Seminare
Lesona 83: Mataupu Faavae ma Feagaiga 78–80


Lesona 83

Mataupu Faavae ma Feagaiga 78–80

Folasaga

I le aso 1 o Mati, 1832, na faaali mai ai e le Alii ia Iosefa Samita le faaaliga ua faamaumauina nei i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 78. I le faaaliga lenei na faatonuina ai e le Alii le Perofeta, ia faatulaga se kamupani (lea na ta’ua mulimuli ane o le Kamupani Tuufaatasi) e pulea faleteuoloa ma taumafaiga [fale] lomitusi a le Ekalesia. Na faamatala mai foi e le Alii ia faamanuiaga o le a maua e le Au Paia pe afai latou te usiusitai i le poloaiga e faatulaga lenei kamupani. I se taumafaiga e puipui lenei pisinisi na faagaoioia e le Ekalesia mai fili o le Ekalesia, o nisi o gagana o le faaaliga lenei na suia i le taimi muamua na lolomiina ai i le lomiga o le 1835 o le Mataupu Faavae ma Feagaiga. Mo se faataitaiga, sa ta‘ua le Kamupani Tuufaatasi o le “faatulagaga” po o le “faatulagaga tuufaatasi.” Pe a o le taimi lava lea e tasi, na poloaiina ai e le Alii ia Iosefa Samita e faatulaga le Kamupani Tuufaatasi, na tuuina mai ai e le Alii ia faaaliga o loo faamaumauina i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 79–80. I nei faaaliga na valaauina ai e le Alii ia Jared Carter, Stephen Burnett ma Eden Smith e avea o ni faifeautalai.

Fautuaga mo le Aoaoina Atu

Mataupu Faavae ma Feagaiga 78:1–16

Ua poloaiina e le Alii le Perofeta o Iosefa Samita e faatulaga le Kamupani Tuufaatasi

Tuu i luga se vaega tupe laitiiti, ma fai atu fesili nei:

  • E mafai faapefea ona faaaoga tupe mo faamoemoega leaga?

  • E mafai faapefea ona faaaoga tupe e faatelevaveina ai faamoemoega lelei?

A uma ona tali mai tagata o le vasega, faamalamalama atu, ia Me 1831, na poloai mai ai le Alii e faatuina se faleteuoloa e faaputu i ai oloa ma tupe faasili mo le manuia o e matitiva (tagai i le MF&F 51). E lua ni faleteuoloa sa faatuina mulimuli ane ai: e tasi sa faatautaia e Sini Gilbert i Initipene, Misuri, ma le tasi sa faagaoioia e Newel K. Whitney i Katelani, Ohaio. I lenei tiutetauave, sa galulue ai Uso Gilbert ma Uso Whitney o ni sui mo le Ekalesia. O nei faleteuoloa e tatau ona sapalai atu i le Au Paia ia mea e manaomia, a’o faagaoioia ai foi se tupe e faatau mai ai fanua ma faatupeina ai le lolomiga o faaaliga na maua e Iosefa Samita. O nei faleteuoloa sa mo le fesoasoani atu foi ia i latou o e sa manaomia le fesoasoani (tagai i le MF&F 72:10–12).

Ina ia fesoasoani i tagata o le vasega ia malamalama i le talaaga o le faaaliga ua faamaumauina i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 78, valaaulia se tagata o le vasega e faitau le folasaga i lena vaega i totonu o le lomiga o le 2013 o tusitusiga paia:

“O lenei faaaliga na muai faatonuina ai le Perofeta, Sini Rikitone, ma Newel K. Whitney e malaga atu i Misuri ma faatulaga taumafaiga pisinisi ma [fale] lomitusi a le Ekalesia e ala i le fatuina o se ‘kamupani’ o le a vaaia nei taumafaiga, mauaina mai o ni tupe mo le faatuina o Siona ma mo le manuia o e matitiva. O lenei kamupani, na ta’ua o le Kamupani Tuufaatasi, sa faatulagaina ia Aperila, 1832 ma faataapeina i le 1834 (tagai i le vaega 82). I se taimi ina ua mavae lenei faataapeina, i lalo o le taitaiga a Iosefa Samita, sa suia ai e le faaupuga, ‘o taualumaga o le faleteuoloa mo e matitiva’ le fuaitau ‘taumafaiga faapisinisi ma [fale] lomitusi’ o le faaaliga, ma o le upu ‘faatulagaga’ na suia ai le upu ‘kamupani.’”

