Booti Bwaai ni Kabane Inanon Kristo
Mwaakan ana euangkerio te Tia Kamaiu n onei ao kakabwaiaira n roko man kamatebwaian ao kamwakuran kairekerekean ana reirei, moan reirei, ao mwakuriana.
Te roobu bon te bwai ni mwakuri ae e riai iroura ni kabane ae kinaaki. Taian roobu a karaoaki man koran kunnikai, aroka, uaea, ke tabeua bwaai ni mwakuri are n tatabeua a kaminoaki ke ni biraki n ikotaki. Kakaongoraana, bwaai ake aki kona n karaoaki man aki boraoia a konaa n rarangaaki n ikotaki ao n riki bwa te bwai ae matoatoa. N aron aei, n tian katomaana ao ikotakiia bwaai ni mwakuri aikai e kona ni karekea te bwai ni mwakuri ae kamiimi.
N aron te roobu e karekea korakorana man mwaitin aekan koran taian tuain, n aron ana euangkerio Iesu Kristo e karekea korakoran etin te koaua ao n anga korakoran kakabwaia n aron are e ti kakoaua Bauro n “booti bwaai ni Kabane Inanon Kristo, aika bwain karawa, ao bwain aonaaba; riki irouna.”1 Kakawakina, aio rian ikotakin te koaua aei e bon boboto inanon ao katuruana iaon te Uea Iesu Kristo ibukina bon Ngaia “te kawai, te koaua, ao te maiu.”2
I tataro bwa te Tamnei ae Raoiroi e na kaotai tatabeua nakoira iangoana bwa e na kanga te reirei ni booti bwaai ni kabane inanon Kristo ni kamwakuri kawai aika bati n reiakinna ao ni maiuakinan Ana euangkerio ae kaokaki inanon maiura ni katoa bong.
Taai inanon karekean mwaitin Kaotioti
Ti maeka inanon tamaroan ao taai ni karekean kaotioti n Ana Ekaretia Iesu Kristo ae kaokaki. Rongorongo ngkoa ni manga kaetana e katanoataaki n te bong aei ae karekea ti teuana kamatoan bukina: nakon kamatoan te onimaki inanon te Tama i Karawa ao Ana Babaire ao inanon Natina Iesu Kristo ao Ana Mwakuri ni Kamaiu. Baireakin bootakin te Tabati ti aki ae kauarerekeaki. Ma n arona, ti a tia ngkai ni karikirakei tai ao tibwanga n tatabemaniira nako ao utu ni kabongana ara tai ni karekea te Tabati bwa te kakukurei n te mweenga ao n te Ekaretia.
Eberi ae nako, babairean rabwatan ana kooram te nakoanibonga bon akea bitakina. Nakon, katereterean ao kakorakoraan kawai n anga rietaatan ao mimitongin te mwakuri n ibuobuoki nakoia tarira ao mwanera.
Kanga ai aron koran te roobu ae bibiraki ae karekea te korakora ao te bwai ni mwakuri ae teimaan, ni kabane mwakuri aika a irekereke bon mwakoron katiteuanaan te mwakuri korakora nakon tamaroan katuruana ae ti te arona, bwaai ni mwakuri, ao mwakuri n ana Ekaretia te Tia Kamaiu ae kaokaki ma ana mition aika mwaiti: ni buoka ana mwakuri n te Atua n Ana ni kaotia nakon te kamaiuaki ao karietatakiia Natina. Taiaoka tai katurua te moan tabeaianga n taekana bwa e kanga te marurung ni koro bukina. Ti riai n aki kariaia waaki ni mwakuri aika kabwaraki n aki oota raoi n riaon nanona n tamnei aikai bitaki ngkai a tia ni karaoaki.
Nanora bon te onimaki inanon ana Babaire te Tama ao ana mition ni kabooira te Tia Kamaiu e na rikirake n te aonaaba ao bwa ana berita ae akea tokina te Atua e na riki ni karaoaki.3 Kakoroan nanon ara kouru bon reitinakon mwakurian te rairaki nakon te Uea ao ni kabwanina tangiraia riki ao ni beku riki ni koaua ibukiia tarira ao mwaanera.
