Dagiti Libro ken Adalen
Kapitulo 19: Panagbabawi

Panagbabawi

Kapitulo 19

Ladawan
An Hispanic young woman crying. She is holding a handkerchief. Tears are rolling down her face.

Kasapulantayo Amin ti Agbabawi

  • Ania ti basol? Ania dagiti epekto dagiti basoltayo kadatayo?

Gagangay a mangiturong iti panagbabawi ti pammatitayo ken ni Jesucristo. Addan panagkasapulan iti panagbabawi iti lubong manipud pay idi panawen ni Adan agingga iti agdama nga aldaw. Binilin ti Apo ni Adan, “Gapuna isuroyo kadagiti annakyo, tapno amin a tao, iti sadino man, nasken nga agbabawi, wenno pulos a di matawid ti pagarian ti Dios, ta awan ti narugit a banag a makapagtaeng sadiay, wenno makapagtaeng iti sidongna” (Moises 6:57).

Umaytayo iti daga para iti panggep ti panagdakkel ken panagdur-as. Mapasamak daytoy a proseso iti unos ti biagtayo. Bayat daytoy a panawen agbasoltayo amin (kitaen iti Taga Roma 3:23). Kasapulantayo amin ti agbabawi. No dadduma agbasoltayo gapu iti kinaawan ammo, no dadduma gapu iti kinakapuytayo, ken no dadduma gapu iti naigagara a panagsukirtayo. Iti Biblia, mabasatayo nga “awan ti nalinteg a tao iti rabaw ti daga, nga agaramid iti naimbag, ket saan nga agbasol” (Eclesiastes 7:20) ken “no kunaentayo nga awan ti basoltayo, allilawentayo ti bagitayo met laeng” (1 Juan 1:8).

Ania ti basol? Kinuna ni Santiago, “Ti makaammo ngarud nga agaramid iti nasayaat, ket dina aramiden, basol kenkuana” (Santiago 4:17). Inladawan ni Juan ti basol nga “isu amin a kinakillo” (1 Juan 5:17) ken “ti panangsalungasing iti linteg” (1 Juan 3:4).

Dayta ti gapu no apay a kinuna ti Apo, “Amin a tao, iti sadino man, nasken nga agbabawi” (Moises 6:57). Malaksid ken ni Jesucristo, a nagbiag iti naan-anay a biag, tunggal maysa a nagbiag iti daga ket nagbasol. Ti Nailangitan nga Amatayo gapu iti naindaklan nga ayatna ket impaayannatayo iti daytoy a gundaway tapno makapagbabawitayo kadagiti basbasoltayo.

Panagbalin a Nawaya manipud kadagiti Basbasoltayo babaen iti Panagbabawi

  • Ania ti panagbabawi?

Ti panagbabawi ket isu ti wagas a naited kadatayo tapno mawayawayaantayo kadagiti basbasoltayo ken makaawattayo iti pannakapakawan para kadagitoy. Dagiti basbasol ti mangpaginad iti naespirituan a panagdur-astayo ken mabalin a mangpasardeng pay iti daytoy. Ti panagbabawi ti mangpabalin iti naespirituan a panagdakkel ken panagdur-astayo manen.

Ti pribilehio iti panagbabawi ket maaramid a mabalin babaen iti Pannubbot ni Jesucristo. Iti wagas a ditayo naan-anay a maawatan, nagbayad ni Jesus para kadagiti basbasoltayo. Kinuna ni Presidente Joseph Fielding Smith maipapan iti daytoy:

“Nagsagabaak iti saem, sinagabayo ti saem, ken no dadduma nakaro unay daytoy; ngem diak matukod ti saem … a namataud iti dara, a kasla ling-et, a tumpuar iti bagi. Daytoy ket maysa a napalaus, maysa a banag a nakabutbuteng. …

“ … Awan ti tao a nayanak iti daytoy a lubong a makaibaklay iti kas iti kadagsen iti awit ti Anak ti Dios, idi bakbaklayenna dagiti basbasolko ken basbasolyo ken panangaramidna a mabalin daytoy tapno mailikliktayo kadagiti basbasoltayo” (Doctrines of Salvation, sel. Bruce R. McConkie, 3 vols. [1954–56], 1:130–31; nagiray a balikas iti orihinal).

No dadduma ti panagbabawi ket agkasapulan iti dakkel a tured, adu a pigsa, adu a lua, awan sardayna a panagkararag, ken agtultuloy a panangikarigatan nga agtungpal kadagiti bilin ti Apo.

Dagiti Pagbatayan ti Panagbabawi

  • Ania dagiti pagbatayan ti panagbabawi?

Impakdaar ni Presidente Spencer W. Kimball: “Awan ti naarian a dalan nga agturong iti panagbabawi, awan ti naisangsangayan a dana nga agturong iti pannakapakawan. Nasken a suroten ti tunggal tao ti maymaysa a turongen nabaknang man daytoy wenno napanglaw, deadal man wenno saan, natayag man wenno pandek, prinsipe man wenno agpalpalama, ari man wenno gagangay a tao” (Teachings of Presidents of the Church: Spencer W. Kimball [2006], 38; nagiray a balikas iti orihinal).

