Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu
Wase 3: Dina, Vakabauta kei na Masu e na Yalodina.


Wase 3

Dina, Vakabauta kei na Masu e na Yalodina.

Na masu dina e vu mai na yalo kivua na Kalou e na yaca i Jisu Karisito.

Tukuni e na Bula i Joseph F. Smith

Ena dua na vula ibatabata e na 1847, ni sa yabaki ciwa tiko kina o Joseph F. Smith; ka sa dawai voli na tinana o Mary Fielding Smith; kei na nona momo o Joseph Fielding, e ratou a keba tiko e na bati ni uciwai na Missouri e na nodratou ilakolako i Winter Quarters. E na mataka lailai ni siga ka tarava e ratou sa qai vakaraica na nodratou timi ni pulumakau sa yali.

Rau sa vaqara o Joseph F. kei na nona momo na nodratou timi ni pulumakau, e rau sa mai “buno sara yani vakalevu, oca, loma lailai ka wawale sara vakalevu.” e tukuna vakaoqo o Joseph F.: “E na ituvaki vakaloloma keitou sa tu kina oqo au sa mani lesu tale yani kina neitou qiqidre, niu se bera ni yaco yani kina qiqi au sa raici tinaqu ni tekiduru tiko e na masu. Au mai tucake sara yani vakadua ka toso yani vakamalua kina vanua e masu tiko kina me’u rogoca na qaqa ni nona masu vua na Turaga e na nona kerei koya tiko me kua ni mai biuti keitou tu e na dua na vanua vakaloloma oqo, me vukei keitou me keitou kunea na neitou pulumakau e yali tiko, me rawa ni keitou tomana kina na neitou ilakolako. E na gauna e sa oti kina na nona masu ka tucake mai au tucake sara tu ga e yasana. Na imatai ni ka au raica e matana, na totoka ni nona dredre, e na ituvaki au tu kina oya, e solia kina vei au e dua na bula vou ka vakadeitaki au.”

Sa vakauqeti rau sara o Joseph kei na nona momo me rau dabe ka vakayagataka na ikatalau sa vakarautaka tu ka kaya, “Au na taubale wavoki tale mada me’u tovolea ke rawa ni’u kunei iratou na nodatou pulumakau.” E veitalia sara na nona sega ni taleitaka o tuakana me laki vakaqaqara ni na sega walega na betena, sa lako sara o Mary, ka rau biu tu mai o Joseph F. kei na nona momo me rau katalau. E rau sota sara kei na dua na ivakatawa ni manumanu ka vakaraitaka vua ni a raici ira na nodratou pulumakau e na vanua e veibasai saraga kei na vanua e vaqaqara tiko kina. E qai kaya tale o Joseph F, “Keitou rogoca vinaka sara ga na ka e tukuna mai na tamata oya, e vakadodonu tu ga o tinaqu ka sega mada ga ni raivuki me raici koya e vosa tiko mai vei keitou.” E yalovi rau sara o Joseph F. kei nona momo, ka rau veitaucici sara ki na vanua e tucake tu mai kina. Rau raica sara na pulumakau ni vesu tu e na dua na vunikau.

E qai tukuna imuri o Peresitedi Joseph F. Smith, “Oqo sa qai imatai ni ivakaraitaki ni yaga ni masu au sa qai vakadinadinataka. E yaco me’u sega ni guilecava rawa e na noqu vakasama, sa mai yavu tiko ni noqu yalodei, yaloqaqa kei na veidusimaki tale ga e na noqu bula taucoko.”1

iVakavuvuli i Joseph F. Smith

Mo Kila na nomu tacake vua na Kalou e na masu.

