Wiadze Mfɛndzanan Ehyiadzi
Ɔkyɛn Okunyin
Ɔbɛsɛ 2023 wiadze mfɛndzanan ehyiadzi


Ɔkyɛn Okunyin

Jesus Christ nnyɛ hɛn okunyin nko, Ɔyɛ hɛn Ewuradze na Ɔhen, Agyenkwa no na adasa Pomfo.

Fi afe 1856 kesi afe 1860 no, Latter-day Saintfo edzikamfo mpempem na wɔtwee hɔn ankasa hɔn ndzɛmba a ɔwɔ ntaabow ahɛn dze twaa aborɔfo kwansin bɔbor 1,000 tuu kwan kɔɔr Salt Lake Bɔnsa no mu Mfe ɔha eduosia esuon a abasen dapɛn yi ara, Ɔbɛsɛ 4, 1856, ɔyɛɛ President Brigham Young ahobow ber a ɔtsee dɛ ntaabow ahɛn ekuw ebien a Edward Martin na James Willie, dzi hɔn kan no, wɔakã hɔn akwansin ɔha pii ana woedu Salt Lake, a awɔwber reba ntsɛm.1 Da no a odzi do noara, a ɔnnwar fi bea a ɔwɔ dze ba bea a yeehia mu ndɛ no, President Young gyinaa ahotseweefo no enyim na ɔpaa mu kãa dɛ “Hom nuanom na nkyerɛbaa wɔ sar no do a wɔdze ntaabowahɛn, otwar dɛ yɛdze hɔn ba ha. … Hom nkɔ na hom nkɛfa nkorɔfo a wɔwɔ Sar no do sesei no mbra.”2

Nda ebien ekyir ara, agyefo ekuw a wodzi kan no fiir edzi a wɔrokɔhwehwɛ ntaabowhɛn edzikamfo no.

Willie kuwba kor kyerɛɛ mbrɛ hɔn gyinabew esi ayɛ dzen ansaana agyefo kuw baatan no robodu. Ɔkyɛɛ dɛ, “[Ber noara] a ɔyɛɛ dɛ biribiara bɔhwer no, … na yennyi siantsir biara dɛ yɛbɛtsena nkwa mu no, tse dɛ nsenaman wɔ wimu a ɔatsew ketee no, Nyame buaa hɛn mpaabɔ. Agyefo kuw a, wɔdze edziban na dza ohia … , puee hɛn enyi do. … Mbrɛ yesii daa hɛn Nyame ase dɛ wɔagye hɛn.”3

Agyefo yinom nna wɔyɛ ekunyin ma edzikamfo no, dze hɔn nkwa too hɔ awɔw dzendzen ber mu dze dodowara a wobotum baa fie dwudwodwoo. Dɛm ekunyin mu ɔbaako yɛ Ephraim Hanks.

Ɔbɛsɛ ber mu no, a onnyim dza wɔato ntaabowahen no, nna Hanks resan akɔ ne fie wɔ Salt Lake n’akwantu ekyir, ber a anafua no, ndze bi nyaan no, rese dɛ, “Ntaabow ahɛn nkorɔfo no wɔ ɔhaw mu na wohia wo; ana ibɔkɔ akɔboa hɔn a?”

Asɛmbisa yi regyegye wɔ n’adwen mu no, ɔyɛɛ ntsɛm kɔr Salt Lake Kuropɔn. Na, ɔtsee President Heber C. Kimball refrɛ etuhoakyɛfo binom so no, da no a odzi do no, Hanks nankasa sii mu kɔree, dɛ ɔrekɛgye hɔn. Ɔdze ntsɛmyɛ no, ɔkɛpaa agyefo binom ho wɔ kwan no do, na okoduur Martin kuw nkyɛn no, Hanks kãa ho asɛm dɛ, “Dza m’enyi hunii ber a mehɛɛn hɔn asese mu no wonnkotum apepa dabiarada efi m’adwen mu … [nna] ɔbor do a obekitsa akoma a ɔyɛ dzen biara.”4

Ephraim Hanks dzii nda pii a ofi asese kor kɔ kor mu rehyira ayarfo no. Ɔkãa dɛ “gyinabew piigyan mu no, sɛ yehyira ayarfo no, na yɛkã nyarba no enyim wɔ Ewuradze Jesus Christ ne dzin mu a, ayarfo no kekã hɔnho; wonyaa ayarsa hɔnara.”5 Ephraim Hanks bɛyɛ okunyin daapem ama dɛm ntaabow ahɛn edzikamfo no.

