2011
Founga ʻo hono Ako ʻo e Tohi ʻa Molomoná
ʻOkatopa 2011


Founga ʻo Hono Ako ʻo e Tohi ʻa Molomoná

ʻĪmisi
Elder D. Todd Christofferson

Naʻe fakamatalaʻi ʻe Palesiteni ʻEselā Tafu Penisoni (1899–1994) he taʻu ʻe uofulu mā nima kuohilí “ʻa e ʻuhinga lalahi ʻe tolu ʻoku totonu ke taumuʻa ʻaki ai ʻe he Kāingalotú ʻa hono ako ʻo e Tohi ʻa Molomoná ʻi he toenga ʻenau moʻuí.”1 Ko e ngaahi ʻuhingá ʻeni:

  • ʻUluakí, ko e Tohi ʻa Molomoná ko e maka-tuʻu-loto ia ʻo ʻetau tui fakalotú—ko e maka-tuʻu-loto ia ʻo ʻetau fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí, ʻo ʻetau tokāteliné, mo ʻetau fakamoʻoní.

  • Uá, naʻe hiki e Tohi ʻa Molomoná maʻa hotau kuongá.

  • Tolú, ʻoku tokoni e Tohi ʻa Molomoná ke tau toe ofi ange ai ki he ʻOtuá.

ʻOku toe fokotuʻu mai ʻe he ngaahi ʻuhinga ko ʻeni ki hono ako ʻo e Tohi ʻa Molomoná ha ngaahi founga ʻe niʻihi te tau lava ke ako ai e folofola makehe ko ʻení.

Ko e Maka-tuʻu-Loto ʻo ʻEtau Tui Fakalotú

Koeʻuhi ko e Tohi ʻa Molomoná ko e maka-tuʻu-loto ʻo ʻetau fakamoʻoni kia Kalaisí pea mo e kakato ʻo ʻEne ongoongoleleí, ʻoku mahuʻinga ʻi heʻetau akó ke fai ha tokanga makehe ki he ngaahi akonaki mo e ngaahi fakamoʻoni lahi ʻa e Fakamoʻuí ʻoku ʻi aí. Kuo fakahoko ʻeni ʻe ha niʻihi ʻaki hano ʻomi haʻanau tatau foʻou pea totongi maʻamaʻa ʻo e Tohi ʻa Molomoná pea fakaʻilongaʻi e ngaahi veesi kotoa pē ʻoku lau pe akonaki kau ki he Fakamoʻuí, ʻEne ngāué, mo Hono misioná. ʻOkú ne ʻomi ai ha fakamoʻoni loloto ange kia Sīsū ko e ʻAlo ʻo e ʻOtuá pea mo ha loto houngaʻia foʻou ʻi he meʻa kuó Ne faí mo hokohoko atu ke ne fai maʻatautolú.

Tohi maʻa Hotau Kuongá

Naʻe fakakaukau mai e kau tangata tohi naʻa nau hiki e Tohi ʻa Molomoná ki he toʻu tangata he kahaʻú, tautefito ki he ngaahi ʻaho kimui ní. Naʻe pehē ʻe Molomona ʻi heʻene fakanounouʻi e ngaahi lekooti ʻa e kau Nīfaí, ʻoku ʻikai ke ne lava ke fakakau “hano vahe teau ʻe taha” (vakai, 3 Nīfai 5:8; vakai foki, Ngaahi Lea ʻa Molomoná 1:5). Naʻe fakamatala ʻa Molonai, “ʻOku ou lea kiate kimoutolu ʻo hangē ʻoku mou ʻi hení, ka ʻoku ʻikai. Kae vakai, kuo fakahā ʻa kimoutolu kiate au ʻe Sīsū Kalaisi, pea ʻoku ou ʻiloʻi hoʻomou ngaahi ngāué” (Molomona 8:35). Naʻe hiki ʻe he ongo tangata tohí ni mo ha niʻihi kehe, ʻi he ueʻi fakalaumālie, ʻa e meʻa ʻe lelei taha maʻatautolu ʻi he ngaahi ʻaho kimui ní.

Ko ia ai ʻoku totonu ke tau ako mo e ngaahi fehuʻí ni ʻi hotau ʻatamaí: “Ko e hā naʻe fakakau ai ʻení? ʻE ʻaonga fēfē nai ia he ʻahó ni pea kiate au?” Hangē ko ʻení, naʻe fakatokangaʻi ʻe Palesiteni Penisoni, ʻoku tau ʻilo mei he Tohi ʻa Molomoná ha sīpinga ʻo e teuteu ki he Hāʻele ʻAnga Ua Mai ʻa e Fakamoʻuí. ʻOku tau ako ki he founga moʻui ʻa e kau ākonga ʻa Kalaisí he taimi taú, fepaki mo e fakatangá mo e hē mei he moʻoní, fakahoko e ngāue fakafaifekaú, mo e fakafeangai ki he ngaahi faingataʻa ʻo e tokanga ki he koloa fakaemāmaní.2 Pea hangē ko ia naʻe fai ʻe Nīfaí, ʻoku totonu ʻi heʻetau akó ke tau “fakatatau” ʻa e folofolá kiate kitautolu—ʻa ia, ko e feinga ke ʻilo e founga ke fakaʻaongaʻi ai e meʻa ʻoku tau ʻilo mei he Tohi ʻa Molomoná (vakai, 1 Nīfai 19:23).

