Tucake ena Vatu ni iVakatakila

A kaya na parofita o Taniela ni ena iotioti ni gauna “ena qai vakatura na Kalou ni lomalagi e dua na matanitu, ena sega sara ni vakarusai rawa: ia na matanitu ko ya ena sega ni biu tu me nodra na tamata tani, ia ena vurumemeataka ga ka vakaotia na veimatanitu oqori, ka na tu ga ka sega ni mudu” (Taniela 2:44).

Na matanitu ni Kalou sai koya na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai. Ena “tu ga ka sega ni mudu.” Oqo na taro, E rawa beka vei iko kei au me daru tudei tikoga se “e [daru] sa via lako tani talega?” (Joni 6:67). Ia kevaka eda sa lako tani, eda na gole beka evei?

iVakatakilakila

wolf in sheeps clothing

Ena gauna e a vakamacalataka kina na Turaga na ivakatakilakila ni Nona lako mai kei na ivakataotioti kei vuravura, e tukuna e vuqa na ka, ka oka kina na ivalu kei na irogorogo ni valu, era na veivala na veimatanitu, na dausiga, na mate dauveitauvi, na tavuki ni vanua, kei na ivakatakilakila e vuqa tale eso, oka kina na kena oqo: “Ni na tubu mai ena veisiga oqori na Karisito vakailasu, kei na parofita vakailasu ka ra na vakatakila na ivakatakilakila kei na ka veivakurabuitaki lelevu, ka na rawa kina me ra vakacalai ko ira sa digitaki, ko ira sa digitaki me vaka na veiyalayalati” (Josefa Simici—Maciu 1:22; raica talega na Maciu 24:24).

Au sega mada ni kila o cei so kece sa tukuni tiko ena ilavaki oqo “kevaka e rawa, me ra vakacalai kina ko ira sa digitaki,” Ia au nanuma ni kena ibalebale, io, o ira kece na tamata era na bolei ena noda gauna oqo.

Era lewe vuqa era na veivakacalai, kei na roka ni veivakaisini e rabailevu. Ena dua na mua eda sota kei ira era valuta na Vakalesuimai, na Parofita Josefa Simici, kei na iVola i Momani. Tarava me da raica ko ira era vakabauta na Veivakalesuimai ia era kaya ni Lotu e luluqa tiko ka sa lako sese tiko. Eso tale era kaya ni ra vakabauta na Vakalesuimai ia era sa veigayaki ena ivunau e saqata tiko na ivakarau ni rai veigoleyaki ni noda gauna oqo. Eso e sega vei ira na lewa era kaya ni ra sa raica na raivotu, tadra, kei na veisiko vakalomalagi me ra mai tudonutaka na waqa, dusimaki keda ki na vanua cecere, se vakarautaka na Lotu baleta na iotioti kei vuravura. Eso tale era lawakitaki mai na veiyalo lasu.

Ena yasa kadua ni roka eda lako mai ki na vuravura kei na lomalagi ni veivagolei tani. Se bera mada vakadua vakaoqo na levu ni itukutuku, itukutuku cala, kei na itukutuku veivakacalai; levu ni iyaya, gacagaca, kei na qito; kei na levu ni digidigi, vanua me lakovi, kei na veika me raici ka caka me vakatawani na gauna kei na kuitaki tani mai na veika sa bibi. Na ka kece oqori kei na vuqa tale sa vakatetei yani vakatotolo ena veiyasai vuravura ena itukutuku vaka livaliva. Oqo na siga ni veivakacalai

Na dina ena rawata vei keda meda rai kina vakamatata baleta “na kena kilai na veika ena kedra ituvaki ena gauna oqo, kei na kedra ituvaki ena veigauna sa oti, kei na kedra ituvaki ena veigauna e se bera mai” (Vunau kei na Veiyalayalati 93:24). Na kila-ka sa ka bibi me rawa ni da drotani kina mai na veivakacalai, ka meda kila rawa na dina mai na cala, ka rai yani vakamatata ka tuvana e dua na ilakolako ni curumi yani na veivakaleqai ni noda veisiga.

A kaya na Parofita Josefa Simici: “Sa ka yaga sara na kila-ka ki na bula kei na bula vakalou. … Na kila-ka sai koya na ivakatakila. Ni rogoca … na idola cecere oqo: na kila-ka sa kaukauwa ni Kalou ki na veivakabulai.”¹

Era kaya na tamata, “E dodonu mo tudei tiko ena nomu vakabauta.” Me vaka ni dina o ya, o na sega ni vinaka cake mai na veika o sa kila tu. E vuqa vei keda eda cakacaka ena yavu ni noda vakabauta, vakabibi ena veika eda vakabauta ni sa yaga vei keda yadua. Na leqa e tiko, o ya eda na cala ena so na gauna.