Nasken a Bigbigentayo dagiti Basbasoltayo

Tapno agbabawi, nasken nga akuentayo iti bagitayo a nagbasoltayo. No ditayo akuen daytoy, saantayo a makapagbabawi.

Imbalakad ni Alma iti anakna a ni Corianton, a saan a napudno iti awagna a kas misionario ken naglabsing iti nadadagsen a basbasol: “Dagiti laeng basolmo ti pakariribukam, ta dayta a pannakariribuk ti mangiturong kenka iti panagbabawi. … Saanmo nga ipalubos ti bagim nga agpambar iti kabassitan a banag” (Alma 42:29–30). Ibalakad kadatayo pay dagiti nasantuan a kasuratan a saantayo nga ikalintegan dagiti dakes nga aramidtayo (kitaen iti Lucas 16:15–16).

Ditayo mailemmeng ti ania man nga aramid ti biagtayo manipud iti bagbagitayo wenno manipud iti Apo.

Nasken a Mariknatayo ti Panagladingit para kadagiti Basbasoltayo

Kas nayon iti panangbigbig kadagiti basbasoltayo, nasken a mariknatayo ti napudno a panagladingit iti naaramidtayon. Nasken a mariknatayo a nakabutbuteng dagiti basbasoltayo. Nasken a liklikan ken adaywantayo dagitoy. Ibaga dagiti nasantuan a kasuratan kadatayo, “Amin dagiti agpakumbaba iti Dios, ken agtarigagay a mabuniagan, ket umasidegda nga addaan iti nasneban a puso ken napnuan babawi nga espiritu, ken … imbabawidan amin dagiti basolda … maawatda a mabuniagan iti simbaanna” (DkK 20:37).

Nasken a Tallikudantayo dagiti Basoltayo

Ti napudno a panagladingittayo ket nasken a mangiturong kadatayo a mangtallikud (mangisardeng) iti basbasoltayo. No nagtakawtayo iti maysa a banag, ditayton agtakaw pay. No nagulbodtayo, ditayton agulbod pay. No nagbasoltayo iti pannakiabig, isardengtayton. Impalgak ti Apo ken ni propeta Joseph Smith, “Babaen daytoy, maammuanyo no agbabawi ti tao iti basbasolna—adtoy, ipudnona ida ken tallikudanna ida” (DkK 58:43).

Nasken nga Ipudnotayo dagiti Basbasoltayo

Napateg unay ti panangipudnotayo kadagiti basbasoltayo. Binilinnatayo ti Apo a mangipudno kadagiti basbasoltayo. Ti panangipudno ket mangpalag-an iti nadagsen nga im-imetan ti managbasol. Inkari ti Apo, “Siak, ti Apo, mamakawan iti basbasol, ken manangngaasiak kadagiti mangipudno iti basbasolda nga addaan napakumbaba a puso” (DkK 61:2).

Nasken nga ipudnotayo ti amin a basbasoltayo iti Apo. Mainayon pay, nasken nga ipudnotayo dagiti nadadagsen a basol—kas iti pannakiabig wenno pannakikamalala, pornikasion wenno pannakinaig iti seks dagiti babbaro ken babbalasang, pannakipagrelasion ti kapada a lalaki wenno kapada a babai, panagabuso iti asawa wenno anak, ken panaglako wenno panagaramat kadagiti maiparit a druga—a mabalin a makaapekto iti sasaadentayo iti Simbaan, iti maitutop a priesthood authority. No nakabasoltayo a maibusor iti sabali a tao, nasken nga ipudnotayo iti tao a dinangrantayo. Awan ti sabali a mairaman iti sumagmamano a nalalag-an a basol no di ti bagbagitayo ken ti Apo. Maipudno dagitoy a sililimed iti Apo.

Nasken nga Agaramidtayo iti Panagsulnit wenno Panangisubli

Paset ti panagbabawi ti panagaramid iti panagsulnit wenno panangisubli. Kayatna a sawen nga agingga a mabalin nasken nga aturentayo ti ania man a biddut nga inaramidtayo. Kas pagarigan, isubli ti maysa a mannanakaw no ania ti tinakawna. Nasken nga ipakaammo ti nagulbod ti kinapudno. Ti saosao wenno tsismis a nangdadael iti reputasion ti maysa a tao ket nasken a maatur tapno maisubli ti nadayaw a nagan ti tao a dinangranna. No aramidentayo dagitoy a banag, saanto a dakamaten kadatayo ti Dios dagiti basoltayo inton maukomtayo (kitaen iti Ezequiel 33:15–16).

Nasken a Pakawanentayo dagiti Sabali

Napateg a paset ti panagbabawi ti mamakawan kadagiti nakabasol kadatayo. Saannatayonto a pakawanen ti Apo malaksid no saan a naan-anay a nadalusan ti puspusotayo iti amin a gura, sakit ti nakem, ken madi a rikna a maibusor kadagiti dadduma a tao (kitaen iti 3 Nephi 13:14–15). “Gapuna, kunak kadakayo, a nasken nga agpipinnakawankayo iti tunggal maysa; ta asino man a di mamakawan iti nagbiddutan iti kabsatna agtakderto a makedngan iti imatang ti Apo; ta agtalinaed kenkuana ti nadadagsen a basol” (DkK 64:9).

