2009
Mai Lalo i Luga
Iulai 2009


Mai Lalo i Luga

O le tamaitai talavou lenei mai Iurukuei na te iloaina lelei lava le auala e oo atu ai i le mea e fia alu i ai.

A i ai sau taleni, o nisi taimi e fai atu ai tagata o le taleni lena o le a e oo atu ai i se tulaga maualuga. Ae i le tulaga o Joselén Cabrera, o lana taleni na oo ai i le pito i lalo o le lalolagi—i le Anetatika. Ma i le faagasologa, sa ia aoaoina ai o sini tauaogaina e aoga ona tulitulimatai, ma o na foi sini o le a i ai tagata e fesoasoani atu pe a manaomia ai.

Ina ua 14 ona tausaga, na manumalo ai Joselén i se tauvaga tusiata na lagolagoina e le Asociación Civil Antarkos a lona atunuu moni o Iurukuei. O le faailoga: o se malaga i le Anetatika mo ia ma lona faiaoga, faapea ma se vaega o isi tamaiti aoga ma faiaoga. O lona tama ma le tamaitai na aoaoina o ia i le tusiata na fesoasoani e faaali atu ia Joselén le ala e faauma ai le tusiga o le ata na ia vaai faalemafaufau i ai.

O lana malaga o se malaga mataina e tolu vaega: muamua, o le malaga i se vaalele a le militeli mai Montevideo, Iurukuei, i Punta Arenas, Chile, ma le lele atu i luga o auvai e agai atu i le nofoaga a Chile i le Anetatika, ma sosoo ai ma le malaga i luga o le laueleele e agai atu i le nofoaga autu a Iurukuei, Artigas Antarctica Scientific Base, e tusa ma le 3,000 kilomita mai Montevideo. E i ai ni nai atunuu o loo i ai ni nofoaga autu o suesuega faasaienisi o loo putuputu i le Motu o King George e i le talafatai o le Anetatika.

O le ata na tusia e Joselén ma lana faamatalaga e uiga i lana malaga na faaalia i le mekasini a le atunuu o le Uruguay Natural.

E le o le mea tonu lea sa mafaufau i ai o ia e uiga i le Anetatika, o le tala lea a Joselén, ma ataata. O lana ata na tusia na faaalia ai ni penikuini ma le aisa. O le taimi o le taumafanafana lea na asiasi ai o ia i—nai toega o kiona i eleele e le ola ai ni laau ma ni nai penikuini. Ae na ia maua ai le avanoa e matamata ai i nisi o vaaiga. Sa fiafia o ia i savaliga sopo i le matafaga, lea na ia vaai ai i le Collins Glacier, i le Auala o le Drake, ma le Vaituloto o Iurukuei, lea e utuvai mama mai ai le nofoaga autu a lona atunuu. Sa mafai foi ona asiasi atu o ia i isi nofoaga autu.

O le malaga o se miti ua faataunuuina mo Joselén, o le ua 19 ona tausaga ma o se tasi o le Paranesi a Colonia Suiza, Itu a Colonia Iurukuei. Talu mai le malaga, ua faapea foi ona ia faataunuuina nisi sini. O se tasi o na sini o le faamaeaina o ana mea e fai o le Alualu i Luma o le Tagata Lava Ia ma maua ai le Aloaiaina o le Tulaga Faatamaitai Talavou. Fai mai Joselén na te ulaina lana taui, ina ia mafai ai ona ia manatua mea na ia ausia ma le ituaiga tamaitai e mafai ona avea ai o ia o se afafine o le Atua. O lenei la ua uma le a’oga maualuga a Joselén, ua fuafua nei o ia e suesueina le tusiata fale i le iunivesite.

E oo mai i le taimi nei, ua tele lava ni avanoa e faasoa atu ai lana molimau i le aoga. E ui ina faaaloalo ana uo i ona talitonuga, ae latou te le talanoa soo i mea tau lotu. O Joselén e filemu lava ae e le fefe lava e ta’u atu le mea sao. Na tupu lena mea i se tasi taimi ina ua fai atu se tasi o tamaitiiti aoga i le vasega, e faamalosia le Au Paia o Aso e Gata Ai e totogi sefuluai. E leai, e le faapena, sa ia faasaoina ai. “Matou te tuuina atu ma le lotomalie,” o lana tala lea, ma faamalamalama atu o le sefuluai o se taulaga e fai i le faitalia i le Atua.

