Kristo e Kamaoa Are E Ikoaki
E kona ni kamaoi reitaki ake a uruaki ma te Atua, reitaki ake a rotaki ma tabeman, ao rabwatara ake a rootaki.
Tabeua te ririki n nako, n tain ara botaki n utu, ai natiu te mwaane ae William ae waniua-ana ririki e butiia natira te mwaane ae te karimoa, ae Briton, ngkana e konaa n takakaro ma ngaia n te booro. E kaeka Briton ma ingaingan nanona, “Eng! I tangiria!” Imwiin aia takakaro inanon tabeua te tai, e a tebenako te booro mairoun Briton, ao ni karina ni urua teuana ana bwaata tibuna aika karaobwai ni kawai.
E rangi ni namakina te rawawata Briton. Ngke e baraaki ao n rikoi mwakorokoro ake a uruaki, e roko ai tarina are Wiliam nakoina ni bobooa aon nukana ma te tangira. E karaua nanona, “Tai raraoma, Briton. I urua te bwai teuana n aia auti Tibura te unaine ao Tibu te unimwaane n te taina, ao tibura te Unaine e rabwatai ao e taku, AKEA TE KAANGAANGA, William. Ai tibwa nimaua am ririki.”
N ana kaeka Briton nakoina, “Ma, William, Ngai 23 au ririki!”
Ti kona n reiakina ae mwaiti man booki aika tabu n aron ara Tia Kamaiu, Iesu Kristo, ni buokiira bwa ti na tokanikai ni borauakin baike a uruaki inanon maiura, n aki tabeakina ara ririki. E kona ni kamaoi reitaki ake a uruaki ma te Atua, reitaki ake a rotaki ma tabeman, ao rabwatara ake a rootaki.
Reitaki aika a Uruaki ma te Atua
Ngke e anga reirei te Tia Kamaiu inanon te tembora, e uotaki te aine Nakoina irouia taan koroboki ao Baritaio. Tiaki raoi ataa bwaninin rongorongon neienne, ma e tii “kuneaki ni wene ni bure.”1 N angiin te tai, booki aika tabu e tii anga te mwakoro ae uarereke ibukin rongorongon te aomata, ao ni boboto iaon te mwakoro anne, n tabetai ti karietaata ke ni kabuakaka. Akea ae kona ni mataata ni maiun temanna man te tai teuana ae kamiimi ke teuana ae karika te nanokawaki n uringaaba. Te kaantaninga n rongorongon booki aika tau aikai e na buokiira n tara te Iesu Kristo bwa te kaeka ngkoa, ao bon Ngaia te kaeka ngkai. E bane n atai rongorongora ae bwanin ao riki baike ti karawawataaki iai, n ai aron naba ara konabwai ao kai rootakira.
Ana kaeka Kristo nakon natin te Atua te aine ae onoti aio bon “Ao ngai I aki motika naba bukim: nako, ao tai manga bure.”2 Taekana riki teuana “nako, ao tai manga bure” e kona n ae “waaki nako ao bitaki.” E kaoaki neierei iroun te Tia Kamaiu bwa e na raira nanona, ni bita anuana, ana reitaki, ana namakin i bon ibukina, nanona.
Mairoun Iesu Kristo, ara babaire “nako ao bitaki” e konaa n anganiira te kariaia n “waaki nako ao kamarurungaki,” bwa bon Ngaia oin kamaiuara ni baike ti rootaki iai inanon maiura. Ngkai bon te Tia Kamaiura ao te Tia Tei Imarenara ma te Tama, e katabuira Kristo ao ni kaboou reitaki ake a uruaki—ma ae kakawaki riki, ara reitaki ma te Atua.