Kinaakia kurubu aika a nakoraoi ao a Maenako
N tabetai ngaira membwa n te Ekaretia ti kona ni bwenaua, maenako, ao karaoa te euangkerio inanon maiura man karioi taian tiekiriti aika abwabwaki n tatabeua atuun reirei ni kamatebwai ao taabem ni katiai. Ma n aron rokon te konabwai e kona n tiatiana ara atatai ao ara kantaninga. Ti riai n taratara raoi bukin aia katuruturu baretaio iaon te tiekiriiti e konaa ni katabetabeira ni kaniiara nakon te Uea.
Oina ao kaitiakana, te kukurei ao te kimwareirei, ao te reitinako n rairaki ao te kamanoaki are e roko man “anganakin [nanora] nakon te Atua”4 ao “[karekea] tein Tarakina i moamo[ara]”5 e aki kona n ti karekeaki man karaoan ao tuoana bwa a tia ni kabane bwaai n tamnei ake ti riai ni karaoi. Nakon riki, mwaakan ana euangkerio te Tia Kamaiu e onei ao nin kakabwaiaira s roko man kamatebwaian ao kamwakuran ma kairekerekean ana reirei, moan reirei, ao mwakuriana. Tii ngkana ti booti bwaai ni kabane inanon Kristo, ma ni katurua ara taratara iaona, e konaa koauan te euangkerio n anganiira te konaa n riki n aron are e tangiria te Atua bwa ti na riki iai6 ao n teimatoa n ninikoria ni karokoa te toki.7
Reiakinan ao Tomaakin Koauan te Euangkerio
Ana euangkerio Iesu Kristo bon kamiimin te koaua ae katamaroaki ni kaara aika kakaokoro koaua “bureiniaki raoi”8 ao n ikotaki n rarangaki. N aron ae ti reiakina aron katomaana n ikotaki e a onga ni kaota koauan te euangkerio, ti kakabwaia ni karekean tamaroan etina ao rikiraken korakoran te tamnei rinanon maata are a kona noora ana anainao te Uea inanon maiura ao taninga ake a kona n ongo Bwanaana.9 Ao te moan reirei ni booti bwaai ni kabane n ti teuana—Inanona—e kona ni buokiira ni bita te tiekiriiti nakon te katiteuanaaki, bootaki ni bwanin, ao katiaana ni bwanin. N na katauraoi uoua reirein ao ana katooto te Ekaretia bwa tera ae I taekinna.
Katooto 1. Te kaaua n taekan te onimaki bon teuana korakoran aron kabwarabwaran booti bwaai ni kabane inanon Kristo: “Ti kakoaua bwa moan tuua ao otenanti n te Euangkerio bon: te moan, te Onimaki iroun te Uea ae Iesu Kristo; te kauoua, te Rairannano; te kateniua, te bwabetito ni kateboaki i an te ran ibukin kamaunaan buure; te kaaua, te Katokabai ibukin ana bwai n tituaraoi te Tamnei ae Raoiroi.”10
Te onimaki ae koaua e bon katuruturuaki iaon te Uea Iesu Kristo—Irouna ae mairoun te Atua ao te Nati ae te Rikitemanna iroun te Tama ao mwakuri ni kaboomwi E kakoroa bukina. “Bwa e a tia ni kakoroa bukin te tua, ao e anaia ni kabane ake a onimakinna; ao naake iai aia onimaki irouna a na tauii bwaai ni kabane aika raoiroi; ngaia are e kaitara te mwaneka ibukin aia waaki natia aomata.”11 Kamwakuran te onimaki inanon Kristo bon kakoauaan ao katukan te onimaki raoi Irouna ngkai ara Tia Kamaiu, iaon Arana, ao inanon Ana berita.
