Ti Biag ni Cristo

Tunggal tao nga umay iti daga ket agpannuray ken ni Jesucristo tapno maipatungpal ti kari nga inaramidna iti langit nga agbalin a Mangisalakantayo. No awan Isuna, napaay koma ti plano ti pannakaisalakan. Gapu ta napateg ti misionna, pinaneknekan ti amin a propeta manipud ken ni Adan agingga ken ni Cristo nga umayto Isuna (kitaen iti Dagiti Aramid 10:43). Pinaneknekanen ti amin dagiti propeta manipud ken ni Cristo nga immay Isuna. Kasapulan nga adalentayo amin ti biag ti Mangisalakan ken sumurot Kenkuana a sipupudno iti unos ti biagtayo.

Naammuan ni Adan a Jesucristo ti agbalinto a nagan ti Mangisalakan (kitaen iti Moises 6:51–52). Nakita ni Enoc a matayto ni Jesus iti krus ken agungarto (kitaen iti Moises 7:55–56). Pinaneknekan pay da Noe ken Moises ti maipapan Kenkuana (kitaen iti Moises 1:11; 8:23–24). Agarup 800 a tawen sakbay ti pannakayanak ti Mangisalakan iti daga, impadles ni Isaias ti biagna. Idi nakita ni Isaias ti ladingit ken liday a sagabaento ti Mangisalakan nga agikaro kadagiti basbasoltayo, insennaayna:

“Isu nauy-uyaw ken binaybay-an dagiti tattao; maysa a tao ti ladladingit, ken makaam-ammo iti liday. …

“… Pudno nga isu inturedna dagiti lidaytayo, ken inawitna dagiti ladingittayo. …

“Isu nasugsugat a gapu kadagiti labsingtayo, isu napalitem a gapu kadagiti kinadangkestayo. …

“Isu naparigat nupay idi nagsagaba, dina nginanga ti ngiwatna: kas maysa a kordero a maiturong iti pagpartian” (Isaias 53:3–5, 7).

Nakita pay ni Nephi iti maysa a parmata ti masakbayan a pannakayanak ken mision ti Mangisalakan. Nakitana ti maysa a napintas a birhen, ken inlawlawag ti maysa nga anghel, “Adtoy, ti birhen a naimatangam ti ina ti Anak ti Dios, iti nainlasagan a kasasaad” (1 Nephi 11:18). Kalpasanna nakita ni Nephi ti birhen a nakaiggem iti maysa nga ubing. Kinuna ti anghel, “Adtoy ti Kordero ti Dios, wen, a kas Anak ti Agnanayon nga Ama!” (1 Nephi 11:21).

Agarup 124 a tawen kalpasan ti pannakayanak ni Jesus, impadles met ni Ari Benjamin, sabali pay a propeta a Nephite, ti biag ti Mangisalakan:

“Ta adtoy, umayto ti kanito, iti saan a mabayag, a ti addaan iti bileg, ti Apo a Mannakabalin nga agturay, nga isu idi, ita ken manipud iti agnanayon agingga iti agnanayon, bumabanto manipud iti langit kadagiti annak ti tao, ket agtaengto iti tabernakulo a pitak, ken makilangento kadagiti tao, agaramidto kadagiti naisangsangayan a milagro, kas iti panagagas iti masakit, panangpagungar iti natay, panangpapagna kadagiti pilay, panangpasubli iti panagkita dagiti bulsek, ken pannakangngeg dagiti tuleng, ken panangpaimbag iti amin a kita ti sakit.

“Ket papanawennanto dagiti sairo, wenno dagiti dakes nga espiritu nga agtaeng kadagiti puso dagiti annak ti tao.

“Ket adtoy, agsagabanto kadagiti sulisog, ken sakit ti bagi, panagbisin, pannakawaw, ken bannog, a nakarkaro pay ngem ti panagsagaba ti tao, malaksid laeng iti patay; ta adtoy, ti dara rummuarto manipud iti tunggal puon ti dutdot, napalalonto unay ti panagtuokna gapu iti kinadakes ken kinadangkes dagiti taona.

‘Ket maawaganto iti Jesucristo, ti Anak ti Dios, ti Ama ti langit ken daga, ti Namarsua iti amin a banag manipud idi punganay; ket maawaganto ti inana iti Maria” (Mosiah 3:5–8).

