Sa Tanan Mo nga Pagatinguhaon, Batuni ang Pagsabut
Ni Elder Gary E. Stevenson
Sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles
Gikan sa usa ka debosyonal nga pakigpulong, “Ayaw Pagsalig sa Imong Kaugalingong Salabutan,” gipamulong didto sa Brigham Young University niadtong Enero 14, 2015. Alang sa kompleto nga pakigpulong sa Iningles, adto sa speeches.byu.edu.
Ang tinuod nga pagsabut moabut kaninyo samtang magsinaligay kamo sa pagtuon ug pag-ampo, samtang magmintinar kamo og pasalig sa pag-alagad samtang nagkat-on ug nanginabuhi, ug samtang nagsalig ug modangup sa Ginoo nga si Jesukristo.
Mga paghulagway pinaagi ni Robert Hunt
Kadaghanan sa akong kinabuhi isip estudyante sa unibersidad kanunay ko sa librarya. Sa matag sulod nako, makakita ko og sign nga nag-ingon, “Uban sa tanan mo nga pagatinguhaon batuni ang pagsabut” (Mga Proverbio 4:7).
Kitang tanan nasayud nga kon gihimo ang pagbalik-balik mosunod ang paghinumdom. Mao nga aduna ko niini nga kasulatan gikan sa basahon sa Proverbio nakulit nga dili na mapapas sa akong hunahuna, kay mabasahan ko kini matag higayon nga mosulod ko sa librarya sa akong upat ka tuig sa undergraduate nga kurso.
Motanyag ko sa samang tambag sa matag usa kaninyo: “Ug uban sa tanan mo nga pagatinguhaon batuni ang pagsabut.” Modapit usab ko ninyo sa paghunahuna sa kahulugan niini nga kasulatan ug sa unsang paagi kini makahatag og kaayuhan kaninyo. Nabuhat ko kini. Ako na kining nabalik-balik makadaghan sa nagkalain-laing panglantaw sulod sa akong hunahuna, ug ang akong pagsabut sa kahulugan niini milambo gayud. Tingali makabenipisyo kamo gikan sa akong mga obserbasyon.
Usa ka Kasingkasing nga Masinabtanon
Isip usa ka batan-ong misyonaryo sa Japan nga naningkamot sa pagkat-on og lisud nga pinulongan, nakadungog dayon ko sa matag karon ug unya og pipila ka mga pulong sa bokabularyo. Ang pagtimbaya sama sa ohayo gozaimasu (maayong buntag) o konnichiwa (maayong hapon) maoy duha niini. Lain usab mao ang wakarimasen, nga nagpasabut, “Wala ko kasabut.” Kini nga pulong, litukon samtang nakiglamano nga abli ang kamot sa isigka kilid, daw nahimong paborito nga tubag gikan sa Hapon nga mga kontak nga gihatag sa batan-ong mga misyonaryo kon mosulay ang mga misyonaryo og pakig-istorya kanila.
Sa sinugdanan, samtang naghunahuna ko sa kahulugan sa “ug sa tanan mo nga pagatinguhaon, batuni ang pagsabut,” naghunahuna ko og pagsabut kabahin sa panabut: unsa ang akong madunggan sa akong mga dunggan ug masabtan sa akong hunahuna. Naghunahuna ko sa Hapon nga miingon og wakarimasen. Nakasabut ba ko o wala ko kasabut?
Dihang akong natun-an ug naobserbahan ang paggamit sa pulong nga pagsabut sa mga kasulatan ug gikan sa mga pulong sa buhi nga mga propeta, bisan pa niini, nakahunahuna ko og mas lawom nga kahulugan. Ikonsiderar kini nga mga pulong gikan kang Elder Robert D. Hales sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles niadtong siya ang Presiding Bishop sa Simbahan:
“Una, magsugod kita sa salabutan diin tungod niini kita natawo. Sa atong salabutan modugang kita og kahibalo samtang mangita kita og mga tubag, magtuon, ug moedukar sa atong kaugalingon. Sa atong kahibalo modugang kita og kasinatian, nga modala kanato ngadto sa lebel sa kaalam. Agig dugang sa atong kaalam, modugang kita sa tabang sa Espiritu Santo pinaagi sa atong mga pag-ampo sa hugot nga pagtuo, mangamuyo alang sa espirituhanong paggiya ug kalig-on. Nianang higayona, ug niana lamang higayona, nga atong makab-ot ang pagsabut sa atong mga kasingkasing—nga maoy nag-awhag kanato sa ‘pagbuhat unsay matarung.’ (Hymns, 1985, nu. 237.) Ang mga pagbati sa masinabtanon nga kasingkasing naghatag kanato og nindot nga pagbati sa kasiguroan dili kay aron lamang mahibalo apan sa pagbuhat kon unsay matarung bisan unsa pa ang kahimtang. Ang pagkasabut sa sulod sa atong kasingkasing naggikan sa pagsinaligay sa pagtuon ug pag-ampo.”1
Karon ikonsiderar pag-usab: “Sa tanan mo nga pagatinguhaon batuni ang pagsabut.” Sa pagsabut niini nga konteksto mosunod ang salabutan, kahibalo, kasinatian, kaalam, ug mga pag-aghat gikan sa Espiritu Santo—kining tanan modala kanato sa pagkahibalo ug pagbuhat sa matarung.