Au masulaka mo kila o iko na nomu dau tacake vua na Kalou e na masu. E sega soti ni dredre na vulica na masu. E sega walega ni vosa e da dau vakayagataka me wili me masu. Na masu e sega walega ni lewena na vosa, taucoko. Na dina, na vakabauta, na masu bibi e vu mai yalomu dina kei na yalomu mai loma mo kerea vua na Turaga e na yalo raramusumusu kei na vakabauta, na nona veivakalougataki. E sega ni dua na ka ke mani rawarawa sara na qaqa ni masu, ke dina tiko na yalomu e na nomu qarava na Turaga e na yalo raramusumusu kei na yalo sa bibivoro ka kerei koya e na veika eda vinakata.2

E sega so ni yawa, ka sega talega ni dredre na rairai vua, ke meda na vakayacora e na yalo raramusumusu kei na yalo sa bibivoro, me vakataki Nifai e na gauna makawa. Sai koya sara ga oqo na sala a vakamuria o Josefa Simici, e na gauna se cauravou lailai kina. E lako yani o koya e na ruku ni veikaukau, tekiduru sobu, e na yalo raramusumusu ka laki vakaqara kina e na yalo dina, me kila se Lotu cava e vakadonuya na Kalou. E sa taura kina na isau ni nona masu, a vakacabora e na yalodina, ka taura talega kina na kena isau e na ivalavala a sega ni namaka.

Vei kemuni na taciqu kei na ganequ, mo ni kakua ni vulica na masu e na tebe ni gusumuni walega. Kakua ni vulica na masu mo cavuqaqataka, ka masu e na veimataka kei na veiyakavi. Oya e dua na ka au sega ni taleitaka vakalevu. E dina ni levu sara na tamata era dau vakawalena tu ga na masu ni soqo. Era na tekivu e na dua na vanua, ka qai vakatara kece mai na veika kece era sotava me yacova ni sa cava; e na gauna sa tini kina, au sega ni kila se sivia na doka ni vale na masu oya se sega.3

Kemuni na veitacini, mo ni dau nanuma meda dau masuta na Kalou ka kerea na nona veivakalougatataki kei na yalona vei keda. Me da vakayacora, ia, e na vuku kei na kilikili, ni da dau masu me da vakacabora e na dodonu kei na gaunisala vinaka. Me da kakua ni kerea vua na Turaga na ka e sega ni dua na betena se sega ni yaga vei keda. Meda kerea ga na veika eda na vakayagataka, ka meda kerea e na vakabauta, “me kua na vakatitiqa, o koya sa vakatitiqa,” ni tukuna na iapositolo, “sa vaka na ua ni waitui, sa cagina e na cagi ka veitubuyaki. Ia me kakua ni nanuma na tamata koya ni na rawata e dua na ka mai vua na Turaga” [Jemesa 1:6–7]. Ia, e na noda dau kerea vua na Kalou na veivakalougatataki, me da taroga e na noda vakabauta na kosipeli, ka sa yalataka me solia vei ira na vakabauti koya ka vakamuria na nona ivakaro.4

Au kurabui sara vakalevu ka tarai au talega na itovo ni masu e na vuvale nei [Peresitedi Heber C. Kimball]. Au se sega ni bau rogoca me dua na tamata me masu vakataki koya. E sega ni rau veivosaki kei na Turaga, me vaka me dua e tu yawa mai, ia, e vaka sara ga ni rau veivosaki tiko ka rau veiraici tu. E na vuqa na gauna au dau qoroya sara na vakasama ni tiko sara ga na Kalou, e na gauna erau veivosaki tiko kina e na masu, niu sega tale ni tarova na noqu rai cake me’u raici koya de sa tucake tu ka rawa ni laurai.5

Lako kina e na iserau ni Turaga e na yalo raramusumusu kei na vakabauta.

Keimami … ciqoma ka sega tale ni dua na taro me baleta na ivakavuvuli keimami sa vakatavulici kina mai vua na Parofita o Josefa Simici kei na Luveni Kalou, ni da masu vua na Kalou, na Tamada Tawamudu, e na yaca ni Luvena e Duabau ga, sa ikoya kivua talega era dau masuta na tamada o Atama kei ira na nona kawa mai na ivakatekivu.6

