Duabau vei Karisito

Me vaka sa vakaraitaka o Peresitedi Dallin H. Oaks, nikua na Sigatabu ni Curu Vakatui, na itekivu ni Macawa Tabu, vakatakilakilataka na nona curu ena qaqa ki Jerusalemi na Turaga, Nona vakararawataki mai Kecisemani kei na nona mate ena kauveilatai ena vica ga na siga ni oti oya, kei na Nona Tucake tale lagilagi ena Sigatabu ni Siganimate. Me da yalataka me kakua sara ni da guilecava na veika a vosota na Karisito me vueti keda.¹ Ka me kakua sara ni yali vei keda na reki vuabale eda na vakila tale ena Siganimate ni da vakananuma na Nona qaqa mai na ibulubulu kei na isolisoli ni tucaketale raraba.

Ena bogi ni bera na veilewai kei na mate ena kauveilatai ka waraki Koya tu, a tiko o Jisu ena dua na kana ni Lakosivia kei iratou na Nona iApositolo. Ena mua ni iotioti ni vakayakavi oqo, ena dua na masu bibi ni vakatakekere, a kerekere kina vei Tamana ko Jisu ena malanivosa oqo: “Tamaqu Yalododonu, maroroi ira ena yacamuni [na noqu iApositolo] ko ira ko ni a solia mai vei au, me ra dauabau ga me vakataki kedaru.”²

Oti, ena yalomalua, a tosoya nona vakatakekere na iVakabula me ra okati na tamata vakabauta:

“Ia kau sa sega ni masu ena vukudra walega oqo, ia ena vukudra talega era na vakabauti au ena vuku ni nodra vosa;

“Mera duabau kecega, me vaka edaru sa dua bau Tamaqu, mera dua bau kei kedaru.”³

Na duabauga e ulutaga dau rogo wasoma ena kosipeli i Jisu Karisito kei na nona cakacaka na Kalou vei ira na Luvena. Me baleta na koro levu ko Saioni ena gauna nei Inoke, e tukuni ni “ra duavata ka yalovata.”⁴ Ena vukudra na Yalododonu taumada ena Lotu i JIsu Karisito, e volai ena Veiyalayalati Vou, “Ia ko ira na lewevuqa era sa vakabauta, era sa lomavata ka yalovata.”⁵

Ena noda itabagauna, sa veivakauqeti na Turaga, “Io au sa kaya vei kemudou, mo dou duavata sara; ia kevaka dou sa sega ni duavata dou sa sega ni noqu.”⁶ E dua vei ira na vuna e tukuna na Turaga era sega kina ni tauyavutaka rawa na Yalododonu taumada na Saioni na Yalododonu mai Misuri oya ni ra “sa sega ni duavata me vaka na duavata e gadrevi ena lawa ni matanitu selesitieli.”⁷

Ena veivanua e kune kina ni tiko na Kalou ena lomadra kei na nodra vakanananu na tamata, era kilai na tamata ni “era sa duavata ga, era sa luvei Karisito, ka sa nodra na matanitu ni Kalou.”⁸

Ni rairai na iVakabula sa vakaturi cake mai na mate vei ira na tamata makawa ni iVola i Momani, a raica ena yalo sega ni dauvata ni ra a dau veibataka na tamata eliu na papitaiso kei na veika tale eso. A vakarota o Koya:

“Dou kakua ni veiletitaka na kena icakacaka me vaka e liu; mo dou kakua ni veiletitaka talega na noqu ivakavuvuli me vaka dou sa dau vakayacora tiko mai.

“E dina, e dina au sa kaya vei kemudou, ko koya sa tiko vua na yalo ni veileti, sa sega ni noqu, ia sa nona ga na tevoro, ni sai koya na tama ni veileti.”⁹

Ena noda vuravura levu kina na veileti, ena rawa beka vakacava na duavata, vakauasivi ena Lotu na vanua me “dua ga na Turaga, dua na vakabauta, dua na papitaiso”?¹⁰ sa solia vei keda o Paula na idola:

“Ni sai Karisito dou sa vakasulumi kemudou kina, oi kemudou yadua sa papitaisotaki vei Karisito.

