Koniferedi Raraba
A Sa Vakatovolea Me Raici Jisu Se Sa Vakaevei Ko Koya
Koniferedi Raraba ni Okotova 2022


A Sa Vakatovolea Me Raici Jisu Se Sa Vakaevei Ko Koya

Au vakadinadinataka ni bula tiko o Jisu, e kilai keda o Koya, ka tiko Vua na kaukauwa me vakabulai keda, veisautaki keda ka vosoti keda.

Kemuni na taciqu, ganequ, kei na itokani, e na 2013 keirau a kacivi kei na watiqu o Laurel, me keirau veiqaravi vaka iliuliu ni tabana ni Kaulotu e Czech Slovak. E ratou a veiqaravi kei keirau e va na luvei keirau.1 Keitou a vakalougatataki vakavuvale ni keitou veiqaravi kei ira na daukaulotu vakasakiti ka vakakina o ira na Yalododonu vakasakiti e Czech kei Slovak. Keitou lomani ira.

Na neitou curuma yani vakavuvale na buturara ni kaulotu, e dua na ivakavuvuli nei Elder Joseph B. Wirthlin e a lako vata kei keitou. E na dua na nona vosa ka kena iulutaga “Na iVakaro Cecere” e a taroga o Elder Wirthlin, “Ko lomana li na Turaga?” Na nona ivakasala vei keda e da sauma e na “io” e rawarawa ka bibi: “Solia na nomu gauna mo vakayagataka vata kei Koya. Vakasamataka vakatitobu na Nona vosa. Taura na Nona ivua. Vakasaqara mo kila vinaka ka muria.”2 E a qai yalataka o Elder Wirthlin na veivakalougatataki e veisautaki ira e ra tu vakarau me ra solia na nodra gauna kei na vanua ki vei Jisu Karisito.3

Keitou a tugana e yaloi keitou na nona ivakasala kei na nona yalayala o Elder Wirthlin. Cokovata kei ira na daukaulotu, keimami vakayagataka e dua na iwase levu ni gauna kei Jisu e na vulici ni vosa e na Maciu, Marika, Luke, kei Joni mai na Veiyalayalati Vou kei na ika 3 ni Nifai e na Vola i Momani. E na mua ni vei soqoni vakadaukaulotu keimami lesuva tikoga na yaca e sa vakatokai me “Kosipeli e Lima”4 ena kena wiliki, veitalanoataki, nanumi, kei na vulici ni veika me baleti Jisu.

Vei au, vei Laurel, kei ira na neitou daukaulotu, na neitou solia na neitou gauna ena ivolanikalou e veisautaka saraga na veika taucoko. E vakalevutaki na neitou vakavinavinakataki Koya, kei na veika e bibi vei Koya. Keimami vakasamatakavata na sala e veivakavulici kina o Koya, na veika e vakavulica o Koya, na sala e vakaraitaka kina na loloma, na veika e vakayacora me vakalougatataka e dua se veiqaravi kina, na Nona cakamana, na Nona sauma na veilarui, na Nona sauma na itovo veibolei ni leqa vakayalo, na Kena icavuti kei na Yacana, na Nona itovo ni vakarorogo, na Nona walia na leqa, na vuravura e bula kina o Koya, na Nona vosa vakaibalebale, na Nona vakauqeta na yalovata kei na veinanumi, na vakaitamera ni Nona veivosoti kei na veivakabulai, na Nona vunau, na Nona masu, na Nona veisorovaki, na Nona Tucaketale, na Nona kosipeli.

Dau vakilai vakawasoma na “ituvaki ni tamata lekaleka” i Sakaraia e na nona cici me laki kabata na vuni sikamoa e na gauna e taubaletaki Jeriko kina ko Jisu baleta, me vaka e vakamacalataka o Luke, ni “a sa vakatovolea me raici Jisu se sa vakaevei ko koya.”5 E sega ni o Jisu e namaka se dau tatadrataki Koya kina, ia na Jisu e na kena ituvaki dina.6 Me vaka e a yalataka o Elder Wirthlin, e da vulica e na kena ivakarau dina ni “na kosipeli i Jisu Karisito e kosipeli ni veisau. E tauri keda na tagane kei na yalewa ni vuravura ka veisautaki keda me da tagane kei na yalewa ni bula tawamudu.”7

E dua dina na gauna talei oya. Keimami mai vakabauta ni “na sega ni dredre vua na Kalou e dua na ka.”8 Na ivakananumi ni so na yakavi tabu e Prague, Bratislava, se Brno, na vakilai ni kaukauwa kei na ituvaki dina kei Jisu, e tomani tikoga e na neimami bula taucoko.

