Toeni Luhlahp
Kasrpen Acn uh
Toeni Luhlahp ke Ohktohpa 2020


Kasrpen Acn uh

Fin fal sesr ac puhs suhnuhn mwet tuhlan lasr uh kol moul lasr ke ma pwacye luhn God, ohiyac wo ma enenweyuck ke acn nuhkwewa ac fah kapkapwack.

Ma na kahto se in lohng choir onkihn ma ke Mwet Lahngo wolacna an.

Ke 2015 United Nations tuh akiyac ma se ma pahngpahng “2030 Plwacn nuh ke Ohiyacn Kasrpacsr.” Ma inge ahkuhtweyucki ke sie mwe akacsruhi ke ohiyac nuh ke mislac ac kapkapwack luhn mwet uh ac facluh, inge ac nuh ke pacl fahsruh uh. Plwacn nuh ke Ohiyacn Kasrpacsr uh weacng ip yohk 17 ma enenuh in ahkfahsryeyucklac ke yac 2030, ma oacna: wacngihn suhkahsruhp, wacngihn masrinsrwacl, lutlut wowo, oacna sie inmahsrlon mukul ac muhtwacn, kof nwacsnwacs ac in nwacsnwacs, ac orekma wo. 1

Srihpac luhn ohiyacn kasrpacsr uh pa sie ma pwacr ac yohk srihpac. Tuhsruhk, elyah yohk uh pa kihsenyuck yohk ke kasrpen acn uh. Meac ip yohk srihpac ma sruhk kasrpen sie acn kapkapwack, sie ma suc ahkkweye engan, kapwack, mislac, ac ohiyac-wo inmahsrlon mwet uh? Oasr sesr ma sihmlac luo ke kain acn kapkapwack inge. Meac kuht kuh in lotwelah selos?

Ke pacl omeet ah, petriark wo ac mwet pahluh Enoch el luti ke suwohswohs ac muhsaheack sie siti ma tuh pahgpahng Siti Muhtahl, finne Saion. 2 Sruhmuhnyuck lah Leum El pahngon mwet lal Saion, ke srihpen elos inse sefanna ac nuhnak sefanna, ac muhta in suwohswohs; ac wacngihn suhkahsruhp inmahsrlolos. 3

Ac Leum El ahkinsewowoye acn uh, ac elos tuh ahkinsewowoyeyuck fin finohl, ac ke acn fuhlwact, ac tuh kapkapwack. 4

Mwet ke fihlin lusen yac siofok ac lofoko ma muhta ke Lacyac Rohtoh suc etweyuck muh Mwet Nephi ac Mwet Laman use nuh sesr siepac mwe srihkasrak na wo ke kapkapwack luhn acn uh. Inmahsrlolos elos fahsr tukun luti wowo luhn Mwet Lahngo suc sifilpac moulyak, “elos tuh fahsr tukun masap ma elos tuh eis sin Leum lalos ac God lalos, fahfahlac na in lalo ac pruhe, ac in toeni nuh sie pacl pucspucs kwewana in pruhe ac in lohng kahs luhn Leum. …

“Ac wacngihn sok, kuh akuhkuhin, kuh fohs, kuh orek kosro, kuh kikiacp, kuh ahkmas, kuh kuhtwena ohiyac fohkfohk; ac pwacyena lah tiac kuh in oasr sie un mwet engan yohk liki inge inmahsrlon mwet nuhkwewa suc tuh oreklac ke poun God.” 5

Acn ke mwe srihkasrak luo inge tuh ahkkweyeyuck ke mwe insewowo inkuhsrao ke kapkapwack luhn insacnweacng wowo lalos nuh ke masap yohk luo “Kom fah lungse Leum God lom ke insiom kewa, ke ngunum kewa, ac ke nunkom kewa” ac “Kom fah lungse mwet tulan lom oana kom lungse kom sifacna.” 6 Elos ahkostwen nuh sin God ke moul lalos sifacna, ac elos liyacacng sie sin sie in mahno ac nguhn. Ke kahs ke Doctrine and Covenants, pa inge acn suc mwet nuhkwewa suk ma ac ahkpwacrye mwet tuhlan lal, ac oruh ma nuhkwewa ke sie ngwetngwet ma nuh ke wolacna luhn God.” 7