Au vakabauta ni vinakati vei keda me da vakadikeva sara vakavinaka na vosa ni da dau masu vua na Turaga. E dau rogoci keda vunivuni, ka sauma mai vei keda vakarairai. E sega ni namaki meda tagi ka vakatutusa vakabalavu vua na Turaga se vakaocai koya e na masu balavu. Na ka e da vinakata kei na veika e dodonu meda vakayacora ni da lewe ni lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai, e na vuku ni noda vinaka, oya me da vakanamata vua vakawasoma, me da vakadeitaka talega vua ni da nanumi koya tiko, ni ra sa yalataka me ra taura na yacana, vakamuria na nona ivakaro, me kilikili na cakacaka; ka gadreva na nona Yalo Tabu me vukei keda. Ia, ke da sa leqa tiko, me da lako yani vua na Turaga ka kerei koya vakadodonu me vukei keda e na leqa e vauci keda tiko; mo masu e na yalomu taucoko, mo qarauna talega na itautau ni nomu vosa, me matau ka rakorako, me kua ni vakayagataki na vosa e dau sakasaka se mawi tu na kena itautau ka sega talega ni veiganiti kei na kena yalo e cabori tiko kina.

Me da vosataka ga na vosa rawarawa, e na noda vakamacalataka na veika eda vinakata, e na vinakati dina me taleitaki vua e Solia na loloma e vinaka ka uasivi sara. E rawa ni rogoca o koya vakavuni; ka kila vinaka na veika e gadreva na yaloda ni bera ni da kerei koya, ia, e sa vakayacora o koya me nona itavi, kei na nona cakacaka me da kaciva na yacana—dou kerekere, ka na soli vei kemudou: dou vakasaqara, ka dou na kunea; dou tukituki, ka na dolavi vei kemudou[raica Maciu 7:7]. Mai na gauna oqo, e sa vakayacora kina na Turaga me noda itavi, me da dau nanumi koya, me da vakadinadinataka vua e na mataka, sigalevu kei na bogi, ni da sega ni guilecava na dausoli loloma vinaka vei keda.7

Vakamuria na ivakaro e soli me baleta na iVakavuvuli, mo nanuma e na veigauna na Turaga, me da masu e na veimataka, kei na yakavi, ka mo nanuma e na veigauna me da vakavinavinaka vua me baleta na veivakalougataki eda taura e na veisiga.8

E sega ni dodonu me dua na iyalayala me tau baleta na masu kei na kena soli na veivakacaucautaki vua e Dausolia na Vinaka, ni dau tukuni vei keda meda masu ka me sega ni muduki, ka sega talega ni dua na lewa vaka Matabete se itutu vakaLotu e gadrevi e na kena cobori na masu.9

Na tamata e na lolo ka masu me yacova ni sa vakamatei koya vakataki koya, ka sega sara ga ni dua na betena; e sega ni dua na vuku e kune kina. Au dau tukuna vei iratou na taciqu, e na gauna era lolo tiko kina, ka ra masulaki tiko kina na tauvi mate, kei ira na gadreva na vakabauta kei na masu, era sega ni ulabaleta yani na veika e vuku kei na lewa maqosa ni lolo kei na masu. E rawa ni rogoca na Turaga na masu rawarawa e cabori e na vakabauta, ke vica walega na qaqana, e na kila talega ke sega ni balavu na lolo mai na ruasagavulu ka va na aua, ka vakavakarau e na nona sauma mai na masu me vaka ga e sauma na masu e udolu vakacaca na qaqana ka lolovaki tu me dua na vula.10

Na cava me da cakava kevaka eda sega ni masu? Me da tekivu masu. Ke da sega ni qarava na itavi tale e so, me da kerea vua na Turaga na nona Yalo Tabu, ni da sa kila e lomada ni da sa cala ka vakayalia na isolisoli vinaka, se da sega ni kauwaitaka. Me da vakaqara na Turaga e na yalo raramusumusu, ka biuta laivi taucoko na veika e na tarova na noda ciqoma na vuku kei na rarama e da gadreva, me saumi kina na noda masu, me da kidavaki koya e na yalodei me dolava kina na daligana kina noda kerekere, me vuki na yalona e na loloma, me bokoci kina na noda ivalavala ca, e na vakaraitaki e na veivakauqeti kei na kaukauwa ni Kalou, me da kila kina na noda cakacaka ka rawa talega ni vakayacora, me kua ni vakadaroi, vakatikitiki.11

Me tiko vata kei keda na yalo ni masu e na veika kece eda vakayacora e na noda bula. Baleta beka na cava? E dua na ka e votu mai vei au vakaukauwa ni dau vakararavi vua na Kalou na tamata. E da na leqa sara ke sega o koya; ka na lailai talega na veika eda na rawata kena sega na nona loloma kei na veikauwaitaki e na vukuda.12