Ana Rairairi Iotebwa Timiti e kamataata bwa te aine e karaoa nanon ana reirei te Tia Kamaiu ao ni bita maiuna: “Ao te aine e neboa te Atua n te aoa anne, ao ni kakoaua arana.”3 Te kananokawaki bwa ti aki ataa arana ke rongorongon maiuna imwiin te tai aei ibukina bwa e na kainnanoa te botumwaaka te nanorinano, ao te onimaki iroun Iesu Kristo ibukina n rairananona ao ni bitaki. Te bwai ae ti ataia bwa bon te aine are “e kakoaua arana” ma ana atatai are e na aki raroanako ma mwaakan Ana anga karea ae akea tokina.
Uruakan Reitaki ma Tabeman
N Ruka mwakoro 15 ti wareka te taetae ni kaikonaki ibukin te mwaane ae iai natina mwaane aika uoman. Te nati are te karimwi e butiia tamana tibwangana, e waakinako nakon te aba ae raroa, ao ni kabanei maiuna ni bakatae.4
“Ao ngke a bane ana bwai, ao e roko iai te rongo ae korakora n te aba arei ao e kai nanona ngke akea ana bwai.
“Ao e nako ni kanimma ma kain te aba arei temanna; ao ngaia e kanakoa nako abana ba e kaamwarakeia beeki.
“Ao e kani kaona birotona n uan te keratio ake a kangi beki: ao akea ae anganna.
“Ao ngke e a manga reke nanona ae wanawana, ao e taku, Ai batira ana tia makuri tamaiu aika a kau amarake, ao Ngai I a mate ni baki ikai!
“N na tei rake ao N na nakon tamau, ao N na kangai nako ina, Tamau, I bure nakoni karawa, ao i matam,
“I aki riai ba N na manga atongaki ba natim ngai: ko na karaoai ba temanna n am tia makuri.
“Ao e tei rake, ao e nakon tamana. “Ao ngke e mena i kiraroa, ao e noria tamana, ao e nanoangaia, ao e biri, ao e baka iaon roroana, ao e kaboria ma ngaia.”5
Te koaua are e biri te karo nakon te nati, I kakoaua, e bon kakawaki. Te maraki are e rootaki te karo aei iroun natina e nano man kakawaki. N aron naba anne, tao e na bon bae ni mamaa te tama man ana mwakuri natina.
Ngaia are bukin tera ngkai te karo e aki tataninga natina te mwaane bwa e na roko ni kawaria ao ni kabwara ana bure? Bukin tera ngkai e aki karaoa te angabwai ni kaboua te reitaki imwaain kanakoan te kabwarabure ao te tangira? Aio te bwai ae I aki toki ni katurua iangoana.
Ao n ara bong: “Ngai, te Uea, N na kabwara ana bure are I taku bwa N na kabwara, ma ngkami kam riai ni kabwarai aia bure aomata ni kabane.”6 N anga te kabwarabure e kona n anaa te ninikoria ao te nanorinano ae korakora. E kona naba ni maan karaoana. E kainnanoira bwa ti na katuka ara onimaki ao n onimakina te Uea ngkai ti kantaningaa te bukintaeka n ara namakin inanora. Ikai e oti iai kakawakin korakoran ara rinerine.
Ma katamneian te tama aei n te taetae ni kaikonaki ibukin te nati ae bakatae, e katuruturua te Tia Kamaiu bwa te kabwarabure bon teuana te bwaintituaraoi are ti kona n anga imarenara ao ae kakawaki riki bon ibukira. N aki karawawatai nanora rinanon te kabwarabure e bon aki bebete n taainako, ma rinanon mwaakan ana kamaiu Iesu Kristo, e kona ni karaoaki.
Uruakin Nanora
Ni Makuri mwakoro 3 ti reiakina rongorongon te mwaane are e bungiaki ni mwauku are “a kawewenea n te bong ae koraki i mataroan te maneaba are te mataroa are arana Tamaroa, ba e na bubuti bwai n tituaraoi mairouia aika rin te maneaba.”7
Te mwauku ae bubuti bon riaon 40 ana ririki8 ao e a tia ni kabanea maiuna ae bwanin n te aro ae taraa n aki toki n tangiria ao n tataninga, bwa e onimakina aia ibuobuoki ma aia mwakuri n tituaraoi tabeman.