ʻUnu ʻo Toe Ofi Ange ki he ʻOtuá

Te u toe lau atu e fakalea ʻa Palesiteni Penisoní: “ʻOku ʻikai akoʻi pē ʻe he Tohi ʻa Molomoná kiate kitautolu ʻa e moʻoní, neongo ʻoku pehē. ʻOku ʻikai ke fakamoʻoni pē ʻa e Tohi ʻa Molomoná kia Kalaisi, neongo ʻoku toe fai pehē foki. Ka ʻoku toe mahulu ange ia ai. ʻOku ʻi ai ha mālohi ʻi he tohí ʻe kamata ke hū ia ki hoʻo moʻuí he momeniti pē ʻokú ke kamata ako fakamātoato ai e tohí.”3

Ko hono moʻoní, ʻoku fakaafeʻi mai e Laumālié ʻi hono ako ʻo e Tohi ʻa Molomoná, pea ko e Laumālié ʻa e fetuʻutakiʻanga ki he fakahaá. ʻOku fokotuʻu mai heni ke tau ako ʻi he faʻa fakakaukau, mo fakalaulauloto—ʻo fakakaukauloto, lotu, pea hiki ha ngaahi fakamatala lolotonga ʻetau laú. Te ne hiki hake kitautolu ki ha tuʻunga ʻe lava ke tau maʻu ai ha maama mo ha mahino lahi ange, ki he meʻa ʻoku tau lolotonga akó mo ha ngaahi meʻa kehe. Taimi ʻe niʻihi ʻe tokoni kapau ʻe lau kotoa e Tohi ʻa Molomoná ʻi ha kiʻi vahaʻa taimi nounou ke maʻu ha kiʻi fakalika ʻo e talanoá mo e pōpoakí. Ka ko e lelei tahá ke tuku ha taimi feʻunga he ʻaho takitaha ke ako ai e tohí kae ʻoua e lau pē ha ngaahi veesi pe ngaahi peesi pau he ʻaho taki taha.

Ngaahi Nāunau Tokoni ki he Akó

ʻOku tau monūʻia he ʻahó ni ke maʻu ha ngaahi meʻangāue ʻe lava ke tokoni kiate kitautolu ʻi hono ako ʻo e Tohi ʻa Molomoná. ʻOku maʻu ha niʻihi ʻi heʻetau ngaahi folofolá—ko e Topical Guide, Bible Dictionary, mo e fakamatala fakalahi ʻi he ngaahi folofola faka-Pilitāniá pea mo e Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá ʻi he ngaahi lea kehé. Pea ʻoku tau maʻu ʻi he ngaahi tohi folofola ʻoku fakaʻaongaʻi ʻe he Siasí ha ngaahi futinouti mo ha ngaahi fakamoʻoni fakafolofola ʻi he peesi kotoa pē.

ʻOku kau he ngaahi tokoni fakaako kehe kuo ʻosi pulusí ʻa e Tohi Fakahinohino Ako ki he Kau Mēmipa ʻo e Kalasi Lautohi Fakasāpaté, ko e Tohi Fakahinohino Ako ʻa e Fānau Ako Seminelí, pea mo e Tohi Lēsoni ʻInisititiuti ʻa e Fānau Akó. ʻOku ngali foʻou ki hotau taimí mo e kuongá ʻa e fakautuutu e ngaahi meʻangāue fakaʻilekitulōnika, ʻoku fakamatalaʻi atu he tafaʻaki ʻo e peesi 31.

Meʻangāue ʻo e Fakauluí

Ko e Tohi ʻa Molomoná ko ha koloa ʻoku taʻe fakatataua pea mo e meʻangāue kuo foʻu mo ʻomi ʻe he ʻEikí ke fakahoko ʻaki e fakauluí maʻa hotau kuongá ni. ʻOku ou ʻilo ko e fakavaʻe ia ʻo ʻeku fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí, mo e uiuiʻi fakapalōfita ʻo Siosefa Sāmitá, pea ko e Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní “ʻa e puleʻanga ʻo e ʻEikí ʻa ia kuo toe fokotuʻu ʻi he māmaní.”4 ʻOku ou fiefia ke fakatahaʻi ʻeku fakamoʻoní mo e fakamoʻoni ʻa Sīsū Kalaisí ʻa ia ko “homou ʻEikí mo homou ʻOtuá ʻoku moʻoni ia” (T&F 17:6). Fakatauange ʻe hanga ʻe hoʻomou ako e Tohi ʻa Molomoná he toenga hoʻomou moʻuí ʻo fakalolotoʻi homou uluí pea tataki kimoutolu ʻi ha hala hangatonu ki he moʻui taʻengatá.

Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. Ezra Taft Benson, “Ko e Tohi ʻa Molomoná—Ko e Maka-tuʻu-loto ia ʻo ʻEtau Tui Fakalotú,” Tūhulu, Sānauali 1987, 2–6. Ko e lea fungani ko ʻení ʻoku toe paaki atu ia he liahona ko ʻení he peesi 52–58.

  2. Vakai, Ezra Taft Benson, Ensign, Nov. 1986, 6–7.

  3. Ezra Taft Benson, Ensign, Nov. 1986, 7.

  4. Talateu ki he Tohi ʻa Molomoná.

Tā fakatātaaʻi ʻo e ʻatá ʻe Craig Dimond