Keimami wilika vakawasoma na Marika 2:1–12. E titobu na italanoa oya. Au via wilika e dua na iwase mai vei Marika, ka wasea yani na veika au mai kila e na noqu vulica ka wasea vata kei ira na daukaulotu kei na so tale.9

“Sa qai curu tale ki Kapenaumi ko koya; a sa qai rogovaki ni sa tiko e vale.

“A sa lewevuqa na soqoni vata sara mai, a sa sega kina na tikina me rauti ira, e segai ena mata ni katuba; a sa vunautaka na vosa vei ira ko koya.

“A sa lako mai vei koya e so, e ratou kauta mai e dua sa tauvi paralasi, sa colati koya e lewe va.

“Ia ni ratou sa sega ni torovi koya rawa e na vukudra na lewe vuqa, e ratou sa basuka na dela ni vale sa tiko kina ko koya: ia ni ratou sa basuka rawa, e ratou sa tukuca sobu nai mocemoce sa davo kina ko koya sa tauvi paralasi.

“Ia ni sa raica ko Jisu na nodratou vakabauta, sa kaya vua sa tauvi paralasi, Na luvequ, sa bokoci na nomu ivalavala ca.”

Ni oti e so na veivosaki kei ira na tu wavolita,10 raici koya na tagane e tauvi paralasi ko Jisu ka vakabulai koya vakayago, ka kaya:

“A kaya vua na tamata o Koya, Tucake, ka kauta na nomu imocemoce, ka lako ki na nomu vale.

A sa tucake sara ko koya, ka kauta na imocemoce, ka lako yani e na matadra kecega; a ra sa kurabui kecega kina, ka vakarokorokotaka na Kalou ka kaya, E da sa sega ni raica e liu na ka e vakaoqo na kenai valavala.”11

Na italanoa koya au sa mai kila: E na itekivu ni Nona veiqaravi, a lesu ki Kapenaumi ko Jisu, e dua na koro nodra na dau siwa ka toka e na baravi vualiku e na Wasawasa o Kaleli.12 A se qai vakayacora oti ga e vica na cakamana me vaka na vakabulai ni tauvimate kei na nodra vakayasavi o ira na yalo velavela.13 E na nodra maqusa me ra rogoca ka raica na turaga o Jisu, e ra a soqoni vata mai na lewe ni koro e na vale e rogovaki ni tiko kina o Koya.14 Ni ra yaco yani, sa tekivu me veivakavulici o Jisu.15

O ira na veivale e Kapanaumi e na gauna oya e ra dela ni vale raraba, taba dua, ka cokoti vata.16 Na dela ni vale kei na lalaga e tara mai na dua na iwaki ni qereqere, kau, qele, kei na drau ni kau, ka rawa ni kabati yani mai na dua na ikabakaba e yasani vale.17 E sa tubucake na iwiliwili ni tamata e na loma ni vale e veivakavulici tiko kina o Jisu, ka tete yani ki gaunisala.18

Na italanoa oqo e vakatabakidua vua na tagane e “tauvi paralasi” kei na lewe va na nona itokani.19 Na mate na palsy e dua na mataqali paralasi, e dau muria na malumalumu kei na sautaninini.20 Au raitayaloyalotaka ni dua vei iratou na lewe va e a tukuna vei iratou na kena vo, “O Jisu e sa tiko oqo e na nodatou loma ni koro. E datou sa kila taucoko na cakamana e sa vakayacora oti o Koya kei o ira era vakabulai. Kevaka ga me rawa ni tou kauta na nodatou itokani vei Jisu, e na rawa ni vakabulai.”

Sa ratou yadua sara na tutuni ibe se loga koya e davo toka kina na nodratou itokani ka ratou tekivu me kau ki na gaunisala veigoleyaki, qiqo e na so na vanua, e na gaunisala sukusukura e na vanua o Kapanaumi21 Momosi tu na masela, e ratou yaco ki na iotioti ni kona ka ratou raica na oso ni tamata, se me vaka e tukuni e na ivolanikalou na “lewevuqa” e ra soqoni mai me ra vakarorogo e sa bau via dredre saraga na raici Jisu,22 Ni tiko na loloma kei na vakabauta, eratou sega ni guce na lewe va. Ia, e ratou sasaga cake ga e na ikabakaba ki na dela ni vale, laveta cake vakamaqosa na nodratou itokani kei na nona imocemoce, basuka na dela ni vale e veivakavulici tiko kina o Jisu, ka tukuca sobu na nodratou itokani.23

