2023
Fa’aue i te mau pape i Tanna
Tetepa 2023


TE MAU ’API NŌ PĀTIFITA

Fa’aue i te mau pape i Tanna

Te motu nō Tanna, i te mata’eina’a nō Tafea i Vanuatu, o te hō’ē ïa tere manureva e 45 minuti te maoro—’aore rā te hō’ē tere roa nā ni’a i te pahī—mai te motu nō Efate, tei reira te piha tōro’a misiōni a Te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te Mau Mahana Hope’a Nei.

I roto i te ma’i pe’e o te ao nei, ’ua tā’ōti’ahia te rāterera’a i Vanuatu, nā te reira i ha’afifi i te ’Ēkālesia i roto i taua fenua ra ’ia tono ’aore rā ’ia fāri’i i te mau misiōnare. I te pae hope’a, ’aita tā te motu nō Tanna e misiōnare rave tāmau ’e ’ua fa’ahepohia te ’ohipa misiōnare ’ia haere marū noa.

I te ’ōmuara’a o te matahiti 2022, ’a ha’amata ai te orara’a i te ho’i mai i Vanuatu, ’ua ’oa’oa roa te peresideni misiōni nō Vanuatu, ’o Mark Messick, i te fāri’ira’a i te hō’ē anira’a nō ’ō mai i te peresideni mata’eina’a nō Tanna : « ’A tono ’oi’oi mai i te mau misiōnare ! »

’Ua ha’api’i mai te Peresideni Messick ē, i te vaira’a o Tanna ē ’aita e misiōnare rave tāmau, ’ua tāmau noa te mau melo o te ’Ēkālesia ’e te mau misiōnare tei ho’i mai, i te ha’api’i i te ’evanelia i tō rātou mau hoa ’e i te mau ta’ata tupu, ’e fātata e 85 ta’ata tei ineine ’ia uiuihia ’e ’ia bāpetizohia. ’Ua fa’anaho ’oi’oi a’era te Peresideni Messick e tono i tōna mau tauturu misionare (AP) i Tanna.

’Ua fa’ataimehia te ’ōpuara’a nō te mea ’ua ha’amata te mou’a auahi ora nō Tanna i te pa’a’ina. I muri iho, ’ua tā’iri te hō’ē mata’i rorofa’i iti i te motu, o tei fa’atupu i te ’ino rahi—o tei fa’auta fa’ahou ia Vanuatu i te nūmera hō’ē i ni’a i te tābula ataata nā te ao nei nō te mau ’ati nātura. I te taime a ha’amata ai ’o Tanna i te ora mai i te mata’i rorofa’i, ’ua ’ōpani-tā’ue te COVID-19 ia Vanuatu tā’āto’a ’e, ’ua tā’ōti’a-fa’ahou-hia te mau tere i reira.

I te ’āfara’a noa o te ’āva’e ’Ātete tō te peresideni Messick nehenehera’a e fa’ahaere i tāna mau tauturu o te mau Misiōnare o te Peresideni i Tanna nō te uiui i te feiā e bāpetizohia ’e nō te fa’aineine ia rātou ’ia tomo mai i roto i te ’Ēkālesia. I taua taime ra, ’ua mata’u te peresideni ’ia ha’aparuparu te tīa’i-maoro-ra’a i te tahi o rātou, ’ia iti mai tō rātou ’ana’anatae.

I tō Sila Toa ’e ’o Brian Moses Nalin taera’a atu—e te hō’ē ha’apu’era’a parau nō te mau uiuira’a mana’o nō ni’a i te bāpetizora’a—’ua ’ite rāua e mea ’ē roa. E ’ere noa e 85 tei hina’aro ’ia tomo mai i roto i te ’Ēkālesia, ’ua mara’a ato’a rā tō rātou nūmera i ni’a i te 29. I teie nei, 114 ta’ata o tē tīa’i noa ra ma te ha’apa’o maita’i ’ia uiuihia ’e ’ia bāpetizohia rātou. ’Ua ha’amata te mau misiōnare i tō rāua tere i nā ’āma’a e va’u o te ’Ēkālesia i Tanna.