Eso na tamata era rairai vakabauta na Kalou ka kaya ni sa cala sara na iyaloyalo vakasisila ia era sa kiliki tikoga ki na mataveiilawa ni iyaloyalo vakasisila, ni ra vakabauta cala ni ra na marau cake kina kevaka era cakava se sa rawai ga ka kiliki yani se ra sa sega ni vakamavoataka e dua tale. Era sa cala ga.

Eso tale era rairai vakabauta ni cala na lasu ia era sa lasu tiko ena so na gauna, ka ra vakabauta cala ni ra na vinaka cake ke sega ni kilai na ka dina. Era sa cala ga.

E dua e rawa ni vakabauta ka kila talega ni o Jisu na Karisito ka cakitaki Koya sega ni vakadua ga ia e vakatolu baleta na vakabauta cala ni na vinaka cake o koya ke vakalomavinakataki ira na tamata. O Pita a sega ni butobuto. Au sega mada ga ni kila ke a malumalumu tu o koya. A cala ga o koya. (Raica na Maciu 26:34, 69–75.)

Ni da caka cala, eda na nanuma beka ni da sa ca, ia na ka dina eda sa cala ga. Na ibolebole e sega soti ni levu ena kena sogoti na laqa ni noda cakacaka kei na noda vakabauta; ia, na ibolebole sa sogota tiko na laqa ni noda vakabauta kei na ka dina.

Eda na sogota vakacava na laqa o ya? Eda na levea vakacava na ilawaki?

iVakatakilakila

man walking up steps

Era tiko na taro eliu taumada ka ra tiko na taro e tarava. Tekivu ena saumi e liu na taro eliu taumada. Na veitaro eliu taumada era sa ka bibi duadua. E tiko ga e vica na taro eliu taumada. Au a vakamacalataka e va:

1. E tiko beka e dua na Kalou sa ikoya na Tamada?

2. Sai Jisu Karisito beka na Luve ni Kalou, na iVakabula kei vuravura?

3. E dua beka na parofita o Josefa Simici?

4. Sa matanitu beka ni Kalou e vuravura na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai?

Ni veidutaitaki, na taro tarava era sa sega ni oti rawa. Era oka kina na taro me baleta na itukutuku ni Lotu, na vakamau vakalevu ena gauna vata ga, o ira na kawa kei Aferika kei na matabete, ira na yalewa kei na matabete, na vakadewataki ni iVola i Momani, na Mataniciva Talei, na DNA kei na iVola i Momani, na vakamau vakamataqali vata, duidui ni itukutuku ni iMatai ni Raivotu, kei na vuqa tale.

Kevaka o na sauma na taro eliu taumada, na taro tarava sa na saumi talega, se na luluqa na kedra bibi. Ni ko sauma na veitaro eliu taumada, sa rawa ni ko lewa matau na veika o sa kila vinaka se sega kei na veika o duavata kina se sega ka sega ga ni ko rika tani mai na waqa.

E tiko na duidui ni ivakarau ni vuli, oka kina na iwalewale ni sainisi, vakadidike, vakavuli, ka vakalou. Na ivakarau kece e va oqo sa yaga dina sara me kilai kina na dina. Era sa tekivu vata ga: ena dua na taro. Na taro era ka bibi, vakabibi na veitaro eliu taumada.

Na ivakarau vakalou ni vuli e umanaki tu kina na gacagaca ni vo ni ivakarau ni kena icakacaka ia e qai usutu ni veika kece tale eso ena nomu tukituki yani ki na kaukauwa mai lomalagi. Sa kena itinitini ni veika ni Kalou sa vakatakilai mai vua na Yalo ni Kalou, vakavuqa sai koya oqo e dua na domo lailai ka malua. E kaya kina na Turaga, “Raica ena solia vei kemudou na Kalou na nona Yalo Tabu mo dou vuku kina, io, ena isolisoli ni Yalo Tabu e sega ni vakamacalataki rawa” (Vunau kei na Veiyalayalati 121:26).

E vakavuvulitaka na iApositolo o Paula ni sega ni rawa meda kila na veika ni Kalou vakavo ga ena yalo ni Kalou (raica na 1 Korinica 2:9–11; raica talega na Joseph Smith Translation, 1 Korinica 2:11). A kaya “Ia, na tamata sa vakayago sa sega ni vakabauta na veika ni Yalo ni Kalou ni sa ka lialia vua.” Eda raica oqo ena veisiga. A tomana tale o Paula, “A sa sega ni kila rawa ko koya, ni ra sa kilai vakayalo ga” (1 Korinica 2:14).