Vakasamataka e na lomadonu ni dua na gauna ni veiwasei titobu, rogoca o Jisu e dua na tavasa, rai cake, ka raica ni sa kalevu tikoga mai na qara e na dela ni vale ka lulutu mai na tikitikina e na loma ni rumu. E dua na tagane paralasi ka davo koto e na imocemoce e sa tukuci sobu ki na fuloa. Ia, o Jisu e kila ni oya e sega ni dua na ka ni vakalatilati ia e dua dina na ka bibi. E raica o Koya e dua na tagane e na imocemoce, vosoti koya e matadra na tamata, ka vakabulai koya vakayago.24

Na vakasama ni veika e tukuni tiko e na Marika 2, e vica na dina bibi e matata sara mai me baleti Jisu ni Karisito. iMatai, ni da saga me da vukea e dua e da lomana me lako mai vei Karisito, e rawa ni da cakava e na nuidei ni tiko Vua na kaukauwa me kauta tani na icolacola ni valavalaca ka veivosoti. iKarua, ni da kauta mai na mate vakayago,vakayalo, se e so tale na mate vei Karisito, e rawa ni da cakava oqori ni da kila ni tiko Vua na kaukauwa me vakabulai keda ka solia na vakacegu. iKatolu, ni da sasaga me vakataki iratou na lewe va me da kauti ira mai e so vei Karisito, e da rawa ni kitaka ni da nuidei ni raica o Koya na yaloda ka na doka e na sala talei.

Nanuma tiko, ni vakavuvuli nei Jisu e a tu vakawawa e na vuku ni qara e na dela ni vale. E a sega ni cudru se vakayasavi iratou na lewe va ni ratou va qara na dela ni vale, e tukuna na ivolanikalou ni Raica o Jisu na nodratou vakabauta.”25 Na kaukauwa ni cakamana oya vei ira era a tiko rawa e vakavuna me “era kurabui, ka vakalagilagia na Kalou, ni solia e dua na kaukauwa levu vei ira na tamata.”26

Taciqu kei na ganequ, me‘u tinia e na rua na ikuri ni noqu vakadidike. Kevaka e da daukaulotu, dauveiqaravi, peresitedi ni Soqosoqo ni Veivukei, bisopi, qasenivuli, itubutubu, veitacini, se itokani, e da vakaitavi taucoko vaka tisaipeli ni Yalododonu Edaidai e na cakacaka ni nodra kau mai na tamata ki vei Karisito. Na ivakarau e ratou vakaraitaka na lewe va e dodonu me da vakasamataka ka matanataka.27 E ratou doudou, vakayaco-ka me rawa na inaki, kaukauwa, maqosa, vaka taledi e so, nuidei, vakabauta, yalomarau, yalomalumalumu, ka dau vosota.

Kena ikuri, e ratou vakaraitaka na lewe va na bibi vakayalo ni soqoni vata kei na sokalou.28 Me rawa ni ratou kauti nodratou itokani ki vei Karisito, e ratou a yadua na tutu ni loga. Kevaka me a vakalaiva, e na dredre vakalevu na itavi. Kevaka me rua e sega ni vakayacora na nodrau itavi, e na sega ni rawa na itavi. Sa tu na noda dui itavi yadua me da qarava ena matanitu ni Kalou.29 Ni da vakayacora na noda itavi, e da na na laveta tiko na noda tikina. Ke mani o Argentina se o Vietnam, Accra se o Brisbane, e dua na tabana se tabanalevu, na vuvale se daukaulotu, e tiko e dua na tikina me da laveta. Ni da vakayacora, ka kevaka e da na cakava vakakina, ena vakalougatataki keda kece vakataucoko na Turaga. Ni raica o Koya na nodratou vakabauta, e na raica talega o Koya na noda ka vakalougatataki keda.

E na so na gauna e na noqu bula, au sa colata na noqu tikina, eso tale na gauna o au saraga au tuberi. Na tiki bibi ni italanoa vakasakiti nei Jisu oya sa ikoya ni vakananuma vei keda na levu ni noda veigadrevi vakai keda, vaka veitacini, me da lako vei Karisito ka me veisautaki keda.

Oqo e vica na ka au sa vulica mai na noqu gauna kei Jisu e na Marika 2.