I muri a’e i tō rāua uiuira’a ’e tō rāua bāpetizora’a e ono ta’ata i te ’āma’a mātāmua, ’ua haere atura o Elder Toa ’e ’o Elder Nalin i Sideseawi, te hō’ē vāhi mo’emo’e i ni’a i te mou’a. ’Aita tā rāua e rāve’a nō te fārerei i te peresideni o te ’āma’a nō Sideseawi, ’ua ’ite rā rāua ē, tē tīa’i maira ’oia ia rāua i te hō’ē taime, nō reira, ’ua fa’ahoro te mau misiōnare i tō rāua pere’o’o i te āteara’a e ti’a ia rāua ’ia tere, i muri iho, ’ua haere ’āvae rāua i nā 3 hora e toe ra. I tō rāua taera’a i te pae hope’a, ’aita te peresideni ’āma’a i reira. ’Ua haere faufa’a ’ore te mau misiōnare i reira.

I muri iho, ’ua topa maira te ūa pūai. ’Ua ’ite te mau ta’ata ato’a i Sideseawi ē ’ia ha’amata ana’e i te ūa pūai, e mea ataata ’ia pou mai ni’a mai i te mou’a. ’Ua horo atura o Elder Toa ’e o Nalin i roto i tō rāua pere’o’o, ma te ’ite ē, e mea faufa’a te mau tetoni ato’a nā mua a’e te mau ’anavai pape e ’oru ai, ’e ’āita e rāve’a fa’ahou nō te tere. ’Ua taime-hia tō rāua nō te tāpae i te pere’o’o nō te haere nā roto i te ’anavai mātāmua ’e te piti, terā rā, ’ua ’ite rāua ē, e riro te toru o te ’anavai ’ei ’ohipa fifi roa.

’Oia mau, ’ua mau tō rāua pere’o’o i te ’āfara’a o te ’ē’a. ’Ua tāmata rāua i te tūra’i–’aita rā i manuïa. ’Ua niuniu rāua i te peresideni mata’eina’a, ’e ’aita i maoro roa ’ua tae mai te tauturu, ’aita ihoā rā te pere’o’o i ha’uti noa a’e. ’Ua ta’uma te ’anavai ’e ’ua tahe vitiviti te pape ’e ’ua ti’a i te mau taea’e ’ia haere i rāpae ’e ’ia haere atu i te vāhi pāpū. I muri iho, ’ua ’ite a’era o Elder Nalin i te tahi atu mea tei ha’ape’ape’a iāna. ’Ua ’ite a’era ’oia ē te mau pape nō te ’anavai i pihai iho mai—o te tahe ra nā roto i teie ’anavai—’ei mau pape pūai ’e o te riro i te pararī.

I roto i tōna ferurira’a, e au ra ē tē tāpea ra te hō’ē pūai ’itea-’ore-hia i te toru o te ’anavai, mai te mea ra ē e taime tōna nō rātou… ’Ua ’ite rā ’oia ē, e’ita te reira e vai maoro. Tē tahe noa ra te pape.

’Ua riro ’o Elder Toa ’e ’o Nalin ’ei nā hi’ora’a nō te feiā ’āpī tamāroa maita’i roa a’e i Vanuatu—e mea ha’apa’o ’e e mea maita’i roa i roto i te mau mea ato’a. Nō rāua, ’ua riro te hō’ē pere’o’o ’ei ha’amāu’ara’a ta’a-’ore-hia, i roto ihoā rā i te hō’ē fenua e mea iti roa te mau ’utuāfare e nehenehe e ha’api’i i tā rātou mau tamari’i, ’e ’aita ato’a ïa e moni nō te ho’o mai i te hō’ē pere’o’o. ’Ua fa’aoti pāpū te mau misiōnare ’ia fa’aherehere maita’i i te pere’o’o o te ’Ēkālesia, i teie nei rā, ’ua tae roa te pape i te tāpe’ara’a o te ’ōpani. ’Ua niuniu rāua i tō rāua peresideni misiōni. « E aha te ti’a ia māua ’ia rave ? »

Teie te pāhonora’a a te peresideni Messick : « Māuruuru nō tō ’oe tuō-ra’a mai. I teie nei, ’a haere i rāpae i te pere’o’o ’e ’a fa’aora ia ’ōrua. ’Aita vau e ha’ape’ape’a i te pere’o’o ; Tē ha’ape’ape’a nei au nō ’ōrua. »