Ia mautinoa ua malamalama tagata o le vasega e faapea, i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 78, o le upu faatulagaga (tagai i le fuaiupu e 4) e faatatau i le Kamupani Tuufaatasi. Fai atu i se tagata o le vasega e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 78:3–4 , ma valaaulia le vasega e vaavaai po o le a le mea o le a faataga e lenei kamupani, po o le faatulagaga, ia le Au Paia e fai.

  • E tusa ai ma le fuaiupu e 4, o le a le faamoemoe na finagalo le Alii e faaalualu i luma e ala i le faatuina o lenei kamupani? (O le faaolataga o tagata.)

  • O a nisi o auala e mafai ona faaaoga ai tupe e faaalualu ai i luma le faamoemoe o le faaolataga?

Valaaulia se tagata o le vasega e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 78:5–6. Fai atu i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai mo mafuaaga na poloaiina ai e le Alii ia Lana Au Paia e fesoasoani “mo e ua matitiva o [Lona] nuu” (MF&F 78:3). Fai atu i tagata o le vasega e lipoti mai mea latou te maua.

  • E faapefea e le lagolago atu i e matitiva ona fesoasoani i le Au Paia ia “tutusa i mea faaletino”?

Atonu e te manao e faamanatu i tagata o le vasega, i se faaaliga na muamua atu, na faamanino mai ai e le Alii le uiga o le tutusa i tulaga o se aiga, manaoga, ma mea e manaomia (tagai i le MF&F 51:3). O le mea lea, o le poloaiga ina ia tutusa i mea faaletino e le faapea, o le a tutusa lelei le tele o punaoa e maua e tagata uma, ae nai lo lena, o aiga uma o le a lava mea e maua mo o latou manaoga ma manaomia, e tusa ai ma o latou tulaga taitoatasi.

Faailoa atu le fuaitau “o mea faalelagi” i le fuaiupu 5-6.

  • O a “mea faalelagi” e te manatu e finagalo le Alii ina ia tatou tutusa ai?

  • E mafai faapefea e le tutusa i mea o le lalolagi ona faataga i tatou ia tutusa i le mauaina o mea faalelagi?

Valaaulia se tagata o le vasega e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 78:7. Fai atu i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai mo se mafuaaga faaopoopo na mafua ai ona poloaiina e le Alii le Au Paia e tausia e e matitiva. Valaaulia tagata o le vasega e lipoti mai mea na latou mauaina.

  • O a ni auala e te manatu, o le tausia o e matitiva o le a saunia ai le Au Paia e mautofi i le malo selesitila?

  • O le a se mataupu faavae e mafai ona tatou aoaoina mai i lenei fuaiupu e faatatau ia i tatou i aso nei? (E mafai ona faaaoga e tagata o le vasega ni upu eseese, ae o a latou tali e tatau ona atagia mai ai le mataupu faavae lenei: O le usiusitai i poloaiga a le Alii e saunia ai i tatou mo se nofoaga i le malo selesitila.)

Fai atu i tagata o le vasega e lisi uma ni poloaiga a le Alii e mafai ona latou lisiina i totonu o le minute e tasi. Tusi a latou tali i luga o le laupapa. Valaaulia tagata o le vasega e filifili se tasi o poloaiga ua lisiina i luga o le laupapa ma tusi i a latou api o le vasega po o api talaaga mo le suesueina o tusitusiga paia, ni nai fuaiupu e faamalamalama ai, pe mafai faapefea e le usitaia o lena poloaiga ona fesoasoani e saunia ai i latou mo le malo selesitila. A mavae se taimi, valaaulia ni nai tagata o le vasega e faasoa mai mea na latou tusia.

Ina ia fesoasoani i tagata o le vasega ia malamalama atili i le faamoemoega a le Alii mo le tuuina mai o poloaiga ia i tatou, fai atu i se tagata o le vasega e faitau leotele le saunoaga lenei a Elder Dallin H. Oaks o le Korama a Aposetolo e Toasefululua:

Ata
Elder Dallin H. Oaks

“E lē lava i soo se tasi le na o le faia o taga faaaliali. O poloaiga, sauniga ma feagaiga o le talalelei e le o se lisi o ni teugatupe moomia e faia i se teugatupe faalelagi. O le talalelei a Iesu Keriso o se fuafuaga ua tau mai ai ia te i tatou le ala e avea ai i tatou ma e ua finagalo ai lo tatou Tama Faalelagi” (“O Le Luitau ia Avea ma se Tasi,” Liahona, Ian. 2001, 40)

  • E mafai faapefea e le malamalama i le faamoemoega a le Alii mo le tuuina mai ia i tatou o poloaiga, ona fesoasoani tatou te usitai ai ia te Ia ma le faamaoni sili atu?

