Ako Isip usa ka Babaye: Usa ka Mahangturong Panglantaw
Gikan sa usa ka pakigpulong nga gihatag atol sa FairMormon Conference sa Provo, Utah, USA, niadtong Agosto 8, 2014.
Mosaysay ko gikan sa akong kasinatian nga ang akong kinabuhi makalipay ug madungganon ug maayo gayud isip usa ka babaye tungod sa ebanghelyo ni Jesukristo.
Daghang tuig nang milabay, ang akong higala ug iyang bana naghimo og leadership training sa balangay sa Ghana, ug usa ka babaye miduol kaniya pagkahuman ug misulti nga emosyonal kaayo, “Simbahan kini nga maayo para sa usa ka babaye.” Gipangutana sa akong higala ang babaye unsay buot niyang ipasabut. Miingon siya, una sa tanan, “Aduna kitay bantugan nga Relief Society, nga nagtudlo kanato mahitungod sa espirituhanong mga butang ug mga butang sa matag adlaw nga mopanalangin sa atong pamilya ug kanato. Ug sa samang higayon ang imong bana naa sa tupad nga kwarto nagtudlo sa among mga bana nga kinahanglan nilang tagdon ang ilang asawa ug mga anak uban sa kamabination ug kaaghup. Aduna kitay templo, aron ang akong mga anak nga patay na maakoa sa hangtud. Tanan nga akong gusto akong nakita niini nga simbahan. Kini nga simbahan maayo para sa usa ka babaye.”
Kini nga simbahan maayo ba para sa usa ka babaye? Uban sa madanihong mga eksepsyon, ang personal nakong kasinatian usa ka butang nga dako og impluwensya. Mao nga imbis akong tubagon ang inyong pangutana, mosalig lang ko og unsay akong nasaksihan sa tibuok kalibutan. Dili ko eskolar, wala ko mag-focus sa intelektwal nga pagtuon, o usa ka tigpamaba sa Simbahan. Apan gusto kong mosaysay gikan sa akong kasinatian nga ang akong kinabuhi makalipay ug madungganon ug maayo gayud isip usa ka babaye tungod sa ebanghelyo ni Jesukristo ug sa Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw.
Layo sa pag-inistrikto ug pagpugong, ang doktrina sa Simbahan bahin sa mga tahas sa kababayen-an diha sa pamilya, Simbahan, komunidad, nasud, ug templo—ug sa unsang paagi ang mga lalaki ug babaye magkatambayayong—mao ang pinakaordinaryo, puno sa impluwensya, sanag, ug makapalagsik nga doktrina nga sukad akong nadungog. Mao nga moingon ko sa akong mga kaigsoonang babaye nga ang butang nga inyong gitinguha isip usa ka babaye, isip Kristiyano, isip intelektwal, isip mahangturong binuhat ania dinhi sa doktrina ni Jesukristo ug sa pagsunod niana nga doktrina sa Simbahan.
Ang doktrina sa Dios Nagbutang sa mga Lalaki ug mga Babaye nga Parehong May Tulubagon
Ang ebanghelyo ni Jesukristo magamit sa mga lalaki ug mga babaye, ug ang doktrina sa Dios nagbutang kanila nga parehong may tulubagon, nga may usa ra ka sumbanan. Wala motugot ang Dios og pornograpiya, pagpanapaw, pagpang-abuso, kawalay pagpakabana, pagkadili-patas, o pagpanglupig, ma-babaye ka man o lalaki.
Kini nga doktrina naghatag sab kanato og kahibalo kon diin kita gikan, nganong nia kita dinhi, ug kon asa kita paingon. Naghatag kini kanato og panabut sa atong pagkababaye ug pagkalalaki ingon man sa atong mga tahas isip anak nga mga babaye ug anak nga mga lalaki, mga igsoong babaye ug lalaki, mga asawa ug bana, ug mga inahan ug amahan.1
Si Elder D. Todd Christofferson sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mitudlo nga, “Ang mga propeta mipadayag nga kita unang nabuhi isip mga espiritu nga binuhat ug kita gihatagan og porma, o espiritu nga lawas, pinaagi sa Dios, sa ingon nahimong Iyang espiritu nga mga anak—mga anak sa langitnong ginikanan.”2 Ang salabutan kanunay nga anaa (tan-awa sa D&P 93:29).