Tuhsruhktuh, oacna Elder Quentin L. Cook fahkwack, acn wolacna ma ahkuhtweyuck ke 4 Nephi ke Puk luhn Mormon tiacna muhtwacnglah pahselah lusen yac lofoko. Kasrpen mwet uh tiac kacracnti, ac sie acn kapkapwack kuh in puhtatlac in pacl fin elos sislah ohiyac yohk srihpac ma karuhnguhnwacng mislac ac kapwack la an. Ke srihpac se inge, puhtatyang nuh ke mwe sruhf luhn setuhn, mwet uh “muhtwacwacack in fahsrelihk; ac elos muhtwacwacack in muhsaheack alu nuh selos sifacna in eis kapkapwack, ac muhtwacwacack in lahfwekihn alu pwacye luhn Kraist.” 8

“Ac tukun ma inge ke yac ahktolfoko tuh somlah, kwewana mwet Nephi ac mwet Laman elos eklac arulacna koluk sie oacna nuh sin siepac.” 9

Ke sahflahiyacn siepac lusen yac siofok, pihsen mwet miliacn tuh misac ke mwet upac, ac muhtuhnfacl mislac lalos met ah tuh puhtatlac nuh ke mura mweun lokoalok.

Motko ke ma se inge ac mwe srihkasrak sahyac ke acn ma sie pacl ah tuh kapkapwack ac tohkoh elos puhtatlac, nga nuhnkuh muh ac fal in fwack lah ke mwet uh forlah liki puhla luhn kapriyuckyang nuh sin God ac muhtwacwacack in luhlahlfongi ke “kuh luhn mwet,” mwacta kuhnaustwen sano na. Kuh luhn mwet pa in tiac porongo nuh ke ma sukohsohk sihmyucklac sin Mwet Sihm lucng ac pa in sang srihpac yohk emet nuh ke kahsruhp, kuh, ac kaksak luhn facluh (ac inkaiyacn pacl isruhn ac ahkkohsyaclos suc fahsr tukun ohiyac sahyac). Na, mwet ke acn kuh suk, oacna Tohkohsrah Benjamin el fahk, in “kapkapwack in etuh ke wolacna luhn El suc [oracloslac], kuh in etuh ke ma suc suwohs ac pwacye.” 10

Ohiyac luhn sucu ac alu uh yohk srihpac nuh ke mwe sang muhtahl nuh sin kwewana kais sie mwet ac mura an ke ohiyac ma ac sruhk kasrpacn ac ahkkweye acn uh. Ip yohk inge, konweyuckyak ke ma suhmuhslah, wi ohiyac luhn orekma suwohs, kunohkohn ac karihngihn, pahkotwen, macruht ac nwacsnwacs ke macruht, suhnakihn mwet sahyac ac ma luhn mwet sahyac, kuhlwacnsap, ac ma enenweyuck ac yohk srihpaciyacn orekma, weacng ma sahyac.

Mwet Sihm Kahsruh Gerard Baker el suhmuhslah sie ma sihmihsyucklac ke muhtuhn yac se inge ke Wall Street Journal ahkfuhlwactye pahpah tuhmwacl, Frederick Baker, ke sun birthday ahksiofok luhn pahpah tuhmwacl ah. Baker el motko kac lah srihpac fuhkah oruh loes lusen moul luhn pahpah tuhmwacl ah tuhsruhk na el sang nuhnak inge in weacng:

Ke kuht kwewa sahp ke etuh ke ma lukmac luhn moul loeloes uh, nga kwacna puhlakihn lah ac wo liki nuh sesr in sang in yohk kuhtuh pacl lasr uh in motkoelah lah meac ac oraclah sie moul wo, oacna sie lusen moul ma utuckuh nuh sesr. Inge, nga kuh in fahk lah nga etuh ma lukmac se luhn pahpah tuhmuhk uh.

El ma ke sie fihl ke moul uh ma ahkuhtweyucki yohkna ke orekma kunac, tiac ke ma sifacna eisyuck; ke kunohkohn nuh sin mwet uh, tiac ke ma ac wo nuh [sum] sifacna. Ip yohk se emet ke lusen yac siofok lal an pa sie ma puhlakihnyuck ke kunohkohn—nuh sin sucu, God, ac acn uh.