• Ania dagiti sumagmamano a nagkauna a padto maipapan ken ni Jesucristo?

• Ania ti tinawid ni Jesucristo manipud iti Amana? Ania ti tinawidna manipud iti inana?

Masarakan ti estoria ti pannakayanak ken panagbiag ti Mangisalakan iti Baro a Tulag kadagiti libro da Mateo, Marcos, Lucas, ken Juan. Manipud kadagiti pakaammuanda masursurotayo a nayanak ni Jesus iti maysa a birhen nga agnagan iti Maria. Nakitulag isuna a makikallaysa ken ni Jose idi nagparang kenkuana ti maysa nga anghel ti Apo. Imbaga ti anghel kenkuana nga isu ti agbalin nga ina ti Anak ti Dios. Sinaludsodna kenkuana no kasano a mapasamak daytoy (kitaen iti Lucas 1:34). Kinunana kenkuana, “Ti Espiritu Santo umayto kenka, ket ti pannakabalin ti Kangatuan salinungannakanto: gapuna met a ti Santo a mayanakto kenka managanto iti Anak ti Dios” (Lucas 1:35). Iti kasta, nagbalin ti Dios nga Ama a literal nga Ama ni Jesucristo.

Ni Jesus ti kakaisuna a tao iti daga a nayanak iti mortal nga ina ken imortal nga Ama. Dayta ti gapuna no apay nga Isu ket maawagan iti Bugbugtong nga Anak. Tinawidna dagiti nadiosan a pannakabalin manipud iti Amana. Manipud iti inana tinawidna ti mortalidad ken nakapadas iti bisin, waw, bannog, saem, ken ipapatay. Awan ti makaala iti biag ti Mangisalakan manipud Kenkuana malaksid no pagayatanna daytoy. Adda pannakabalinna a mangyawat iti daytoy ken adda pannakabalinna a mangawat manen iti bagina kalpasan ti ipapatay. (Kitaen iti Juan 10:17–18.)

• Ania ti kaipapanan ti biag ti Mangisalakan para kadatayo?

Manipud iti kinaagtutubona, tinungpal ni Jesus ti amin nga indawat a kasapulan Kenkuana ti Nailangitan nga Amatayo. Babaen ti pannarabay da Maria ken Jose, dimmakkel unay ni Jesus kas iti panagdakkel dagiti dadduma pay nga ubbing. Inayat ken tinungpalna ti kinapudno. Kinuna ni Lucas kadatayo, “Ket dayta ubing dimmakkel ken pimmigsa, ken napno iti sirib: ket ti grasia ti Dios adda kenkuana” (Lucas 2:40; kitaen met iti DkK 93:12–14).

Idi agtawen iti 12, dimmakkel ni Jesus iti pannakaammona ta naibaon tapno mangaramid iti pagayatan ti Amana. Napan iti Jerusalem a kinakuyogna dagiti nagannak kenkuana. Idi nagawid dagiti nagannak Kenkuana, natakuatanda nga awan Isuna a kaduada. Nagsublida iti Jerusalem tapno mangsapul Kenkuana. “Nasarakanda iti templo kalpasan ti tallo nga aldaw nga agtugtugaw a linikmut dagiti doktor, ket dumdumngegda kenkuana, ken pagsalsaludsodanda” (Patarus ni Joseph Smith, Lucas 2:46). “Ket amin dagiti nakangngeg kenkuana, nasnasdaawda iti saririt ti isipna ken kadagiti sungbatna” (Lucas 2:47).

Nabang-aran da Joseph ken Maria a nakakita Kenkuana, ngem “nagsiddaawda: ket kinuna kenkuana ni inana, Anak, apayapay a kasta iti inaramidmo kadakami? adtoy ni amam ken siak silaladingitkami a mangsapsapul kenka.” Simmungbat ni Jesus kenkuana, a kinunana, “Dikay ammo a masapul a sanguek dagiti banbanag ti [Nailangitan] nga Amak?” (Lucas 2:48–49).

Tapno maipatungpal ti misionna, nasken nga aramiden ni Jesus ti pagayatan ti Amana iti Langit. “Awan ti aramidek a sisiak,” kinunana, “no di ket kas iti insuro kaniak ti Ama, dagitoy ti sawek. … aramidek dagiti makaay-ayo kenkuana” (Juan 8:28–29).