Valaaulia ni tagata aoga se toalua e auauai e faitau leotele mai i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 78:8–9. Fai atu i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai mo igoa o i latou na tofia e le Alii e faatulaga le Kamupani Tuufaatasi. Valaaulia ia tagata aoga e lipoti mai mea na latou mauaina.

  • E tusa ai ma le fuaiupu e 9, o ai sa poloaiina e tatau ona nonofo faatasi e fono ma nei alii e toatolu? (Fesoasoani i tagata o le vasega ia malamalama o le fuaitau “au paia … i Siona” e faasino i tagata o le Ekalesia i Initipene, Misuri.)

Faamalamalama atu o Iosefa Samita, Newel K. Whitney, Sini Rikitone, Peter Uitimera le Itiiti, ma Jesse Gause sa usitaia lenei poloaiga ma sa malaga atu i Misuri ia Aperila 1832. E lei leva ona latou taunuu, ae fai e le toatolu lea se fonotaga lea na latou faatulagaina ai le Kamupani Tuufaatasi e tusa ai ma faatonuga i lenei faaaliga. O le kamupani sa i ai Iosefa Samita, Sini Rikitone, Newel K. Whitney, Eteuati Paterika, Sini Gilbert, Oliva Kaotui, Ioane Uitimera, William W. Phelps, ma Matini Harisi.

Otooto le Mataupu Faavae ma Feagaiga 78:10–16 e ala i le faamalamalama atu faapea, i nei fuaiupu sa faamamafa mai ai e le Alii e tatau i tagata o le kamupani ona fusia faatasi i latou lava e ala i se feagaiga e pulea ai pisinisi a le Ekalesia. E ala i le faamaoni i lenei feagaiga, o le a latou maua ai le fesoasoani a le Alii i le faataunuuina o Ana poloaiga. Na faamalamalama mai foi e le Alii, afai e mulimuli le Au Paia i Ana faatonuga, o le a mafai e le Ekalesia ona tu toatasi mai isi faalapotopotoga faalelalolagi uma.

Mataupu Faavae ma Feagaiga 78:17-22

Ua faamatala mai e le Alii faamanuiaga e avanoa mo i latou o e tausia Ana poloaiga

Fai atu i tagata o le vasega e ta‘u mai nisi o meaalofa po o faamanuiaga na latou maua a o laiti ua faapea ona latou talisapaia atili i le taimi nei ina ua latou matutua.

  • Aisea ua sili atu ai lou talisapaia o nei meaalofa po o faamanuiaga i le taimi nei?

  • E te manatu, e faapefea ona fesootai lenei mea i faamanuiaga ua saunia e lo tatou Tama Faalelagi mo i tatou?

Valaaulia se tagata o le vasega e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 78:17-18. Fai atu i le vasega e mulimuli i le faitauga ma faailoa mai auala na pei ai le Au Paia o ni tamaiti laiti.

  • Aisea e faigata ai i nisi o taimi ona tatou malamalama i faamanuiaga ua teuina e le Alii mo i tatou?

  • E ui atonu e le mafai ona tatou malamalama pe gafatia mea uma, o le a le valaaulia ua tuuina mai e le Alii ia i tatou? (Ia fiafia.)

  • E mafai faapefea e le iloaina “o le a taitaia [tatou] i le ala” e le Alii (MF&F 78:18) e ala atu i mea e le mafai ona tatou malamalama i ai pe tauaveina, ona fesoasoani ina ia tatou fiafia ai?

Fai i tagata o le vasega e faitau filemu le Mataupu Faavae ma Feagaiga 78:19 ma vaavaai mo le fautuaga na tuuina mai e le Alii i le Au Paia. Valaaulia i latou e lipoti mai mea ua latou aoaoina.

  • O le a le fetalaiga a le Alii i le mea e tupu ia i latou o e filifili e maua mea uma ma le loto faafetai? (E tatau ona faailoa mai e tagata o le vasega se mataupu faavae e tutusa ma lenei: Afai tatou te maua mea uma ma le loto faafetai, o le a faateleina e le Alii o tatou faamanuiaga.)

  • Aisea e te manatu ai o le a faateleina e le Alii faamanuiaga mo i latou o e maua mea uma ma le loto faafetai?