N te bong teuana e noora “Betero ma Ioane ba a nangi rin n te maneaba [ao] e bubuti te bai n tituaraoi.
“Ao Betero, e tarataraia ma Ioane, ao e kangai, Taraira.
“Ao ngaia e tarataraia, ba e taku i nanona ba tao e na anganaki te bai teuana mai irouia.
“E taku Betero, Akea au tirewa ma au koora; ma ae iai i rou ao I anganiko: Ko na nakonako n aran Iesu Kristo are te I-Natareta.
“Ao e taua ataina, ao e kateirakea: ao a riki naba ni korakora raurauni waena ma nimoimoia.
“Ao e ewe rake, ao e tei, ao e nakonako, ao e rin, ma uakekei n te maneaba, n nakonako, ma n ewewe, ma ni karaoiroa te Atua.”9
Anging te tai ti konaa n kunea ni maiura, n aron te mwauku ae bubuti imataroan oon te tembora, n taotaonaki n nano—ke n tabetai e bua ana tataona n nano—“kantaninga[kakantaningaa] te Uea”10 N tataninga ni kamarurungaki n te rabwata ao n te namakin. N tataningai taian kaeka are e ninianako mwakoron nanora. N tataninga te kakai.
Tataningaan te Uea e kona n riki bwa te tabo ae tabu—te tabo ni karaneanea ao ni kabouaki ike ti kona ni karekea ataakin te Tia Kamaiu n te aro ae nano man onoti. Tataningaan te Uea e kona n riki naba bwa te tabo are ti kunea iai bwa ti titirakiniira ,“O te Atua, ko mena ia?”11—te tabo ike korakain tamneira a kainanoa te onimaki ae kamwakuraki iroun Kristo man te nano ae itiaki n Rineia ao n rineia riki ao ni manga rineia riki. I ataa te tabo aei, ao I ataa te aekaki n tataninga aei.
I kabanea aoa ae mwaiti n te tabo ni bwainaoraki ibukin te kaentia, n reita korakaiu ma tabeman riki ake a tangiria naba ni kan kamarurungaki. Tabeman a maiu; tabeman a aki. I reiakinna n te kawai ae kakawaki bwa kainaomataakira man ara rawawatara e kakaokoro imarenara, ma ngaia are katuruan ara iango e riai ni karako nakon te kawai are ti na kamaiuaki ao e na mwaiti riki ibukin Teuare te tia Ngaia te Kamaiu. Ara katuruturu e riai bwa bon ti iroun Iesu Kristo!
Kamwakuran te onimaki iroun Kristo nanona tiaki ti te onimaki n ana taeka te Atua ma n Ana tai naba. Bwa E ataia raoi bwa tera ae ti kainanoia ao ningai raoi te tai ae ti kainanoia iai. Ngkana ti anga ngaira nakon ana kantaninga te Uea, ti na karekea riki ae mwaiti are ti tangiria.
Raou aika a tangiraki, ti bane n iai te bwai inanon maiura aika ti rootaki iai aika a riai ni kamaoaki, karaoaki, ke ni kamarurungaki. Ngkana ti rairaki nakon te tia Kamaiu, ngkai ti kaboraoa nanora ao ara iango ma Ngaia, ngkana ti rairinanora, E roko nakoira “ma baina ni kamaiu,”12 n rabwatira n baina n tangira, mani kangai, “AKEA TE KAANGAANGA. Ngkoe ai tibwa 5—ke 16, 23, 48, 64, 91. Ti kona ni kanakoraoa aei ni kabane!”
I kakoauaa bwa akea te bwai inanon maium ae uruaki are e riaon kamaoana, ana kamaiu, ana kabomwi, ao mwaakan Iesu Kristo. N aran Teuare e tabu are e rangi ni mwaaka ni kamarurung, Iesu Kristo, amen.