Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu
Wase 14: Lewe ni Vanua Yalodina


Wase 14

Lewe ni Vanua Yalodina

Me da dau vakamuria na lawa ni Kalou kei na tamata, ka doka na noda lewena na Lotu kei na vanua eda vakaitikotiko kina.

Tukuni e na Bula i Joseph F. Smith

Ena nona bula na Peresitedi o Joseph F. Smith e vakaraitaki ni o koya e lewe ni vanua vinaka ka dau veivuke sara vakalevu vei ira na kainona. E vakaitavi o koya e na Territorial Legislature mai Utah e na vica vata na gauna, mai na 1865 ki na 1882; e lesi me cakacaka e na koro e na tabana ni bose kacivi e na 1867 ka lewe talega ni bose e vola na lawa ni vanua o Utah e na 1895.

E sa vakadinadinataki ira na ilala dauveivakacacani mai Navoo o Peresitedi Smith e dau vakavuna kina me dau tauca kina e so na vosa bibi me baleta na dredre ni lawa e na vanua sa rarama. E dau vakadreta sara vakabibi o koya kei rau na nona ivukevuke e na Mataveiliutaki Taumada vei ira na Yalododonu me ra lewe ni vanua yalododonu ka vakamuria vinaka na lawa ni vanua era dui bula tiko kina ka yalodina e na nodra dau talairawarawa ki na nodra veiyalayalati kina nodra matanitu.1 E na dua na gauna ni a vakaraitaka e dua na tamata cakacaka na nona yaloca me baleta na lawa vaka-Amerika, e kaya kina vakaoqo o Peresitedi Smith: “O ira na Yalododonu Edaidai era na sega ni vosota rawa na mataqali yalo vakaoqo. E vakaraitaki ni sa sega na matanitu e sa sega na kena lawa. Sa voleka na veivakarusai. E sa tiko kina na yalo vakailala ca, e sa kila talega na Turaga eda sa vakararawataki vakalevu mai vei ira na ilala ca ka na sega tale vakadua ni keimami na taleitaka.… Sa sega ni rawa ni keimami na soro kina mataqali yalo vakaoya. Me da tucake ka taqomaka se sasabai e na mataqali yalo vakaoya, se na ivakaraitaki ni veibeci baleta na lawa ni noda vanua kei na matanitu.”2

iVakavuvuli i Joseph F. Smith

Era yalodina na Yalododonu Edaidai ki na nodra vanua.

Me da vakayacora na veika dodonu me da muria na lawa ni Kalou kei na lawa vakatamata veidokai kina noda lewena tiko na matanitu ni Kalou, na vanua eda lewena … na vanua eda lako mai kina, e na tokoni ka taqomaki keda na Kalou, ka na torocake tiko na noda sasaga me vaka eda sa vakayacora mai na ivakatekivu, e na totolo sara na noda tubu ka na vinaka sara mai na gauna imuri.3

Vakavulici ira na gone me ra doka na lawa ni Kalou kei na lawa ni noda matanitu kei na lawa ni noda vanua. Vakavulica talega vei ira me ra rokova ka dokai ira na digitaki mai vei ira na tamata me ra veiliutaki ka vakatulewa. Vakavulici ira me ra yalodina ki na nodra vanua, yalo dina kina itovo kilikili dodonu ka veidokai ka ra tubucake me ra tagane se yalewa digitaki mai vei ira na tagane kei na yalewa e vuravura.4

Ni da sa Yalododonu Edaidai na kena cakacaka me da na dua kina na tamata vinaka ni Kalou se luvena e vuravura.… E dua na Yalododonu vinaka Edaidai e na lewe ni vanua vinaka veitalia sara ke kai Igiladi, Amerika, Holland, Jamani se dua tale na vanua e vuravura oqo. Ke Yalododonu vinaka e na lewe ni vanua vinaka talega, na vanua e sucu kina se sa mai vakaitikotiko kina me nona vale.… Na lewe ni matanitu ni Kalou e dodonu me tucake e na kedra maliwa na tamata ni Kalou e na vuravura taucoko.5