Tse dɛ hɔn a wɔgyee hɔn nwanwa mu no, dza osisi a otum nya nsunsuando wɔ hɛn abrabɔ na abakɔsɛm no kwan no do yɛ ankorankor mbanyin na mbaa hɔn adwenpɔw na ndzeyɛɛ horow—adrɔwfo akɛse, abɔdze nyansapɛfo, baanodzifo, na amanyɛfo mu akatakyi Nkorɔfo soronko yinom wɔtaa dze nkaadze a woesi esi hɔ hyɛ hɔn enyimnyam dɛ ekunyin dze hyɛ dza wɔyɛɛ ho fa.

Meyɛ banyimba no, m’ekunyin a wodzii kan no yɛ mbirikatufo. Dza mekaa kɔ ekyir ara yie nye me tase basebɔll nkraataa sin a Akansi Ekuw Basebɔllfo hɔn mfonyin na hɔn mbɔdzembɔ nkanee wɔ do. “Ekunyin ehurahura” dɛ eyɛ abofra no botum ayɛ enyigye na fɔdzi nnyi ho, dɛ ma mbofra hyehyɛ hɔn ekunyin etsitsir a wɔdɔ hɔn no hɔn ntar dze hyɛ Halloween fa. Yɛkamfo na yebu akyɛdze horow na mbanyin na mbaa soronko hɔn mbɔdzembɔ na ntoboa dze, naaso kwan a wɔdze hurahura hɔn no, sɛ ɔbor do a, obotum ayɛ tse dɛ Israelmba a wɔrosom anantwi a woegu ho wɔ Sinia sardo no.

Yɛayɛ mpanyimfo yi, dza nna mber bi ɔyɛ mbafober mu enyikadze a fɔdzi nnyi mu no botum abɛyɛ fintsidua ber a amanyɛfo, bloggerfo, nhyɛdofo, mbirikatufo, anaa ndwontofo “ekunyin ehurahura” ma “yɛhwɛ trado”6 ma yennhu dza ohia tsitsir ampaara.

Israelmba no, nna ɔhaw no nnyɛ sika kɔkɔɔ a wɔdze wɔ hɔn akwantu kɔ anohoba asaase no do mbom dza wɔmaa kwan ma sika kɔkɔɔ no bɛyɛɛ: ohonyi bi, a nkyii ɔbɛyɛɛ dza wɔsom no, a ɔdaan hɔn asokyɛn fii Jehovah a, Ɔpaa Po Memen mu no na Ɔgyee hɔn fii nkowaasom mu no. Hɔn ntsimii wɔ anantwi no do no nyaa nsunsuando wɔ mbrɛ wotum dze som nokwar Nyame no do.7

Sesei na aber biara—no okonyin—hɛn okonyin No nye Jesus Christ, na biribiara, anaa obiara a, ɔdan hɛn enyi fi Ne nkyerɛkyerɛ do, dɛ ma wohu no wɔ kyerɛwsɛm mu na odua nkɔnhyɛfo atseasefo hɔn nsɛm mu no, obotum enya nsunsuando bɔn wɔ hɛn mpontu wɔ ahyɛmu anamɔn kwan no do. Ansaana wiadze yi no Mbɔe no, yɛdaan Jesus Christ ber a ɔbɛdaa edzi yie dɛ nhyehyɛɛ a Ɔsor Egya susui no, a hɛn mpontu kwan ma yɛabɛyɛ tse dɛ Ɔno kã ho, wɔregye ho kyim no.

Nna Jesus Christ nnyɛ baanodzinyi a Ogyinae bɔɔ hɛn Egya ne nhyehyɛɛ ho ban nko, mbom Obenyaa dzibew soronko wɔ ne nyɛe mu. Obuaa Egya no na Ɔdze “No nkwa aayɛ werdam ama dodowara”8 dze etua kaw a hɛn mu kor biara bodua bɔn mu bɛdze, a mbom yennkotum hɛnankasa yebotua.