Ke sie lusen pacl ma puhslac sucu muhsahlwelihk, pahpah tuhmuhk uh el sie mukul tuhma suc insacnweacng nuh sin muhtwacn kiyacl ke lusen yac 46, ac sie pahpah oaru nuh sin tuhlihk ohnkohsr. El oasr pacl nuhkwewa ac yohk srihpac liki na met ah ke ninac ac pahpah sun kweok upac ke misac luhn sie tuhlihk [nahtuhlos]. …

Ac ke sie lusen pacl ke yohk pwacrack ke alu, pahpah el muhta na ke sie moul pwacye, Catholic oaru, ac fokoko luhlahlfongi [lal] ke olwelah luhn Kraist. Pwacye na, kuhtuh pacl uh nga nuhnkuh muh loes lusen moul lal ke srihpen el ahkolah wo liki na kuhtwena mwet suc nga ohsun nuh se, in misac.

Nga sie mukul suc wo ohiyac—ahkinsewowoyeyuck ke lutlut wowo, sucu wolacna luhk sifacna, kuhtuh kuhtanglah ke ma luhn facluh ma nga tiacna fal in eis. Tuhsruhk tuh finne nga puhlakihn engan ac tarilacna, ma inge srihklac tiac oacna engan ac tarilacna luhk nuh sin sie mukul suc, tiac tohrkahskahs kuh orek fohs, tiac tuhpan lah oasr opi kuh finne in akihlenyuck, el fahfahlac na—ke lusen yac siofok lac—in oruh kunohkohn fihsrwacsr, ma kunacl ac, yohkna, engan ke moul suwohs. 11

Ma luhmweyuck muh yohk srihpac ke alu ac luhlahlfongi luhn alu uh srihksrihkweni ke muhtuhnfacl pucspucs ke yac puh inge. Puhseni mwet motko muh luhlahlfongi ke ac ahkfuhlwactye God tiac enenweyuck nuh ke ohiyac suwohs lah sin kais sie mwet kuh ke un mwet fin facluh misenge. 12 Nga motko muh kuht nuhkwewa ac insese lah elos suc ahkkahlwemye lah wacngihn luhlahlfongi ke alu an kuh in, ac kwacna, mwet wo, suwohs. Tuhsruhk, kuht tiac kuh in insese lah ma inge sikyak ke wacngihn mokleyuck muhtahl. Nga fahk nuh ke Kahlwem luhn Kraist. Mwet Lahngo El fahk lah El pa kahlwem pwacye ma tohlwack mwet nuhkwewa ma tuhkuh nuh facluh. 13 Lah etuh kac kuh tiac, mukul, muhtwacn, ac tuhlihk nuhkwewa ke luhlahlfongi, acn, ac pacl nuhkwewa uh sesseslah ke Kahlwem luhn Kraist ac ohinge [kuht] kuh in etuh ma pwacye ac suhtuhuh ma kuht kwacna pahngon nuhnak uh. 14

Ne ohinge, forlah liki alu uh oruh fahsrelihk ohiyac wo luhn mwet ac mura se liki topuk mwacta nuh sin God, ma inge otwelah sahk uh liki okah kac an. Muhngnguh facsin ac ohiyac mahtuh an muhkwena ac tiacna fal in ahkkweye ohiyac wo luhn acn uh. Ke wacngihn god fuhlwact luhn sie mwet luhkwel sifacna ac el tiac suk ma wo liki na in ahkwoye enenuh lal ac luhngse lal sifacna, sahflahiyac an ac fah kahlwem ke pacl pakpucki la an.

Sie acn, in mwe srihkasrak, ma lwelah luhn sie mwet uh pa ma sefanna ma tulokihn mukwikwi in kosro uh pa sie acn kuhlawi. Kosro, elahwet, tiac macruht a orek tuhlihk, 15 ac sulaclah in pihtuctuc tohllah pa kuhtuh sin fahko mwen ma sruhnyak liki ohiyac fohkfohk ke eetwack luhn kosro. Mwacta ke ma sikyak ma lain ahkkweyeyacn mwet fokoko in mahno uh pa puhseni tuhlihk tahfweyuck ke moul suhkahsruhp ac wacngihn mokleyuck wo luhn pahpah an, kuhtuh pacl uh ke fihl puhs, muhtwacn uh muhkwena fosrngahkihn kunohkohn ma enenuh in akacsruhi kac; ac arulacna srihk suhfal lutlut uh, oacna ma akwucki sahyac ke acn uh, ma inge ituckyang kunac in ahkfalye nuh ke ma koflah in oreklac wo ke lohm se. 16 In weacng ma upac luhn mura uh pa kain in pacl tiac etweyuck ke inse muhsahl ac ahsor luhn kais sie mwet—ma kuhnaustwen luhn nuhnak ac ma puhlakihnyuck ma puhtatyang nuh yurun kwewana mwet oasr mwacta koluk la ac mwet wo.