Kadaghanan kaninyo nagpadulong o nakasulod og usa ka kritikal nga panahon sa pagdesisyon sa inyong kinabuhi. Nahimo na kamong mas gawasnon sa paglabay sa tuig, ug kamo nagpadulong pa ngadto “sa tanan mo nga pagatinguhaon” nga bahin sa inyong kinabuhi. Unsa man ang imong pagatinguhaon? Mahimo nga mangita ka og bana o asawa, imong kaugalingong pamilya, trabaho, kini mga pananglitan lang.
Aron makahimo niining mahinungdanon kaayo nga mga butang nga atong “gitinguha,” kinahanglan usab natong maangkon ang “panabut,” sama sa gitudlo sa kasulatan. Kini nga panabut moabut pinaagi sa paglambigit sa pagtuon ug pag-ampo. Sa laing pagkasulti, kinahanglan kitang mosalig ni Ginoong Jesukristo. Si Alma mihulagway niini sa dihang kini nga pulong iyang gipahisama sa usa ka binhi. Sa iyang pag-ingon, “Kini misugod sa pagdan-ag sa akong, salabutan, oo, kini misugod sa pagkaanindot ngari kanako” (Alma 32:28; empasis gidugang).
Si Presidente Thomas S. Monson kasagaran mokutlo og kasulatan gikan sa Mga Proverbio aron pagtabang kanato nga makasabut og maayo: “Sumalig ka kang Jesukristo sa bug-os mong kasingkasing; ug ayaw pagsalig sa imong kaugalingong salabutan” (Mga Proverbio 3:5).2
Sa atong pagsalig sa Ginoo, usa ka dakong panabut moabut gikan Kaniya ngari sa atong kasingkasing.
“Ang Kamot sa Ginoo Anaa Kanato”
Tuguti nga makahatag ko og ehemplo sa usa ka impluwensyal nga babaye kinsa midala og mahinungdanon nga bahin sa Pagpahiuli, kinsa misalig sa Ginoo, ug kinsa wala mosalig sa iyang kaugalingong panabut.
Sa wala pa maorganisar ang Simbahan sa Palmyra, New York, ang inahan ni Joseph Smith, nga si Lucy Mark Smith, nagpabilin sa Waterloo, New York, uban sa dakong grupo sa mga Santos samtang ang iyang bana, si Joseph Sr., ug uban nilang anak nga mga lalaki, lakip na si Joseph Jr., nag-una og larga kaniya padulong sa Kirtland, Ohio. Ang iyang responsibilidad mao ang pagdala niini nga grupo paingon sa Ohio inig kadawat niya og pulong gikan sa iyang anak, ang Propeta.
Ang pulong miabut sayo nianang tingpamulak sa 1831. Si Lucy, uban sa tabang sa pipila ka mga kaigsoonan, misugod sa pagbalhin sa grupo paingon sa Buffalo, New York, sa tuyo nga mobiyahe ngadto sa Ohio sakay sa barko sa Lake Erie. Miingon siya: “Sa dihang gikonsiderar sa mga kaigsoonan ang tingpamulak nga luwas na aron mobiyahe sa tubig, kaming tanan misugod pag-andam sa among pagbalhin paingon sa Kirtland. Miabang mi og barko … ; ug … otsenta mi kabuok.”
Dayon, samtang ila kaming giduso ngadto sa Erie Canal ug paingon sa Buffalo, miingon siya, “Ako gyud dayon gitawag ang mga kaigsoonan, ug mipahinumdom kanila nga nagbiyahe kami sumala sa sugo sa Ginoo, ingon man usab sa Amahan nga si Lehi, sa dihang mibiya siya sa Jerusalem; ug, kon matinud-anon, kami adunay sama nga mga rason nga makapaabut og mga panalangin sa Dios. Sila dayon akong gihangyo nga magmaligdong, ug ibayaw nila ang ilang mga kasingkasing ngadto sa Dios diha sa pag-ampo, aron kami mouswag.”