“Sa qai sega na Jiu se na kai matanitu tani, sa sega na bobula se na itaukei, sa sega na tagane se na yalewa: ni dou sa duabau ga koi kemudou kecega ena vuku i Karisito Jisu.”¹¹

Eda sa rui duidui ka so na gauna eda tatawasewase vakalevu ka sega kina ni rawa ni da duavata ena yavu cava ga se yaca cava ga. Ena vukui Jisu Karisito duadua ga eda na rawa dina kina ni duabau.

Na duabau vei Karisito e yaco yadudua—eda na tekivu yadua vei keda vakataki keda. Eda kabula rua na tikida ena yago kei na yalo ka so na gauna eda veivala tikoga e lomada. Me vaka e vakamacalataka o Paula:

“Ni’u sa vinakata na vunau ni Kalou e na lomaqu dina.

“Ia kau sa kunea e duatani na vunau e na veitikiqu, a rau sa veivala kei na vunau sa tu e lomaqu, a sa vakabobulataki au ki na vunau ni ca, o koya sa tiko ena veitikiqu.”¹²

O Jisu talega e dua na kabula vakayagona kei na yalona. A vakatovolei, a kila, sa rawa ni vukei keda o Koya me da rawata na duavata e lomada.^13. O koya, ni da dreta mai na rarama kei na loloma soliwale nei Karisito, eda segata me da solia ki yaloda—kei na Yalo Tabu—me lewa na yago. Ia ni da yaco koso, o Karisito, mai na Nona Veisorovaki, sa solia vei keda na isolisoli ni veivutuni kei na madigi me da tovolea tale.

Kevaka vakatamata yadua eda sa “vakasulumi vei Karisito,” eda sa qai rawa ni nuitaka me da duabau ga, me vaka e kaya ko Paula, “na yago i Karisito.”¹⁴ Me da “tauri Karisito” sa okati dina kina noda cakava na Nona “imatai ka ivakaro cecere”¹⁵ na noda imatai ka yalayala cecere duadua, ia kevaka eda lomana na Kalou, eda na muria na Nona ivunau.¹⁶

Ena tubu na duavata kei ira na tacida kei na ganeda ena yago i Karisito ni da muria na ikarua ni ivunau—ka semati vakadodonu ki na kena imatai—me da lomani ira na tani me vakataki keda.¹⁷ Kau vakabauta e dua na duavata uasivi cake sara ena kune ena keda maliwa kevaka eda muria na nona ivakaraitaki cecere ka savasava cake na iVakabula ni ikarua ni ivunau oqo—me da veilomani vakataki keda sega walega me vaka noda lomani keda ia me vaka Nona lomani keda.¹⁸ Kena taucoko, na tamata yadua me vukea na wekana, ia me caka na ka kecega ena mata sa vakatabakidua ki na lagilagi ni Kalou.”¹⁹.

O Peresitedi Marion G. Romney, e dua na daunivakasala e liu ena Mataveiliutaki Taumada, ena nona vakamacalataka na kena rawati na vakacegu tudei kei na duavata, e kaya:

“Kevaka e dua na tamata, e soli koya vei Setani, sa vakasinaiti ena gagadre ni yago, sa veivala vakataki koya e lomana. Kevaka e rua e rau soli rau, erau sa veivala ga kei rau e dui yalodrau ka veivala vakataki rau. Kevaka e levu era soli ira, sa na tauca vakalevu sara e dua na yavusa tamata na nuiqawaqawa kei na veisaqasaqa. Kevaka era soli ira na veiliutaki ni dua na matanitu, sa na yaco na veisaqasaqa e vuravura raraba.”

