Nodra Vukei na Dravudravua kei na Rarawa Tu

Taciqu kei na ganequ, na noda parofita lomani o Peresitedi Russell M. Nelson, ena qai vosa tiko e muri vei keda ena iwase ni soqoni oqo. Sa kerei au o koya meu imatai ni vosa.

Na noqu ulutaga ni kua e baleta tiko na isolisoli kei na cakacaka Ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai kei ira na lewena vei ira na dravudravua kei ira na rarawa tu. Au na vosa talega ena isolisoli ka tautauvata kaya ka ra solia eso tale na tamata vinaka. Na soli ka vei ira na vakaleqai tu e dua na ivakavuvuli ena vei lotu era vu mai vei Eparaama ka vakakina mai na so tale.

Ena vica na vula sa oti, e a ripotetaka ena imatai ni gauna Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai, na rabailevu ni noda veivuke ki na bula raraba e vuravura taucoko.¹ Na veika eda a vakayagataka ena 2021 vei ira na vakaleqai tu ena 188 na veimatanitu e vuravura raraba e a $906 na milioni—voleka ni dua na bilioni na dola. Me kena ikuri, era a cakacaka ka sega ni saumi na noda lewenilotu ka ra vakayagataka e sivia ni 6 na milioni na aua ni cakacaka ena inaki vata oya.

Na vei fika kece oqori e sega ni o koya na ripote taucoko ni noda soli-ka kei na veivuke. Era sega ni okati kina na veivuke vaka tamata yadua era solia vakatabakidua na noda lewenilotu ni ra veiqaravi vakai ira ena itutu era kacivi kina kei na veivukei mai na dua na lewenilotu ki vua tale e dua. Ka sega talega ni tukuni ena noda ripote ni 2021 na cava era vakayacora yadudua na noda lewenilotu ena vuqa na veisoqosoqo ni veivukei ka sega ni sema vakaivola ki na Lotu. Au na tekivu vei ira oqo.

Ena 1831, ni oti e rua na yabaki na kena tauyavu na Lotu vakalesui mai, e a solia na Turaga na ivakatakila oqo me dusimaki ira na lewena, ka‘u vakabauta, o ira taucoko na Luvena e vuravura raraba:

“Ia raica, sa sega ni kilikili meu veivakaroti tiko ena ka kecega; ia ko koya sa waraka ga me kitaka na ka e tukuni vua ena veika taucoko, sa tamata ca ka vucesa;

“Au sa kaya vakaidina, me ra gumatua ena cakacaka vinaka ko ira na tamata kecega io, me ra vakayacora e levu na ka mai na nodra kila ga vakataki ira na ka e dodonu, ka vakayacora na veika dodonu eso;

“Sa tu vei ira na kaukauwa me ra vakayacora ga na ka era gadreva. Ia na tamata kecega sa vakayacora na veika dodonu, ena rawata vakaidina na kena isau.”²

Ena sivia na 38 na yabaki vaka iApositolo, kei na sivia na 30 na yabaki ni cakacaka saumi, au sa raica kina e vuqa na sasaga vinaka mai na vei soqosoqo kei na tamata ka tautauvata kei na ka e vakamacalataka na ivakatakila oqo me “cakacaka vinaka” ka “vakayacora [kina] na veika dodonu eso.” E tawa wili rawa na ivakaraitaki ni mataqali veiqaravi vaka oya e vuravura taucoko, ka ulabaleta na noda iyalayala ka vakakina na veika eda kila raraba. Ni vakasamataki oqo, au nanuma kina na parofita ni iVola i Momani o Tui Penijamini, ka okati tiko ena nona i vunau na dina tawamudu oqo: “Ko ni sa qarava tiko na nomuni Kalou ena gauna ko ni qaravi ira tiko kina na wekamuni.”³

E vuqa na veiqaravi ni welefea kei na bula raraba vei ira na wekada e vakatavulica ka ra vakayacora Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai kei keda na lewena. Me ivakaraitaki, eda lolo ena vei imatai ni vula ka solia kina, ke lailai sara, na isau ni rua na gauna ni kana me ra vukei kina na vakaleqai tu ena noda vavakoso. Na Lotu e dau solia talega na isolisoli vakaitamera ki na veivuke raraba kei na so tale na veiqaravi e vuravura taucoko.

Se mani vakacava na veika taucoko e vakayacora vakadodonu tiko na noda Lotu, e vuqa na veiqaravi raraba vei ira na luve ni Kalou e vuravura era cakava tiko na tamata kei na isoqosoqo ka sega ni sema vakaivola ki na noda Lotu. Me vaka na nona rai e dua na iApositolo: “Na Kalou sa vakayagataka tiko e sivia e dua na matatamata me rawati kina na Nona cakacaka cecere ka veivakurabuitaki. … E sa rui levu, ka veivakaocai vua e dua ga na matatamata.”⁴ Ni da lewe ni Lotu vakalesuimai, ena gadrevi me da kauwaitaka ka vakavinavinakataka vakalevu na nodra veiqaravi na tani.

