Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu
Wase 4: Nodra iVakaraitaki na Tina


Wase 4

Nodra iVakaraitaki na Tina

O ira na Tina ka tu e yalodra na kosipeli e na liutaki ira na luvedra e na sala kilikili kei na dina.

Tukuni e na Bula i Joseph F. Smith

Etiko sara icake na nona dokai ira na tina o Peresitedi Joseph F. Smith. O tinana e dua na ivakaraitaki ni vakabauta kei na vakarokoroko. Ni dau vakamacalataka na ivakaraitaki vakamarama i tinana, e vakamacalataka vakaoqo: “Au se dau nanumi tinaqu sara e na gauna keitou se tiko voli kina mai Nauvoo [1839–46]. Au namuma sara niu dau raici koya kei iratou na luvena lalai ni ratou vakusakusa me ratou vodo e na dua na waqa kei na iyaya eratou cola rawa mai vale e na gauna sa tekivu kina na nodra vakacaca na ilala mai na koro o Nauvoo. Au kila na dredre e sotava na Lotu mai Navoo, ka vakakina na ilakolako i Winter Quarters, na uciwai na Missouri, kei na nona dau masulaki iratou na luvena kei na matavuvale e na ilakolako veivakaocai oqo. … Au nanuma sara na leqa kei na veika e yaco e na gauna keitou vinakata kina me keitou lako vata kei ira na Keba i Isireli, keitou yaco yani kina buca ni veiulunivanua ka se sega soti ni levu na pulumakau me dreta na neitou qiqi; ka sega talega na ka e vinakati me kau mai kina na pulumakau keitou gadreva, sa vesuka vata sara o koya na nodratou pulumakau kei na luvena kina rua na qiqi ka sa tekivu sara na ilakolako i Utah e na ituvaki vakaloloma oya, a qai kaya o tinaqu—’E na dolava na sala na Turaga;’ ia se na dolava vakacava na sala e sega ni dua e kila…

“O nanuma beka ni na vakavotukana na veika oqo e na noda vakasama? O na nanuma beka meu rawa ni guilecava na ivakaraitaki nei tinaqu? Sega; na nona vakabauta kei na nona ivakaraitaki e na cilava tu na noqu vakasama. Na cava au nanuma! Na icegu kece au ceguva, kei na veika au vakila e yaloqu e vakanamata ga vua na Kalou e na vakavinavinaka me baleta na tinaqu na marama yalododonu, ka marama ni Kalou, savasava ka yalododonu, ka rawa talega ni solia na nona bula se me mate ka me kua ni cakitaka na veika e nuitaki kina; e rawa vua me dravudravua ka leqa e na lekutu e na nona sasaga me tauri iratou vata na nona vuvale me ratou kua ga ni tu yani mai Papiloni. Oya na yalo tabu e vakauqeti koya kei iratou na luvena. Era na sega beka ni kilikili na gone me baleta ni ra vakamuria na nona ivakaraitaki? Io, au kaya kina, me vakalougatataki ira na tina i Isireli na Kalou.”1

iVakavuvuli i Joseph F. Smith

Na ivakaraitaki ni dua na tina e tete mai na dua na itabatamata ki na duatale.

Sa dua na ka na noqu loloma kei na noqu taleitaka na itavi vakatina! E sega tale ni tiko e dua e na matanitu vakaselesitieli e rawa ni sivia na noqu loloma tawa yalani me baleta na kamikamica dina, vakaturaga vei koya e vakasucumi au mai—na noqu, noqu, Nana! Io, e vinaka sara o koya! E dina o koya! E savasava o koya! ka yalo dina! Na luvena yalewa vakaturaga na Kalou! Au vakavinavinakataka vua na noqu bula kei na veika au rawata e na bula oqo, ka tomani tiko kina na isolisoli kei na loloma ni Kalou!2

Me vaka ni sa kena lewa me ra tina uasivi duadua e na vuravura oqo o ira na tina mai Saioni kei Isireli, me ra uasivi duadua mai vei ira e na veivanua kece ga.… Na kaukauwa era dau vakayagataka na tina vinaka vei ira na luvedra e vaka na ivakatubu e waki vata kei na valawa, e na vakatubura na valawa; me vaka na levu ni nona kaukauwa, e sega walega vei iratou na luvena, vei ira talega na luvedra na nona itokani, e vakilai, e na vinaka sara na veika e na rawa mai kina.

