Wiadze Mfɛndzanan Ehyiadzi
Ahonyadze Kɛse Papaapa no
Ɔbɛsɛ 2021 wiadze mfɛndzanan ehyiadzi


Ahonyadze Kɛse Papaapa

Hɛn mu kor biara wɔdɛ ɔba Christ hɔ a ɔdze pisi a onnhihim ma N’asɛmpa no.

Kyerɛwsɛm no kã aberantsɛ ɔhwɛfo ɔdzefo bi ho asɛm a, otuu mbirika bɔkotoow Jesus N’ananadze, na nokwar mu ara, obisaa Owura no dɛ, “Ebɛnadze na menyɛ ma meenya onnyiewiei nkwa?” Ɔhwehwɛɛ mbrasɛm pii mu nkorkor a nyimpa yi esie no nokwar mu ekyir no, Jesus see banyin no dɛ ɔkɔtɔn dza ɔwɔ nyina, ɔmfa dza obenya no nkyɛ ehiafo, ɔmfa ne mbeamudua, na ɔnka No do. Ahyɛdze yi ne ndamyɛ no maa aberantsɛba ɔhwɛfo no—ne mpaboa abodzen nyina ekyir no—awɔw kyeer n’ananadze, na ɔdze yaw kɔree osiandɛ, dɛ ma kyerɛwsɛm no kã no, “ɔyɛ nyimpa a ɔwɔ ahonya pii.” 1

Ɔda edzi pefee dɛ, iyi yɛ kɔkɔbɔ asɛm a ɔfa ahonya no nhweree na ehiafo hɔn ehiadze ho. Naaso ewiei no, ɔyɛ asɛm a ɔfa Nyame som a yɛdze hɛn akoma nyina, som nyina ma hɛn asodzii kɔrnkrɔn no . Yɛwɔ ahodze anaa yeenyi no, hɛn mu kor biara sɛ dɛ ɔba Christ hɔ a ɔdze pisi a onnhihim ma N’asɛmpa kor noara dɛ ma wɔhwehwɛɛ fii aberantsɛba yi hɔ no. Ndɛ mbabun hɔn kasaa mu no, ɔwɔ dɛ hɛnankasa yɛkã dɛ “yɛwɔ mu ara yie.” 2

Ne nkyerɛwee a wɔayɛ atsenkã no, C. S. Lewis susu dɛ Ewuradze rekã biribi tse dɛ iyi kyerɛ hɛn: “‘Moronnhwehwɛ … wo mber … [anaa] wo sika … [anaa] w’edwuma, [tse dɛ] Ɔwo [ara] na morohwehwɛ. [Dɛm dua a iritwitwa ho yi.] Moronnhwehwɛ dɛ itwa nkorbata bi wɔ ha na nkorbata bi wɔ no ho, morohwehwɛ dɛ … itwa [ne] nyina to famu. [Na dɛm sẽ no.] Moronnhwehwɛ dɛ wotue [no], anaa wɔsew [no] ho, anaa [wosiw] no. [Morohwehwɛ] dɛ wotu fi hɔ. [Nokwar, morohwehwɛ wo ma edze] wo nyimpa su nyina [ama me]. … [Na] mebɛma wo nyimpa fofor ahyɛ ananmu. Nokwar, medze Mankasa bɛma wo … mepɛ bɛyɛ [wo pɛ].” 3

Hɔn nyina a wɔnye hɛn bɛkasa wɔ wiadze mfɛndzanan ehyiadzi yi ase no nyina bɛkã dɛ, wɔ kwan bi do no, dza Christ kãa kyerɛɛ osikanyi aberantsɛba yi: “Bra w’Agyenkwa hɔ. Bra imu na fa w’akoma nyina bra. Fa wo mbeamudua no, mbrɛ no mu dur tse biara no, na ka No do.” 4 Wɔbɛkã iyinom a wonyim dɛ Nyankopɔn ahenman no, edwuma sin nnyi hɔ, wɔnnhyɛ ase na wonngyaa, nndan ekyir nnyi mu. Hɔn a wɔserɛɛ kwan dɛ wonkesie ɔwofo a oewu anaa annyɛ yie koraa no, wɔnkɛkra ebusuafo nkaa no, Jesus no mbuae no gyee etuhoakyɛ a oennhihim. Ɔsee dɛ, “Hom ngyaa ɔno mma binom.” “Obi a ɔdze ne nsa kosuo funtumdadze no mu, na ɔhwɛ n’ekyir no, ɔmmfata Nyankopɔn ahenman no.” 5 Sɛ wobisa hɛn ndzɛmba a ɔyɛ dzen a, ndzɛmba mpo a otsia w’akoma n’ahwehwɛdze a, kaa dɛ nokwardzi a yɛhyɛ ho bɔ dɛ Jesus no ndwuma no nye hɛn abrabɔ mu som n’adze tsitsir. Isaiah ma hɛn awerɛhyɛmu dɛ nsa bɛkã a “wɔnndze sika na wonntwa bo so,” 6 —na dɛm na ɔtse—otwar dɛ yɛyɛ krado, yɛdze T. S. Eliot n’asɛm no, dɛ yebenya no bo a “ɔbɛgye biribiara.” 7

