2021
O Lenei Talavou Matua Na Fesoasoani i le Faatuina o Se Faletusi Mo Tagata Lautele i Toga
Mati 2021


Itulau i le lotoifale

O Lenei Talavou Matua Na Fesoasoani i le Faatuina o Se Faletusi Mo Tagata Lautele i Toga

Ina ua mana’o Loniana Fifita e fai se suiga i le lalolagi, sa ia amata i lona iloaina o mea e faananau i ai lona loto, ma sa ia amanaiaina fo’i i latou o lo’o si’omiaina o ia, ona amata loa lea ona faaaoga ona tomai ma lona poto i auala talafeagai.

I le faasologa sa saili o ia ina ia ogatusa ana fuafuaga ma le mea e finagalo le Atua na te faia, i le faataunu’uina lea o mea ua Ia tuuina mai ai taleni ma avanoa e na te faatinoina. O le laualuga o na mea uma, o lona faia lea ma le alofa.

O le aso mo Tupulaga Talavou a le Malo Aufa’atasi i le aso 12 o Aokuso e i ai lona autu taula’i, “O le Fa’aauai o Tupulaga Talavou Mo Faatinoga Faalelalolagi”—saili ina ia faataua auala e faatamaoaigaina ai le faaauai o tagata talavou i so’o se vaega, ma faatamaoaigaina ai avanoa mo tagata talavou mo ni tosinaga lelei.

O taleni ma le alofa o Loni na suia ai le lalolagi o le to’atele o tamaiti Toga ma ua mafai ai nei ona maua le avanoa e faaaoga ai se faletusi mo tagata lautele-muamua i totonu o le atunu’u.

O Loniana Fifita o se tagata o Le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai i Aukilani Niu Sila.

Na fanau o ia i Ha’apai Toga ma malaga atu ai ma lona aiga i Aukilani ina ua iva tausaga lona matua.

Na galue lava Loni o le avea ma se tagata e galulue ma talavou ina ua sefululima ona tausaga. Sa avea fo’i o ia ma se sui o le autalavou i totonu o le fono faatonu faalotoifale a Maungakiekie-Tāmaki, o se tasi o le 21 o fono faatonu i totonu o Aukilani.

A o a’oga Loni i le Iunivesite o Aukilani, sa galue fo’i o ia i le Fono Faatonutonu a Talavou, galulue so’oso’o tau’au ma le pulenu’u o Aukilani, o Len Brown.

I le i ai o lana taulaiga ma lona naunauta’iga i talavou, na ia faamatalaina, “ou te mana’o ia avea lo’u nu’u o [Maungakiekie-Tāmaki] o se nu’u e mafai ona nonofo ai ni tagata . . . ona o le autu atoa lava lena o le fono faatonu.”

Na amata ona va’ava’ai Loni i ni galuega ma ni puipuiga mo le tele o faafitauli o lo’o feagai ma talavou o le pasefika. E masani ona ia tu’u fesili ia te ia lava, “O le a se mea e mafai ona ou faia?”

Ona o le faatupula’ia o faafitauli o le olaga lautele i nu’u, sa ia auai atu ai i se faapotopotoga o ni tagata o le nu’u e i ai lagona alofa i le faia lea o ni suiga, i le faatulagaina lea o ni polokalama e fesoasoani i le fo’iaina lea o faafitauli lautele o lo’o a’afia ai talavou. O se tasi o taumafaiga taua o le “Tamaitai Talavou Maoae [Phenomenal Young Women]” e taula’i i le atina’eina o le ola lelei o tama’ita’i i vaega uma o o latou olaga.

O le Tamaitai Talavou Maoae [Phenomenal Young Women] na atina’eina se “avanoa saogalemu mo tamaita’i talavou i Tamaki ina ia feso’ota’i, faatupuina le ola lelei, maua le loto talitonu e taumafai ai ni mea fou, ma ia maua le fiafia.”

O nei a’afiaga, o feso’ota’iga a Loni ma pulega faalotoifale o le a’ai, ma lona mafai ona feso’ota’i ma tagata, na saunia ai o ia e avea ma tagata e tausia faletusi i le faletusi faalotoifale i Tamaki. Ina ua fesiligia o ia e na te tauaveina lea tofiga, sa faalotolotolua.