E tomana o Peresitedi Romney: “Me vaka ni dau takavi vuravura raraba na cakacaka ni yago, sa vakakina na kosipeli ni sautu. Kevaka e dua na tamata e bulataka, sa na tu e lomana na sautu. Kevaka e rua na tamata erau bulataka, sa na dui tu e lomadrau yadua na sautu ka rau na veiyaloni vakataki rau. Kevaka era bulataka na lewe ni dua na vanua, sa na yaco na sautu ena loma ni vanua oya. Ni sa levu na veimatanitu era marautaka na vua ni Yalo me lewai vinaka na veika ni vuravura, ena gauna ga oqori, sa na qai mudu kina na lali ni vakacibi ivalu, ka uru na kuila ni veivaluvaluti. (Raica na Alfred Lord Tennyson, ‘Locksley Hall,’ The Complete Poetical Works of Tennyson, ed. W. J. Rolfe, Boston: Houghton–Mifflin Co., 1898, p. 93, laini 27–28.)”²⁰

Ni da sa “tauri Karisito,” sa na rawa kina me da walia se da biuta vakatikitiki na duidui, na duidui ni vakasama, kei na veileti. E dua na ivakaraitaki kaukauwa toka ni kena uabaleti na duidui e kunei ena noda itukutuku makawa ni Lotu. O Elder Brigham Henry Roberts (dau kilai me o B. H. Roberts), a sucu mai Igiladi ena 1857, a veiqaravi vakalewe ni iMatai ni Matabose ni Vitusagavulu—eda sa kila tu nikua me Mataveiliutaki ni Vitusagavulu. O Elder Roberts e dua na qaqa ka sega ni dau guce ena taqomaki ni kosipeli vakalesui mai kei na Lotu ena so na kena veigauna dredre.

Ena 1895, sa mai toka kina na veiqaravi ena Lotu nei Elder Roberts ena dua na vanua ni ca ena vuku ni veisaqasaqa. B. Ea lesi o H. me lewe na ilawalawa ka bucina na lawatu me baleti Utah ena gauna sa vakatokai kina me dua na korolevu vakataki koya. Ni oti oya, a nanuma o koya me dua vei ira na veiqatitaka na idabedabe ena boselawa kei Amerika ia a sega mada ni bau vakaraitaka se kerea na nodratou veivakadonui na Mataveiliutaki Taumada. Peresitedi Josefa F. Simici, e dua na daunivakasala ena Mataveiliutaki Taumada eratou vakavulica: B. E kaya o H. ni luluqa ena soqoni ni matabete raraba oya. A druka o Elder Roberts ena veidigidigi ka nanuma ni vakavuna vakalevu na nona druka na vosa a cakava o Peresitedi Smith. A vosa saqati ira na iliuliu ni Lotu ena so na vosa vakapolitiki kei na veivakatarogi. A vakasuka mai na veiqaravi vaka-Lotu. Ena dua na veivosaki balavu ena Valetabu e Salt Lake kei ira na Mataveiliutaki Taumada kei na Matabose ni Le Tinikarua, a dei toka ga o B. H. ena nona vakadonui koya. Oti, “a qai solia o Peresitedi [Wilford] Woodruff vei [Elder Roberts] e tolu na macawa me vakasamataka tale na nona itutu. Kevaka ena sega tikoga ni veivutunitaki koya, eratou sa na vagalalataki koya mai na Vitusagavulu.”²¹

Ena dua na bose ka tarava kei rau na iApositolo o Heber J. Grant kei Francis Lyman, taumada a sega ni vakamalumalumu o B. H., ia a mani qai qaqa na loloma kei na Yalo Tabu. A tuturu na wainimatana. A rawa vei rau na iApositolo me rau vosa me baleta na veibeci e matanavotu kei na cala tale eso a vu ni leqa nei B. H., ka ratou mai veitalatala ena vakatakekere mai vuniyalo ni veivosoti kei na duavata. Ena mataka ka tarava, ni oti na masumasu balavu, a vakauta e dua na ivola o Elder Roberts vei rau o Elders Grant kei Lyman ni sa vakarau tu me duavata tale kei ira nona itokani iliuliu.²²

Ni qai sota e muri kei iratou na Mataveiliutaki Taumada, a kaya o Elder Roberts, “Au a goleva na Turaga ka ciqoma na rarama kei na veidusimaki mai na Yalona meu vakarorogo vua na ilesilesi ni Kalou.”²³ Ni liutaki tu ena nona lomana na Kalou, a dua tikoga o B. H. Roberts na iliuliu ni Lotu yalodina ka qaqa me yacova ni mai cava nona bula.²⁴