Vei kemuni na ganequ, o ni na sega beka ni kila na rabailevu ni nomuni ivakaraitaki. Na tina e rawata vakavinaka ni susugi ira na tagane se na yalewa vinaka me ra vakamuria na nona ivakavuvuli e na nodra bula taucoko, ka tea na sore ni bula dodonu, na dokai kei na vakarokoroko e na yalo dina ka kilikili vakayalo e na vakilai e na nodra bula vakacakacaka; e na veivanua kece e na vakamuria na tagane se yalewa oya, se ni ra sa cauravou levu ka yalewa matua mai, se na veisoqosoqo era veimaliwai kina, e na kilai levu na ivakavuvuli era vakavulici kina mai vei tinadra; e na sega ni mate rawa, baleta ni na tete yani vei ira na luvedra kei na nodra kawa mai muri. Oqori na veika e da nuitaka e na Kosipeli i Jisu Karisito.3

E na gauna au se lailai kina … e dusimaki vei au me’u vakabauta na itavi vakalou i Jisu Karisito. Au a vakavulici mai vei tinaqu, na marama yalododonu dina—ni o Jisu Karisito na Luveni Kalou; Ni o koya na Luvena Vakayago e Duabau ga na Kalou, e Tamana ka vu ni nona bula e vuravura na Kalou na Tamada tawamudu ka sega tale ni dua. E vakavulici vei au mai vua na tamaqu, mai vua na Parofita o Josefa Simici, mai vua na tinaqu ni a mai ciqoma na kosipeli baleta ni a vakabauta na ivakadinadina i Josefa Simici, ka vakabauta na dokai, na rokovi kei na dina ni watina; mai na gauna ni noqu cauravou lailai kei na noqu bula taucoko e vuravura au se dau vakabauta tu ga; io, au sega tale ni lomaloma rua e na noqu vakasama, mai na gauna au se lailai sara kina.4

E dua na iColacola Levu e tiko vei ira na Tina e Isireli.

Na itavi vakatina e yavu ni tiko marau e na veimatavuvale, kei na sautu ni vanua. E sa vakaitavitaka na Kalou vei ira na turaga kei na marama na vei itavi vakamareqeti me baleti ira na tina.5

Au vakabauta ni dodonu me ra dau kunei ka me ra kunei tikoga vakalevu vei ira na Yalododonu Edaidai. Au vakabauta talega ni levu sara na marama vakawati e vuravura e kune e na kedra maliwa na Yalododonu Edaidai.Au sega ni kila tale e dua na marama e vuravura e tiko vei ira na vakasama vakamarama vakawati kei na tina me vaka e tiko vei ira na Yalododonu Edaidai. Na noda veimaliwai e sega ni namaki me baleta na bula oqo.… E da na bula e na gauna ka tawamudu. E da na vakaisoqosoqo ka veiwekani e na veigauna ka tawamudu. Na ka e lomada kei na yaloda e sa vakarautaki vinaka me rawa ni veivosoti kina sega walega ni bula oqo se na bula mai muri, me tawamudu sara.6

E da na sautu ka tarai Saioni e vuravura; oqo na noda itavi, ka nodra cakacaka na tinada kei na ganeda mai Saioni—na tinada e na gauna oqo, kei ira na luveda yalewa e na yaco mai na gauna era na vakaitavi kina vakatina i Isireli. E sa na dua na icolacola levu vei iko. E sa na vakatau sara ga vei iko na nodra vakavulici kei na dusimaki ni nodra vakasama kei na vakauqeti ni lomadra na luveda, ni ra na gunu e na yalodra na tinadra, kei na nodra ivakaraitaki na tina vei ira na luvedra e na kasa sara vei ira. E sega tale ni dua na ka e na sega ni vakarusai rawa me vaka na nodra ivakaraitaki na tina; oqo e baleta ni vinaka sara o koya ka tiko talega vua na yalo vakakosipeli e yalona, ka sa susugi ira mai na luvedra e na kena sala dodonu.7