Nokwar, hɛn nyina yɛwɔ suban binom anaa esintɔ anaa ankorankor abakɔsɛm a obotum esianka hɛn dɛ edwuma yi yɛdze hɛn sunsum nyina bɛhyɛ mu. Mbom Nyankopɔn yɛ hɛn Egya na hɛn bɔn ahorow a yegyaa no, Ɔyɛ adze papaapa dɛ Ɔdze kyɛ na No werɛfir, bia osiandɛ yɛtaa ma Ɔyɛ dɛm. Kwan biara no, ɔsor mboa wɔ hɔ ma hɛn mu kor biara dɔnhwer biara a yɛtse nkã dɛ yɛbɛsesã hɛn suban. Nyankopɔn maa Saul “akoma fofor.” 8 Ezekiel kãa kyerɛ tsetse Israel dɛ wɔntow hɔn ndzeyɛɛ dadaw no ngu na “hom nyɛ akoma fofor na sunsum fofor.” 9 Alma hwehwɛɛ dɛ wobenya “nsakyer kɛse” 8 a ɔbɛama hɔn akra ayeyer, na Jesus Nankasa kyerɛkyerɛɛ dɛ “sɛ wɔannwo nyimpa fofor a, orunntum nnhu Nyankopɔn ahenman no.” 11 Ɔda edzi pefee dɛ yebotum asesã na yɛabɔ bra wɔ krɔnkrɔnyɛ mu no, ayɛ akyɛdze kor a daa Nyame dze ma hɔn a wɔhwehwɛ no.

Anyɛnkofo, hɛn gyinabew sesei no yehu nkyekyɛmu asorɔtow pii na hɔn nkyekyɛmu kumaba, ekuw na ekuw mba, internet do ebusuafo na amanyɛsɛm ho koryɛ, a basabasayɛ pii tahye. Yebisa hɛnho dɛ ana abrabɔ a “ɔyɛ ahomkã na ɔyɛ krɔnkrɔn ara yie,” 12 sɛ yɛfɛm President Russel M. Nelson ne kasasin a, ana ɔbɛyɛ biribi a yebotum ahwehwɛ a? Yɛreyɛ dɛm a, ɔbɔboa hɛn ara yie dɛ yɛbɛkaa Mormon Nwoma mber nwanwa a dɛm nkorɔfo no bisaa dɛm asɛmbisa na woyii ano nyew so.

“Na ɔbaa dɛ wentwiwentwi biara ennsisi nkorɔfo no nyinara mu, wɔ asaase no nyinara do … osian Nyankopɔn no ho dɔ a ɔtse nkorɔfo no hɔn akoma mu no ntsi.

“Na enyiber, anaa aperdzi, anaa wentwiwentwi, anaa ndwamambɔ, … anaa ntantan bra ahorow biara ennsi; na nokwar, nyimpa biara nnyi hɔ a Nyankopɔn dze ne nsa abɔ hɔn a wonyaa ahomka tse dɛ dɛm nyimpa yi.

“Edwotwafo, anaa ewudzifo biara nnyi hɔn mu, nna Lamanfo, anaa nkyerɛkyerɛmu biara nnyi hɔn mu; mbom hɔn nyina yɛɛ adze kor, Christ ne mba, Nyankopɔn n’ahendzi mu adzedzifo.

Na mbrɛ woduaa sii hyiraa hɔn a! 13

Ebɛnadze nye saafee a ɔdze ahomka abrabɔ a ɔyɛ enyisɔ ba awora? Ɔhyɛ asɛntɔw kor wɔ nkyerɛwee no mu: “Nyankopɔn no ho dɔ a ɔtse nkorɔfo no hɔn akoma mu.” 14 Sɛ Nyame no ho dɔ nye hɛnankasa hɛn abrabɔ, hɛn ntamu nkitahodzi horow ne fapem, na ewiei no hɛn nkã-tse ma adasa nyina a, nkaano soronkoyɛ, edzin bɔn, na nkyɛkyɛmu a ɔnnsɛ, hyɛ ase twa mu kɔ, na asomdwee tahye. Ɔno nye dza osii pɛɛ wɔ hɛn Mormon Nwoma mfatoho no mu. Nna Lamanfo, anaa Jacobfo, anaa Josephfo, anaa Zoramfo biara nnyi hɔn mu. “Nkyerɛkyerɛmu” biara nnyi hɔn mu. Nkorɔfo no afa dzin kor a ɔyɛ nwanwa. Dɛ mbrɛ ɔkã no, hɔn nyina enya dzin kor dɛ “Christ ne mba.” 15