President Dallin H. Oaks akyerɛkyerɛ dɛ, “[Jesus Christ] ayɛ biribiara a ohia kɛse wɔ hɛn ɔnnkyebo akwantu yi mu dze kɔ nkrabea a wɔahyehyɛ ama hɛn wɔ hɛn Ɔsor Egya ne nhyehyɛɛ mu.”9

Gethsemane Ture no mu no, ber a Ohyiaa dwumadzi a ɔbor do koraa no, Agyenkwa no kãa no akokodur mu dɛ, “Nnyɛ me pɛ a, na wodze na ɔnyɛ hɔ” na Ɔkɔr do kɛfaa too Noho do hɔn nyina a wɔbɛtsena nkwa mu no hɔn yaw, nyarba nyina, na Ohun amandze maa hɔn bɔn horow nyina.10 Setsie na enyimpi si a odzi mu yi mu no, Jesus Christ wiee ndzeyɛɛ abɔso a ɔkrɔn wɔ abɔdze nyina mu no a okowiee No Wusoɛr enyimnyam no mu.

Ndaansa yi wiadze mfɛndzanan ehyiadzi mu no President Russell M. Nelson kaa hɛn dɛ: Asɛmbisa anaa asɛnhia biara hom wɔ no, aber nyina mbuae no wobohu no wɔ Jesus Christ ne nkyerɛkyerɛ mu. Sũa No Werdambɔ, No dɔ, N’ehumbɔbɔr, Ne nkyerɛkyerɛ, na N’ayarsa, na mpontu asɛmpa nsan-ananmu ho nsɛm mbordo. “Dan kɔ No hɔ! Ka No Do!”11 Na medze bɛka ho, “San Mu Yi No.”

Hɛn wiadze a no mu ayɛ dzen no, obotum ayɛ akɔndɔ dɛ yɛbɛdan akɔ ɔman ekunyin do wɔ mbɔdzembɔ dɛ wɔbɛma abrabɔ mu nkyerɛkyerɛ, ber a ndzɛmba yɛ konsẽe anaa ɔbor hɛn do. Yɛtɔ ntar a wɔkamfo, yefua amanyɛsɛm a wɔdze to gua, na yedzi hɔn nsusui a wɔkyɛ no social media do no ekyir. Iyi beye mber tsiabaa dɛ enyikadze, mbom otwar dɛ yɛyɛ ahwɛyie ma ekunyin a yehurahura hɔn no mbɛyɛ hɛn anantwi a woegu ho. Yɛresan mu eyi okunyin a oye no wɔ onnyiewiei nsunsuando.

Ber a emi na m’ebusua, yekoduur Spain a yɛrebɛhyɛ hɛn som ase dɛ asɛmpakã baanodzifo no, yehun ɔserɛ kã bi a ɔda adze mu san hɔ a Elder Neal A. Maxwell kyɛe a ɔfa ekunyin a yɛsan mu ka hɔn do. Ɔkãa dɛ, “Sɛ nndzii kan nnsan mu nnyii Nyame ahenman no a, ewiei no dza iyii biara no nnkɛyɛ mfaso.”12 Enuanom na nkyerɛbaa, yɛresan mu eyi Jesus Christ, ahemfo Hen no, na yɛsan mu yi Nyankopɔn ahenman no. Nsanmuyi biara bio no, tse dɛ eresan mu eyi honam abasa, anaa nantwi no a woegu ho, na ewiei no obedzi hɛn nkogu.

Ahyɛmu Dadaw mu Daniel nwoma no, yɛkenkan Shadrach, Meschach na Abed-nego ho nsɛm, a nna wonyim okunyin a wɔbɛsan mu eyi—nna ɔnnyɛ Ɔhen Nebuchadnezzar ne enyame mu biara. Wɔpaa mu kãa no akokodur mu ara dɛ:

“Hɛn Nyankopɔn a yɛsom no no obotum dɛ ɔgye hɛn fi fononoo gya framfram no mu. …

“Na sɛ annyɛ dɛm mpo a, hu dɛ, ɔhen, yɛronnsom wo abosom, yɛronnkotow nnsɔr ohonyi a edze esi hɔ no.”13

Dɛ mbrɛ Ɔsomafo Paul kyerɛkyerɛɛ no, “enyame pii wɔ hɔ,”14 na menfa nkã ho dɛ, hɔn a wɔse wɔyɛ ekunyin so pii, hɔn na wɔto nsa frɛ hɛn dɛ yɛnkotow, nsɔr, na yemfua. Mbom tse dɛ Daniel n’anyɛnkofo baasa no nyim no, Ɔbaako nko na Obotum agye—osiandɛ Ɔayɛ dada, na aber nyina Ɔbɛyɛ.