“Me vakalougatataki keda na Kalou me da [colata na noda tikina] ka me da kakua ni guce, ka me da kua ni rere, ia me da qaqa e na noda vakabauta, kei na noda sasaga e na noda cakacaka, me da vakacavara na inakinaki ni Turaga.”30

Au vakadinadinataka ni bula tiko o Jisu, e kilai keda o Koya, ka tiko Vua na kaukauwa me vakabulai keda, veisautaki keda ka vosoti keda. Ena yacai Jisu Karisito, emeni.

iDusidusi

  1. Evie, Wilisoni, Hyrami, kei George.

  2. Joseph B. Wirthlin, “Na iVakaro Levu DuaduaLiahonaNov. 2007, 30.

  3. Na veivakalougatataki e vakavulica o Elder Wirthlin e oka kina na vakalevutaki ni loloma, e dua na gagadre levu ni caka vinaka, tu vakarau me vakarorogo ka sauma na ivakaro ni Kalou, e dua na gagadre ni veiqaravi, kei na sasaga me tomani tikoga na caka vinaka.

  4. Na Kosipeli … e ra wasei vaka va ka vakayacani vei ratou e lewe va na dauvunau se o iratou na vola na kosipeli ni bula kei na ivakavuvuli nei Jisu, kei na nona vakabobulataki, vakamatei, kei na tucake tale” (Anders Bergquist, “The Bible: The New Testament,” e na Encyclopedia of Christianity John Bowden, ed. [2005], 141). Na Bible Dictionary e vakuria ni “na vosa kosipeli sa kena ibalebale na ‘itukutuku vinaka.’ Na itukutuku vinaka sa ikoya ni sa mai vakayacora o Jisu Karisito e dua na Veisorovaki uasivi sara ka na sereka na kawatamata… Na volaitukutuku ni Nona bula e vuravura kei na veika e yaco me baleta na Nona veiqaravi e vakatokai me Kosipeli” (Bible Dictionary, “Gospels”). 3 Nifai, volaitukutukutaka o Nifai, na makubui Helaman, e tiko kina na ivolatukutuku ni Nona tadu mai ka vakavulica na tucaketale i Jisu Karisito e Amerika ni oti na Nona vakamatei ka, rawa me vakatokai me “Kosipeli.” Na lima na ivola oqo e na ivolanikalou e ra veivakayaloqaqataki baleta ni volaitukutukutaki kina na veika a yaco kei na ituvaki e veivakavulici ka vakaitavi kina e na gumatua o Jisu E ra tikina bibi me tekivu kina na noda kila ni o Jisu e Karisito, na noda veimaliwai kei Koya, kei na Nona kosipeli.

  5. Raica na Luke 19:1-4; raica talega na Jekope 4:13 (vakamacalataka ni na Yalo “ni sa tukuna na ka dina na Yalo ka sega ni dau lasu, o koya sa tukuna na veika me vaka na kena ituvaki dina, kei na ituvaki dina ni veika e na qai yaco mai”) kei na Vunau kei na Veiyalayalati 93:24 (vakamacalataka na dina me “na kena kilai na veika e na kena ituvaki e na gauna oqo, kei na kedra ituvaki e na veigauna sa oti”).

  6. O Peresitedi J. Reuben Clark e a vakauqeta me vulici , “na nona bula o Jisu me vaka e dua dina na tamata.” E sureti ira tale e so me ra tiko e na ivolaitukutuku ni bula nei Jisu Karisito, ka me ra tovolea me ra vakamuria na iVakabula, bula kei Koya, me vaka e dua na tamata ga, veimama e vakalou ia me toso me vaka ga e toso tu e dua na tamata e na gauna oya. A qai yalataka tale ni sasaga oqo e na “vakaraitaka e dua na rai me baleti Koya, e na veivolekati kei Koya me vaka e sega tale ni rawati e na dua tale na sala. … Vulica na veika e a vakayacora o Koya, na veika e vakananuma, kei na veika e vakavulica. Kitaka me vaka e kitaka o Koya Bula me vaka e bulataka o Koya, e na kena levu duadua. He was the perfect man” (J. Reuben Clark, Jr.,Behold the Lamb of God [1962], 8–11). Na itukutuku me baleta na vinaka kei na vuna me da vulica vakalevu kina me baleti Jisu e na veika vaka tukutuku makawa., raica na N. T. Wright kei Michael F. Bird., The New Testament in Its World (2019), 172–87.