Nasken a Tungpalentayo dagiti Bilin ti Dios

Tapno maaramid a naan-anay ti panagbabawitayo nasken a tungpalentayo dagiti bilin ti Apo (kitaen iti DkK 1:32). Saantayo a naan-anay a nakapagbabawi no ditayo bayadan dagiti apagkapullotayo wenno ditayo ngilinen a nasantuan ti aldaw ti Sabbath wenno ditayo tungpalen ti Word of Wisdom. Saantayo nga agbabbabawi no ditayo kanunongan dagiti agturay wenno awtoridad ti Simbaan ken no ditayo ay-ayaten ti Apo ken dagiti padatayo a tattao. No saantayo nga agkararag ken no natangsittayo kadagiti dadduma, saantayo a pudno nga agbabbabawi. No agbabawitayo, agbalbaliw ti biagtayo.

Kinuna ni Presidente Kimball: “Umuna, agbabawitayo. Kalpasan a naipatungpalnan ti panggep a tun-oyen ngarud nasken a tungpalenna dagiti bilin ti Apo tapno mapagtalinaedna ti pannakaikarina. Kasapulan daytoy tapno maipatalged ti naan-anay a pannakapakawan” (Teachings of Presidents of the Church: Spencer W. Kimball, 43).

  • Kasano a maigiddiat dagiti pannursuro iti daytoy a benneg iti palso a kapanunotan a ti panagbabawi ket panangaramid iti listaan dagiti simple nga addang wenno gagangay a tignay?

Kasano a Matulongannatayo ti Panagbabawi

  • Iti ania a wagwagas a matulongannatayo ti panagbabawi?

No agbabawitayo, agbalin a naan-anay a nasamay wenno epektibo ti Pannubbot ni Jesucristo iti biagtayo, ket pakawanen ti Apo dagiti basbasoltayo. Agbalintayo a nawaya manipud iti pannakaadipen iti basbasoltayo, ken makasaraktayo iti rag-o.

Insalaysay ni Alma ti padasna maipapan iti panagbabawi manipud iti managbasol a napalabasna:

“Naparigat [nariribukan] ti kararuak agingga iti kakaruan a wagas ken nasaplit iti amin a basbasolko.

“Wen, nalagipko amin dagiti basolko ken ti kinamanagbasolko, a nagtutuokak iti saem ti impierno; wen, nakitak nga immalsaak a maibusor iti Diosko, ken saanko a natungpal dagiti nasantuan a bilinna.

“… Adu unay ti naaramidko a pagbasolan, a ti panangpanunotko a sumaklang iti Dios sinaplitna ti kararuak iti saan a mayebkas nga aligagaw.

“… Napasamak a … bayat ti pannakaparparigatko iti lagip ti adu a basbasolko, adtoy, nalagipko met a nangngegko ti padto ti amak kadagiti tao maipanggep iti yaay ti maysa a Jesucristo, ti Anak ti Dios, a mangsubbot iti basbasol ti lubong.

“Ita, ti pannakatiliw ti isipko itoy a panunot naimpusuan nga inyararawko: O Jesus, sika ti Anak ti Dios, kaasiannak koma. …

“Ket ita, adtoy, idi mapanunotko daytoy, saankon a malagip ti saem. …

“Ket o, anian a rag-o, ken anian a nakaskasdaaw a lawag ti nakitak; wen, napno ti kararuak iti rag-o kas iti pannakapnok idi iti saem!

“… Awanen ti nakain-inaka ken nasamsam-it pay ngem iti rag-ok” (Alma 36:12–14, 17–21).

  • Kasano a nangisangbay iti rag-o ken ni Alma ti panagbabawi ken pammakawan?

Dagiti Peggad ti Panangitantan iti Panagbabawitayo

  • Ania dagiti sumagmamano a mabalin a bunga ti panangitantan iti panagbabawitayo?

Impakdaar dagiti propeta a “daytoy a biag ti panawen a panagsagana ti tao a sumabat iti Dios” (Alma 34:32). Nasken nga agbabawitayo itan, iti inaldaw. No bumangontayo iti bigat, nasken nga amirisentayo ti bagitayo tapno makita no adda kadatayo met laeng ti Espiritu ti Dios. Iti rabii sakbay a mapantayo maturog, nasken nga amirisentayo dagiti tignay ken balikastayo iti dayta nga aldaw ket idawat iti Apo a tulongannatayo a mangbigbig kadagiti banag a kasapulan a pagbabawyantayo. Babaen iti panagbabawi iti inaldaw ken ti panangpakawan ti Apo kadagiti basbasoltayo, mapadasantayto ti inaldaw a proseso ti panagbalin a perpekto wenno naan-anay. Kas ken ni Alma, mabalin a nasam-it ken nangayed ti ragsak ken rag-otayo.

Dagiti Mainayon a Nasantuan a Kasuratan