Ena veileqa kece o na sotava ena bula oqo, e dua e ulabaleti ira kece ka sai koya na kena e sega tu ni kilai vakavinaka. Na veika ca duadua ni ituvaki ni tamata e sega ni dravudravua, tauvimate, galili, vakacacani, se ivalu— se cava sara na kena vakaloloma na veituvaki oqori. Na veika ca duadua ni ituvaki ni tamata sai koya na kena e kilai levu tu: sa ikoya na mate vakayalo. Sa ikoya na tawasei tani mai na iserau ni Kalou, ia ena bula oqo, na Nona iserau sai koya na Yalona se kaukauwa.

E yasana kadua, na ivakarau vinaka duadua kecega vakatamata e sega ni iyau, irogorogo, kilai levu, bula vinaka, na veirokovi ni tamata, se veitaqomaki. Na ituvaki vinaka duadua ni tamata o ya me vakaedaumeni ena kaukauwa vakalomalagi. O ya mo sucu tale, mo vakaisolisoli ka veitokani kei na Yalo Tabu, sai koya na ivurevure ni kila-ka, ivakatakila, kaukauwa, kena matata, loloma, reki, vakacegu, inuinui, yalodei, vakabauta, kei na veika kece sara tale e vinaka.

A kaya o Jisu: “Ia na Dauveivakacegui, na Yalo Tabu, … ena vakavulici kemudou ena ka kecega”(Joni 14:26). Sai koya na kaukauwa ena yaco mo “dou na kila kina na dina ni veika kecega” (Moroni 10:5). “Ena vakaraitaka … [vei keda] na veika kece … [meda] kitaka” (2 Nifai 32:5). Sa ikoya na ivurevure ni “wai bula” sa tovure yani ki na bula tawamudu (Joni 7:38; raica talega na tikina e 37).

Sauma na veika cava ga sa kena isau, colata na icolacola cava ga, ka cakava na solibula cava ga o na cakava mo taukena ka maroroya tiko ena nomu bula na yalo kei na kaukauwa ni Yalo Tabu. Na veika vinaka kecega e vakatau ena noda rawata ka maroroya na kaukauwa ni Yalo Tabu ena nomu bula.

iVakatakilakila

man surrounded by question marks

Koya gona, sa qai cava beka na buwawa au a vakila ena vica na yabaki sa oti niu wilika tiko na veivola veisaqasaqa mai? Eso era na kaya ni buwawa e vua ni vakabauta veitotaki, sai koya na veigagano ka digitaka ga na ka sa dodonu e vakadeitaka vata na noda vakabauta. Na vakasama ni veika kece sara e dua sa vakabauta ka sa vakavulici e rawa kina ni cala, vakabibi e sega ni dua na ka vinaka cake me taura na kena itutu, e dua na vakasama sa buwawa ka veivakacalai dina.

Ia na buwawa au a vakila niu a vakarorogo ki na butobuto ni matasere ni domodra era saqata na Parofita Josefa Simici kei na Vakalesui mai ni Lotu i Jisu Karisito e duidui sara. Na buwawa o ya e sega ni vakabauta na veitotaki, ka sega ni rere ni sa caka cala. Sai koya ga ni yali na Yalo ni Kalou. Sai koya na ituvaki ni tamata ni sa “tu taudua ga” (Vunau kei na Veiyalayalati 121:38). Sai koya na kabukabu ni butobuto kei na “berabera ni nomu vakasama” (Vunau kei na Veiyalayalati 9:9; raica talega na tikina e 8).

E kaya na Turaga:

“Raica na ka sa sega ni veivakatataki cake, sa sega ni mai vua na Kalou, ia sa vu mai na butobuto.

“Na veika sa vu mai vua na Kalou e veivakararamataki; kei koya sa ciqoma na rarama, ka tudei tiko ga vua na Kalou, ena vakararamataki vakalevu; io ena tubu cake tiko ga na nona rarama me yacova na siga uasivi ko ya” (V&V 50:23-24).

Na ivakatakila mai na Yalo ni Kalou sa mai sosomitaka na vakabauta veitotaki baleta ni sa sega ni vakadeitaki tiko ena ivakadinadina walega. Au sa vakaotia e dua na gauna ni bula taucoko meu rogoca na vosa ni Turaga ka vulica meu kila ka muria na Yalo ni Kalou. Na yalo ka sala vata kei na domo butobuto e saqata na Parofita Josefa Simici, na iVola i Momani, kei na Veivakalesuimai e sega ni yalo ni rarama, na vuku, kei na dina. Au sega ni kila e levu na ka, ia au kila ga na domo ni Turaga, kei na Domona e sega ni tiko ena matasere butobuto o ya.

