Taua Teutana riki te tai

Tao ni banen kaotaan te tamnei are e boo n tain katabuan te Tembora i Kirtland ni Maati 27, 1836. Temanna mai ibuakoia ake a roko bon William Draper 28 ana ririki , are e kabwarabwara te bong ae “bongin te Bentekota”. E korea: “Bon iai tain kaotakin te aro n tamnei, bwa au been e aki tau ni korei bwaai ni kabane ake I kabwarabwarai. Ma I kangai bwa te Tamnei e karokoaki ao e roko n aekan te ang ae kare ni kaona te auti, ao a mwaiti ake a roko a taetae n newe ao n noori kaotioti ao n noori anera ao taetae ni burabeti, ao a mwaiti aia tai ni kukurei n ae akea ae ataia n te roro aei.”³

Kaotin te tamnei a bon aki tianaki tii nakoia ake a mena inanon te tembora, bwa “aomata ake kain rarikiia a biri n roko n ikotaki (ngke a ongo te bwai ae a tuai n ongongo, ao n nooran te oota ae otamwaaka n aekan te ai are oota mai karawa n tiku iaon te Tembora), ao a rangi ni mimi n te bwai ae riki.”⁴

Lorenzo Snow (1814–1901), imwiina e riki bwa te Beretitenti n te Ekaretia, e maeka i Kirtland n te bong ni kakabwaia. E karekea, “Temanna ena bae ni iangoia bwa imwiin karekean te kaotioti ae kamimi akea te karirii ae ena kona n tewenakoia Aomata aika a Itiaki.”⁵

Ma e koaua, te bwai ae namakinaki n te aro n tamnei e aki kona n nako man te kaitara ao te kataaki. Bon tabeua te namwakaina imwiin katabuan te tembora, korakoran bwakan te maiu e kakamaaka United States, ao Kirtland e namakina rootakina ae korakora. Bangke ni mwane a in, ni katikuia aika a mwaiti inanon te kanganga. Te bwai ae kanganga riki, a mwaiti kain te aro ake a mwananga nako Kirtland a roko ma aia bwai tabeua, n aki ataia bwa tera ae ana karaoia ngkana a roko ao ana kanga ni maiu.

N aki rangin maan e a waaki te bwainikirinaki ao a teirake taan kamwarua ni kaitaraia. Kain te Ekaretia—aroia naba ake a kaan nakon te Burabeti, a mwaiti ake mai ibuakoia a roko n tain katabuan te tembora—a kiitana te koaua ao ni kabuakaka Iotebwa bwa te burabeti ae bwaka.

Ngke I nakonako irarikin te Kirtland Tembora ma kainnabau ao tibuu, I iangoa aron te bwai ae riki ngkai tabeman aki teimatoa n onimaki bon imwiin kaotin te aro n tamnei are a tia n kakoaua. Ai kananokawakira bwa aki kona n nanomatoa n te ngareakinaki ao te kabuakakaki irouia ake aki kakoaua. Ai kananokawakira bwa ngke a kaitara ma te kanganga n te mwane ao tabeua kanganga, a bon aki kona n taona nanoia ni karekea te korakora are e tiku n aia onimaki. Ai tekebuakara bwa e bua taraan mimitongin te tamnei are ea tia ni karekeaki n tain katabuan te tembora.

Tera ae ti kona n reiakinna man te tai ae kamimi n rongorongon te Ekaretia?

Teuana te reirei ae korakora n tain Kirtland ao tamneira e kainnanoa kamwarakeana n te tai ae waekoa. Ngke e reirei Beretitenti Harold B. Lee (1899–1973): “Koaua bon tiaki te bwai ae ko karekea n te bong aei ao ko kawakinna n tainako. Te Koaua ena rikirake ao n rikirake nakon te oota n te koaua, ke ena kona ni maunanako nakon te akea, e bon nakon te bwai ae ko karaoia ibukina. I taekinna, te kakoaua are ti karekea n te bong teuana ma teuana bon te bwai are e kamaiura man te bwaka n te kaitara.”⁶ Ti kainnanoia n tiku ni kaan nakon te Uea ni katoa bong ngkana ti kona n tokanikai iaon kaitara ake tina kaitarai.