Nephi el fahk:

“We nuh sel suc porongo mwe luti luhn mwet, ac forlah liki kuh luhn God, ac mwe sang luhn Nguhn Muhtahl! …

“… We nuh selos nuhkwewa suc rarrar, ac kasrkuhsrak ke srihpen ma pwacye luhn God!” 17

Siena liki, pweng engan lasr nuh sin tuhlihk nahtuhsr ac nuh sin mwet nuhkwewa pa “ma pwacye luhn God” srihsrngiyac sie ohiyac wo liki na, kuh oracni ke Paul el fahk, “ouiya se ma wo liki nukewa,” 18 sie ohiyac nuh ke engan luhn mwet se sifacna ac ohiyac wo luhn mura inge ac nuh ke mislac ac engan ma pahtpaht ingelac ne tok.

Ma pwacye luhn God uh luhmweyuck nuh ke ma pwacye yohk ma akwucki ye plwacn in engan Lal nuh sin tuhlihk Nahtuhl. Ma pwacye inge pa God El moul; lah El pa Pahpah Inkuhsrao tuhmwacn nguhnasr; lah oacna sie mwe ahkkahlwemye luhngse Lal, El use nuh sesr masap ma kol nuh ke fohnlah in engan wi El; tuh Jisus Kraist pa Wen nuhtin God ac Mwet in Molwelah lasr; tuh El kweok ac misac in iwaclah ma koluk fin kuht auliyak; tuh El tuhkahkwek liki misac, suc acse Sifil Moulyak luhn mwet nuhkwewa; ac tuh kuht nuhkwewa ac fah tu ye Muhtahl in nuhnuhnkweyuck, ohinge, in eis mwacta ke moul lasr. 19

Lusen yac yuc nuh ke ma pahngpahng “kolyuck luhn mwet nuhnuhnkuh” ke Puk luhn Mormon, mwet pahluh Alma el ahksahfye orekma lal oacna mwet nuhnuhnkuh fuhlwact in sang nohfohn pacl lal nuh ke kolyuck lal ke Alu uh. Srihpac lal an pa in sramsram ke inse fuhlwact, ahkkweok, ac rahpkuh ma yohkwaclihk inmahsrlon mwet uh ac yohk na inmahsrlon mempucr luhn Alu uh. 20 Oacna ke Elder Stephen D. Nadauld el tuh liye sie pacl ah, sulaclah mokleyuck lal Alma ah pa in tiac sislah pacl yohk in srihke in oruh kuh pahtok kuhtuh pac masap in ahksuwohsye elah luhn mwet lal, tuhsruhk tuh in sramsram nuh selos ke kahs luhn God, in luti mwe luti ac tuh etatwen lalos ke plwacn luhn kuhtanglah in kohlohlos in ekuhllah elah lalos. 21

Yohk ma kuht kuh in oruh oacna mwet tuhlan ac mwet fin acn uh in sruhk kasrpen ac kapkapwack luhn acn ma kuht muhta we, ac pwacye na lah kuhlwacnsap yohk srihpac se emet ac muhtweng lasr uh pa in luti ac muhta na ke ma pwacye ma utuckuh ke plwacn wolacna luhn God ke molwelah. Oacna ke ahkkahlwemyeyuck ke kahs ke on soko [ma fahk muh]:

Luhlahlfongi luhn pahpah tuhmwacsr, kuht fah luhngse

Kwewa kawuck ac mwet lokoalok ke srihke lasr kwewa,

Ac luti kom, pac, oacna ke luhngse uh etuh lah fuhkah,

Ke kahs kuhlwacng ac moul suwohs. 22

Fin fal sesr ac puhs suhnuhn mwet tuhlan lasr uh in srihke oruh sulaclah lasr ac kol moul lasr ke ma pwacye luhn God, ohiyac wo ma enenweyuck ke acn nuhkwewa ac fah kapkapwack.