Usa ko ka babaye. Tungod sa pagkababaye ug sa pagkalalaki namugna ang piho nga mga kinaiya ug mga responsibilidad.
Usa ko ka anak nga babaye. Kini nga tahas nagpasabut kon si kinsa ako ug unsay akong relasyon sa Dios. May balaanon akong mga ginikanan ug may katungod, isip anak nga babaye, nga makigsulti sa Langitnong Amahan pinaagi sa pag-ampo ug makadawat og pagpadayag pinaagi sa Espiritu Santo.3
Usa ko ka igsoong babaye. Kini nga tahas nagpasabut nga usa ko ka Kristiyano, miyembro sa Simbahan, igsoon sa ebanghelyo, disipulo, ug nga mihimo ko og mga pakigsaad nga ako mosakripisyo ug mopahinungod ug moserbisyo ug mogiya.
Mahimo usab nga may oportunidad ko nga mahimong asawa—kon dili man niining kinabuhia, nan labing siguro sa sunod nga kinabuhi. Kini nga tahas nagpasabut kon si kinsa ako ug unsay akong relasyon ngadto sa pinili nga katugbang nga kaparis, usa ka bana. Bisan og kami dili magkaparehas—tungod kay walay tawo ang may kombinasyon sa mga gasa ug mga kinaiya nga anaa kanako o anaa kaniya—among gigamit ang tagsa-tagsa namo ka kinaiya aron mapaningkamutan nga mahimong usa. Ang pulong nga pag-seal usa ka maayo kaayo nga deskripsyon bahin sa makahiusa sa kahangturan nga potensyal sa usa ka kaminyoon nga gihimo sa awtoridad sa priesthood sulod sa templo.
Ang tahas sa inahan nagpasabut kon si kinsa ako ug unsay akong relasyon sa akong mga kaliwatan. Bisan makab-ot man nako sa aktwal kini nga tahas dinhi sa mubo nga panahon sa kalibutan o pagkahuman dinhi, ang saad sa mahangturong pamilya gihimo ngadto sa mga tawo kansang kaminyoon gi-seal sulod sa templo ug sa Balaang Espiritu sa Saad (tan-awa sa D&P 132:19).
Lahi ang atong doktrina dinhi sa kalibutan, ug usa kini ka bahin sa Pagpahiuli sa ebanghelyo ni Jesukristo. Hunahunaa kon unsay ipasabut kon masabtan ug tuohan nimo kini nga doktrina. Para nako naghatag kini og mahangturong panglantaw sa tanan nga akong gibuhat.
Ang Simbahan Mao ang Dapit Diin Kita Mogamit sa Doktrina sa Dios
Mituo ako nga sa akong pagkamiyembro sa Simbahan nahimo ko nga kabahin sa usa sa pinakamaayong mga programa sa kalamboan nga gidensinyo sukad. Ang hingpit ug klaro nga kurikulum sa personal nga kalamboan, paghatag og katungod, ug pagpangulo sa mga babaye mahitabo pinaagi sa paghimo sa mga butang nga gibuhat sa tanang miyembro nga: pagpangulo, pagpamulong sa publiko, paghimo og mga desisyon, makaawhag nga mga diskusyon, pag-budget, pag-impluwensya, pagserbisyo sa komunidad, literasiya, pagsiksik, pagpalambo sa kapanguhaan, pagpananom, pagpreserbar og pagkaon, kahimsog sa pamilya—ug daghan pa.
Mituo ako nga ang sayop nga mga panabut mahitungod sa tahas sa mga babaye motumaw kon dunay diskoneksyon tali sa doktrina ug sa paggamit sa doktrina. Hinoon, pinaagi sa padayong pagpadayag gikan sa Dios ngadto sa Iyang mga propeta ug ngari kanato pinaagi sa Espiritu Santo, makapadayon kita sa pag-ila ug pagwagtang sa sayop nga mga panabut nga motumaw.