Ke o na sega ni guilecava na masu, e na sega ni guilecavi iko na Kalou, e na sega ni vakagalalataki Koya mai vei iko ke o na vakagalalataki iko mai Vua. Na cava era dau biuta kina na Lotu na tamata? Na cava e dau lailai kina na nodra vakabauta? Na cava e dau butobuto kina na nodra vakasama? Baleta ni ra vakamuria mai na sala dodonu; Era sega ni kauwaitaka na nodra cakacaka, era sa guilecava na masu, me ra vakaliuca kina na Turaga ka sa mani kau laivi na Nona Yalo Tabu mai vei ira era sa qai biu tu e na butubuto.… [E na sega ni yaco rawa oqo] vei ira na tamata era na masu e na mataka, sigalevu se na bogi ka vakamalumalumutaka na yalodra vua na Turaga, ka dau masu vua na Turaga e na gauna ni nona bula vinaka me vakatalega kina na noda dau masu vua e na noda gauna ni leqa. E na sega ni biuta kina na Lotu na tamata.13

Na vale e valetabu ni masu ni matavuvale ka dau vakacaucautaki kina na Kalou.

Na nodra vale na Momani e valetabu ni matavuvale, era dau soqoni kina na lewe ni matavuvale e na mataka lailai kei na yakavi, me ra dau masu kina ka vakacaucautaka talega kina na Kalou, ka cabori e na yaca i Jisu Karisito, e dau vakayacori talega kina na wili ivolanikalou kei na lagati ni sere vinaka.14

E dua na ka rawarawa na masu, ia e dau vakawaleni. Era dau guilecava na itubutubu me ra kacivi ira vata mai na lewe ni vale me solia vei ira na veivakalougataki ni Kalou; e dau levu na gauna era dau vakatotolo, se dau ogaoga vakalevu e na veika baleta na veika ni bula ka ra guilecava kina na nodra itavi vei koya sa Cecere sara. Na masu vakavuvale e dau raici tu mai vei ira na so tale na lewenilotu ni Yalododonu Edaidai ni dua na ka rawarawa, ia, kena sega ni vakayacori e na vakavuna na leqa.… E so na Yalododonu Edaidai era dau qai nanumi koya ga ni sa yaco vei ira na leqa; era dau guilecavi koya ni ra bula vinaka tiko. E na rairai guilecavi keda na Turaga e na gauna eda namaka kina na nona veivuke, ke dina na veika oqo e da na kunei keda e na dua na vanua vakaloloma. Kakua ni guilecava na Kalou; vakaqarai koya e na masu e na veimataka kei na veibogi.… Mo masu ni dau laba na cagi se cila na siga, ni dau ubi iko mai na loaloa, e na yaco mai vei iko na veivakacegui.15

Oi kemuni na Tama, mo ni dau masu kei ira na nomuni matavuvale; cuva sobu kei ira e na veimataka kei na veibogi; masu vua na Turaga, vakavinavinakataka vua na nona vinaka, loloma kei na loloma vakatama, e vaka na tamada kei na tinada vakavuravura na nodra lomani keda na dravudravua, na dau talaidredre kei ira na gone era sese tu.

O dau masu li? Na cava o dau masulaka? Masu me kilai iko na Kalou, me rogoca talega na nomu masu, me vakalougatataki iko e na nona Yalo Tabu, ka me liutaki iko ki na dina ka vakaraitaka vei iko na sala dodonu; ni na vakasalataki iko e na veika sa cala ka me liutaki iko tale ki na sala dodonu; mo kakua ni lutu tani, mo kakua ni ceba yani kina sala cala e na vakavuna kina na nomu mate, ka mo tikoga e na sala rabailailai ka dodonu.16

E na gauna e cuva sobu kina e dua na gone lailai me kerea vua na Tamada na veivakalougataki, e na rogoca na Tamada na domona, ka na sauma mai e na veivakalougataki e uluna, baleta ni se savasava na gone ka kerekere tiko yani e na levu ni nona vakabauta kei na lomadei. Na ivakavuvuli rawarawa au vakaqara meu vakaraitaka e na nomu vakasama. Era rawarawa sara, e dodonu ka yaga.17

