a na bane ni kaokoroaki man te mweengaraoi, te rau, ao te kantaninga ae akea tokina mai irouna teuare e tangaina baina ao ikoakin baina e na butimwaira n oki Nakoina. N te bong anne, te Abotoro ae Ioane e kakoaua, ake a raoiroi “ake a [nako] mai buakon te rawawata ae korakora”33 a na tei ma “ninira aika mainaina… n ana kaintokanuea te Atua.” Te tibutetei “e na riki bwa [ara] tia kawakin tiibu … ao te Atua e na kaoi rannimataia ni kabane mai mata[ia]”34 Te bong aei e na roko. I bon kakoaua n aran Iesu Kristo, amen.