’A haere rū ai rāua i rāpae i te pere’o’o, ’ua ta’uma Elder Toa i ni’a i te pārahira’a i muri nō te rave mai i tā rāua mau pāpa’ira’a mo’a ’e nā parau uiuira’a 114 tā rāua e hina’aro nō te bāpetizora’a. ’Aita ’oia e ’ite ra i te reira i te hō’ē noa a’e vāhi. I muri iho ’ua tuo a’era te hō’ē reo : « Tē tae mai nei te pape ! ’A haere i rāpae i te pere’o’o ! ’e ’ua he’e atura ’o Elder Toa i rāpae nā te ’ōpani muri i te taime iho ’a hōpoi-’ē-hia ai te pere’o’o i raro.

I te taime ihoā ’a ’ite ai te mau misiōnare ē tē vai noa ra tā rāua mau pāpa’ira’a mo’a ’e nā 114 ’api parau uiuira’a i roto i te pere’o’o—tei ’ore i ’itehia i teie nei—’ua fa’a’ohipa rāua i te mana autahu’ara’a ’e ’ua fa’aue i te pere’o’o nō te pāruru i tā rāua mau pu’e parau faufa’a rahi. « ’O te mea ïa tā ’ōrua e nehenehe e rave e te autahu’ara’a », tā nā feiā ’āpī tamāroa i parau i muri iho, ma te ti’aturi pāpū. « E nehenehe tā ’ōrua e fa’aue. »

’Ua ’imi nā misiōnare Toa ’e Nalin i te rāve’a ’ia tae i te vāhi pāpū, ’e i reira, i te hiti o te ’anavai, ’ua tūturi rāua ’e ’ua pure. ’A pure ai rāua ’ia vai maita’i noa te pere’o’o ’e ’ia vai marō noa tā rāua mau pāpa’ira’a mo’a ’e tā rāua mau māteria uiuira’a, ’ua ha’apāpū-maita’i-hia mai te mau misiōnare ē, e maita’i te mau mea ato’a. I muri iho ’ua haere atu rāua i te toe’a o te ’ē’a i rāpae ’au i te mou’a.

I te mahana i muri iho, ’ua fāri’i te mau misiōnare i te hō’ē niuniu nā te peresideni mata’eina’a. ’Ua ’ite mai te peresideni ’āma’a nō Sideseawi i tō rāua pere’o’o, e 250 mētera i raro atu. I tō te mau misiōnare taera’a atu e ti’i mai i te reira, ’aita rāua i ’ite i te hō’ē po’opo’o ’aore rā te hō’ē pāra’u i nia i te tino o te pere’o’o, noa atu tōna tere nā roto i te ’anavai, te mau tumu rā’au, te mau ’ōfa’i ’e te mau hu’ahu’a.

’Aita te rotora’a o te pere’o’o i fa’ahereherehia. ’Ua rari roa te reira. ’Ua ’ino te uira o te mātini ’e ’ua rari roa te mau mea ato’a i roto i te vāhi fa’ahorora’a—te mau ve’a iti, te mau buka ha’api’ira’a, te mau buka—’ua puru maita’i ïa… ta’a ’ē noa atu i te mau Pāpa’ira’a mo’a a te mau misiōnare ’e nā parau uiuira’a 114. ’Ua vaiihohia te reira ma te ’ite-maita’i-hia i ni’a i te tahi atu mau mea ato’a, ’aita roa atu i rari noa a’e.

’A tātā’ihia ai te pere’o’o, ’ua rave fa’ahou o Elder Toa ’e o Nalin i tā rāua fārereira’a nā ’āvae. I tō rāua tāpeara’a i muri iho, ’ua uiui rāua ’e ’ua bāpetizo e 48 ta’ata hou a haere atu ai i te motu nō Tanna. « ’Ia rohirohi ’outou i te haere, te parau ïa a te hō’ē o rātou i te hō’ē hoa misiōnare, ’a haere ma tō ’outou ’ā’au ato’a. »

’Ua tauturu tō rāua ’ā’au ’e te hō’ē semeio nō te autahu’ara’a i teie mau peresibutero itoito ’ia tāpae ’e ’ia ’āfa’i mai i nā 114 ta’ata ma te maita’i ’e te fifi-’ore i roto i te ’Ēkālesia a Iesu Mesia.