Idi agtawen iti 30 ni Jesus, napan ken ni Juan Bautista tapno agpabuniag iti Karayan Jordan. Nagkedked ni Juan a mangbuniag ken ni Jesus gapu ta ammona a nain-indaklan ni Jesus ngem isuna. Kiniddaw ni Jesus ken ni Juan a mangbuniag Kenkuana tapno “maipatungpal ti amin a kinalinteg.” Binuniagan ni Juan ti Mangisalakan, a naan-anay nga inraremna Isuna iti danum. Idi nagbuniag ni Jesus, nagsao ti Amana manipud iti langit, a kinunana, “Daytoy ti Anakko a dungdunguek, isu a pakapnekak unay kenkuana.” Bimmaba ti Espiritu Santo, kas impakita ti pagilasinan ti kalapati. (Kitaen iti Mateo 3:13–17.)

Nabiit kalpasan ti pannakabuniag ni Jesus, nagayuno Isuna iti uneg ti 40 nga aldaw ken 40 a rabii tapno makikadua iti Dios. Kalpasan dayta, immay ni Satanas a nangsulisog Kenkuana. Sititibker a pinagkedkedan ni Jesus ti amin a pannulisog ni Satanas ket kalpasanna binilinna ni Satanas a pumanaw. (Kitaen iti Mateo 4:1–11; kitaen iti Patarus ni Joseph Smith, Mateo 4:1, 5–6, 8–9, 11.) Nagtalinaed ni Jesucristo nga awan basolna, ti maysa a naan-anay wenno perpekto a tao a nagbiag iti daga (kitaen iti Hebreo 4:15; 1 Pedro 2:21–22).

• Ania dagiti pakaammuan manipud iti biag ti Mangisalakan a naipangpangruna a napnuan iti kaipapananda kenka?

• Kasano a sinuruannatayo ti Mangisalakan no kasano ti agayat ken agserbi iti tunggal maysa?

Kalpasan ti panagayunona ken pannakibalubalna ken ni Satanas, inrugi ni Jesus ti panagministrona iti kaaduan. Immay Isuna iti daga saan laeng a tapno matay no di ketdi tapno suruannatayo no kasano ti agbiag. Insurona nga adda dua a naindaklan a bilin: umuna, ayatentayo ti Dios iti amin a puso, isip, ken pigsatayo; ken maikadua, ayatentayo dagiti sabali kas iti panagayattayo iti bagitayo (kitaen iti Mateo 22:36–39). Ti biagna ket maysa a pagwadan ti no kasano nga agtungpaltayo kadagitoy dua a bilin. No ay-ayatentayo ti Dios, agtalek ken agtungpaltayo Kenkuana, kas iti inaramid ni Jesus. No ay-ayatentayo dagiti sabali, tulongantayo ida a mangipaay kadagiti pisikal ken naespirituan a kasapulanda.

Binubos ni Jesus ti biagna nga agserserbi kadagiti sabali. Inagasanna ida kadagiti sakitda. Inaramidna a makakita ti bulsek, makangngeg ti tuleng, ken makapagna ti pilay. Naminsan idi ag-agasanna ti masakit, naladawen ket nagpungtot dagiti tao. Imbes a papanawenna ida, nangbendision iti lima a tinapay ken dua nga ikan ket datdatlag a napakanna ti 5,000 a tattao. (Kitaen iti Mateo 14:14–21.) Insurona a no masarakantayo dagiti tao a mabisbisinan, malamlammin, lamolamo, wenno malidlidayan, nasken a tulongantayo ida iti amin a kabaelantayo. No tulongantayo dagiti dadduma, agserserbitayo iti Apo. (Kitaen iti Mateo 25:35–46.)

Inayat ni Jesus dagiti dadduma iti amin a pusona. Masansan a napnuan unay ti pusona iti panangngaasi a nagleddaanganna. Inayatna dagiti babassit nga ubbing, dagiti lallakay ken babbaket, dagiti gagangay a tattao a namati Kenkuana. Inayatna dagiti nagbasol, ken addaan iti dakkel a panangngaasi sinuruanna ida nga agbabawi ken agpabuniag. Insurona, “Siak ti dalan, ti kinapudno, ken ti biag” (Juan 14:6).