Na tinada, kei ira na tinadra na luveda, o ira na sinai tu na yalodra e na kena gumatuataka na veika me baleti ira na luvedra, ka vakatikori vei ira na isolisoli ni Yalo Tabu, e na kena tabaki na uludra, ka rawa talega ni lako yani e na dua na vanua galala ka tekiduru sobu vua na Kalou ka vosa vua me vaka ni se bera vakadua ni dua na tina e se bau vakayacora e vuravura, kevaka era na vakamuria na ivakavuvuli era sa taura matua tiko ka bulataka na kena ivakaro. Mai na kaukauwa era rawata mai na yalodra na luvedra era na vakaliuci e na sala sa kilikili ka dina, ka tuberi cake mai e na veisusugi kei na veivakauqeti ni Turaga, e na loloma ni dina, na talairawarawa ki na nona ivakaro, e na sala era sega ni rawata na so era mateca tu na isolisoli oqo, na veivakalougataki kei na edaumeni, e vakatikori wale ga vei ira na tina i Isireli.8

E na sega na marau dina kevaka eda na tiko veitawasei se tiko tani mai vale, me vakayacori na veika kece e na noda igu taucoko me da vakatabuya ka maroroya na kaukauwa, na kena marautaki sara vei ira na cakacakataka ka soli bula e na kena tauyavutaki. O ira na Tagane kei ira na Marama era dau vakasaqara me ra sosomitaka e so tale na mataqali bula e vale; e dau vakavuna me ra vakabauta ni na kauta mai vei ira na vale na tiko vakadua; na galala cecere oya na rawarawa ni noda veitosoyaki e na gauna eda vinakata kina. E na sega na marau ke sega na veiqaravi, ka sega talega na veiqaravi e cecere mai na kena veisautaki na vale me itikotiko tabu, ka me rawa ni vakacerecerea ka maroroya na bula vakavuvale.

. … E vuqa na veika e da dau taleitaka ni da se gone oya na veika e dau tu voli ga e vale, ka dau levu talega na vakanananu vinaka e na gauna eda sa qase mai kina, oya na kena vakanananutaki na veigauna talei ni gone kei na veika e tu wavokiti keda.9

E vale e na liutaka na tina na nodra qaravi na gone, na nona veiliutaki kei na nona veivakavulici e na vakatau sara ga e na nodra rawata na luvedra me ra vulica tiko e na gauna era sa cauravou levu mai se marama na matanitu levu ni lotu kei na vanua.10

Au nuitaka vakabibi ni o ira na tina i Isireli era na taqomaka vakavinaka sara na nodra bula na luvedra yalewa kei na tagane. E na rawa ke tiko vei au na kaukauwa, me ra marau o ira na tina ka vakacegu na yalodra e na nodra susugi ira na luvedra tagane kei na yalewa mai na nodra veivakacacani na tamata ka yawa sara mai na kaukauwa ni valavala ca.11

Na loloma ni tina e rorova sara na loloma ni Kalou.

E sega tale ni dua na loloma e tu e vuravura e rawa ni tautauvata na loloma ni dua na tina dina. … E na so na gauna au dau lomatarotaro, e uasivi vakacava na nona dau lomani ira na luvedra na Tamada mai na loloma e dau solia na tinaqu vei ira na luvena? Oya na bula vei au; na vu ni kaukauwa; e dau veivakayaloqaqataki; na loloma e tawayalani se na vinakati koya ga. Au kila ni lomani au o koya mai na yalona taucoko. E dau lomani ira na luvena e yalona taucoko. E dau cakacaka ka soli bula e na veisiga kei na bogi, me baleta na veivakadeitaki kei na veivakalougataki e dau solia, e na vuku ni nona dau cakacaka, me baleti ira na luvena. A sega ni soli bula vakataki koya— na nona gauna, na nona gauna ni galala se gauna ni reki, se gauna ni vakacegu—e laurai taumada, e vakatauvatani kei na nona itavi e na nona dau lomani ira na luvedra.

E na gauna au sa yabaki tinikalima kina, au a kacivi meu laki vunautaka na kosipeli e na dua na vanua tani—se meu vulica kina vakataki au—na ikelekele e vakadeitaki tu e na noqu bula, e vukei au me’u taura dei na veika au gadreva ka nuitaka, me tuberi au cake tiko ka vakadodonutaka tiko na yaloqu, oya na loloma au kila e dau vakarautaka vei au o koya e vakasucumi au mai ki vuravura.

