Tangira, Tibwatibwa, Kakao
Ngkai ti tangira, tibwatibwa, ao ni kakao, ti ira buakon te mwakuri ae kakukurei ao ni korakora are e katauraoa te aonaaba ibukin manga okin te Meetia.
Iango ma ngai, teutana te tai, n tei iaon maungan Kariraia, ni kakoauaa kamimiin ao mimitongin rokon te Tia Kamaiu ae mangauti nakoia Ana reirei. E kanga n rangi n ana te nano te ongo taeka aikai, are E tibwaia ma ngaiia, Ana kaetieti ae mangori n “nako ni kakiritianiia botanaomata ni kabaneia, ni bwabetitoia nako nanon aran te Tama, ma te Nati, ma te Tamnei ae Raoiroi.”1 Ni koauana, taeka aikai ana korakora, anga te kairi mai iroun te tamnei, ao n ringii nanora, n aron are e riki nakoia Ana Abotoro. Eng, a kabanei nikiran maiuia ni karaoan tii anne.
Kakaongoraana, bwa tiaki ti Ana Abotoro aika a anaa Ana taeka Iesu nako nanoia. Kaain te Ekaretia ake rimoa, mai irouia ake a tibwa rin nakoia ake a rangi ni maan, a ira buakon te mwakuri n Ana kakao ae korakora te Tia Kamaiu, n tibwaa tamaroan te rongorongo n te euangkerio ma naake a kaitibo ma ngaiia ao ni kinaiia. Aia nanomwaaka n tibwa aia koaua iaon Iesu Kristo e buoka baitiin Ana Ekaretia ae e a tibwa kateaki n rikirake.2
Ngaira naba, ngkai Ana reirei Kristo, ti kaoaki bwa ti na ongo nakon Ana kakao n te bong aei, kanga ai aekakin ae ti mena iaon maungan Kariraia ngke E moan anga te kakao anne. Te kakao aio e moanaki n 1830, ngke Iotebwa Timiti e kaokoroa tarina ae Samuel bwa te moan mitinare n Ana Ekaretia Iesu Kristo.3 Mai imwiin te tai anne, e a raka iaon 1.5 te mirion mitinare a tia ni mwananga ni kabutaa te aonaaba n reirei nakoia aba ni kabane ao ni bwabetitoiia nake a butimwaea te rongorongo ae kakukurei ni kaokan te euangkerio.
Aio ara reirei. Kukurein nanora.
Mai irouia ara ataei aika uarereke nakoia aika a ikawai ibuakora, ti ingainga nakon te tai are ti na kaekaa Ana kakao te Tia Kamaiu n tibwa te euangkerio ma aba nako n te aonaaba. I kakoaua bwa ngkami ataeinimwaane ao ataeinaine kam namakina naba te kakorakoraaki n te kakaewenako mai iroun ara burabeti ngkoananoa ngke e kaoi ngkami bwa kam na katauraoi ibukin te mwakuri ni mitinare ae bwanin taina n aron are e karaoia te Tia Kamaiu ma Ana Abotoro.
N aroia taan biri ake mai imoa n te rain, ti tataninga ma te kariaria nakon te kakao ae koaua, ni motikaki ma ana tiaaina te burabeti, ni kaota moan waakin te biri! Te nano aio e rine ao e karika namakinan te tamnei; ma e ngae n anne, ti iangoa te titiraki aio: e aera ngkai ngaira ni kabane ti aki moanna ma ngkai?
Ko na bae n titiraki, “N na kangaa n riki bwa te mitinare n akea arau ae toka iaon au kunnikai?” Ke ni kangai ibon iroura, Mitinare aika a bwanin aia tai a kaokoroaki ibukin karaoan te mwakuri aei. I tangiria n ibuobuoki ma tao rimwi riki ngkana a nakoraoi bwaai nako.”
Tariu ao mwaneu, e bon rangi ni bebete nakon riki anne! Ma te kakaitau, ana kakao ae korakora te Tia Kamaiu e kona ni kakoroaki bukina rinanon reirei aika bebete, e baitii te mataata iaon reirei ake a reiakinaki nakoira ma ngke ti uarereke: tangira. tibwatibwa, ao kakao.
Te Tangira
Te moan bwai ae ti kona ni karaoia bon te tangira n aron ae tangira Kristo.
A rawawata nanora ni korakaia aomata ao te kaiangatoa ae ti noria ni kabutaa te aonaaba n taai ni kangaanga aikai. Ma e ngae n anne, ti kona naba ni kaungaaki man taonakon te nanoanga ao te nano n ibuobuoki are e a tia ni kaotaki irouia aomata n taabo nako rinanon aia mwakuri n rootiia naake a taraaki bwa akea bonganaia—naake a kakionakoaki man mweengaia, kamaenakoaki ma aia utu, ke n rinanon waaki tabeua aika a kananokawaki ao ni kabwara nano.