Au sega walega ni masulaka na sautu i Saioni na sautu talega ni noda vanua. Me da nanuma dei tiko ni da sega walega ni lewe ni vanua ni Matanitu ni Kalou, eda lewe talega ni vanua … ni matanitu eda vakaitikotiko ki na. Eda sa yalodina oti ki na noda Matanitu kei na noda Vanua, me vakakina na Lotu ni Kalou.… Eda sa bolea me da vakaitavi e na ivalu ni noda vanua me taqomaki kina na kena vakarokorokotaki, taqomaki ka tokoni na yacana me vinaka ka da vakatura me tomani tiko ga na noda yalodina ki na noda vanua kivei ira talega na tamata ki na ivakataotioti.6

Ke vakaraitaki na yalo ni vanua kei na yalodina e na gauna ni sautu, na dina, na maqosa ni lewa, na lomasoli, daucakacaka kei na bula dodonu; e na gauna e sotavi kina na dredre, na yalo veivosoti, veitaqomaki vakalawa ni caka cala, ka vakamuria vinaka sara na lawa ni vanua, ke mani da leqa se rarawa se yalolailai, e na gauna ni valu ka sa yalomu dina kina mo valataka na ivalu ni nomu vanua,—io, e na sega tale kina na vakatitiqa, o ira na “Momani” era tamata e tiko vei ira na yalo ni vanua kei na yalodina.7

E vakalougatataki iko na Turaga na Kalou sa Cecere sara. E vakasinaita na yaloqu na veivakalougatataki me baleti ira na Yalododonu Edaidai. Au lomana na tamata e na lomaqu taucoko, o koya au kila ni yalo dodonu, dina ka Yalododonu Edaidai dauvakabauta. Na tamata e vakamacalataki tiko vakaoqo e na lewe ni vanua vinaka; e na lewe ni vanua vinaka ni dua na koro, matanitu se vanua ga e na vakaitikotiko kina, e na dua vei ira na tiko e na ivakatagedegede sara icake. O koya e lewe ni Yalododonu Edaidai e na watina vinaka, tama vinaka kai nomu vinaka, lewe ni vanua vinaka ka taucoko sara na nona vinaka.8

Na bula dodonu e na vakacerecerea na vanua.

Na nodra vale na “Momani” e nodra valetabu na vuvale.… E ke era vakavulici kina ka vakauqeti kina e na ivunau savasava kei na veika dina vakalotu ke mani umani vata e na vakaduavatataka na kilikili e vakacerecrea na vanua, ka iriva tani na ivalavala ca e dau talevi ira wasoma na tamata.… Oqo o ira na luvei keimani yalewa kei na tagane, ka rawa ni o vakatovolei ira se vakatautauvatataki ira; baleta na nodra dina, vakarokorokotaki ni nodra yabaki, vakarokorokotaka na Kalou, lomani ira na tamata, yalo dina kina vanua, doka na lawa, vakavinakataki na itovo ka ke na iotioti, … na savasava ni vakasama kei na ivalavala. Au sega ni vakacerecrea sara vakalevu e na noqu tukuni ira na tamata e na tabagauna oqo, era sucu ka susugi cake mai e na vale vaka”Momani”, era na tiko vinaka sara e na bula dodonu vaKarisito, ka tiko vei ira na veika vinaka me lewe ni vanua uasivi, e na dua na itikotiko vakoro e na vanua oqo se e na dua tale na vanua.9

Na Lotu vaka”Momani” e sa mai tiko e vuravura me vinaka kina o vuravura. Na vakavulici ni dina, vakauqeta na vinaka, taqomaka na savasava ni vale, dokai ira na vakatulewa e na matanitu, veituberi e na vuli, vueti ira na tagane kei ira na marama, na noda lotu e sega ni taleitaka na cala vakalawa, ka veimecaki sara kei na lewa e dau vakaukauataki. Na Lotu “vaka-Momani” e saga me veituberi cake ka sega ni vakarusa na koro se itikotiko.10

Na Yalododonu vinaka Edaidai e lewe ni vanua vinaka e na ke na vinaka taucoko. Au vinakata meu tukuna vei ira na cauravou ni noda itikotiko: me ra dau ivakaraitaki vinaka ni Yalododonu Edaidai, me kua talega ni dua na ka me tarovi iko e na nomu sasaga ki na itutu cecere ni nomu matanitu. Ni o sa taura e dua na itutu vakaoya, biuta na nomu bula dodonu, yalo dina, na nomu taledi, nomu vakavulici e na lotu e tei e lomamu mai na veiqaravi nei tinamu ni “Momani” “Me cila vaka kina na nomudou rarama e matadra na tamata, me ra raica rawa na nomudou cakacaka vinaka, ka vakarokorokotaka na Tamada sa tiko mai lomalagi.” [Maciu 5:16.]11