E dua na gone tagane lailai ga, se bera ni matua me lewa na veika, e sega ni vuli vinaka, veimaliwai kei na veika lelevu e dau liutaki keda tani ka veitemaki ka rawarawa sara vua e dua na gone se tamata me coko kina—io, e na gauna e dau kaukauwa kina na veitemaki oqo vei au, na imatai ni ka e votu mai yaloqu qo: Nanuma na loloma nei tinamu. Nanuma na nona dau qarava na veika e baleti iko. Nanuma na nona vakarawarawataki koya me solia na nona bula mo vinaka kina. Mo qai nanuma talega ni a vakavulici iko ni o se lailai sara. … Na veika e yaloqu me baleta na tinaqu sa mai noqu isasabai, sa mai lati au mai na ivalavala ca, me rawa meu vukitani mai na veitemaki kei na ivalavala ca e na veivuke ni Turaga kei na loloma e lomaqu, me baleti koya au kila ni dau lomani au vakalevu sara mai na dua tale e tiko e vuravura, ka uasivi sara mai na dua e na bula tiko.

…Na tina dina, na tina e dau rerevaka na Kalou ka lomana na dina e yalona, se o koya e sega ni vuni mai na veika rerevaki se na veika ca ka biuti ira tu na luvena me ra sotava na veika oqo. Io, me vaka na lidi ni buka e dau caudre cake, na kena matau talega ni da dau ceguva na icegu ni bula, ke dua na ka rerevaki e tara na luvena, e na qai tu e na kedrau maliwa na gone kei na ka rerevaki oya; me taqomaka kina na luvena e na nona igu taucoko. Na nona bula e na sega ni bibi me vakataka na bula nei luvena. Oya na loloma dina ni tina vei ira na luvena. …

Au vulica meu biuta sara icake na ivakatagedegede ni nodra loloma na tina. Au dau tukuna wasoma talega, kau na tukuna tale e na gauna oqo, ka vakaruataka tale yani, na loloma ni tina dina e volekata sara na loloma ni Kalou, e dua tani tale na mataqali loloma.12

E rairai beka ni dua na vakasama vinaka me baleta na itovo ni veivakabulai e vu mai vei ira na tina, me baleta na nodra loloma malumalumu kei na kena talei ni mai iwali ni veika e mosi, na ivua ni totogi ke bale vua se sega. E mai iwali vakacava ni mavoa na nona loloma! E totolo vakacava na veivakameautaki ena nona veivakayaloqaqataki kei na veivakalomavinakataki! Na ivakaraitaki ni nona bula oya na vuku e vulici mai na loloma.13

E sega tale ni dua na ka e maliwai au tu kei na lomalagi e na rawa ni sosomitaka ke meu vakayacora e dua na ka e na vakavuna kina na nona rarawa se me mosi vei tinaqu. Baleta na cava? Baleta ni lomani au o koya, au kila e rawa ni mate o koya e na vukuqu e na veigauna kece, ke a rawa taucoko oqo, me vakabulai au ga. Na cava meu rarawa kina, na cava meu vakararawataki koya kina? Na cava meu muria kina na sala e tawa veiganiti kei na nona bula se na nona ivakavuvuli vei au, ni a vakavulica vei au na veidokai, na bula dodonu, na dina, kei na yalodina e na matanitu ni Kalou, e sega walega ni vakavulici au vakavosa e dau kena ivakaraitaki talega vei au.14

Au na sega ni vakamacalataka na marau ni yaloqu e na noqu nanuma ke keirau sota kei tamaqu, kei na noqu iyau talei na tinaqu, o koya e vakasucumi au mai e na gauna eda vakacacani tu kina ka tarai keda tale tu ga na dravudravua, o koya e keveti au voli e ligana e na yalo malua, yalo vosota, kei na malumalumu ka dina e na noqu bula malumalumu vakavuravura. Na noqu nanuma ni keirau na sota, o cei tale e rawa ni vakaraitaka na levu ni nona marau?15

Me vakalougataki ira na tina i Saioni na Kalou.

Me vakalougataki ira na tina i Saioni na Kalou, kei ira na luvedra yalewa kei na luvedra na Isireli, ka qarauni ira na gone mai na ivalavala vakavuravura, mai na talaidredre kei na veitemaki e rawa ni kauti ira vakatani. Me tiko vata kei ira na vuvale era vakabauta na kaukauwa ni Kalou.16