Inayat ni Jesus uray pay dagiti nagbasol a maibusor kenkuana ken saan a nagbabawi. Iti gibus ti biagna, bayat ti pannakaibitinna iti krus, inkararaganna iti Ama dagiti soldado a nangilansa Kenkuana, a nagpakpakaasi, “Ama, pakawanem ida; ta dida ammo ti aramidenda” (Lucas 23:34). Insurona, “Daytoy ti bilinko, nga aggiinnayatkayo iti maysa ken maysa, kas iti panagayatko kadakayo” (Juan 15:12).

• Iti ania a wagas a maipakitatayo iti Apo nga ay-ayatentayo Isuna?

• Apay a binukel ti Mangisalakan ti Simbaanna ken nagorden kadagiti Apostol?

Kinayat ni Jesus a maisuro ti ebangheliona kadagiti tao iti intero a daga, isu a nangpili iti sangapulo-ket-dua nga Apostol a mangipaneknek maipapan Kenkuana. Isuda dagiti orihinal a dadaulo ti Simbaanna. Inawatda ti turay nga agtignay iti naganna ken agaramid kadagiti trabaho a nakitadan nga inaramidna. Dagiti immawat iti turay manipud kadakuada ket kinabaelanda pay ti nangisuro, nangbuniag, ken nangannong iti dadduma pay nga ordinansa iti naganna. Kalpasan ti ipapatayna, intuloyda nga aramiden ti trabahona agingga a nagbalin dagiti tao a nakadangdangkes ta pinatayda dagiti Apostol.

• Bayat ti panagadalyo iti daytoy a benneg, maaddaan iti oras a mangutob kadagiti pasamak maipapan iti Pannubbot.

Iti asideg ti panagministrona iti daga, nagsagana ni Jesus nga aramidenna ti kangrunaan a sakripisio para iti amin a basol ti sangkataw-an. Isu ket naipatayan iti dusa a matay gapu ta impaneknekna kadagiti tao nga isu ti Anak ti Dios.

Iti rabii sakbay ti Pannakailansana iti krus, napan ni Jesus iti minuyongan a maawagan iti Getsemani. Idi agangay pinadagsen Isuna ti nakaro a panagladingit ket nagsangit bayat ti panagkararagna. Ti Apostol iti Ud-udina nga aldaw a ni Orson F. Whitney ket napalugodan a makakita iti panagsagaba ti Mangisalakan iti maysa a parmata. Iti panangkitana iti panagsangit ti Mangisalakan, kinunana, “Nasagid unay ti kaunggak iti pannakakitak ta nakasangitak met, bunga ti natarnaw a pannakipagrikna. Naimpusuan unay ti panagriknak Kenkuana; inayatko iti amin a kararuak, ken tinarigagayak a makadennak Isuna nga ad-adda pay ngem iti panagtarigagayko iti sabali a banag” (“The Divinity of Jesus Christ,” Improvement Era, Ene. 1926, 224–25; kitaen met iti Ensign, Dis. 2003, 10). Ni Jesus “nagna pay bassit ti masanguanan, ket inruknoyna ti rupana, ket nagkararag, a kunkunana, Ama, no mabalin, lumabas koma kaniak daytoy a kopa, ngem saan a kas iti kayatko, no di ket kas iti kayatmo” (Mateo 26:39).

Iti maysa a kabaruanan a paltiing inladawan ti Mangisalakan no kasano ti kinakaro ti panagsagabana, a kunkunana a daytoy ti nakaigapuan Kenkuana “nga aggarigengen gapu iti saem, ken agdara iti tunggal teterreman, ken agsagaba nga agpada ti bagi ken ti espiritu” (DkK 19:18). Isu ket nagsagaba a “maibatay iti lasag,” nga inawatna iti bagina dagiti saem, saksakit, ken pagkurangan, ken basbasoltayo (kitaen iti Alma 7:10–13). Awan ti mortal a tao ti makatukod no kasano ti kinakaro daytoy a dagensen. Awan ti sabali pay a tao ti nakaitured koma ti kasta a panagtutuok ti bagi ken espiritu. “Panagpababana kadagiti amin a banag … a mabalin nga adda iti amin ken babaen dagiti amin a banag, ti silaw ti kinapudno” (DkK 88:6).