N aki maan nako, e ribotinaki n te rongorongo bwa a kangaa kurubu n tina i Poland, n rangi n raraoma, ibukiia utu ake a birinako, ni karerenai bwain kokakiia ataei n te tabo n turein, n tataninga ao n tauraoi ibukiia tiina ao ataei ake a kainanoi iaon tian te aba anne ngkana a ruo man te turein. E koaua, Tamara are i Karawa e kukurei n taian mwakuri ae ti ibukin tabeakinaia tabeman n aron aikai, bwa ngkana ti buoka kainanon temana, ti “toua mwin ana tua Kristo.”4
N te tai are ti kaota aekan ana tangira Kristo nakoia kaain rarikira, ti tataekina te euangkerio—e ngae ngke ti aki taekina te taeka teuana.
Te tangira ibukiia aomata tabeman bon kaotan tamaroan te kauoua n tua n tangiriia raora;5 e kaota kororaoin ana waaki te Tamnei ae Raoiroi ni mwakuri inanora. Man kaotan aekan ana tangira Kristo nakoia tabeman, ti na karikiia naake a nora ara mwakuri aika tamaroa n “neboa [Tamara] are i Karawa iai.”6
Ti karaoa aei n aki kantaningaa kaboan mwiina.
Ara katantaninga, ni koauana, bwa a na butimwaea ara tangira ao ara rongorongo, ma tera aron aia kaeka bon akea ara kona ni bairea arona.
Tera ae ti karaoia ao bwa antai ngaira ti bon taua arona.
Rinanon ana tangira Kristo ibukiia tabeman, ti taekinna ma te kukurei, bwaai aika a bita te maiu n ana euangkerio Kristo, ao ti ira te mwakuri ae moan te kakawaki ni kakoroa nanon Ana kakao ae korakora.
Tibwaia
Te kauoua ni bwai ae ti kona ni karaoia bon te tibwatibwa.
Ni moan namwakaina n tain butin te COVID 19, te Tari Wisan mai i Thailand e namakinna bwa e na tibwa ana namakin ao mwiin te bwai are e reiakinna man kamatebwaian ana Boki Moomon iaon ana akaunti ni bwaai n reitaki. Iaon teuana ana rongorongo are e katokaa, e tibwa karakinaia uoman mitinare n ana Boki Moomon, Amureki ao Aramwa.
Tarina, ae Winai, are e rangi ni matoa n ana koaua n ana aro, e ringaki nanona man te rongorongo ao e kaeka, n ana titiraki ae karina, “I kona ni karekea te boki anne n te taetae n Thai?”
N te aro ae tamaroa Wisan e bairea aron nikiran te kaobi n ana Boki Moomon irouia mitinare aine, ike a moana iai reiakinan tarina.
Wisan e ira te anga reirei, rinanon te kaombiuta ike e tibwa ana namakin iaon ana Boki Moomon. E reiakina aron te tataro Winai ao ni kamatebwai ma te nano ni kan kunea te koaua, ni butimwaea ao n taua te koaua. Inanon tabeua namwakaina, e a bwabetitoaki Winai!
E taku imwiina Wisan, “Iai katabeara n riki bwa tabonibain te Atua, ao ti riai n tatauraoi n taainako Ibukina ni karaoa Ana mwakuri ao n Ana kawai rinanora.” Te kakai nakon aia utu e roko ibukina bwa Wisan e tii tibwaa te euangkerio ni bon kawaina ao arona ae bwainaki.
Ti bane n tibwai bwaai ma aomata tabeman. Ti aki toki ni kakaraoia. Ti tibwaia bwa aekakira tamnei ao amwarake aika ti tangiri, bwaai aika a kangare aika ti noori, taabo aika ti kawari, korobanna aika ti tangiri, ao kibu ni taeka aika a karokoa namakinan te tamnei.
Ti na kanga ni karinii i buakon rinanin bwai akanne bwaai ake ti a tia n tibwai n te bwai ae ti tangiria iaon ana euangkerio Iesu Kristo?
Unimwaane Dieter F. Uchtdorf e kabwarabwaraa: “Ngkana iai ae e titirakiniko bwa e uara kanoan am motirawa, tai maku n tuangiia te bwai are ko namakinna n tain te taromauri. Tuangiia aroia ataei aika a uarereke ake a tei i moa i mataia kain te taromauri ao n anene ma nanoia ao a kanga ni kataia n riki n ai aron Iesu. Tuangiia aroia kurubu n roronrikirake ake a kabanea aia tai ni buokiia kaara n aia auti ni maeka kaara ni korei oin rongorongoia.”7
Te tibwatibwa tiaki aron “kabonakoan” te euangkerio. Tiaki n ae ko na korea am kabwarabwara ke ni kaeta kairuan ana nonori temanna.
Ngkana ai tain karaoan te mwakuri ni mitinare, e aki kainanoiko te Atua bwa ko na riki bwa Ana bureitiman; ma, E tii, tangiriko bwa ko na riki bwa Ana tia tibwatibwa.