Te moan ao aron mwiina n kakoauaana inanon te Tia Kamaiu bon te rairannano ao n tannako man te bure. Ngkai ti kamwakura te onimaki inanona ao iaon te Uea, ti aki toki n rairaki ni kainetia, oki nakoina, ao ni katine Irouna. N aron ae, te rairannano bon kakoauaana inanon ao ni katine iaon te Tia Kaboomwi ni karaoia ibukira bwa tera ae ti aki kona ni karaoia ibukira. Ngaira n tatabemaniira ti riai ni “[katine] ni kabane iaon ana kaniwanga ngkai boni ngaia te korakora ni kamaiu”12 ibukina tii “rinanon te kaniwanga, ao te nanoanga, ao ana akoi te Mesia ae mimitong”13 ti konaa n riki bwa aomata aika boou inanon Kristo14 ao n te kabane ni okiria ao ni maeka imatan te Atua.
Te otenanti ni bwabetito man kateboaki iaan te ran ibukin kamaunaan buure e kainnanoira bwa ti na kakoaua Irouna, ni ekatine Iaona, ao n Iriiria. “I ataia bwa ngkana kam iriira te Nati,ma nanomi ni kabane, n akea te mwaamwana te aba ke ni kewe imatan te Atua, ma te nano ni koaua, n rairinanomi man ami bure, ao ni kakoaua nakon te Tama bwa kam tauraoi ni katoka iaomi aran Kristo, rinanon te bwabetito---eng, ngkana kam iriira ami Uea ma ami Tia Kamaiu nako nanon te ran, n aron ana taeka, taraia, n te tai anne are e na reke iai iroumi te Tamnei ae Raoiroi; eng, ao e na reke iroumi te bwabetitoaki n te ai ma te Tamnei ae Raoiroi.”15
Te otenanti ni katoka bai ibukin ana bwaintituaraoi te Tamnei ae Raoiroi e kainanoira bwa ti na kakoaua Irouna, ni katine Irouna, n Iriiria ao ni waakirake Irouna ao ma ana ibuobuoki te Tamnei ae Raoiroi. Ngke Nibwaai e katanoata, “Ao ngkai … I ataia man bwaai aikai bwa ngkana e aki teimatoa te aomata ni karokoa te toki, n aron te katooto are e a tia ni karaoia Natin te Atua ae maiu, ao e na aki kamaiuaki.”16
Te kaaua n taekan te onimaki e aki bebete kinaakin moan reirei ao otenanti n te euangkerio ae kaokaki. Riki, kaungaan taekan te koaua aei booti Bwaai ni kabane Inanon Kristo: kakoaua inanona ao Irouna, ni katine Irouna, n Iriiria, ao ni waakirake ma Ngaia—riki Ngaia.
Katooto 2. Ngkai I tangiria ni katanoata bwa e na kanga te Ekaretia n tuangiia membwa ni kakaroa nanon te baire ni botiia n ikotaki n teuana ni kabane inanon Kristo. A mwaiti reitakin katooto aika kona n roko; N na tii kabonganai tabeua ake a rineaki.
Inanon 1978, Beretitenti Spencer W. Kimball e tuangiia membwa n te Ekaretia ni katea rake korakoran Tion ni kabuta te aonaaba. E reireiniia aika itiaki bwa a na tiku n oin abaia ao ni katei titeiki aika matoatoa man botiia ana utu te Atua ao n reireiniia n aron ana mwakuri te Uea. E a manga tuatua riki katean taian tembora ao ni beritani kakabwaia ibukiia aika itiaki n taabo ake a maeka iai n te aonaaba.17
Ngkai a rikirake mwaitin titeiki, a kainnanoaki mweengaia membwa n “riki bwa [taabo] ike kaain te utu [tangiria] n tiku iai, ike a [kona] ni karikirakea maiuiia ao ni kunei oin aia tangira, boutoka, kakaaitau, ao kaunganano.”18 Imwiin anne, inanon 1980, Bootaki n taromauri a kateimatoaki inanon tenua-te aoa mwakoro nako “manga katereterean te katabeaki ibukin te utu ao i bon iroum n reiakinaki, maiuiia, ao n reireia te euangkerio.”19 Te kateretere aei inanon te utu ao te mweenga ni kaokana riki e kamatoaki inanon “Te Utu: Te Katanoata nakon te Aonaaba,” e kaotaki iroun Gordon B. Hinckley n 1995.20
Inanon Eberi 1998, Beretitenti Hinckley e katanoata katean mwaitin riki tembora aika a uarereke, ikanne e na uotii ana otenanti aika tabu ana auti te Uea ni kaan nakoia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira n tatabemaniia ao utu rinanon te aonaaba.21 Ao aikai manga karikirakean te tai ibukin maiuin ao rikiraken te tamnei ake a irekereke n rikirakeia inanon te maiu n rabwata n toronibwai rinanon kabwarabwaraan te mane n reirei ae teimatoa inanon 2001.22
N ana tai ni mwakuri, Beretitenti Thomas S. Monson e kaokiokia ni kairiia Aika Itiaki bwa a na nako “ni kamaiu” ao ni katereterea te tabeaianga ibukiia raarikin ao kainnano aio teuana katabean te Ekaretia ae mairoun te Atua. Reitinakon katerean te katauraoi inanon te maiu n rabwata, te Maiu-Toronibwai e moa ni waakinaki inanon 2012.