Na ola ae Joselén i le Ekalesia, ae na ia maua lana lava molimau ina ua pe tusa ma le 12 ona tausaga ma malamalama ai e le mafai ona ia faalagolago i taimi uma i le malamalama o ona matua. Fai mai o ia, o le mauaina o se molimau “sa le o se mea e tupu ‘Faafuasei!’. Ae na ou iloaina na aumai e le talalelei ia te au le olioli.”

E masani ona latou o faatasi ma tamaitai faifeautalai i taimi o ana malologa o le taumafanafana. E i ai lava taimi, e maua ai avanoa e tuu atu ai lana molimau i tagata na te iloaina. I se tasi aso, na iloa ai o le lesona a faifeautalai na faia lea i se tasi o ana uo lelei mai le aoga. “Na ou tau atu ia te ia ma le faamaoni ou lagona,” o le tala lea a Joselén. Ua fiafia Joselén ona sa mafai ona ia faasoa atu lana molimau i lana uo.

“Ou te fiafia i le tala ia Iosefa Samita, i le taimi na feagai ai o ia ma se taimi faigata i le Vao Paia, ae sa faaauau pea lana tatalo,” o lana tala lea (tagai Iosefa Samita—Talafaasolopito 2:15–17). “Ou te maofa lava i lona lototoa.” E faamemelo o ia i le tumau faamaoni o le perofeta taulealea i le mea na ia iloaina, e ui ina faatauemu isi ia te ia.

O se tasi o ana tama autu o Nifae. “Ou te fiafia tele i le lototele o Nifae i lona le fiu ona o ona uso,” o lana tala lea (tagai 1 Nifae 3:14–21; 4:1–4).

O loo i ai se isi sini o loo galue nei i ai o ia, ma e aafia ai se tasi o mea e sili ona fiafia e faapasi ai le taimi: o le musika. E lei leva atu ona faamaeaina e Joselén ma lona uso o Ileana, le mauaina o o la tusi faamaonia e avea ai o ni faiaoga taokeni. E fiafia tele Joselén e tata musika—mai pese o le Peraimeri e oo i musika o tifaga—ma e fiafia foi e faalogologo i musika, ae maise lava o le Aufaipese a le Tapeneko.

“A i ai so’u faafitauli, e oo mai se viiga i lo’u mafaufau,” o lana tala lea. “E fesoasoani viiga ou te maua ai tali.” E auai o ia i le seminare i aso aoga uma lava, i le falelotu o le paranesi e le mamao mai lo latou fale. “O nisi taimi ou te vave alu ai ona ou nofo loa lea i le piano ma tata ai viiga,” na ia fai mai ai.

A faapea e i ai se faasalalauga o le konafesi aoao, e vave alu lava ina ia mafai ona nofo ma faalogologo i musika e muai usuina e le Aufaipese a le Tapeneko.

O lena la ua oo Joselén i le Anetatika—o se nofoaga e toalaiti lava ni tagata o le lalolagi o le a vaaitino i ai—pe i ai ea se isi nofoaga faapitoa e fia asiasi i ai o ia?

“Ou te fia alu lava i le konafesi aoao ma faalogologo ai i le pepese a le aufaipese,” o lana tala lea.

O ai na iloa? Afai ua mafai ona oo Joselén i le pito i lalo o le lalolagi, o le a se mea e taofia mai o ia mai le sau i le pito i luga i soo se mea na te fia faia.

Ata na pueina e Don L. Searle mai faaaloaloga a le auaiga o Cabrera; faafanua na saunia e Thomas S. Child

Vaaiga mai le asiasiga a Joselén i le Anetatika.

Lalo: O Joselén (i le ofu lanumumu) ma lona tina o Raquel; lona tama o Ruben; ma lona uso o Ileana. Ogatotonu: O Joselén ma nisi o mea e manatua ai lana malaga. Taumatau: O Joselén o loo tata i le piano feaveai.