2021
Founga Ne u Ako ai ke Tokoni ʻi he ʻOfá
Tīsema 2021


Fakaʻilekitulōnika Pē

Founga Ne u Ako ai ke Tokoni ʻi he ʻOfá

ʻOku nofo ʻa e tokotaha naʻá ne faʻú ʻi Mīsuli, USA.

ʻOku faitāpuekina ʻe he ngāue tokoní ʻa kinautolu ʻoku tau tokoniʻí, ka ʻo kapau te tau ngāue ʻi he ʻulungaanga totonú, ʻe faitāpuekina foki mo kitautolu.

ʻĪmisi
tangata ʻokú ne monomono e ʻató

ʻI heʻeku kau ki he Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní ʻi hoku taʻu 35, ko e taha ʻo e ngaahi meʻa ne u ako vave tahá ko e fiemaʻu ke u loto fiemālie ke tokoni ki he niʻihi kehé. Tatau ai pē pe ko e tokoni ki ha taha ke hiki, tokangaʻi e musié, fakaleleiʻi, pe tokoni fakameʻalele, naʻá ku feinga ʻi he lahi taha ne u lavá ke tali e ngaahi kole tokoni mei heʻeku kōlomú pe fakafoʻituituí.

Naʻá ku ongoʻi ne u ngāue tokoni ʻi ha founga lelei. Ka neongo iá, ʻi heʻeku fakakaukau atu ki aí, ʻoku ou ʻiloʻi naʻá ku tokoni koeʻuhí ko ha fatongia kae ʻikai ko ha ongoʻi ʻofa kiate kinautolu naʻe fie maʻu tokoní. Naʻe ʻikai ke u fakakaukau moʻoni ki heʻeku ngāue tokoní ko haʻaku feinga ke hoko ko e toʻukupu ʻo e ʻEikí.1

Hili ʻeku hiki ki he feituʻu lotoloto ʻo Mīsulí, USA, ne u maʻu e faingamālie ke tokoni ki ha ongomātuʻa matuʻotuʻa ange. Naʻe fie maʻu ʻe hona kiʻi ʻapi siʻisiʻi mo motuʻá ha ngaahi monomono lahi, kau ai e tutulu hono ʻató. Ka neongo ia, naʻe moʻua e ongomeʻá ni ʻi ha ngaahi faingataʻaʻia fakamoʻui lelei naʻa nau taʻofi kinaua mei hono fakahoko ʻo e ngāue fakatuʻasinó.

ʻI ha ʻaho ʻafu ʻi Siulai, naʻá ku ʻi he funga ʻató ai mo hoku kaungāmeʻa lelei ko Talaiasi Mātení ʻo tukiʻi hifo e ngaahi laʻitailaʻato foʻoú. Naʻá ma ongoʻi taʻe-fiemālie peá ma fetafetafei he pupuhá. Fakafokifā pē, kuo tuku e tuki faʻo ʻa Talaiasí, kae tuʻu hake, ʻo sio mai kiate au.

Naʻá ne fehuʻi mai, “ʻOkú ke fakatokangaʻi ʻeta monūʻiá ko e ongo tangata ʻoku lava ke ʻi ʻolungá ni ʻo fakahoko e ngāue ko ʻení kae ʻikai ko e ongomeʻa ʻi lotó ʻoku ʻikai ke na lavá?”

Naʻe kinisi au ʻe heʻene fehuʻí ʻo hangē ha fatulisí. Ko ha momeniti liliu moʻui moʻoni ia. Naʻe ʻi ai ha ʻuhinga foʻou ʻo ʻeku fakakaukau kakato ki he ngāue tokoní. Naʻá ku fakatokangaʻi ʻeku monūʻia ke lava ʻo fakahoko e meʻa kotoa pē ne u lavá.