Hɛn no, hɛn akwantu a yɛdze resan akɔ Nyame n’enyim mu no, hɛn anohoba asaase no, ɔnnyɛ ɔmanyɛnyi no, ndwontofo no, mbirikatunyi, anaa vlogger nyina ɔyɛ asɛm no, mbom yɛrema hɔn kwan ma wɔabɛyɛ hɛn asokyɛn na ntsimii tsitsir, ahyɛ hɛn Agyenkwa na Ɔpomfo anan mu.

Yɛsan mu yi No, Jesus Christ, ber a yedzi Ne da no nyi yɛwɔ fie anaa yɛ wɔ akwanma akwantu mu. Yɛsan mu yi No ber a yɛfa Ne nsɛmfua a odua kyerɛwsɛm na nkɔnhyɛfo atseasefo hɔn nkyerɛkyerɛ do. Yɛsan mu yi No ber a yɛsan mu yi dɛ yebekitsa temple recommend, na yɛbɔ ho bra a ɔfata dɛ yekitsa. Yɛsan mu yi No ber a yɛyɛ esiesiefo na yɛpow wentwiwentwi su, “nkanka ber a yɛwɔ adwenkyerɛ ho nsonsonee.”15

Baanodzinyi biara nnkyerɛɛ akokodur da, nyimpa mboa nnyɛɛ ayamuyie biara, datser biara nnsaa yarba nnkyɛn, na ɔyɛkyerɛfo biara nyɛe nnweae nnkyɛn Jesus Christ.

Wiadze mu ekunyin a, wɔdze nkaadze na adzesie mbea a woetu esi hɔ dze kyerɛ honandua mu mbanyin na mbaa hɔn konyimdzi ahorow, Ɔbaako krɔn kyɛn nkaafo no nyinara. Megye dase dɛ Jesus Christ nnyɛ hɛn okunyin nko, Ɔyɛ hɛn Ewuradze na Ɔhen, Agyenkwa no na adasa Pomfo. Jesus Christ ne dzin mu, amen.

Nsɛnsin

  1. Adzesũa a wɔayɛ wɔ Willie and Martin Ntaabowahɛn Kuw no LeRoy R. Hafen na Ann W. Hafen kã ho, Handcarts to Zion: The Story of a Unique Western Migration, 1856–1860 (1960); Rebecca Cornwall and Leonard J. Arrington, Rescue of the 1856 Handcart Companies (1981); Howard K. and Cory W. Bangerter, Tragedy and Triumph: Your Guide to the Rescue of the 1856 Willie and Martin Handcart Companies, Nwoma otsĩa 2 (2006); na Andrew D. Olsen, The Price We Paid: The Extraordinary Story of the Willie and Martin Handcart Pioneers (2006).

  2. Brigham Young, “Remarks,” Deseret News, Ɔbɛsɛ 15, 1856, 252.

  3. John Oborn, “Brief History of the Life of John Oborn, Pioneer of 1856,” 2, wɔ John Oborn nkaakaa na diary, bɛyɛ 1862–1901, Asɔr Abakɔsɛm Nwoma Korabea, Salt Lake City.

  4. Dza Ephraim K. Hanks’ kãe wɔ Andrew Jenson, “Church Emigration,” Contributor, Ebɔw 1893, 202–3.

  5. Hanks, wɔ Jenson, “Church Emigration,” 204.

  6. Jacob 4:14.

  7. Hwɛ Exodus 32.

  8. 1 Timothy 2:6; hwɛ Matthew 20:28 so.

  9. Dallin H. Oaks, “What Has Our Savior Done for Us?,” Liahona, Esusow Aketseaba 2021, 75.

  10. Hwɛ Luke 22:39–44.

  11. Russell M. Nelson, “The Answer Is Always Jesus Christ,” Liahona, Esusow Aketseaba 2023, 127.

  12. Asɛm no wosusu dɛ Ngyiresi Borɔnyi sɔfo William Law kãe, wɔseraa kãe wɔ Neal A. Maxwell, “Response to a Call,” Ensign, Esusow Aketseaba 1974, 112.

  13. Hwɛ Daniel 3:13–18.

  14. 1 Corinthfo 8:5.

  15. Russell M. Nelson, “Peacemakers Needed,” Liahona, Esusow Aketseaba 2023, 98.