Sama pananglit, ang mga Apostoles ug mga propeta padayon nga mihatag og katin-awan sa mga konsepto nga atong gituohan sukad:
-
Si Elder M. Russel Ballard sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles miingon nga “kon ang mga lalaki ug mga babaye moadto sa templo, sila tugahan og samang gahum, nga nagpasabut nga gahum sa priesthood.”4
-
Si Elder Dallin H. Oaks sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mipahayag, “Wala kita maanad nga mosulti bahin sa kababayen-an nga dunay awtoridad sa priesthood diha sa ilang mga calling sa Simbahan, apan unsa man diay kanang laing awtoridad?”5
-
Si Presidente James E. Faust (1920–2007), Ikaduhang Magtatambag sa Unang Kapangulohan, mipasabut nga, “Ang matag usa ka amahan mao ang patriyarka sa pamilya ug ang matag usa ka inahan mao ang matriyarka isip tugbang nga kaparis sa tinagsa-tagsa nilang mga tahas.”6
1. Palapdi ang Inyong Panabut
Mahimo ba ko nga mohimo og tulo ka sugyot nga makatabang nato sa atong paggamit sa doktrina? Ang una nakong sugyot mao nga ibutang sa atong hunahuna ang lapad nga panabut nga anaa sa doktrina ni Jesukristo.
Kaniadto, isip direktor sa LDS Charities, mitambong ko og miting dihang nakadawat ko og dinaliang tawag nga hangyo bahin sa gipugos sa pagpalayas nga Kristiyano nga mga refugee gikan sa Mosul, Iraq, sa pwersa sa Islamic State ug nangadto sa Kurdistan. Ang Anglican nga ministro sa Baghdad dunay 5,000 ka nagdasok nga mga tawo sa tugkaran sa iyang simbahan, ug wala silay pagkaon. Ang managtiayong humanitarian nga misyonaryo nga Santos sa Ulahing mga Adlaw naghangyo og mga pundo nga pang-emerhensya para ipalit og bugas, mga batong, mantika, ug mga habol, ug dali dayon namong gisanong aron may ikapanihapon nianang gabhiona.
Tungod sa akong trabaho, mao kini kanunay ang akong masugatan matag adlaw. Kay mapugos ko kanunay sa pagpalapad sa akong panabut, nakapangutana ko sa akong kaugalingon, unsa man ang pinakamaayong paggamit sa akong kusog? Samtang nagtinguha kita og mga tubag, siksikon nato ang mga doktrina sa ebanghelyo. Ang “pagtan-aw lapas sa tumong” (Jacob 4:14) o hilabihang kabalaka sa usa ka pangutana o usa ka naandang buhaton sa kasagaran makausab sa atong focus ug panahon sa pagpakabuhing takus sa ebanghelyo.
Si Bonnie L. Oscarson, kinatibuk-ang presidente sa Young Women, namulong bahin sa pagpabiling lig-on sa ebanghelyo samtang magtinguha kita og mga tubag: “Mahimo kitang mopili kon padayon ba natong sundon o dili ang butang nga ato nang gibati. Dili tanang pangutana may tubag, apan mopili kita kon magmatinud-anon ba kita sa unsay atong gibati gikan sa Espiritu Santo. Ipadayon nato ang paghimong mas maayo sa mga butang, apan sa atong pagbuhat niini ipadayon nato ang atong kamatinud-anon.”7
Ang atong mga kinaiya padayon nga magkausab sa Simbahan samtang kita magkat-on sa paggamit sa doktrina sa mas maayo ug mas hingpit nga pamaagi. Manghinaut ko nga ang sunod nga henerasyon mas makiangayon ug patas sa ilang pagsunod sa ebanghelyo. Apan mituo sab ako nga ang dagkong bato nga pundasyon maayo sa pagkahimutang ug igo na kini nga makaalima sa atong pagtuo ug sa atong mga pagpamatuod.
2. Padayong Magmatinud-anon Bisan sa Oposisyon
Ang oposisyon wala kinahanglana nga usa ka dautan. Mituo ko nga ang oposisyon makalig-on usab kanato. Dihang mibisita ko sa Huntington Botanical Gardens sa San Marino, California, USA, akong namatikdan nga ang dagko kaayong mga electric fan diha sa exhibit nagpakita padayong paghuros sa hangin nga maoy makalig-on sa mga kahoy aron makasugakod sa posibling mga bagyo. Mipadala kanato ang Ginoo o mitugot og kada adlaw nga “huros sa hangin” pinaagi sa mga problema ug pagpakigbatok aron malig-on ang atong mga gamot ug dili kita dali nga mabali. Ang ingon nga mga hagit sa tinuod usa ka gasa.