  • E mafai faapefea e le filifili ina ia maua mea uma ma le loto faafetai, ona fesoasoani foi ina ia tatou maua le fiafia?

Valaaulia tagata o le vasega e mafaufau loloto pe faapefea ona latou atili maua atoa mea uma ma le loto faafetai.

Fai atu i tagata o le vasega e faitau filemu le Mataupu Faavae ma Feagaiga 78:20–22, ma vaavaai mo mea na fetalai mai le Alii e ao ona tatou faia, o se taunuuga o le malamalama i folafolaga o loo faamatalaina i le fuaiupu e 19. Valaaulia tagata o le vasega e faasoa mai mea na latou maua.

Mataupu Faavae ma Feagaiga 79–80

Ua valaauina Jared Carter, Stephen Burnett ma Eden Smith e auauna atu i ni misiona

Faailoa atu i tagata o le vasega o le faaaliga ua faamaumauina i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 79 ma le 80, ua valaauina ai e le Alii ni alii se toatolu e avea ma ni faifeautalai. Tofitofi tagata o le vasega e galulue i paga. Fai atu i se tasi o paga e suesue i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 79 ae o le isi e suesue i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 80. Valaaulia i latou e vaavaai mo mataupu faavae e faatatau i le galuega faafaifeautalai a o latou suesue i a latou vaega atofaina.

A maea le taimi, fai atu i tagata o le vasega e faasoa atu i a latou paga ia mataupu faavae na latou iloaina. Ona fai atu lea i tagata o le vasega e tusi i a latou api o le vasega po o api talaaga mo le suesueina o tusitusiga paia, se mataupu faavae e tasi na latou aoaoina. Valaaulia i latou e tusi ni nai fuaiupu e uiga i le auala e mafai ona latou faaaogaina ai lena mataupu faavae e faasoa atu ai le talalelei i se tasi latou te iloa.

Faaiu le lesona lenei i le tuuina atu o lau molimau e uiga i aoaoga faavae ma mataupu faavae sa outou talanoaina i le vasega i le aso.

Tala ma Faamatalaga o Talaaga

Mataupu Faavae ma Feagaiga 78:5–6. “Tutusa i mea faaletino”

I le faamatalaga lenei, na lapatai mai ai Elder D. Todd Christofferson o le Korama a Aposetolo e Toasefululua, i tagata o le Ekalesia e aua le tuua o latou loto i mea faalelalolagi:

Ata
Elder D. Todd Christofferson

“Tatou te ono fesili ifo ia i tatou lava, i le ola ai e pei ona faia e le toatele o i tatou i faalapotopotoga ia e fiafia i oa ma tuinanau, pe o tumau pea ona tatou taumamao mai le faaloloto ma le tuinanau ina ia maua ma saga maua ni mea se tele o le lalolagi. O le manao i mea o le lalolagi o se tasi lea ata faaalia o le ifo i tupua ma le faamaualuga e faauigaina ai Papelonia. Atonu e mafai ona tatou aoao ia lotomalie i mea ua maua mo o tatou manaoga” (“O Mai i Siona,” Ensign po o le Liahona, Nov. 2008, 39).

Mataupu Faavae ma Feagaiga 78:15. Atamu-onai-Amani

O Atamu-onai-Amani o le nofoaga lea na faamanuiaina ai e Atamu ana fanau amiotonu i le tolu tausaga a o lei maliu o ia (tagai i le MF&F 107:53–56) ma o le nofoaga o le a sau i ai e feiloai ai ma le Au Paia a’o le’i oo i le taimi o le Afio Mai Faalua (tagai i le MF&F 116).

Mataupu Faavae ma Feagaiga 78:15-16. Mekaeli ma ki o le faaolataga

Na aoao mai Peresitene Iosefa Filitia Samita:

Ata
Peresitene Iosefa Filitia Samita

“O Atamu sa i ai i le au atamamai lea na fetalai e uiga i ai le Alii ia Aperaamo, o e sa filifilia e avea ma pule i lenei lalolagi. O ia o Mekaeli, o se aloalii, ma le alo o le Atua na filifilia e sau i le lenei lalolagi e tu i le ulu o ana fanau, e umia ‘ki o le faaolataga i lalo o le fautuaga ma le taitaiga a le Paia e Toatasi, o lē ua leai se amataga o ona aso po o se gataaga o le soifua [MF&F 78:16]. O lenei Paia e Toatasi o Iesu Keriso. I le lalolagi sa igoa ai Mekaeli o Atamu. I le tulaga i le muai olaga, sa avea o ia o se agaga e pei lava o isi o fanau a lo tatou Tama” (Answers to Gospel Questions, comp. Joseph Fielding Smith Jr., 5 vols. [1957–66], 1:5–6). (Tagai foi i le Mataupu Faavae ma Feagaiga Tusi Lesona a le Tagata o le Vasega, 2nd ed. [Church Educational System manual, 2001], 173.)