E da sa vakasalataki meda kaci yani vua na Kalou e na yaca i Jisu Karisito. E da sa kerei talega meda nanumi koya e na noda vale, ka maroroya na yacana tabu me tiko ga e na nomu vakasama, ka vakarokorokotaki koya e utomu; me da dau kacivi koya e na veigauna, e na veisiga; kei, na veigauna taucoko ni nomu bula me da bulataka na veika eda vinakata e na masu vua na Kalou e na vuku ni kilikili, dina kei na nodra vakabulai na matavuvale vakatamata.18

Sorova na yaloda e na masu me baleta na nodra vinaka na so.

E na gauna eda dau kumuni vata kina me tiko yadua vei keda na yalo ni masu ka mo laiva me lako na lomamu, me kua ni lako duadua, ia e na vuku ni lotu taucoko. Ke me vakayacori oqo, e na sega ni rawa me dua e na biuta mai na vale ni veiqaravi ka sega ni vakila na yalo ni Kalou.… [E na gauna e vakacabori kina na masu,] o ira kece… era na vakadonuya era na kaya na emeni.19

Ni vakaqara na tamata na yalo ni vuku kei na veivakauqeti mai vua sa Cecere sara, … e na tarai koya cake na Turaga, baleta ni rerevaka na Kalou e matana, baleta ni dau lomani ira na kai nona me vakataki koya, ka sega tiko ni masu: “Turaga, ni vakalougatataki au kei na watiqu, na luvequ o Jone kei watina; keitou ga, ka sega tale ni dua. Emeni.” Na mataqali tamata oqo e sega ni dau masu vakaoqo, ia e dau masu e na vukudra mai Saioni, kei na nodra bula balavu na tamata era sa lumuti mai vua na Turaga me noda iliuliu, ivukevuke kei ira na noda daunivakasala e na ivakavuvuli ni Kosipeli. E dau masulaki ira talega na kai nona.20

Na tamata e dau masu wasoma vua na Turaga e na solia na kena ivakaraitaki vei ira tale na so me ra na raica ka kila na nona itovo.21

Au sega ni dau masu vua na Turaga ka sega ni nanumi ira na nona tamata cakacaka e ra tu e na vei matanitu e vuravura ka vunautaka tiko na Kosipeli. Na ikaukau ni noqu masu oqo, “Oi kemuni na Kalou, maroroi ira me ra savasava ka me kua ni tarai ira na duka e vuravura; vukei ira me tiko vei ira na yalodina, me ra kakua ni vesu vei ira na nodra meca me ra na temaki; vakaliuci ira vei ira na yalo dodonu.” Oqo na noqu masu niu se dau kaulotu voli, kau na tovolea meu masu vakaoqo e na vo ni noqu bula taucoko.22

[Ki vua na luvena daukaulotu o Joseph Fielding, e vola o Joseph F. Smith e na 18 Julai 1899:] E sinai na yalo i keitou e na veivakalougatataki e na vukumu … kei ira kece na nomuni tokani keimami nanumi kemuni vua na Turaga e na veigauna kece ni neimami masu. Oi! kemuni na Kalou, na Tamaqu, vakalougatataka, vakaceguya, tokona ka vukea na luvequ, kei ira kece na nomuni tamata cakacaka era kaulotu tiko. E na gauna e dau sogo kina na katuba e matadra, solia vei ira na loloma, vosota kei na yalo dau veivosoti. Na gauna ni ra dau cemuri kina mai vei ira na tamata ca, vakacegui ira e na nomuni loloma talei, e na gauna o ni dau qaravi kina vakaca se dau vakacacani kina, mo ni tiko kina ka sabai ira e na nomuni kaukauwa. Vakaraitaka vei ira na nomuni tamata ni sai kemuni na Kalou, me ra vakila talega na nomuni tiko maliwai ira. Vakani ira e na veika vakayalo kei na loloma tawamudu ka dau biuta tani na rere ka rawa talega ni vakarautaka na veika vakayago. Vukei ira me ra maroroya e na nodra vakasama na veika dina ka yaga, ka me maroroi kina na nomuni dina me vaka e sinai tu e na iyau. Me ra na yalo malumalumu e na nomuni serau ka yalomalumalumu me vaka na Luvemuni lagilagi! Me ra vakabauti kemuni, na nomuni vosa, kei na nomuni veiyalayalati lomani. Na noqu vuku kei na veilewa, na kila kei na vakasama, daulewa vinaka kei na loloma, na dina kei na savasava, na vakarokoroko kei na vakaturaga na veika oqo e itovo ni kaulotu ka vakaisulutaki ira e na qameni tabu. Oi, Kemuni na Kalou, mo ni vakalougatataki ira na nomuni tamata e na isololisoli gadrevi, na loloma vakalou na vakasama tabu, kei na kaukauwa me’u mai Luvemuni e na veika taucoko!23