Ang mosunod nga duha ka sugilanon gikan sa kasaysayan sa Simbahan maghatag kanato og panglantaw bahin sa oposisyon:
Ang unang sugilanon mao ang pag-abut ni Brigham Young sa Walog sa Salt Lake niadtong 1847, sigun sa gihulagway ni Presidente Gordon B. Hinckley (1910–2008): “Wala pa kini maagii og daro nga midugmok sa yuta. Walay ideya si [Brigham Young] unsa katambok kini nga yuta, sa kahimtang sa panahon, sa kainiton, kabugnawon sa tingtugnaw, sa posibilidad nga dunay mohugpa nga mga insekto. [Ang nag-unang mga tigsuhid] si Jim Bridger ug Miles Goodyear walay ikasulti nga maayo bahin niining dapita. Si Sam Brannan mihangyo kaniya nga mangadto na lang sa California. Wala niya sila paminawa. Iyang gidala ang iyang katawhan niining mainit ug ingon og labihan ka hilit nga dapit. Sa iyang pag-abut, gianinaw niya kining lapad nga kayutaan sa kasadpan sa salt lake ug miingon, ‘Mao kini ang eksaktong dapit.’”8
Ang ikaduhang sugilanon mao ang paghinumdom ni Wilford Woodruff sa usa ka pamahayag ni Propeta Joseph Smith. Ang propeta namulong sa nag-unang mga adlaw sa Pagpahiuli sa usa ka gamayng panagpundok sa mga lider mahitungod sa labihan ka dakong kahibalo nga nagpaabut alang kanila: “Napalig-on kaayo ako ug natudloan sa inyong mga pagpamatuod dinhi karong gabhiona, apan gusto ko nga mosulti kaninyo sa atubangan sa Ginoo, nga wala kamoy mas labaw pa nga nahibaloan kabahin sa mga kapalaran niini nga Simbahan ug sa gingharian kaysa usa ka gamay nga bata diha sa sabakan sa inahan. Wala ninyo kini masabti.”9
Akong gipakigbahin kining duha ka sugilanon tungod kay naghulagway kini kon unsay akong gibati. Ang pagkaanaa sa hustong dapit o pagkabaton sa hustong doktrina wala magpasabut nga walay mga makabuta nga mga butang ug hut-ong sa itom nga mga gangis o makamatay nga snow o mga tawo nga mopawala sa kadasig, apan mao kini ang hustong dapit og hustong doktrina. Ug kinahanglang magpadayon kita. Atong nasabtan sama sa nahibaloan sa usa ka bata nga gisabak sa inahan kon unsa ang gihimo sa Ginoo sa mga lalaki ug mga babaye ug sa priesthood. Apan ang Ginoo kontento sa pagtudlo kanato kon kita makahimo, kon kita molambo, kon kita mangayo. Samtang molambo ang atong panabut, mabuhat nato ang sama sa giingon ni Sister Oscarson nga, “Ipadayon nato ang atong kamatinud-anon.”
3. Tinguhaa ang Espiritu Santo
Ang pagpangutana ug pagpangita og mga tubag maoy basihan sa pagkaangkon og usa ka pagpamatuod sa doktrina sa Dios. Ang Espiritu Santo mopamatuod kon ang usa ka butang tinuod pinaagi sa malinawon ug mainitong mga pagbati. Si Linda K. Burton, kinatibuk-ang presidente sa Relief Society, miingon bahin niini nga proseso: “Adtoon nato ang hustong mga tinubdan sa mga tubag. Nganong tuohan man nato ang Internet ug dili ang mga propeta? Mahulagway nato kon unsaon sa pagpangutana sa paagi nga makamugna og kooperasyon ug mahisgutan ang tinuod nga mga problema. … Apan magmapailubon ug magmapainubsanon.”10
Si Elder Jeffrey R. Holland sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mitudlo kanato sa kalainan sa impluwensya gikan ni Satanas ug sa mga tubag gikan sa Dios: “Kinsa ang naghunghong og [mga bakak] nga malipaton sa atong dalunggan? … Kamo ug ako nahibalo kon si kinsa ang naghimo niini—kana mao ang amahan sa tanang bakak. Si Lucifer, kaaway natong tanan.”11
Si Propeta Joseph Smith, kinsa dunay mas daghang kasinatian sa pagkadawat og pagpadayag kay ni bisan kinsa niini nga dispensasyon, naningkamot sa pagtudlo kanato nga ang mga pangutana kinahanglang mahatag uban sa pasalig sa pagkahiusa ug pagtahud. Magdapit kini sa Espiritu Santo. Niadtong 1839, gisulat ni Joseph gikan sa Bilanggoan sa Liberty nga “ang katungod sa pagkapari dili mabulag gikan sa mga gahum sa langit” ug kana nga gahum kinahanglang ipadayon pinaagi “sa pagdani, sa pagka-mainantuson, sa kalumo ug kaaghup, ug sa tiunay nga paghigugma” (D&P 121:36, 41). Ang Propeta mitudlo og susamang mga baruganan ngadto sa Relief Society: “Kaaghop, gugma, kaputli—kini mao ang mga butang nga kinahanglang mopatigbabaw [kanato].”12
Gipamulong ni Joseph Smith ang mahitungod sa kalumo ug kaaghop isip pamaagi sa pagbatyag sa Espiritu Santo ug pagsunod sa matarung nga impluwensya. Iya kining gisulti ngadto sa mga lalaki ug mga babaye tungod kay nakaapektar kini sa katunga sa pormula sa kaminyoon ug sa Simbahan. Ang tanang awtoridad ug balaang pagtugot ma-inbalido (tungod kay ang Balaang Espiritu mobiya) sa panahon nga ang lalaki ug babaye magsugod sa pagsunod sa dili matarung nga kamandoan (tan-awa sa D&P 121:37) ug mapakyas sa pagpangulo uban sa kaaghop, gugma ug kaputli.