Mga tunga-tunga sa Buffalo gikan sa Waterloo, ang agianan daw malisud na. Dili na komportable ang kondisyon sa 80 ka mga Santos, ug misugod na dayon pagbagulbol. Si Lucy, nga misalig sa Ginoo, naninguha sa paghiusa sa ilang hugot nga pagtuo. Miingon siya kanila: “Dili, dili, … dili kamo gutumon, mga kaigsoonan, ni hain niana; magmapailubon lamang ug hunong sa pagbagulbol. Wala akoy pagduda apan ang kamot sa Ginoo anaa kanato.”
Sa ilang pag-abut sa Buffalo sa ikalima ka adlaw human mibiya sa Waterloo, ang dungguanan sa Lake Erie mibagtok sa kabugnaw. Mibayad sila sa barko uban ni Kapitan Blake, ang tawo nga kaila ni Lucy Smith ug sa iyang pamilya.
Human sa pipila ka adlaw, bisan ang kondisyon sa barko dili komportable kanilang tanan samtang maghulat sa paglarga, si Lucy misulti, “Si Kapitan Blake mihangyo sa mga pasahero nga magpabilin sa barko, nga maoy iyang gusto, nianang higayona, aron maandam sa biyahe sa higayon nga mapahimangnuan na; sa samang higayon misugo siya og tawo aron sukdon ang giladmon sa ice, kinsa, sa iyang pagbalik, miingon nga taas pa kini anaa sa mga baynte ka pye [6 m], ug nga iya kining opinyon nga magpabilin kami sa dunggoanan mga duha pa ka semana.”
Makapahugno kini nga balita sa grupo. Gamay na lang ang para konsumo ug ang kondisyon malisud. Si Lucy Mack Smith padayon nga mirekord sa iyang pahimangno sa mga Santos: “Miingon mo nga misalig mo sa Dios, nan nganong nagbagulbol ug nagreklamo man kamo karon! Gani kamo walay katarungan kay sa mga anak sa Israel; tungod kay nia ang akong mga sister naghandum sa ilang tuya-tuya nga lingkuranan, ug mga kaigsoonan diin maoy akong gilauman nga makahatag nako og kalig-on ug kusog, mipahayag nga mamatay na gayud sila sa gutom sa dili pa matapos ang ilang pagbiyahe. Ug nganong ingon man kini niini? Nakulangan ba kamo sa pagkaon? … Hain man ang inyong hugot nga pagtuo? Hain man ang inyong pagsalig sa Dios? Wala ba kamo makaamgo nga ang tanang mga butang iyang mga binuhat, ug nga siya ang nagdumala sa mga buhat sa iyang kaugalingon nga mga kamot? Ug hunahunaa nga ang tanan nga mga Santos dinhi kinahanglan nga mobayaw sa ilang mga kasingkasing sa pag-ampo ngadto sa Dios, nga ang agianan maabli unta ngari kanato, kay sayon ra kaayo alang kaniya ang pagbuak sa ice, aron makabiyahe na dayon kita!”
Karon, palihug panid-i dinhi ang dakong pagtuo ni Inahang Smith—sa unsang paagi niya gipili ang pagsalig sa Ginoo ug sa unsang paagi niya gihangyo ang mga Santos nga iyang kauban nga dili magsalig sa ilang kaugalingon nga pagsabut:
“‘Karon, mga kaigsoonan, kon kamong tanan mopaabut sa inyong mga tinguha ngadto sa langit, nga ang ice mabu-ak na unta, ug nga kita magawasnon na, ingon ka tinuod nga ang Ginoo buhi, mahimo kini.’ Nianang higayona sa kalit usa ka dahunog ang nadungog sama sa kusog kaayo nga dalugdog. Ang kapitan misinggit, ‘Tanang tripulante sa iyang posisyon.’ Ang ice nabu-ak, nga may igo lang nga kaagi-an sa barko, ug pig-ot kaayo nga dihang miagi ang barko[,] ang mga tabon sa palabad nangaguba sa pagkasaghid, aron makaabante, dungan sa mando sa kapitan, nangapagaw na nga tubag sa mga marinero, ang kasaba sa nangatipak nga ice, ug ang mga singgit ug kagubot sa mga tumatan-aw, mao ang senaryo nga hilabihan gayud ka makalilisang. Hapit kami wala makaagi sa pig-ot nga agianan sa dihang ang ice misira pagbalik, ug ang Taga-Colesville nga mga kaigsoonan nahibilin sa Buffalo, wala makasunod kanamo.