Au raici ira na tina i Isireli, era sa ukucavu tu e na isolisoli niYalo Tabu, o ira na sa sucu tale, … o ira na gone yalewa ni Isireli era sa sucu e na wai kei na Yalo Tabu, ka ra sa ukutaki tu e na isolisoli ni Yalo Tabu, e na veitabaki mai vei ira na sa tiko vei ira na dodonu me ra vakayagataka na kaukauwa oya kei na isolisoli vei ira na gone yalewa ni Saioni, kei ira talega na gone tagane ni Saioni. Au vakabauta ni o ira taucoko na tina e tiko vei ira na dodonu me ra … kila na veika me ra vakayacora e na nodra dui matavuvale kei na nodra dui yasana, vei ira na luvedra, e na nodra veiliutaki kei na veidusimaki; na tina kei ira taucoko na tina e tiko vei ira na Yalo Tabu me isolisoli ni vakatakila, na isolisoli ni veivakauqeti kei na isolisoli vakavuku, na Yalo Tabu ni parofisai, na Yalo Tabu ni veivakabulai, na isolisoli ni Kalou vei ira, me liutaki vinaka na nodra dui vuvale ka liutaki ira na luvena e na sala sa kilikili ka dina.17

Au gadreva me’u vakalougataki kemuni na tina kei na goneyalewa, mai na yaloqu taucoko kei na kaukauwa kei na dodonu au vauci tu kina e na matabete ka vakamuria na lawa ni Luveni ni Kalou. … E tiko vei au na dodonu kei na kaukauwa meu vakalougatataki Isireli, ka vakalougatataki ira talega na yalododonu, vakabibi; au vakila e lomaqu me’u tukuna niu vakalougatataki iko talega.18

Me iUlutaga ni Vuli

  • Na cava e veivakurabuitaki vei iko e na nona vakamacalataka tiko na tinana o Peresitedi Smith? Na itovo kilikili cava o raica ni dau vakaraitaki mai vei ira na tina o kila?

  • Na cava e ivuvu ni marau kina e na veimatavuvale kei na kena sautu na vanua, na tina? Na cava e so na “itavi tabu” nodra na tagane kei ira na gone yalewa “me baleti ira na tina”?

  • E na vaqaqacotaka vakacava na noda cakacaka se na noda ivakarau me baleti ira na tina se na veika vakatina na noda kila na matavuvale tawamudu.?

  • E na moica vakacava na tina na nodra vakasama kei na yalodra na luvedra kina veika kilikili? O na vakalougatataki vakacava mai na nodra kaukauwa na tina mai Saioni?

  • Na dredre cava soti era sotava na itubutubu edaidai e na nodra susugi tiko na gone “e na nodra lomana na dina, e na nodra talairawarawa ki na ivakaro ni Kalou”? Me ra na sotava vakacava na itubutubu na dredre oqo?

  • Na veivakalougatataki vakayalo cava e tukuna o Peresitedi Smith ni nodra dodonu na tina era taura oti na isolisoli naYalo Tabu? E na vakayagataka vakacava na tina na isoliosli oqo me vukei kina o ira na nodra gone me ra muria na sala kilikili?

  • E na rawa vakacava me mai noqu “isasabai se me lati au mai e na veitemaki” na loloma kei na ivakavuvuli ni tina?

iVakamacala

  1. Deseret News: Semi-Weekly, 5 Jan. 1892, 3; paragraphing added.

  2. Life of Joseph F. Smith, comp. Joseph Fielding Smith (1938), 452.

  3. Deseret News: Semi-Weekly, 5 Jan. 1892, 3.

  4. Gospel Doctrine, 5th ed. (1939), 494.

  5. Gospel Doctrine, 288.

  6. “General Conference of the Relief Society,” Relief Society Magazine, June 1917, 316.

  7. Deseret News: Semi-Weekly, 5 Jan. 1892, 3.

  8. E na Conference Report, Apr. 1912, 7.

  9. Gospel Doctrine, 300–301.

  10. Gospel Doctrine, 290.

  11. “General Conference of the Relief Society,” 316–17.

  12. Gospel Doctrine, 314–15.

  13. Gospel Doctrine, 264.

  14. Gospel Doctrine, 463.

  15. Gospel Doctrine, 429.

  16. E na Conference Report, Apr. 1907, 118.

  17. Address at the home of A. W. McCune, 14 Nov. 1913, Historical Department Archives, The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints.

  18. “General Conference of the Relief Society,” 320.

iVakatakilakila
Mary Fielding Smith

E tukuna vakaoqo o Peresitedi Joseph F. Smith me baleti tinana, O Mary Fielding Smith, “Na tinaqu e yalododonu, … na marama ni Kalou, e savasava ka yalododonu” (Deseret News: Semi-Weekly, 5 Jan. 1892, 3).