Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Makehe ki hono Akoʻi ʻo e Fānaú
lēsoni 17: Te u Vahevahe


17

Te u Vahevahe

Talateu maʻá e Faiakó

Ke ke mateuteu fakalaumālie ke akoʻi e lēsoni ko ʻení, kātaki ʻo lau mo fakalaulauloto ki he ngaahi meʻá ni:

ʻOku ʻiloʻi maʻu pē ʻa e kau muimui moʻoni ʻo Sīsū Kalaisí, ʻi heʻenau loto ke vahevahe ʻa e meʻa ʻoku nau maʻú mo e niʻihi kehé (vakai ki he sīpinga, Ngāue 2:44–45; Mōsaia 18:28; 4 Nīfai 1:3). ʻI heʻetau vahevahe ko ia hotau ngaahi tāpuakí mo kinautolu ʻoku masivá, ʻoku tau tala ai ko e ngaahi tāpuaki ia mei he ʻOtuá pea ʻoku tau fakahaaʻi ʻetau ʻofa ki Heʻene fānaú.

Teuteú

ʻOmai ha kiʻi meʻa faingofua pē ʻa ia te ke lava ʻo fakaʻaongaʻi ke fakatātaaʻi ʻaki ʻa e vahevahé (te ke lava ʻo ngāueʻaki pē ha meʻa ʻi he loki nesilií, hangē ko ha meʻavaʻinga pe ko ha tohi).

Ngaahi ʻEkitivitī ke ako mei aí

Kamataʻaki ha ʻekitivitī fakatahataha. Ki ha ngaahi fakakaukau, vakai ki he peesi 3.

Lotu

Fakaafeʻi ha taha ʻo e fānaú ke ne fai ʻa e fua lotú.

Hiva

Hivaʻi pe lau ʻa e ngaahi lea ʻo e tau ʻo e foʻi hiva ko e “ʻOku ou Feinga ke Hangē ko Sīsuú” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 40–41) pea fakatātaaʻi ʻo hangē ko ia ʻoku hā atu ʻi laló. Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke kau mo koe.

Feʻofaʻaki hangē ko Sīsū. (kuku ho fatafatá pea mafulifuli holo)

Feinga ke fakahā e ʻofa. (kamokamo e ʻulú ki ʻolunga mo lalo)

Mo angamalū he meʻa kotoa pē, (kuku ho fatafatá pea mafulifuli holo)

Akonaki ia ʻa Sīsū (kamokamo e ʻulú ki ʻolunga mo lalo)

Talaange ki he fānaú, ʻoku fie maʻu ʻe he Tamai Hēvaní ke tau feʻofaʻaki. Fakamatalaʻi ange ko e taimi ʻoku tau vahevahe aí, ʻoku tau fakahaaʻi ai e angaleleí.

Fakaʻaliʻali

Talaange ki he fānaú ʻoku ʻamanaki ke ke fakatātaaʻi ʻa e meʻa ko e vahevahe. Fakaʻaliʻali kiate kinautolu ʻa e founga ʻo e vahevahé ʻaki haʻo lea, “Te u vahevahe” lolotonga ia hoʻo ʻoange ʻa e meʻa naʻá ke ʻomaí ki he taki nesilī ʻe tahá. Fakamamafaʻi ʻa e fiefia ʻoku ʻomai ʻe he vahevahé. Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau lea, “Te u vahevahe.”

Ngaahi Fakatātaá

Fakaʻaliʻali ʻa e ʻuluaki fakatātā ʻi he peesi 74. Tuhu ki he kiʻi taʻahine ʻi he tafaʻaki toʻohemá pea talaange ki he fānaú, ko e kiʻi taʻahine ko ʻení ʻoku ʻi ai ʻene kiʻi tamapua ʻoku manako ke vaʻinga mo ia; ʻi he taimi ʻoku haʻu ai hono kaumeʻá ke vaʻingá, ne talaange leva ʻe he kiʻi taʻahiné, “Te u ʻoatu ke ke vaʻinga ʻaki ʻeku tamapuá.” Talaange naʻá na fakatou fiefia. Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau lea, “Te u vahevahe.”