Me vakalougatataka na Turaga na noda matanitu ka me ra veiliutaki vinaka o ira na tiko vei ira na kaukaua ni veiliutaki ka vakayacora na veika sa kilikili me vinaka ka vakadonui mai vua na Kalou.12

Eda dei kina ivakavuvuli ni wasei na Lotu kei na Vanua.

Era sa vakaroti na lewenilotu mai na raivotu vakalou … : “Ia me kakua ni dua na tamata e beca na lawa ni vanua; raica ko koya sa muria tiko na ivakaro ni Kalou, e na muria talega na lawa ni vanua.” [V&V 58:21.]13

Mai na kena tataunaki na lawa ni Lotu, e dau vakamacalataki ka ka inaki: …

“Ia na ivakaro au sa solia oqo vei kemudou, sa lawa ni lotu mo dou muria. Ia dou na kalougata kina.” [V&V 58:23.]

Me da kaya kina, e sega ni dua na lawa se ivakaro e vakayacora se ciqomi e na raivotu e na Lotu, e tabaki me baleta na Vanua. Na lawa kei na raivotu e soli mai ka ciqomi e baleta ga na matanitu ni Lotu.

Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai e taura matua sara na ivakavuvuli ni ke na wasei na lotu kei na vanua; na nodra na sega ni vakaitavi na iliuliu ni lotu e na veika vakapolitiki; kei na galala ni nodra vakayacora na nodra itavi vakapolitiki na tamata. Ke dua na gauna e sega ni veiganiti kina na ivakavuvuli oqo, e na vakacacana na ivakavuvuli sa vakadeitaki kei na lawa ni Lotu.

Eda vakatusa mai na ivakavuvuli kei na lawa, keimami tokona: Na ke na wasei dina na lotu kei na vanua; Me kua ni lewa se me liutaka na vanua na lotu; Me kua sara ni laki lewa na lotu na veika se na cicivaki ni vanua; Me kua talega ni mai lewa na vanua na veika me baleta na kena qaravi se cicivaki na lotu, se na dodonu ni ke na vakayacori; Na galala vakayadua ni tamata mai na vakatulewa nodra na iliuliu ni lotu ki na veika vakapolitiki; Na tautauvata ni lotu taucoko e na lawa.14

E sega ni vakaitavi na Lotu e na veika vakapolitiki; era na dui lewa ga na lewenilotu na isoqosoqo vakapolitiki era na lewena.… era na sega ni tarogi, ke na vinakati, me veidigitaki vakaoqo se vakaoya.… Io e na sega ni rawa ni kautani mai vei ira na nodra lewa vakalewenivanua, e sega talega ni dua na ke na yaga me vaka kina, baleta ni o ira era yalo dina, gugumatua, vuli vinaka, tovo vinaka, dau cakacaka, yalododonu, dau lewa maqosa ka kilikili me vaka ga e dua na lewe ni vanua, se tamata e vuravura.15

Eda okati e na kaukaua me yacova na kena kau mai na matanitu ni Kalou.

Na iVola Tabu, e dua na ivola yavu ni noda Lotu “vaka-Momani”, e veiyaloni kei na itukutuku e dau tukuni iliu kei na veiyalayalati ni tauyavutaki ni lawa Vakalou e vuravura; kei na kena lesutale mai na veiliutaki ni kilikili e vuravura raraba. E na Tui na Karisito era na qaravi koya ka talairawarawa vua na tamata kei na vei matanitu. Oqo e na mai Matanitu ni Kalou e na ke na taucoko sara. E tauyavutaki na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai me ivakavakarau kina Matanitu oya. Na ke na kosipeli “e kosipeli ni matanitu.” Na ke na ivakavuvuli, cakacaka vakalotu, lewa kei na isolisoli e vu mai lomalagi. Oya me vakayalo “na matanitu vakalomalagi,” e cola tiko kei na ke na kaukaua ni lewa me dolava na sala me yaco kina na parofisai me baleta na veiliutaki raraba ni Luveni ni Kalou.16

E na so na gauna e dusimaki kina ni o ira na lewenilotu era sa nanamaki tiko kina gauna e na lako mai kina na Matanitu ni Kalou e vuravura, era na qali vata taucoko kina na veimatanitu kece e vuravura ki na dua na matanitu vakalou, me laurai ka na veiliutaki kina na Mesaia sa tucaketale.