Na Lotu i Jisu Karisito e soli koya tu me qaravi ira na vakaleqai tu, ka soli koya talega me cakacaka vata kei ira na tani ena sasaga vata oqori. Eda se qai solia toka ga oqo e dua na isolisoli levu ki na Parokaramu ni Veivakani ni Matanitu Cokovata e Vuravura. Ena vuqa na tini na yabaki ni veivuke raraba, e rua na mataisoqosoqo e votu mai me ivukevuke bibi: na cakacaka vata kei na tabana ni Kauveilatai Damudamu kei na Vula Damudamu ena vica vata na veimatanitu, sa vakarautaki kina vei ira na luve ni Kalou na veivakacegui gadrevi vakatotolo ena gauna ni leqa tubukoso kei na ivalu. Sa vakakina na noda veiqaravi vata mai vakabalavu kei na iSoqosoqo ni Veivukei ni Lotu Katolika. Oi rau na isoqosoqo e rua oqo e rau sa vakatavulici keda vakalevu sara ena veivakacegui vei ira na tamata e vuravura.

Sa vuavuai vinaka talega na noda cakacaka vata kei na veisoqosoqo tale eso, me vaka na Muslim Aid, Water for People, kei na IsraAID, ni cavuti e vica walega. Dina ga ni sa tiko na vanua era vakanamata kina na vei soqosoqo oqo, ia eda wasea vata na inaki ni nodra vakacegui na rarawa tu ena kedra maliwa na luve ni Kalou. Na veika kece oqo e tiki ni cakacaka ni Kalou me baleti ira na luvena.

Na ivakatakila ni gauna oqo e vakatavulica ni o Jisu Karisito e sa na noda iVakabula, “na rarama dina sa vakararamataka na tamata kecega sa lako mai ki vuravura.”⁵ O koya, era sa vakararamataki kina na luve ni Kalou taucoko me ra qaravi Koya kei ira vakai ira ena taucoko ni nodra kila kei na igu.

Na iVola i Momani e vakatavulica ni “sa uqeti mai vua na Kalou na veika kecega sa sureta ka vakayayarataka na tamata me ra caka vinaka, ka lomana na Kalou, ka qaravi koya.”⁶

E tomani:

“Raica, sa soli vei ira na tamata kecega na Yalo i Karisito, me ra kila kina na vinaka mai na ca; o koya au sa vakaraitaka kina vei kemudou na sala mo dou vakatulewa kina; ni veika kecega sa veisureti me da caka vinaka, ka veivakauqeti me vakabauti na Karisito, sa talai yani ena kaukauwa kei na isolisoli i Karisito; …

“Ia oqo, oi kemudou na wekaqu, … dou sa kila na rarama mo dou vakayagataka mo dou na vakatulewa kina, ia na rarama oqo sai koya na rarama i Karisito.”⁷

Oqo eso na ivakaraitaki ni luve ni Kalou ena nodra vukei ira na luve ni Kalou tale eso ena veitikina bibi me vaka na kakana, veiqaravi vakavuniwai, kei na veivakavulici.

Ena tini na yabaki sa oti, o irau na Kanhdaris, e dua na veiwatini Sikh ena Vanua Cokovata Vaka Arapea, e rau a tavoca e dua na sasaga uasivi me ra vakani na viakana tu. Mai na valenilotu na Guru Nanak Darbar Sikh, e rau dau vakarautaka kina e sivia e 30,000 nai vakarau kakana draunikau ena vei mua ni macawa vei ira na curuma yani na nodrau katuba, se ra lotu cava se matatamata cava. E vakamacalataka o Dr.Kanhdari, “Keirau vakabauta ni da duabau ga; eda luvena taucoko e dua ga na Kalou, ka keirau tiko eke me keirau veiqaravi ki na vei kawa tamata.”⁸

Na vakarautaki ni veiqaravi vakavuniwai kei na bati vei ira era gadreva tu, e dua tale na ivakaraitaki. E Chicago, au a sotavi Dr. Zaher Sahloul kina e dua na Vuniwai ni Siria ka dau veiqaravi vei ira na kisi bibi. E dua na tauyavutaka na MedGlobal o Dr. Sahloul, ka dau kumuni ira na kenadau ena tabana ni bula me ra solia na nodra gauna, na nodra maqosa kei na kila, kei na veiliutaki me ra vukei ira kina na tani ena gauna ni leqa me vaka ena i valu mai Siria, ka a solia kina na nona gauna o Dr. Sahloul me cakacaka sega ni saumi ka me veiqaravi kina vakavuniwai vei ira na lewenivanua. Na MedGlobal kei na veisoqosoqo ka tautauvata (okati kina e vuqa na kenadau Yalo Dodonu Edaidai) era vakaraitaka ni Kalou sa uqeti ira tiko na kenadau era vakabauta, me ra kauta vei ira na dravudravua na veivakacegui e gadrevi e vuravura raraba.⁹