Nokwar, ha yɛrekasa fa mbrasɛm kɛse a odzi kan a wɔdze maa adasa ebusua no—dɛ wɔndɔ Nyankopɔn a, wɔdze akoma nyina a, wɔnntwentweɔn anaa wɔnngye ho kyim, ɔno nye, yɛdze hɛn akoma nyina, hɛn ahom, hɛn adwen, na hɛn ahoɔdzen nyina. 16 Nyankopɔn no ho dɔ yi nye mbrasɛm odzi kan wɔ wiadze nyina mu. Mbom nokwar kɛse a odzi kan wɔ wiadze nyina mu no nye dɛ Nyankopɔn dɔ hɛn dɛm kwan no ara pɛpɛɛpɛ—Ɔdze akoma nyina a, Ɔnntwentweɔn anaa Ɔnngye ho kyim, Ɔdze N’ akoma, ahom, adwen, na ahoɔdzen nyina. Na ber a dɛm tumdzi ahoɔdzen no a ofi N’akoma mu na hɛndze hyia a wɔnntsew do no, sunsum mu, suban pa tum gyegye ara yie. Nkyii, tse dɛ ma Teilhard de Chardin kyerɛwee no, “ne mpɛn a otsĩa ebien no wɔ wiadze abakɔsɛm mu no, nyimpa ekopue igya do a.” 17

Na dɛm ber no nko, na yebotum esie mbrasɛm kɛse a otsĩa ebien no yie wɔ akwan a ɔnnyɛ enyido anaa onnhia mu. Sɛ yɛdɔ Nyankopɔn ara yie ma yɛabɔ mbɔdzen dɛ yebedzi nokwar trɔdɔdɔ ama No a, Ɔbɛma hɛn tum no, mbɔdzembɔ no, ɔpɛ no na kwan a yɛbɔdɔ hɛn nyɛnko dɛ hɛnara hɛnho. Bia nkyii yebotum akã no bio dɛ, “Nyimpa biara nnyi hɔ a Nyankopɔn dze ne nsa abɔ hɔn a wonyaa ahomka tse dɛ dɛm nyimpa yi.” 18

Enuanom na nkyerɛbaa,, mobɔ mpaa dɛ yebedzi konyim wɔ bea aberantsɛ osikanyi no dzii nkõgu no, dɛ yɛbɛfa Christ mbeamudua no, ɔgye dɛnara mpo, a asɛm biara anaa no bo biara no. Megye dase dɛ ber a yɛhyɛ bɔ dɛ yɛbɛka No do no, anamɔn kwan no, wɔ kwan kor anaa kor so do no, bɛfa nsoɛe abɔtsir na Romefo mbeamudua a osi hɔ krɔɔn no ho. Hɛn ɔhwɛfo aberantsɛba n’ahonya a ɔwɔ nyina no, nna onnyi ahonya dodow mpo a obotum etua noho kaw efi dɛm ngyinahɔmadze no ho nkitahodzi ho, hɛn so yennkotum. No ho nhyira a yɛbɛgye ahonyadze a ɔsõ kyɛn biribiara no—onnyiewiei nkwa akyɛdze no—ɔyɛ ketseaba dɛ wɔse hɛn dɛ yɛnfa anamɔn kwan no do na yɛnka hɛn Ndwuma mu Sɔfopanyin, hɛn Adzekyeeworaba, Dzimafo na Ɔhen no do. Menye Amaleki a ofi tsetse a ɔnnsɛ bi gye dase dɛ hɛn nyina wɔdɛ yɛdze “[hɛn] akra nyinara bɔ afɔr ma no.” 19 Dɛm enyimpi som a osi pi ho ndwom na yɛtow:

Ayɛyi nka afowee; Metsim wɔ do no:

Wo ɔpon ho ɔdɔ afowee. …

M’akoma nye yi, Ao fa na sɔw ano,

Sɔw ano ma wo fie a ɔwɔ sor. 20

Wɔ Jesus Christ ne dzin krɔnkrɔn no mu, amen.