E rawa talega ni da raica ena ivakaraitaki oqo ni duavata e sega walega ni kena ibalebale noda vakadonuya ni dodoniu na tamata kece “me cakava ga na ka e via cakava” se lako ga ena nona sala. E sega ni rawa ni da dubau vakavo kevaka eda vagolea kece na noda sasaga ki na inaki raraba. E kena ibalebale, ena vosa nei B. H. Roberts, vakarorogo vua na ilesilesi ni Kalou. O keda eda duidui tiki ni yagoi Karisito, ka da qarava na itavi duidui ena veigauna duidui—na daliga, na mata, na ulu, na liga, na yava—ia e dua kece ga na yago.²⁵ O koya sa noda inaki kina “Me kakua kina ni veisei na yago; ka me veinanumi vakatautauvata na veitikina vakai ira.”²⁶

Na duavata e sega ni gadrevi kina na tautauvata, ia e gadrevi kina na lomavata. Ena rawa ni talivata tu na utoda ena loloma, duavata ena vakabauta kei na ivunau, ka cuqena tiko na timi duidui, sega ni duavata ena duidui ni rai vakapolitiki, vakalewa baleta na lalawa eso kei na sala dodonu mera rawati kina, kei na veika duidui tale eso. Ia eda na sega ni rawa ni sega ni duavata se veisaqasaqa ena yaloca vakataki keda. E kaya na iVakabula:

“E dina, e dina au sa kaya vei kemudou, ko koya sa tiko vua na yalo ni veileti, sa sega ni noqu, ia sa nona ga na tevoro, ni sai koya na tama ni veileti, ni sa dau vakauqeta na yalodra na tamata me ra veileti ka veicudruvi.

“Raica e sega ni noqu ivakavuvuli me vakayavalati na yalodra na tamata me ra veicudruvi vakaira; ia sa noqu ivakavuvuli me muduki tani sara na veika vakaoqo.”²⁷.

Dua na yabaki sa oti, e kerei keda o Peresitedi Russell M. Nelson ena vosa oqo: “E sega ni dua vei keda e rawa ni lewa e dua na matanitu se na nodra ivalavala na tani se o ira sara madaga na lewe ni noda vuvale. Ia eda rawa ni lewai keda vakai keda. Na noqu kerekere ni kua taciqu kei na ganequ lomani, me muduki na veisaqasaqa ka yaco tiko elomamu, nomu itikotiko, kei na nomu bula. Buluta na gagadre taucoko cava ga me vakamavoataki ira na tani—se malumalumu oqori, na daucudrucudru, yame dauveivakacacani, se na cata e dua na tamata sa vakamavoataki iko oti. Ia, na iVakabula e vakaroti keda meda golea tale ga na baluda kadua [raica na 3 Nifai 12:39], me lomani ira na keda meca, ka masulaki ira era sa vakacacani keda [raica na 3 Nifai 12:44].”²⁸

Au kaya tale ena vuku duadua ga ni noda yalodina yadua vei Jisu Karisito e rawa ni da vakanuinui kina me da dauabau—duabau e loma, duabau mai vale, duabau ena Lotu, qai kena ilutua duabau e Saioni, kena ituvuka, duabau kei Tamada kei na Luvena kei na Yalo Tabu.

Au lesuva tale na veika a yaco ena Macawa Tabu Vakarisito kei na qaqa ni noda Dauveivueti. Na Tucake tale i Jisu Karisito sa vakadinadinataka na Nona vakalou ka ni sa vakadruka na ka kecega. Sa vakadinadinataka na Nona tucake tale ni da vauci Vua ena veiyalayalati, sa rawa kina me da vakadruka na ka kecega ka yaco me duabau. Sa vakadinadinataka talega na Nona tucake tale ni ena Vukuna, sa vakavotukana na tawamate rawa kei na bula tawamudu.

Ena mataka nikua, au vakadinadinataka na Nona Tucaketale kei na veika kece sara e oka kina, ena yaca i Jisu Karisito, emeni.