Ena duidui kilailevu ki na buwawa kei na berabera ni vakasama luluqa e teteva yani na lolobo ni vakatitiqa sa tiko na yalo ni rarama, na vuku, na vakacegu, kei na dina e tiko kina na veika a yaco kei na vunau lagilagi ni Veivakalesuimai, vakabibi na ivolanikalou e vakatakilai vei ira na kai vuravura maivei Parofita Josefa Simici. Mo wilika ga yani ka tarogi iko mada vakakina vua na Kalou kevaka era sa vosa lasu, veilawakitaki, ka veilecayaki se kera sa ka dina.

Eso era rere ni Lotu ena sega beka ni dina ka ra vakayagataka na nodra gauna kei na vakanananu mera butuka yani na lolobo ni taro veitaravi. Era tovolea cala mera vulica na dina ena cakacaka ni veitagutuvi, ena nodra saga mera tagutuva na veivakatitiqa yadua. Oqori sa dau vakasama ca. Ena sega ni cakacaka.

Era tiko na sasaga kei na vakasama sega ni yalani e saqata tiko na dina. Ena veigauna kece o na vakamuria sobu kina e dua na saunitaro ki na dua na veisaqasaqa e sagai mai ka rai cake, e dua tale ena raica mai na matamu. Au sega ni tukuna mo buluta na matamu ena nuku, ia au tukuna tiko ni sa rawa mo vakayagataka nomu bula taucoko mo vakamuria sobu ena oca na isaunitaro ki na sasaga yadua e valuti tiko kina na Lotu ka sega ni kila rawa na ka bibi dina sara.

Na isaunitaro ki na taro eliu taumada ena sega ni yaco mai ena kena saumi na veitaro tarava. Era tiko na isaunitaro ki na veitaro lalai, ia e sega ni rawa mo vakadinadinataka na ka dodonu ena nomu vakacala na veika sega ni dodonu. O na sega ni rawa ni vakadinadinataka ni dina na Lotu ena nomu vakacala na veika e saqati tiko mai kina. Oqo e dua na iwalewale cala. Ena kena itinitini e dodonu me tiko na ivakadinadina dodonu, kei na veika ni Kalou, na veika dodonu sa vakadinadinataka vakaoti ka vakadeitaka ni sa mai na ivakatakila mai vua na yalo kei na kaukauwa ni Yalo Tabu.

Vei ira na Nona tisaipeli, a taroga o Jisu:

“Ia dou sa kaya se ko cei koi au?”

“Sa qai vosa ko Saimoni Pita, ka kaya, Oi kemuni na Karisito, na Luve ni Kalou bula.

“A sa vosa ko Jisu, ka kaya vua, O sa kalougata, Saimoni Pa-Jona: ni sa sega ni vakatakila vei iko na lewe kei na dra, na Tamaqu ga sa tiko mai lomalagi.

“… O iko ko Pita, ia e dela ni vatu oqo kau na tara kina na noqui soqosoqo lewe ni lotu; ia ena sega ni rawata na matamata ni koro ni etesi” (Maciu 16:15–18; raica talega na tikina e 13–14).

E tauyavutaki na Lotu i Jisu Karisito ena vatu ni ivakatakila, ka na sega ni rawata na matamata ki eli. O iko kei au na Lotu. Eda sa dodonu me tauyavutaki e na vatu ni ivakatakila, ka dina ga ni da sega beka ni kila na isau kece ni taro, e dodonu meda kila na isau ni taro ki na veitaro eliu taumada. Kevaka eda cakava, na matamata kei eli ena sega ni rawai keda ka da na tu me tawamudu.

iVakatakilakila

man holding up candle

E tiko e dua na Kalou mai lomalagi ka sa ikoya na Tamada Tawamudu. Sai Jisu Karisito na Luve ni Kalou, na Dauveivueti kei vuravura. O Josefa Simici e a parofita ni Kalou a vakadavora na yavu ni Vakalesuimai ni matanitu ni Kalou. Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai e matanitu ni Kalou e vuravura. Au sa qai kila oqo mai na veika au sotava — na kena taucoko. Au sa qai kila oqo mai na ivakadinadina, kei na ivakadinadina e veiulabaleti sara. Au kila oqo niu vulica. Ia, ena veivakadeitaki, au sa kila oqo mai na yalo kei na kaukauwa ni Yalo Tabu.

Ka sema kina, niu sa kila na veika kece e gadrevi meu kila meu tudei tawamudu kina. Meda sa qai tudei tiko ena vatu ni ivakatakila, ka vakatabakidua toka me baleta na taro eliu taumada. Kevaka eda sa cakava, eda na tudei ka sega ni mudu ka sega ni lako tani.