N ae riaon tabeua te ririki n nako, reirei n taekan karaoan te bong ae te Tabati e na kakukurei inanon te mweenga ao te Ekaretia e a tia ni katereaki ao ni kamatoatoaki,23 ngaia are ti na katauraoiira ibukin bairean te taromauri n te Tabati are e katanoataaki inanon te tetere n te maungatabu ni kabuta.
Onoua te namwakaina n nako, kooram n nakoanibonga ae te Merekitereka a kakorakoraki ao ni kamatoaki riki ni katiai waaki aika rietaata man mimitongi n te nako ni mwakuri n ibuobuoki.
I kakoaua bwa irirakin ao tainakin mwakuri aikai iaon mwaitin tebwina te ririki e na konaa ni buokiira n taraa katiteuanakin temanna ao mwakuri ae tamaroa ao tiaki te waaki n inaomata ao waaki ni karaaurenako. E a tia te Atua ni kaoka te baaten ibukin karikirakean tamneia aomata n tatabeman ao utu rinanon otenanti, reirei, burokuraem, ao waaki ni kakukurei n te mweenga bwa e katuruturuaki iaon te utu ma ni boutokaaki man te Ekaretia. Bootaki ao burokuraem n te Ekaretia a karaoaki bwa a na kakabwaiaia aomata ao utu ao a aki tei i bon ibukiia.”24
I tataro bwa ti na kona n kinaa ana mwakuri te Uea ngkai te mwakuri teuana ae korakora ni kabuta te aonaaba are e na reitinako riki ni boboto iaon mweenga ao ni boutokaaki man te Ekaretia. I ataia ao ni kakoaua bwa te Uea e kaoti ao e na kaoti riki mwaitin korakoran ao kakawakin bwaai aika a kaineti ma Uean te Atua.”25
Berita ao KaKoaua
I moana au rongorongo man tamaroan te korakora are e karaoaki ngkai tatabeua koran kunnikai a kaminoaki ke a bibiraki n riki bwa te roobu. Ni kawaina ae ti te arona, I berita bwa karikirakean korotamnei aika a matoa, iai bukiia, ao te mwaaka e na kaotaki man reiakinara ao maiuakinan te euangkerio ae kaokaki ngkai ti kataia n booti bwaai ni kabane inanon Kristo—riki Ngaia.
Ni kabane tibwanga ao kakabwaia bwa a bon kakawaki ibukin maiuraoira ae akea tokia ni moan karaona, bwa e riai n iai bukina, ao n teimatoa rinanon te Uea Iesu Kristo. Ngkai Aramwa e kakoaua: Akea riki te kawai ke te anga are e kona te aomata ni kamaiuaki iai, ma ti rinanon Iesu Kristo. Nooria, ngaia bon te maiu ao ootan te aonaaba.”25
I kimwareirei ni katanoata au koaua n arona n Atua ao maiuna ae koaua te Tama akea tokina ao Natina ae Tangiraki, Iesu Kristo. Inanon ara Tia Kamaiu, ti kunea te kimwareirei. Ao Irouna ti kunea te koaua n “te rau n te aonaaba aei, ao te maiu akea tokina n te aonaaba are e na roko.”26 I kakoaua n arana ae tabu te Uea Iesu Kristo, amen.