Man tibwaan ara taneiai aika a tamaroa n te euangkerio ma aomata tabeman, ti ira kakoroan nanon ana kakao ae korakora te Tia Kamaiu.
Kakao
Te katenua ni bwai ae ti kona ni karaoia bon te kakao.
Titita Mayra e a bon tibwa rairaki mai i Ecuador. Kimwareireina n te euangkerio e birirake imwiin raoi bwabetitoakina ngke e kaoiia raoraona ao ake e tangiriia irarikina rinanon ana akaunti ni bwaai n reitaki. A mwaiti kaain ana utu ao raoraona ake a nora ana rongorongo are e katokaa ana kaeka ma te titiraki. E reitaki ma ngaiia Mayra, ao e aki toki ni kaoiia nakon mweengana ni kaitibo ma mitinare.
Ana karo Mayra, mwanena ao tarina, ai tinana, uoman ai tarina, ao raraona aika a mwaiti a bwabetitoaaki ibukin ana ninikoria ni kaoiia bwa a na “roko ao n noria,” “n roko ao ni beku,” ao “n roko ao ni kaaina.” Rinanon ana kakao ni kawaina ao arona ae bwainaki, e riaon 20 aomata aika a butimwaea ana kakao ni bwabetitoaki bwa membwa n Ana Ekaretia Iesu Kristo. E riki aio ibukina bwa Titita Mayra e tii kaoiia aomata tabeman bwa a na rinanon te kimwareirei are e namakinna ngkai kaain te Ekaretia.
Bubua kawai ni kakao ae ti kona ni kanakoa nakoia aomata tabeman. Ti kona ni kaoiia tabeman bwa a na “roko ao n nora” te bootaki n toa, waaki ni kakukurei n te uoote, te witeo iaonrain are e kabwarabwaraa taekan ana euangkerio Iesu Kristo. “Roko ao noria” e kona n riki bwa te kakao ni wareka ana Boki Moomon ke ni kawara te tembora ae boou n tain neweabakina imwaain katabuana. N tabetai te kakao bon te bwai ae ti kanakoa inanoaa—te kakao ni bon nakoira, n anganiira te atatai ao te nonori ni waaki aika a katobibiira, bwa ti na mwakuri iaoia.
N ara bong n tain bwaai n rabakau aika boou, a aki toki membwa n tibwa te rongorongo rinanon bwaai n reitaki. Iai bubua, ke ngkana tiaki ngaa, bwaai aika a kakukurei ae ko kona ni kunei bwa a tamaroa n tibwaaki. Kanoan baikai a kanakoi kakao n “roko ao n noria,” “ n roko ao ni beku,” ao “n roko ao ni kaaina.”
Ngkai ti kaoiia aomata bwa a na reiakina ae mwaiti riki iaon ana euangkerio Iesu Kristo, ti ira buakon te mwioko n Ana wewete te Tia Kamaiu bwa ti na motinanoia ni mwakuri n Ana kariaia.
Kabaneana
Tariu ao maneu aika kam tangiraki, ti a tia ni marooro n te bong aei iaon tenua bwaai aika aki kangaanga—bwaai aika a bebete—ae e kona ni karaoia temanna. Bwaai aika ko kona ni karaoi! Tao ko a bon tia ni karaoi—n akea am atatai ae ko karaoia!
I kaoi ngkami bwa kam na iangoi kawai ae ko kona iai n tangira, tibwatibwa, ao ni kakao. Ngkai ko karaoia, ko na namakina mwaitin te kimwareirei n ataia bwa ko ongo nakon ana taeka ara Tia Kamaiu ae tangiraki.
Te bwai ae I kaumaki ngkami bwa kam na karaoia bon tiaki te burokuram ae boou. Kam a tia n ongo te reirei aei mai imwaaina. Aio bon tiaki te “bwai ae roko ae bubura” ae e butiiko te Ekaretia bwa ko na karaoia. Bwaai aika tenua aikai kanga bon tii reitan ae ti a tia n riki nako iai ngkai bon ana reirei Iesu Kristo.
Akea arara ae toka n ara kunnikai ke te reta ae kainnanoaki.
Akea te wewete ae riai ni karaoaki ae kainnanoaki.
Ngkana a riki bwaai aika tenua aikai bwa ai mwakoron anuara ao arora ni maeka, a na baiti n riki n te tai ae waekoa, bwa namakin n te tangira ni koaua ae aki kairoroaki.
N aroia ana reirei Kristo ake a uaia ni bootaki n reirei mai Irouna i Kariraia 2,000 te ririki n nako, ngaira naba ti kona ni butimwaea ana bitaki ao n nako tabon aonaaba ni kabane n tataekina te euangkerio.
Ngkai ti tangira, tibwatibwa, ao ni kakao, ti ira buakon te mwakuri ae kakukurei ao ni korakora are e katauraoa te aonaaba ibukin manga okin te Meetia.
Bwa ti na ongo ana wewete te Tia Kamaiu ao ni keiaki n nanomwaaka nakon Ana kakao ae korakora bon au tataro n aran Iesu Kristo, amen.