Ang mga Butang nga Gitinguha sa mga Kababayen-an Anaa sa Atong Doktrina
Adunay mga butang nga gitinguha sa atong mga kababayen-an dinhi sa kalibutan nga mahatagan og bili, nga makita ang katuyoan sa ilang mga kusog, nga makakita og mga lalaki nga gustong motukod og mga pamilya ug magmatinud-anon.
Kausa nakahimamat ko og usa ka British nga dancer samtang nagbiyahe ko sakay sa tren sa Finland. Malipayon ming duha nga nag-istoryahay nga nag-iningles, ug sa among pag-istoryahanay nagpangutan-anay kami: Unsay imong gibuhat sa Finland? Unsay imong gituohan? Sa pagkahibalo sa akong gituohan, nangutana siya, “Dili ka manabako o moinom? Dili ka motuo sa premarital sex?” Ug sa tibuok namong pag-istoryahanay, kanunay niyang gibalik-bailk kini nga hilisgutan, ug naintriga. “Tingali kon makig-date ka og mga lalaki nga mibati sa samang paagi, tingali pwede kini,” miingon siya. Dayon pagkataud-taod: “Duna bay mga lalaki nga mibati og sama niana?” Mabiay-biayon siya sa sinugdanan apan nakapanghinuktok ra sa katapusan. May gitinguha siya nga butang nga iyang nadungog sa atong doktrina.
Ang panumduman sa among panagkita sa tren wala gayud nako kalimti ug kanunay nga nagpahinumdom nako sa naila kaayo nga pamahayag ni Presidente Spencer W. Kimball (1895–1985): “Ang dakong pagtubo nga moabut sa Simbahan sa katapusang mga adlaw moabut tungod kay daghang buotang mga babaye sa kalibutan … mapaduol sa Simbahan sa tumang kadaghan. Kini mahitabo sa kahimtang nga ang mga babaye sa Simbahan moaninaw sa pagkamatarung ug sa ilang pagkamaayo og abilidad sa pagpahayag sa ilang mga kaugalingon ug sa kahimtang nga ang mga babaye sa Simbahan makita nga talagsaon ug lahi––sa malipayong paagi––gikan sa mga babaye sa kalibutan.”13
Ang doktrina sa kaugalingong ilhanan ug sa tahas sa mga kababayen-an nagrepresentar sa kinadak-ang tinguha sa akong kasingkasing. Ang pagsunod sa doktrina sa Dios nga gihimo sa mga miyembro dili hingpit, apan makiangayon, buhi, puno sa paglaum ug maayong intensyon. Kami nagtuo sa tanan nga ang Dios, “mopadayag pa og daghan nga dagko ug mahinungdanon nga mga butang kalabut sa Gingharian sa Dios” (Mga Artikulo sa Hugot nga Pagtuo 1:9). Mahimo kitang mopili sa pagsunod niana nga doktrina.
Mao nga mangutana ako pag-usab: Kini nga simbahan maayo ba para sa usa ka babaye? Ang akong tubag yano lamang nga ibasi sa kaugalingon nakong kasinatian sa tibuok kalibutan. Oo.