2013
Ne Mau Kau Atu
Fēpueli 2013


Ne Mau Kau Atu

Nenisī Kalānite, Siōsiá, USA

Ne mau hiki mei he fuʻu kolo lahi naʻe tokolahi ai ʻa e Kāingalotu ʻo e Ngaahi ʻAho Kimui Ní ki ha kolo ʻi ʻuta he Lotolotonga ʻo e Feituʻu Tonga ʻo e ʻIunaiteti Siteití ʻa ia naʻe toko 5,000, ʻo mau nofo ai ʻo laka hake ʻi he taʻu ʻe fitú. ʻI heʻeku mavahe mei he falekoloá ʻi he ʻuluaki ʻaho pē ʻo ʻemau ʻi aí, kuo pehē mai ha faifakatau kei taʻu hongofulu tupu kia au, “ʻOfa ke ke maʻu ha ʻaho lelei, Mīsisi Kalānite.”

Ne u ʻeke ange, “Naʻa ke ʻilo fēfē hoku hingoá?”

Tali mai ʻe ia, “Ko kimoutolu pē kakai foʻou mai ki he koló ni.”

Naʻa mau maʻu ha fale fehangahangai mei he kauhala ʻe tahá mo ha falelotu Palotisani pea kiʻi mamaʻo siʻi pē mei ha toe falelotu ʻe taha, ka naʻa mau nofo ʻi ha fale naʻe miniti ʻe 45 ʻemau fononga mei aí ki he falelotu ofi taha ʻo e Siasí. Naʻa mau fononga ki homau falelotú ʻi he Sāpate kotoa pē, pea pehe ʻi ha ngaahi taimi kehe he lolotonga ʻo e uiké. Naʻe hoko hoku husepānití ʻi he lolotonga ʻo e ngaahi taʻu ko ia ʻe fitú ko ha mēmipa ʻo e kau pīsopelikí, peá u hoko au ko e palesiteni ʻo e Palaimelí peá u hoko ki mui ko e palesiteni ʻo e Finemuí.

Naʻa mau ʻilo ko e moʻui pea mo e fakavaʻe fakasōsiale ʻo e fanga kiʻi kolo īkí ʻoku ʻi he ngaahi siasi ʻo e feituʻú. Naʻa mau ʻilo naʻe pau ke mau kau atu, kae tali kimautolu. Naʻe ʻikai hano taimi kuo feohi ʻema fānau iiki ʻe tokotolú mo e fānau kehe ʻo e uōtí, ka naʻá ma toe fie maʻu foki kinautolu ke nau ongoʻi ʻoku nau kau ki he ʻātakai homau kaungāʻapí. Naʻá ma poupouʻi ai kinautolu ke nau kau he lolotonga ʻo e uiké ʻi he ngaahi ʻekitivitī ʻa e ngaahi siasi takai homau feituʻú, kau ai e ngaahi maʻu meʻatokoni efiafi fakafāmili ʻi he pō Pulelulú ʻi ha siasi ʻe taha.

Naʻá ma fakahū ʻema tamasiʻí mo ʻema ongo tamaiki fefiné ki ha ngaahi polokalama toʻu tupu fakafeituʻu. Naʻe ako foki ʻema fānaú ʻi ha Kalasi Ako Tohi Tapu he Faʻahitaʻu Māfaná ʻi ha ongo siasi ofi mai pē. Naʻe hiva ʻema ongo tamaiki fefiné ʻi ha kuaea ʻa e Toʻu Tupú ʻa ha siasi; pea naʻe aʻu haʻama taʻahine ʻe taha ʻo hoko ko ha tokotaha solo ʻi he kuaeá. Naʻe kau ʻema tamaisiʻí ʻi ha kulupu toʻu tupu ʻa ha siasi homau feituʻú.

Naʻe faʻa malanga ha faifekau fakaʻevangeliō naʻe ʻaʻahi ange ʻo fakafepakiʻi ʻa e “Kau Māmongá,” ka naʻe ʻilo ʻe homau tukui kaungāʻapí naʻe ʻikai ke mau tatau kimautolu mo e kakai naʻe fakatokanga ange ʻa e kau malangá fekauʻaki mo kinautolú.

Naʻe fakahoko ʻi he faʻahitaʻu māfana kotoa pē ʻe he ngaahi faiʻangalotu he Siasi Palotisaní ha nofo kemi ʻa e toʻu tupú ʻi he Motu Seni Saimoné (St. Simons Island), ʻi Siōsiá. ʻI ha ʻosi ʻo ha kemi pehē ʻe taha, naʻe pehē leva ʻe he faifekaú mei he tuʻunga malangá, “Ko e toʻu tupu pē ʻe tokotaha ʻe ʻalu ki he kemi he faʻahitaʻu māfana ko ʻení, ko ʻetau kiʻi taʻahine Māmonga lelei ko Keli Kalānité.”

Naʻe tali lelei kimautolu ʻe homau ngaahi kaungāʻapi Palotisaní koeʻuhí he naʻa mau tali lelei kinautolu. Naʻe ʻikai ha taimi ia naʻa mau teitei holoki ai ʻetau tuʻunga moʻuí pe ngaahi tefitoʻi moʻoní.

ʻI he lalahi hake ʻema fānaú, naʻe pehē ai pē mo ʻenau fakamoʻoni ki he Siasi kuo fakafoki maí. Naʻe hanga ʻe he meʻa naʻa nau ako mei he ngaahi talanoa faka-Tohi Tapu ʻa e ngaahi siasi kehé ʻo ʻai ke nau fakafekauʻaki lelei ange ai ʻa e Tohi Tapú mo e Tohi ʻa Molomoná. ʻIkai ngata ai, naʻa nau fakatokangaʻi e fatongia mahuʻinga ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ʻi hotau Siasí, pea naʻa nau lava ʻo ongoʻi hono faikehekehé.

ʻI he fakaofiofi ʻema fānaú ki honau taʻu teití, kuo hiki ʻe he kautaha ia naʻe ʻi ai hoku husepānití ia ki ʻAtalanitā ʻi Siōsiá. Naʻá ku tangi ʻi heʻeku fakamoʻoni ʻi he tohi tukuange homau falé ki he taha foʻou naʻá ne maʻú. Naʻe fāʻofua ʻemau loeá kiate au mo fanafana mai, “He ʻikai ke lava ha taha ia ʻo pehē naʻe teʻeki ke ʻi heni ʻa e kau Māmongá.”

Naʻe akoʻi ʻe he aʻusia ko ʻeni ʻema fānaú ʻi he kiʻi kolo Palotisaní kinautolu ke nau kātaki, ʻūkuma, pea mo maʻu ha mahino. Naʻa nau vālelei mo kinautolu ʻo e ngaahi tui fakalotu kehé, ʻo ne tokoniʻi kinautolu ke nau hoko ko ha kau fakafofonga ki he Siasí. Pea naʻe aʻu ʻo nau fakahoungaʻi ʻa e mahuʻinga ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní, lakanga fakataulaʻeikí, pea mo e ʻofa maʻongoʻonga ʻoku maʻu ʻe he Fakamoʻuí kiate kitautolú.

Naʻe ʻikai ke mau fakaului ha taha ʻi he ngaahi taʻu ko iá ʻe fitu, ka naʻa mau tō ʻa e tengá. ʻOku tāpuekina kimautolu he ʻahó ni koeʻuhí ko e kau mai ʻa e kakai ʻi he kiʻi kolo ko iá ki heʻemau moʻuí. ʻOku ou fakatauange ʻoku tāpuekina kinautolu koeʻuhí ko ʻemau kau atu ki heʻenau moʻuí.