Ke luhngse Lal, Pahpah tuhmasr Inkuhsrao El sang Wen Sefanna Isuslac Nahtuhl, Jisus Kraist, tuh kuht in kuh in eis moul ma pahtpaht. 23

“[Jesus Christ] El tiac oruh kuhtwena ma sahyacn na ma in ahkinsewowoye facluh; tuh El luhngse facluh, oruh El fihliyac moul Lal sifacna tuh Elan kuh in pwacnlah mwet nuhkwewa nuh Yohrohl. Ohinge, El sapkihn tuh in wacngihn sie mwet in tiac ipeis ke molwelah Lal.

“Liye, yac El wowoyak nuh sin oacna sie mwet, fahk: Som likiyuc? Liye, nga fahk nuh sum, Moh; tuhsruhk El fahk: Tuhkuh nuh Yuruk kowos nuhkwewa fin facluh, moli mil ac honey, finne wacngihn mani ac finne wacngihn molo.” 24

Ma inge kuht fahkwack ke inse ohi, ke nguhn luhn puhsisacl,” 25 ac ke inen Jisus Kraist, amen.

Mwe Kahsruh

  1. Liye “The 17 Goals,” United Nations Department of Economic and Social Affairs website, sdgs.un.org/goals.

  2. Liye Moses 7:19.

  3. Liye Moses 7:18.

  4. Liye Moses 7:17.

  5. 4 Nephi 1:12, 16.

  6. Matthew 22:37, 39.

  7. Liye Doctrine and Covenants 82:19.

  8. 4 Nephi 1:26.

  9. 4 Nephi 1:45.

  10. Mosiah 4:12.

  11. Gerard Baker, “A Man for All Seasons at 100,” Wall Street Journal, Feb. 21, 2020, wsj.com.

  12. Liye Ronald F. Inglehart, “Giving Up on God: The Global Decline of Religion,” Foreign Affairs, Sept./Oct. 2020, foreignaffairs.com; see also Christine Tamir, Aidan Connaughton, and Ariana Monique Salazar, “The Global God Divide,” Pew Research Center, July 20, 2020, especially infographic “Majorities in Emerging Economies Connect Belief in God and Morality,” pewresearch.org.

  13. Liye Doctrine and Covenants 93:2; liye pac Moroni 7:16, 19.

  14. Liye Boyd K. Packer, “The Light of Christ,” Liahona, Apr. 2005, 10; oacyacpac liye D. Todd Christofferson, “Truth Endures,” Religious Educator, vol. 19, no. 3 (2018), 6.

  15. In sang srihkasrak se inge, nga sramsram ke ma sikyak koluk nuh sin tuhlihk ke nga fahk “fahko mwen” ac tiac ke tuhlihk sifacna uh. Tuhlihk nuhkwewa nuhtin God pa sacohk, ac moul nuh kwewa oasr ma yohk mani tiac kuh in moli finne ke kuhtwena acn tuhlihk isuslac we.

  16. Liye, ke srihkasrak, Pew Research Center, “The Changing Profile of Unmarried Parents,” Apr. 25, 2018, pewsocialtrends.org; Mindy E. Scott and others, “5 Ways Fathers Matter,” June 15, 2016, childtrends.org; and Robert Crosnoe and Elizabeth Wildsmith, “Nonmarital Fertility, Family Structure, and the Early School Achievement of Young Children from Different Race/Ethnic and Immigration Groups,” Applied Developmental Science, vol. 15, no. 3 (July–Sept. 2011), 156–70.

  17. 2 Nephi 28:26, 28.

  18. Sie Corinth 12:31.

  19. Liye Alma 33:22.

  20. Liye Alma 4:6–19.

  21. Stephen D. Nadauld, Principles of Priesthood Leadership (1999), 13; oacyacpac liye Alma 31:5.

  22. “Faith of Our Fathers,” Hymns, no. 84.

  23. Liye John 3:16.

  24. 2 Nephi 26:24–25; liye pac 2 Nephi 26:33.

  25. Liye Doctrine and Covenants 100:7.