  7. Joseph B. Wirthlin, “Na iVakaro Levu Duadua,” 30.

  8. Luke 1:37

  9. Me ikuri ni veitalanoa ni Marika 2:1-12 kei ira na daukaulotu e na tabana e Czech Slovak, au vakavinavinakataka talega na lesoni au vulica ka vakasamataka kei ira na cauravou kei na goneyalewa e Salt Lake Highland Stake e na nodra kalasi ni vakavakarau vakadaukaulotu ka lewe ni Salt Lake Pioneer YSA Stake.

  10. Raica na Marika 2:6–10

  11. Marika 2:11–12

  12. Raica na Bruce M. Metzger and Michael D. Coogan, The Oxford Companion to the Bible (1993), 104; James Martin, Jesus: A Pilgrimage (2014), 183–84.

  13. Raica na Marika 1:21–45

  14. Raica na Marika 2:1–2

  15. Raica na Marika 2:2

  16. Raica na Bruce M. Metzger and Michael D. Coogan, The Oxford Companion to the Bible, 104; William Barclay, The Gospel of Mark (2001), 53.

  17. Raica na William Barclay, The Gospel of Mark2001), 53; raica talega naMartin, Jesus: A Pilgrimage184.

  18. Raica na Marikaca 4; raica talega na Barclay, The Gospel of Mark, 52–53. Vakamacalataka o Barclay na “bula e Palestine e bulataki vakamatanalevu raraba. E na mataka e dolavi na katuba ni vale vei ira e ra vinakata me ra curu ki loma ka curu mai tuba. E sega ni dau sogo na katuba vakavo kevaka e dua e nakita me tiko duadua, ia na katuba e dola tu e veisureti raraba me ra curu iloma. E na vale e [sega] ni dokai e [vakamacalataki e na vola i Marika 2] e rairai e sega kina na olo me ra curu kina; na katuba e dola tikiva na gaunisala. Koya e totolo kina, me ra vakasinaita yani na tamata na loma ni vale ka vakaosota na gaunisala e matani katuba; ka ra vakarorogo ki na veika me tukuna o Jisu.”

  19. Marika 2:3

  20. Raica na Medical Dictionary of Health Termspalsy,” health.harvard.edu.

  21. Raica talega na James Martin, Jesus: A Pilgrimage1916), 183– 184.

  22. Marika 2:4

  23. Raica na Marik 2:4raica talega na Julie M. Smith, “The Gospel According to Mark,” BYU Studies (2018), 155–71.

  24. Raica na Marika 2:5–12

  25. Marika 2:5; ikuri vakamatatataki.

  26. Maciu 9:8; raica talega na Marika 2:12Luke 5:26

  27. E kaya na Vunau kei na Veiyalayalati 62:3Ia dou sa “kalougata koi kemudou, ni sa volai mai lomalagi na nomudou itukutuku … ka na vosoti na nomuni ivalavalaca.”

  28. M. Russell Ballard,“Vakanuinui vei Karisito,”Liaona, Me 2021, 55–56. O President Ballard e vakaraitaka ni “na yalo ni da wili ki na dua na vanua” e bibi e na noda bula vakayago ka vakayalo, ka dikeva o koya ni “noda kuoramu, mataisoqosoqo, tabanalevu, kei na iteki e ra sa vakaisolisoli ka vakataledi mai vua na Kalou ka ra na rawa ni tara cake na Nona matanitu nikua.” Raica talega na David F. Holland, Moroni: A Brief Theological Introduction (2020), 61–65. E vakamacalataka o Holland ni Moronai 6kei na sala ni vakaitavi kei na sokalou e na itikotiko ni vakabauta e na vukea na kena kauti keda vakavoleka ki Lomalagi na veika e da lako curuma vakayalo.

  29. Dieter F. Uchtdorf, “Lave e na Vanua Ga o Tu Kina,” Liaona, Nove. 2008, 56. Vakamacalataka o Elder Uchtdorf ni “e sega ni dua e rawa se me tosoya duadua na cakacaka ni Turaga. Ia kevaka me da tu veivolekati e na vanua sa lesi keda kina na Turaga me da veilaveti, e sega ni na tarova na mua tiko ni cakacaka oqo ki liu.” Chi Hong (Sam) Wong, “Veivueti ena Duavata,” Liaona, Nove. 2014, 14–15. Elder Wong e a vakayagataka na Marika 2:1–5 me vakavulica kina ni “kevaka me da vukea na iVakabula, e dodonu me da cakacaka vata e na duavata kei na lomavata. Na tamata yadua, itutu kece sara, kei na veikacivi yadua e sa ka bibi sara.”

  30. Oscar W. McConkie, in Conference Report, Oct. 1952, 57.