E vuqa vei ira na luve ni Kalou dauveinanumi era sa okati talega ena sasaga ni veivakatavulici, e vuravura raraba. E dua na ivakaraitaki vinaka ka kilai vei keda ena noda sasaga ni veivukei raraba, sa ikoya na nona cakacaka o Mr.Gabriel, ka ise mai na vica vata na ivalu ena vica vata na gauna. E a dikeva o koya ni vica vata na drau na udolu na gonelailai ise ni valu ena tokalau kei Aferika, era a gadreva na veivuke me vakabulabulataki tikoga kina na nodra inuinui kei na vakasama. E a kauti ira vata mai eso tale na qasenivuli mai vei ira na ise ni valu ki na ka era vakatoka me “koronivuli vunikau,” ka ra dau soqoni kina na gonelalai me ra vuli ena ruku ni dua na vunikau. E sega ni waraki ira tale eso me ra cokonaka se veidusimaki, ia a liutaka vakai koya na sasaga, ka sa vakarautaka na madigi ni vuli vei ira e udolu na gonevuli ni lalai ena yabaki dredre ni veitokiyaki.

O iratou na tolu na ivakaraitaki oqo e sega ni kena ibalebale ni veika kece era tusanaka ka vakayacora na veisoqosoqo se tamata yadua oqo ni vinaka ka sa mai vua na Kalou, e sa vaka dina kina. O ira na ivakaraitaki oqo era vakaraitaka ni Kalou e vakauqeti ira e levu na veisoqosoqo kei na tamata yadua me vakayaco ka vinaka. E vakaraitaka talega ni vuqa na lewe ni Lotu vakalesui mai i Jisu Karisito e dodonu me ra kauwaitaka na vinaka era cakava na tani ka tokona ke tiko na gauna kei na iyaya me vakayacora vakakina.

Oqo eso na ivakaraitaki ni veiqaravi e tokona na Lotu, ka vakakina o ira na noda lewenilotu kei ira na tamata vinaka kei na veisoqosoqo, ena nodra isolisoli yadudua ni gauna kei na ilavo.

Me‘u tekivu ena galala vakalotu. Ni da tokona oya, eda sa qarava tiko kina na veika e yaga vei keda, kei na nodra talega na veimatalotu tale eso. Me vaka e vakavulica o Josefa Simici na imatai ni noda Peresitedi, “Keimami kaya ni dodonu me soli na galala ni sokalou vua na Kalou Kaukauwa me vaka na lewa ni dui lomada ka me soli ki na tamata kecega na galala vata oqo me ra sokalou ena kena ivakarau, ena vanua, se ki na cava ga era vinakata.”¹⁰

Eso tale na ivakaraitaki ni veivuke raraba kei na isolisoli soli wale tale eso ni Lotu vakalesui mai, ka tokoni ena nodra cakacaka vaka sega ni saumi o ira na noda lewenilotu sa o ira na noda veikoronivuli kilai-levu, koliji, kei na univesiti kei na noda isolisoli levu tawakilai ka sa tabaki oqo, ena nodra vakacegui o ira ka ra sotava tiko na vakacaca kei na veitokiyaki mai na leqa tubu koso ni covulaca kei na uneune.

Eso tale na cakacaka ni veivukei ka tokoni mai vei ira na noda lewenilotu ena nodra isolisoli sega ni kerei kei na sasaga e sa rui levu me lisitaki, ia na nodra cavuti na vica oqo ena vakaraitaka na kena veimataqali kei na kedra bibi: na valuti ni veicati vakawatamata kei na rai tawadodonu eso, vakadikevi ni sala me tarovi ka valuti kina na tauvimate, nodra vukei na vakaleqai tu vakayago, tokoni na isoqosoqo ni sereivakatagi kei na iyau makawa, ka vakatoroicaketaki na ituvaki ni bula savasava vakayalo ka vakayago.

Na sasaga kece ni veivukei raraba Ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai e saga me muria na ivakaraitaki ni dua na matatamata cakadodonu ena iVola i Momani: “Ka sa yaco kina ena nodra gauna ni sautu, era sa sega ni vakatalai ira tani sa luvaiwale, se ko ira sa viakana, se ko ira sa viagunu, se ko ira sa tauvimate, … ka ra sa … lomasoli kina vei ira na tamata kecega, vei ira na qase kei ira na gone, vei ira na bobula kei na galala, vei ira na tagane kei ira na yalewa, se mai na taudaku ni lotu se loma ni lotu.”¹¹

Au vakadinadinataki Jisu Karisito, ka tuberi keda tiko na Nona rarama kei na Yalona me da vukei ira na dravudravua kei na rarawa tu e vuravura raraba. Ena yacai Jisu Karisito, emeni.