Ni kawai tabeua n te aonnaba n te bong aei bon titebo ma Kirtland n 1830. Ti maeka naba n taai ni kanganga n te mwane. Iai ake a kabuakaka ao n taetaebuakaa te Ekaretia ao kaina. N tatabemaniia ao ni mwaitin buure a kona n tabetai n rangi n riao.

N te tai aio ao tia kainnanoa riki ni kaan nakon te Uea. Ngkana ti karaoa anne, tina kona n ataia bwa tera ae e kananona te Uea bwa ena kaan riki nakoira. Ngkana ti kakaea raoi, n te koaua tina bon kunea. Tina nora raoi bwa te Uea e aki kiitana Ana Ekaretia ke ana aomata aika Itiaki aika a kakaonimaki. Ana uki ara taratara, ao tina noria ni kauki wintoon karawa ao ena tebokiira ni mwaitin riki Ootana. Ena reke iroura te korakora n tamnei n tokanikai n tain te roo n te bong.

E ngae ngke tabeman aika a Itiaki i Kirtland e bua aia nooraaba n namakinan te tamnei are irouia, mwaitia a bon aki. Mwaitiia, ni ikotaki ma William Draper, a teimatoa n taua te ataibwai n tamnei are ea tia n anganiia te Atua ao n teimatoa n ira te Burabeti. N aia tai ni mwananga ao a kaitara ma kataaki aika a matoa ao a karewe riki n rikiraken tamneia nikarokoa tokina, naake a teimatoa n ua te toki a karekea “te aro ni kukurei ae aki totoki” (Motiaea 2:41).

Ngkana ko kaririaki ao ea roko te bwarannano ke ea bua am onimaki, uringiia aomata aika Itiaki n aia onimaki ake a teimatoa ni koaua i Kirtland. Taua riki teutana. Ko kona nikaraoia. Bon ngkoe mwakoron te roro ae okoro. Ko katauraoaki ao ni katanaki ni maiu n te tai ae kakawaki n ana tai ni maiu ara aonnaba ae moan te tikiraoi. Bon iai rikim n te tiretio ai ngaia are nikabane te tarena are e kainnanoaki e karika maium bwa te rongorongo ae tokanikai n aki toki.

Te Uea e kakabwaiako ma te kakoaua n te koaua. Koa tia n namakina ana wirikiriki ao ni kakoaua ni mwaakana. Ao ngkana ko reitinako ni ririmwiina, Ena teimatoa n anganiko taneiai aika a tabu. N ikotaki ma aikai ao tabeua bwain tangira n tamnei, kona konaa tiaki tii n onea maum ni katamaroa ma ni kakabwaia mwengam, uoote ke mwaanga, botannaomata, kaawa, titeiki, ao reeti n aomata n te raoiroi.

Ena kona ni kanganga n nooria n taaia, ma taua teutana riki te tai, bwa “maata a kona n aki nooraba, ao taninga a kona n aki ongo ke n rin inanoia aomata, bwaai ake ea tia ni katauraoi te Atua ibukiia ake a tangiria” ao a tataningaia (1 I-Korinto 2:9; tara naba D&C 76:10; 133:45).

I kaota au koaua ibukin koauan mangan kaokan ana euangkerio Iesu Kristo ao koauan aei, Ana Ekaretia. I kakoaua ma nanou ao tamneiu ni kabane bwa e maiu te Atua, bwa Iesu Kristo bon Natina te Mwaane ao n tei bwa atuun te Ekaretia ae korakora aei. Iai ara burabeti iaon te aba ao bon Beretitenti Thomas S. Monson.

I bia kona n uringa te reirei i Kirtland ao n taua riki teuatana—e ngae ngkana bwaai a taraa ni kabwaranano. Ataia ao uringnga aio: te Uea e tangiriko. E uringko. Ao E na kamatoaia naake a teimatoa n te onimaki ni karokoa te toki (tara D&C 20:25).