ʻĪmisi
girls playing

Fakaʻaliʻali ʻa e fakatātā hono ua ʻi he peesi 74. Tuhu ki he kiʻi tamasiʻi ʻi he tafaʻaki toʻomataʻú pea talaange ki he fānaú, ko e kiʻi tamasiʻi ko ʻení ʻoku saiʻia ke vaʻinga heʻene ʻū meʻavaʻingá; ʻi he taimi ʻoku haʻu ai hono ngaahi kaumeʻá ke vaʻingá, ne talaange leva ʻe he kiʻi tamasiʻí, “Te u vahevahe ʻeku meʻavaʻingá mo koe.” Fakatokangaʻi ange ʻokú na fakatou fiefia. Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau lea, “Te u vahevahe.”

ʻĪmisi
boys playing

Hiva

Hivaʻi pe lau ʻa e ngaahi lea ʻo e hiva ko e “Fakafiefia ke Faí” ( Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 129) lolotonga ia hoʻo ʻai ke pehē ʻokú ke vahevahe mo e fānaú. Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke kau atu mo koe.

Fakafiefia e vahevahe mo koé,

Vahevahe, vahevahe, vahevahé

Fakafiefia e vahevahe mo koé,

Vahevahe, vahevahe, vahevahé!

Fakaʻosí

Talaange ki he fānaú ʻa e fiefia ʻokú ke ongoʻi ʻi he taimi ʻokú ke vahevahe aí. Fakamatalaʻi ange ʻoku pehē pē ʻa e fiefia ʻa e Tamai Hēvaní heʻetau vahevahé.

Lotu

Fakaafeʻi ha taha ʻo e fānaú ke ne fai ʻa e lotu tukú.

Ngaahi ʻEkitivitī ke fili mei ai

Teuteú

  • Ki he ʻekitivitī fakatātaá: ʻAi ha tatau ʻo e fakatātā ʻi he peesi 75 ke taki taha e fānaú.

    ʻĪmisi
    coloring page, sharing cube

    Te u Vahevahe

    Te u vahevahe ʻa e malimalí.

    Te u vahevahe ʻa e meʻakaí.

    Te u vahevahe ʻa e ū tohí.

    Te u vahevahe ʻa e ū meʻavaʻingá.

    Te u vahevahe ʻa eʻū kalá.

  • Ki he vaʻinga kiupí: ʻAi ha tatau pea kosi ʻa e fakatātā ʻi he peesi 75. Valivali kapau ʻe fie maʻu. Peluki ʻi he laine motumotú pea tepiʻi pe kuluuʻi ʻe ngaahi tafaʻakí ke faʻu ha poloka.

Fakatātaá

Fakaʻaliʻali ʻa e fakatātā ʻi he peesi 75 pea ʻoange ha tatau ʻo e fakatātaá ki he fānaú. Tuhu ki he fakatātā ʻo e kiʻi tamasiʻi ʻoku malimalí pea fakamatalaʻi ange te tau lava ʻo vahevahe ʻetau malimalí. Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau tuhu ki he kiʻi tamasiʻi ʻoku malimali ʻi heʻenau laʻi tataú. Toutou fai e meʻa tatau ki he ngaahi fakatātā kehé.

Vaʻinga Poloká

Vilohi ʻa e foʻi poloka naʻá ke ngaohí. ʻAi ʻa e fānaú ke nau fai ha ngaahi fakatātā faingofua ke ʻalu fakataha mo e fakatātā ʻoku ʻasi ʻi ʻolunga ʻi he foʻi poloká. Pea fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau lea fakataha mo koe, “Te u vahevahe ʻeku [malimalí, meʻavaʻingá, meʻakaí mo e alā meʻa pehē].” ʻI he taimi ʻoku ʻasi hake ai ʻa e tafaʻaki ʻoku ʻi ai e ngaahi foʻi lea “Te u Vahevahe”, ʻai ʻa e fānaú ke pasi honau nimá pea nau lea, “Te u vahevahe.” Toutou fai pē kae ʻoua kuo ʻi ai e faingamālie ʻo e tokotaha kotoa pē ke vilohi ʻa e foʻi poloká.

ʻĪmisi
cube diagram

ʻEkitivitī Lau Maau

Lau ʻa e ʻekitivitī lau māú pea fakaafeʻi ʻa e fānaú ke kau fakataha mo koe:

Ko Sīsū te u muimui aí,

ʻOfa mo angaleleí. (kukuʻi koe)

Te u vahevahe ʻeku malimalí; (tuhu ki he ngutú pea malimali)

Mo ʻeku meʻavaʻingá foki. (ʻai ke hangē pē ʻokú ke foaki ha meʻavaʻinga ki ha tahá)

Ko e meʻa ia kuó Ne ʻomai ke u faí.