ʻI he momeniti ko iá, naʻá ku ongoʻi ko Talaiasi mo aú naʻe ʻikai ke ma tokoni pē koeʻuhí ko ha ongoʻi ko e fatongia ka naʻá ma tokoni ʻi ha ongoʻi houngaʻia. Kuo tāpuakiʻi kimaua ʻe he ʻEikí ʻaki ʻa e malava ke hoko moʻoni ko Hono toʻukupú. ʻI heʻeku ʻiloʻi iá, naʻe faingofua leva ke u ongoʻi ʻofa kiate kinautolu ne ma tokoniʻí.

Talu mei he ʻaho ko iá, ko e fē pē ha taimi ne u tokoni ai ʻi ha ngāue tokoni, pe ko ha faʻahinga tokoni pē ʻoku fie maʻu ʻe ha taha ke u lava ʻo fakahoko, kuó u feinga ke manatuʻi maʻu pē ʻa e fakakaukau ko iá. Naʻe ʻikai ke ola lelei maʻu pē ʻeku fakakaukaú, ka kuo hoko ʻa e fakakaukau ko iá ko ha tāpuaki lahi ʻi heʻeku moʻuí. Kuó ne tokoniʻi moʻoni au ke u fakatuʻamelie maʻu pē ki he ngāue tokoní.

ʻI he taimi ʻoku ʻi ai ai haʻaku ngaahi palopalema pe ngaahi faingataʻá, ʻoku ou feinga ke fakakaukau ki ha kakai ʻoku nau fehangahangai mo ha ngaahi ʻahiʻahi faingataʻa ange ʻiate au. Pea ʻoku ou fakahaaʻi leva ʻeku fakamālō ki he ʻEikí koeʻuhí ko e ngaahi tāpuaki kotoa kuó Ne foaki mai maʻakú.

Kapau te tau fokotuʻutuʻu ʻetau ngāue tokoní ʻi he tuʻunga totonú, ʻe fie maʻu ha ʻuhinga foʻou. Ko e fanongonongo ʻe ua ʻoku fekauʻaki mo e ngāue tokoní ʻoku tuʻu moʻunga kiate au meia Palesiteni Gordon B. Hinckley (1910–2008).

  • “Ko e faitoʻo ʻaonga taha ki he fokoutua ʻo e fakaʻofaʻia pē ʻiate kitá ke fakafemoʻuekinaʻi kitautolu ʻi he ngāue tokoni ki he niʻihi kehé.”2

  • “Ko e faitoʻo lelei taha ʻoku ou ʻilo ki he loto hohaʻá ko e ngāue. Ko e faitoʻo lelei taha ki he ongosiá ko ha tukupā ke tokoni ki ha taha ʻoku ongosia lahi ange. Ko e taha ʻeni ʻo e ngaahi meʻa mālie lahi ʻo e moʻuí: Ko ia ʻokú ne ngāue tokoní ʻoku meimei lahi ange ʻa e lelei ʻokú ne maʻú ʻi he tokotaha ʻoku ngāue tokoni ki aí.”3

ʻE moʻoni ʻeni kapau te tau ngāue tokoni ki he niʻihi kehé ʻi he ʻulungaanga totonu. Kapau te tau feinga moʻoni ke tokoni koeʻuhí ʻoku tau ongoʻi ʻa e ʻofa ki hotau kāingá, pea koeʻuhí ʻoku tau fie maʻu moʻoni ke hoko ko e toʻukupu ʻo e ʻEikí, ʻe ʻikai ngata pē ʻi hono tāpuekina kitautolu ʻe heʻetau ngāue ʻi he moʻui ní ka ʻi he moʻui ka hoko maí foki.

Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. Vakai Dieter F. Uchtdorf, “Ko Hoku Ongo Nimá Kimoutolu,” LiahonaMay 2010, 68.

  2. Gordon B. Hinckley, “Whosoever Will Save His Life,” Ensign, Aug. 1982, 5.

  3. Gordon B. Hinckley, Standing for Something: 10 Neglected Virtues That Will Heal Our Hearts and Homes (2000), 56.