“Sa among pagbiya sa dunggoanan, usa sa mga tumatan-aw misinggit, ‘Tua na ang pundok sa mga “Mormon”! Kadto nga barko nag-unlod sa tubig mga siyam ka pye nga mas lawom kay sa una, ug, timan-i, kini malunod—mas sigurado kana.’ Gani, sigurado kaayo sila niini nga nangadto dayon sila sa opisina [para sa balita] ug dayon kini ipamantala nga kami nalunod, nga sa among pag-abut sa Fairport among nabasa ang mantalaan sa among kaugalingon nga kamatayon.”3
“Ayaw Pagsalig sa Imong Kaugalingong Salabutan”
“Ug uban sa tanan mo nga pagatinguhaon batuni ang pagsabut,” o, gisulti sa laing paagi, “Sumalig ka kang Jesukristo sa bug-os mong kasingkasing; ug ayaw pagsalig sa imong kaugalingong salabutan” (Mga Proverbio 3:5).
Nakaobserbar ako sa labihang kasubo ug personal nga kadaut niadtong mga tawo nga nagtutok lamang sa kalibutanon nga “pagtinguha” ug dili sa “salabutan” sa Ginoo.” Mura og kadtong nagsalig sa ilang kaugalingong salabutan o nagsalig sa gahum sa tawo kasagaran nakaugmad og dako nga dili makatarunganon nga pagtutok o kahingawa alang sa pag-angkon og materyal nga butang, dungog, gahum, ug posisyon. Apan ang “pagtinguha” sumala niini nga giya sa kasulatan sa “salabutan” mokontrol sa imong temporal nga kahinam. Maghatag kini sa tukma nga kinatibuk-ang kahulugan sa inyong mga kalihokan isip usa ka malamboon nga miyembro sa katilingban ug sa gingharian sa Ginoo.
Isip usa ka batan-ong estudyante nga puno sa ambisyon, nahinumdom ko nga naminaw sa usa ka respetado ug malampuson nga magtutudlo misugyot nga kita angay nga modumala sa mga ambisyon pinaagi sa pagsunod sa pamaagi sa “pagkat-on, panginabuhi, pangalagad.” Si Presidente Gordon B. Hinckley (1910–2008) mitudlo og usa ka sundanan nga mosangput ngadto sa pagsalig sa Ginoo kay sa atong kaugalingon. Miingon siya, “Matag usa kanato adunay upat ka mga responsibilidad. Una, kita adunay responsibilidad sa atong mga pamilya. Ikaduha, kita adunay responsibilidad sa atong mga agalon. Ikatulo, kita adunay responsibilidad sa buhat sa Ginoo. Ikaupat, kita adunay responsibilidad sa atong kaugalingon.”
Kinahanglan nga kita adunay pagkatimbang. Si Presidente Hinckley misugyot nga atong tumanon kining upat ka responsibilidad pinaagi sa pag-ampo sa pamilya, family home evening, pagtuon sa kasulatan sa pamilya, pagkamatarung ug pagkamaunungon sa atong agalon, pagtuman sa atong mga responsibilidad sa Simbahan, personal nga pagtuon sa kasulatan, pagpahulay, paglulinghayaw, ug pag-ehersisyo.4
Usa ka Amerikano nga philosopher ug poet nga si Ralph Waldo Emerson miingon, “Kini nga panahon, sama sa tanang panahon, maayo kaayo nga panahon, kon masayud lang kita kon unsay atong buhaton niini.”5
Mapalad lang, ang mga Santos sa Ulahing mga adlaw dili na kinahanglan motan-aw pa sa layo aron masayud kon unsay buhaton. Uban sa imong kahibalo bahin sa usa ka mahigugmaon nga Langitnong Amahan ug sa dako nga plano sa kalipay, ikaw adunay lig-on nga direksyon sa imong kinabuhi. Karon, andama imong bugsay ug ibugsay og maayo.
Sa usa ka pakigpulong sa kinatibuk-an nga komperensya, si Presidente Monson mikutlo gikan sa Mga Proverbio, sama sa iyang gibuhat sa una: “Sumalig ka sa Ginoo sa bug-os mong kasingkasing; ug ayaw pagsalig sa imong kaugalingong salabutan. Sa tanan nimong mga dalan ilha siya, ug siya magamando sa imong mga alagianan.” Dayon siya miingon, “Mao kana ang nahimong istorya sa akong kinabuhi.”6 Pagkaanindot nga kinabuhi nga angay sundon.
Ako adunay hilabihan nga gilauman alang sa matag usa kaninyo, ingon man usab ang Amahan ug ang Anak. Akong tiwason diin ako misugod—uban sa tambag nga makita sa Mga Proverbio: “Ug uban sa tanan mo nga pagatinguhaon batuni ang pagsabut.”
Batuni ang tinuod nga pagsabut. Kini moabut kanimo samtang magsinaligay kamo sa pagtuon ug pag-ampo, samtang magmintinar kamo og pasalig sa pag-alagad samtang nagkat-on ug nanginabuhi, ug samtang nagsalig ug modangup sa Ginoo.