Ua leva ona mana’o Loni e faigaluega o se tagata e fesoasoani i mana’oga lautele o tagata. E leai sona mafaufau sa i ai e fia tagata tausi tusi i se faletusi, ma sa le masani ona alu i se faletusi a’o laitiiti.

“Na ou lagona ua tu’ulima mai e le Tama oi le Lagi se avanoa, ae sa ou taumafai e tulei ese, ona e lē o se vaega lea o lo’u olaga,” o lana tala lea.

“Ua e iloaina o tatou e tofu lava ma le fuafuaga o le olaga, ae na Ia tuuina atu ia te oe Lana fuafuaga?”

I le ma’ea ai ona tatalo ma anapogi i ai, na tonu ai ia te ia na te taliaina le galuega.

“O la’u miti o le avea lea ma se tasi e fesoasoani i le faaleleiga o mana’oga lautele o tagata, ma o le faitoto’a lea e aga’i atu ai i lea miti,” o le toe tomanatu lea a Loni. “O le galue ai i le faletusi, o le tele o taimi ou te mana’o lava e toe avatu i tagata . . . ae peita’i, ou te le’i vaaia lava se avanoa se’ia o’o ina faaleagaina lo’u aiga i Toga e le afa o Gita.”

O le mae’a ai o le afa o Gita, na amata ai ona auai Loni i se tulaga aoao i le atunu’u. O le avea ai o se tagata faigaluega i le faletusi ma o se tagatanu’u Toga, ma se ua lauiloa i lana auaunaga i Tamaki, na valaauina ai o ia e fesoasoani i le faatuina o se faletusi muamua mo tagata lautele i lona atunu’u pele o Toga ma galue ai o se tagata faigaluega muamua i se faletusi i Toga.

Ina ua faaleagaina uma punaoa o a’aoa’oga ma a’oga, sa galulue malosi Loni ma i latou o ē e ona le faalapotopotoga o le, Kahoa ma Brendon Corbett, a’o faasolo le taua’aoina ma foa’iina mai o le afe ma afe o tusi mai le sili atu ma le 50 faletusi i le itumalo o Aukilani, faapea ai ma komepiuta, ma uila vilivae, sa auina atu i se fale e faamautu i ai mea i totonu o le nu’u.

Na tatalaina le faletusi ia Oketopa 2019, i le nu’u o Kolovai, ma se fuafuaga mo se isi faletusi ua faata’atia nei mo le isi nu’u e latalata ane.

Na totogi lava e Loni ona pasese i ana Malaga uma lava na alu ai i Toga, nofo to’atasi na o ia, ma tuuina atu lona taimi ma lana taleni e faatulaga ai le faletusi. Sa amata ana vasega Igilisi i faai’uga o vaiaso, polokalama a tamaiti, vasega komepiuta ma talafa’asolopito o aiga, vasega mo tomai tusi apalai mo galuega, e o’o lava i uila vilivae mo le faaaogaina ae totogi.

Na ia faapea mai, “O lea faato’a malamalama tagata Toga o le faletusi e lē na o se fale—o se nofoaga saogalemu mo le ola tuputupu a’e ma le atiina a’e, feso’otaiga, ma a’oa’o mo le tele o isi mafua’aga.”

Mo Loni, o le uiga o le galue mo le olaga lautele o tagata o le: “Alofa mo tagata, o le faia o mea mo le ola lelei o tagata e aunoa ma se totogi . . . e lē afaina po’o le a le mea e i ai . . . po’o fea fo’i e omai ai tagata, po’o tulaga o lo’o i ai i latou. O lea la, o le u’unaiga o a’u i galuega e faalelei ai olaga o tagata o se alofa mamā e auala mai i auaunaga.”

O le avea ai o se tagata o Le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai o se tasi lea o mea sili ona taua,” o le tala lea a Loni. “Ana faapea tatou te lē mauaina, e lē mafai ona ou malamalama i le fuafuaga a lo’u Tama Faalelagi, ma ia ogatusa, ma o le a telē atu nai lo mea na ou mafaufauina.”

O le aso o Talavou a Malo Aufa’atasi o se avanoa e faamanatu ma toe faamalosia ai mea e ausia e tagata talavou. O mea ua ausia e Loniana Fifita o ni faata’ita’iga tetele ia o ni mea e mafai ona ausia e tagata talavou e i ai le alofa naunauta’i, taleni ma le tele o le alofa.