Mataupu Faavae ma Feagaiga 78:20. O Amani lava le Atalii

Ata
Elder Orson Pratt

Sa faailoa mai e Elder Orson Pratt e faapea, “e tasi le faaaliga e le iloa e lenei nuu. Ou te manatu e le’i lolomiina lava, ae atonu o le a i ai i le talafaasolopito o le ekalesia. O loo tuuina mai i fesili ma tali. O le fesili muamua o le, ‘O le a le suafa o le Atua i le gagana mama?’ Fai mai le tali, o ‘Amani.’ ‘O ai le suafa o le Alo o le Atua?’ Tali, ‘Atalii o Amani—o le silisili o vaega uma o le Atua, vagana ai Amani’” (”Discourse,“ Deseret News, 23 Me, 1855, 82 [ua lolomiina le vaega muamua o lenei aoaoga i le Deseret News, Me 16, 1855, 76]; tagai foi i le Documents, Volume 2: Iulai 1831–Ianuari 1833, vol. 2 of the Documents series of The Joseph Smith Papers [2013], 215).

Ata
Peresitene Iosefa Filitia Samita

Na aoao mai Peresitene Iosefa Filitia Samita: “E ta’ua foi Iesu Keriso o Atalii o Amani. (Tagai i le M.F. & F. 95:17.) O le mea lea o lona igoa e fesootai faatasi ma le igoa o le nofoaga sa nofo ai Atamu. Mo lena mafuaaga na tuu ai i ai e Elder Orson Pratt le faaliliuga ‘O Le Vanu o le Atua,’“ (Church History and Modern Revelation, 2 vols. [1953], 1:310). (Tagai foi i le Mataupu Faavae ma Feagaiga Tusi Lesona a le Tagata o le Vasega, 2nd ed. [Church Educational System manual, 2001], 173.)

Mataupu Faavae ma Feagaiga 79. O ai Jared Carter?

Na auai Jared Carter ma lona toalua i le Ekalesia i le 1831 a o nonofo i Niu Ioka. Sa latou siitia atu ma le Au Paia a Kolesavile i Tomasone, Ohaio. Sa faia e Jared se misiona i le faaiuga o le 1831 ma le amataga o le 1832 i Ohaio, Penisilevania, Niu Ioka, ma Veremona. E lei leva ona foi atu i le aiga i Ameresi, Ohaio, ae malaga atu i Hairama, Ohaio, e asiasi i le Perofeta ma fesili e uiga i lana misiona e sosoo ai. I le aso 12 o Mati, 1832, sa maua ai e Iosefa Samita se faaaliga, ua faamaumauina nei i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 79, e valaauina ai Jared Carter i se isi misiona. Sa malaga o ia i lana misiona i le aso 15 o Aperila, 1832. E 6 masina ma aso e 2 le umi o lana misiona, ma sa ia papatisoina ni agaga e 79.

Mataupu Faavae ma Feagaiga 80. O ai Stephen Burnett?

E lei atoa se masina talu ona uma ona papatisoina e Pale P. Palate i Katelani, Ohaio, sa faapea ona faasoa atu e John Murdock le talalelei toefuataiina ia Stephen Burnett ma lona aiga i le faaiuga o Novema 1830. E lei atoa se tausaga mulimuli ane, ia Oketopa 1831, ae faauuina Stephen Burnett o se faitaulaga sili i le 17 o ona tausaga i se konafesi a le Ekalesia i Oreni, Ohaio. I le aso 25 o Ianuari, 1832, na maua ai e Stephen se valaauga e talai atu le talalelei ma Ruggles Eames (tagai i le MF&F 75:35). O le faaaliga o loo faamaumauina i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 80, na maua i le aso 7 o Mati, 1832, o loo aofia ai se isi valaauga mo Stephen e talai atu le talalelei, i le taimi lenei faatasi ma Eden Samita. Sa alu Stephen i lana misiona i le 1832 o Aperila ae amata ona talai faatasi ma Eden Samita ia Aokuso o le tausaga lava lea e tasi. O Stephen Burnett sa auauna atu i ni misiona i New Hampshire ma isi setete i sasae mai le 1832, i le 1834.