Na veika oqo, ke me vakayacori, e na sega ni soli lesutale vua e “Momani” me dina na nona veiyalayalati vua na nona vanua se e dua ga na matanitu vakavuravura.

… Eda cakitaka na noda vakabauta ni raivotu vakalou se na noda nanamaki kina lesu mai ni matanitu ni Kalou e na vakamalumalumutaka na dina ni neimami veiyalayalati kina neimami vanua. E na gauna sa tauyavutaki kina na matanitu vakalou eda na rairai sega ni kila taucoko me vakataki ira na vo ni tamata Vakarisito era masu tiko, “Me yaco mai na nomuni matanitu, me caka na lomamuni e vuravura me, vaka sa caka tiko mai lomalagi;” [Maciu 6:10] io eda sega ni kila na noda veiyalayalati se talairawarawa kei na yalodina kina noda vanua e vakaukauataki e na noda waraka na lesutale mai ni matanitu ni Mesaia, e sa varoti keda na Kalou me da vakamuria na kaukaua me yacova na Nona lesu mai “ko koya na daunilewa.” [V&V 58:22.]17

Me iUlutaga ni Vuli

  • Na cava me ra yalo dina kina na Yalododonu Edaidai ki na vanua era vakaitikotiko kina? (Raica talega V&V 134:5.) Me da na vakaraitaka vakacava na noda yalo dina kei na veidokai ki na noda vanua ke da mani sega ni veidinati kei na so na ke na lawa?

  • Me da vakavulici ira vakacavana noda gone me ra lewe ni vanua vinaka?

  • Na cava e so na noda itavi vakalewenivanua? Baleta na cava me ra “lewenivanua vinaka” o ira na Yalododonu Edaidai”?

  • E na vakacerecerea vakacava na vanua, na noda kilikili yadua? Baleta na cava e tikina bibi kina ni lewenivanua vinaka na noda kilikili? Na tikina cava ni noda kilikili yadua e na yaga e na nodra bula na vakasaqara tiko se o ira na sa vakaitutu e na matanitu?

  • E na vukei ira vakacava na tamata me ra vakayacora na nodra vakabauta vakalotu ni wasei na lotu kei na vanua? (Raica talega V&V 134:7, 9.) Na cava e bibi kina me tiko yadua na noda galala na tamata, mai na lewa vakalotu me baleta na veika vakapolotiki?

  • Na matanitu ni Kalou cava e na lako mai, o cei na okati e na matanitu oqo?

iVakamacala

  1. Raica James R. Clark, comp., Messages of the First Presidency of The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints, 6 vols. (1965—75), 4:165.

  2. Gospel Doctrine, 5th ed. (1939), 404.

  3. Gospel Doctrine, 409—10.

  4. E na Messages of the First Presidency, 5:55.

  5. ”Discourse by President Joseph F. Smith,” Millennial Star, 27 Sept. 1906, 610.

  6. E na Conference Report, Epr. 1905, 46.

  7. E na Messages of the First Presidency, 4:150.

  8. E na Conference Report, Epr. 1910, 8.

  9. E na Messages of the First Presidency, 4:147.

  10. E na Messages of the First Presidency, 4:154.

  11. ”Editor’s Table: Congress and the ‘Mormons,’ “ Improvement Era, Apr. 1903, 473.

  12. E na Conference Report, Okt. 1908, 127.

  13. E na Messages of the First Presidency, 4:81.

  14. E na Messages of the First Presidency, 4:153; vaparakaravu vou.

  15. ”Editor’s Table: The Probable Cause,” Improvement Era, June 1903, 626.

  16. E na Messages of the First Presidency, 4:81.

  17. E na Messages of the First Presidency, 4:154.