Ngem saan pay a naan-anay ti panagsagabana. Iti sumuno nga aldaw, nakabil, nauyaw, ken natupraan ni Jesus. Naidawat kenkuana a baklayenna ti bukodna a krus; kalpasanna naipangato ken nailansa iti daytoy. Naparparigat iti maysa kadagiti karanggasan a wagas a pinanggep dagiti tao. Kalpasan ti panagsagabana iti krus, impukkawna a marigrigatan, “Diosko, Diosko, apayapay binaybay-annak?” (Marcos 15:34). Iti karigatan nga oras ni Jesus, immadayo ti Ama manipud Kenkuana tapno maileppas ni Jesus ti panagsagabana iti pannusa gapu kadagiti basbasol ti amin a sangkataw-an tapno maipatungpalna ti balligi a maibusor kadagiti bileg ti basol ken patay (kitaen iti James E. Talmage, Jesus the Christ, 3rd ed. [1916], 660–61).

Idi ammo ti Mangisalakan nga inawaten ti Ama ti sakripisiona, inyawagna iti napigsa a timek, “Natungpalen” (Juan 19:30). “Ama, kadagita imam ti pangitalkak itoy kararuak” (Lucas 23:46). Inkummogna ti ulona ket sitataludon nga insukona ti espirituna. Natayen ti Mangisalakan. Maysa a naranggas a gingin-ed ti nangdayyeg iti daga.

Sumagmamano a gagayyem ti nangipan iti bangkay ti Mangisalakan iti maysa a tanem, a nakaimassayaganna agingga iti maikatlo nga aldaw. Kabayatan daytoy a panawen napan ti espirituna ket nangbukel iti aramid a misionario kadagiti dadduma pay nga espiritu nga agkasapulan nga umawat iti ebangheliona (kitaen iti 1 Pedro 3:18–20; DkK 138). Iti maikatlo nga aldaw, Domingo, nagsubli ti espirituna iti bagina ket simrek manen iti daytoy. Isu ti immuna a nakaparmek iti patay. Naipatungpalen ti padto “a masapul nga isu agungarto kadagiti natay” (Juan 20:9).

Nabiit kalpasan ti panagungarna, nagparang ti Mangisalakan kadagiti Nephite ket impasdekna ti Simbaanna kadagiti kontinente ti America. Sinuruanna dagiti tao ken binendisionanna ida. Masarakan daytoy a makatignay a pakaammuan iti 3 Nephi 11 agingga iti 28.

Insuro ni Jesus: “Awan ti addaan iti dakdakkel nga ayat ngem daytoy, ti mangted iti biagna gapu kadagiti gagayyemna. Dakayo ti gagayyemko, no aramidenyo daytoy ibilinko kadakayo” (Juan 15:13–14). Sitatallugod ken sipapakumbaba a napasaranna ti ladingit iti Getsemani ken ti panagsagaba iti krus tapno maawattayo ti amin a bendision ti plano ti pannakaisalakan. Tapno maawat dagitoy a bendision, nasken nga umasidegtayo Kenkuana, agbabawi kadagiti basbasoltayo, ken ayaten Isuna iti amin a pusotayo. Kinunana:

“Daytoy ti ebanghelio nga intedko kadakayo—nga immayak ditoy lubong a mangaramid iti pagayatan ti Amak, gapu ta imbaonnak ti Amak.

“Ket imbaonnak ti Amak tapno mailansa iti krus; ket kalpasan ti pannakailansak iti krus mayasideg koma amin a tao kaniak, tapno kas iti panangilansa kaniak ti tao … a maukom iti aramidda. …

“Ta dagiti aramid a naimatanganyon nga inaramidko ti aramidenyonto met. …

“Ngarud, ania a kita ti tao a rumbeng a pagbalinanyo? Pudno kunak kadakayo, kas kaniak” (3 Nephi 27:13–15, 21, 27; italics added).

• Ania dagiti riknam bayat ti panangutobmo iti panagsakripisio ti Mangisalakan para kenka?

• 2 Nephi 25:12 (ti Bugbugtong ti Ama iti lasag)

• Moises 6:57 (nanaganan ni Jesucristo kas Bugbugtong)

• Mateo, Marcos, Lucas, Juan (ti biag ken dagiti pannursuro ni Jesucristo)

• Mateo 10:1–8; Lucas 9:1–2 (naordenan dagiti Apostol iti bileg ken turay)

• Mateo 26–28; Marcos 14–16; Lucas 22–24; Juan 18–20 (ni Jesus iti minuyongan; naliputan, nailansa, ken nagungar)

• “Ti Sibibiag a Cristo: Ti Pammaneknek dagiti Apostol,” Ensign, Abr. 2000, 2–3