Me iUlutaga ni Vuli

  • Na cava na kena ibalebale me da” kerea vua na Turaga e na yalo raramusumusu kei na vakabauta”? Na cava na ibalebale ni yalo sa raramusumusu kei na yalo sa bibivoro? E na vukei keda vakacava na yalo raramusumusu kei na yalo sa bibivoro e na noda qarava yani na Tamada Vakalomalagi e na masu?

  • Na cava e bibi kina na vakabauta e na gauna eda masu kina? (Raica talega na Ilamani 10:5.) Na cava eda tovolea kina me kua ni vakadadamuri na masu? Na cava eda rawa ni cakava me vakaibalebale kina na noda masu?

  • Na cava e da vinakata kina “me da solia na veika kece e na vakaosoosotaka” e na noda taura na noda isau ni masu? Na cava e so na osooso oqo?

  • E da na “ kauta tiko vakacava na yalo ni masu e na vei cakacaka e da vakayacora e na noda bula”?

  • Na cava e yaga kina na lolo, e lailai mai na 24 na aua na kena balavu kei na dua na kena masu lekaleka mai na kena e dau balavu sara?

  • Na cava “na veika dredre”e da na sotava kevaka eda na sega ni vakayacora tiko na masu vakavuvale?

  • Na cava e yaga sara kina na nodra masu na gone? E da na viavia gone vakacava e na noda masu?

  • Na cava e bibi kina na “na kena vakadonui” na nodra masu na so”e na kena kainaki vakavosa na emeni”?

  • Na cava e bibi kina na noda masulaki ira na so? Era na vakalougatataki vakacava na iliuliu ni Lotu raraba kei ira e na veitabana e na masu? E na vakalougataki keda vakacava kei ira na noda lewe ni vuvale?

iVakamacala

  1. Life of Joseph F. Smith, comp. Joseph Fielding Smith (1938), 131–34.

  2. Gospel Doctrine, 5th ed. (1939), 219.

  3. E na Conference Report, Okt. 1899, 71–72.

  4. Gospel Doctrine, 218.

  5. Gospel Doctrine, 198.

  6. E na Conference Report, Okt. 1916, 6.

  7. Gospel Doctrine, 221; vaparakaravu vou.

  8. Gospel Doctrine, 218.

  9. Gospel Doctrine, 205.

  10. Gospel Doctrine, 368.

  11. Deseret News (weekly), 8 Tis. 1875, 4.

  12. Gospel Doctrine, 218.

  13. ”Discourse by President Joseph F. Smith,” Millennial Star, 25 Okt. 1906, 674.

  14. E na Conference Report, Epr. 1907, 7.

  15. E na ivola i Brian H. Stuy, comp., Collected Discourses Delivered by President Wilford Woodruff, His Two Counselors, the Twelve Apostles, and Others, 5 vols. (1987–92), 2:280.

  16. Gospel Doctrine, 215.

  17. Gospel Doctrine, 216; veiveisau na kena parakaravu.

  18. Gospel Doctrine, 503–4.

  19. E na Collected Discourses, 2:365.

  20. ”Discourse by President Joseph F. Smith,” Millennial Star, 11 Nov. 1897, 709.

  21. Gospel Doctrine, 116.

  22. ”Discourse by President Joseph F. Smith,” Millennial Star, 1 Nov. 1906, 691–92.

  23. iVola i Joseph F. Smith vei Joseph Fielding Smith, 18 Julai 1899, e na ivola i Joseph Fielding Smith Papers 1854–1918, Historical Department Archives, The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints.