2017
Ko e Meʻa Pē Naʻá ne Fakahaofi Aú
July 2017


Ko e Meʻa Pē Naʻá ne Fakahaofi Aú

ʻOku nofo e tokotaha naʻá ne faʻú ʻi Tokiō, Siapani.

Naʻe tokoni ha fakakaungāmeʻa taʻeʻamanekina ke liliu ai ʻeku moʻuí mei he taʻefeʻungá ki he fiefiá.

ʻĪmisi
men playing golf

Ngaahi tā fakatātā ʻa Pat Kinsella

Ko ha sipoti manakoa ʻa e tā-pulú ʻi Siapani, ko ia ne u kamata vaʻinga leva ʻi hoku taʻu 14 ko ha founga ia ke u feohi ai mo ʻeku tamaí. Naʻe fakalata ʻi he kamatá, pea naʻe faifai pē peá u ako vaʻinga ʻiate au pē peá u lava ʻo kau ʻi he timi tā-pulu fakaakó. Naʻá ku maheni mo hoku kaungāvaʻingá mo e kau faiakó, ʻa ia ne nau poupouʻi ke u tulifua ʻeku taumuʻa ke u hoko ko ha tokotaha taukei ʻi he tā-pulú.

Naʻá ku ngāue mālohi, ʻo ʻikai ngata pē ʻi heʻeku feinga ke fakalakalaka ʻeku taukei vaʻingá ka naʻe pehē foki ki heʻeku tuʻunga fakaakó, peá u lava māʻolunga ai mei he ako māʻolungá.

ʻI heʻeku fuofua hū ki he ʻunivēsití, naʻá ku feohi fiefia mo ʻeku faiako tā-pulú kae pehē ki hoku ngaahi kaungāvaʻingá. Naʻa nau lelei ange ʻiate au, ko ia ne u feinga mālohi ke u tatau pē mo kinautolu. Naʻe lea mai ha niʻihi ʻi he timí kau ki hoku hingoa ʻuluaki ko Suhó. Naʻá ku talaange naʻe fakahingoa au heʻeku kui fefine Kōleá pea ʻi he lea faka-Kōleá ʻoku ʻuhinga ia ko e “moʻunga fakaʻofoʻofa.” Talu mei ai mo ʻeku ongoʻi hangē ʻoku liliú honau ʻulungaanga kiate aú, ne uesia ia ʻe he vākovi laui toʻu tangata ʻa Siapani mo Kōleá.

Ne nau kamata ui au “ko e leka Kōleá” pea naʻa nau pehē te u fakameleʻi e ongoongo ʻo e ʻunivēsití. Ne nau ʻai ke u fufulu e falemālōloó, kae ʻikai fakaʻatā ke u ako tā pulu mo kinautolu.

Naʻe fakaʻau ke fakaloto-mafasia ʻa e feohi mo kinautolú. Naʻá ku ongoʻi tuenoa ai koeʻuhí naʻá ku mamaʻo mei ʻapi. Naʻá ku ongoʻi tuēnoa ai. Ne u feinga ke u kei tuiaki pē ki heʻeku taumuʻá mo feinga ke toe saiʻia e timí mo e faiakó ʻiate au, ka naʻe hili ha taʻu ʻe ua, naʻe ʻikai ke u kei kātakiʻi ʻenau ngaohikovia aú, ko ia ne u foki leva ki ʻapi.

Ko ha taimi faingataʻa moʻoni ʻeni kiate au. Naʻe fakatupu ʻe he loto-mafasiá ha ngaahi uesia fakaʻatamai mo fakatuʻasino. ʻI ha taʻu kakato ʻe ua naʻe hōloa ai ʻeku ongoʻi falala pē kiate aú. Naʻe fakaʻau ke mole atu ʻeku fakaʻānaua ke u hoko ko ha tokotaha taukei ʻi he tā pulú. Naʻe ʻikai ke u toe ʻiloʻi ha meʻa ke ʻaonga ki ai ʻeku moʻuí. Pea naʻá ku loto-ʻita. Naʻá ku ʻita ki he tokotaha kotoa pē: ki he faiakó, ki hoku kaungāvaʻingá, pea mo ʻeku ongomātuʻá. Ne u fuʻu ʻita ʻaupito, ne u manavahē ai ʻi he ngaahi fakakaukau naʻá ku maʻú. Ne ʻikai haʻaku kaungāmeʻa, pea ne u ongoʻi naʻe ʻikai ke u toe lava ʻo falala pe feohi mo e niʻihi kehé. ʻI ha māhina ʻe ono, ne u toki mavahe pē mei ʻapi ke u ʻalu ʻo fakamālohisino ʻi he fale fakamālohisinó.

Lolotonga e taimi fakapoʻuli ko ʻeni ʻo ʻeku moʻuí, naʻá ku kaungāmeʻa ai mo Sasitini Kulisitī, ʻa ia ne ma fetaulaki ʻi he fale fakamālohisinó. ʻI heʻeku fuofua sio kiate iá, ne u fakakaukau ko ha tokotaha ako ia mei muli. Ne u kiʻi momou ke talanoa mo ia ka naʻá ku fakatokangaʻi ʻokú ne talanoa mo ha tokotaha ʻi he fale fakamālohisinó pea ne u fuʻu ʻohovale heʻeku fanongo ʻokú ne lea faka-Siapaní. Ne u kei ongoʻi taʻefalala pē ki he niʻihi kehé, ka naʻá ne fokotuʻu mai ke ma fakamālohisino fakataha. Naʻe ʻi ai ha meʻa makehe naʻe fotu meiate ia naʻe ʻikai mahino kiate au he taimi ko iá. Naʻá ku ongoʻi fiemālie ʻi he taimi ne ma feohi aí. Naʻe kamata leva ke u hanganaki fiefia atu ki homa taimi fakamālohisinó. Kuó u feohi mo ha taha naʻá ku ongoʻi te u lava ʻo falala ki ai ko haʻaku kaungāmeʻa.

Hili ha ngaahi māhina ʻo ʻema fakamālohisino fakatahá, naʻe fakaafeʻi au ʻe Sasitini ki ha kulupu maʻu meʻatokoni efafi naʻá ne faʻa ʻalu maʻu pē ki ai. Ne u kiʻi momou, ka naʻe hili haʻane toutou fakaafe ne u fakakaukau ke ma ʻalu pea tā koā ko ha maʻu meʻatokoni efiafi ia ʻa e kau taautaha kei talavoú ʻi he ʻapi ʻo Lisiate mo Kōlina Kalaké. Naʻá na talitali loto-māfana au ʻi heʻeku hū atu ki hona falé, naʻe lea faka-Siapani ʻa Misa Kalake kae lea faka-Pilitānia ʻa Sisitā Kalake. Naʻe ʻikai mahino kiate au e meʻa naʻe lea ʻaki ʻe Sisitā Kalaké, ka naʻá ku feinga ke u tali ia. Neongo naʻe tokolahi e niʻihi naʻe ʻikai ke nau poto he lea faka-Siapaní, ka ko ha kakai fiefia kinautolu naʻa nau angaʻofa mo anga fakakaumeʻa. Naʻe fakafiefia ʻaupito.

Ne u kamata ʻalu ki he ngaahi ʻekitivitī ʻa e kau taautaha kei talavoú pea naʻe teʻeki ʻaupito ke u feohi fiefia mo ha niʻihi pehē ʻi heʻeku moʻuí. Ne u fifili pe ko e hā e meʻa ne tupu ai ʻenau fuʻu angalelei mo anga fakakaumeʻa peheé.

ʻI he taimi ko ʻení naʻe fehuʻi mai ʻe Sasitini pe ko e hā ʻeku taumuʻa ki heʻeku moʻuí. Ne u ʻohovale he ʻiloʻi kuo kamata ke liliu ʻeku ngaahi taumuʻá. Naʻá ku talaange ʻoku ou fie ako lea faka-Pilitānia pea ʻoku ou fie hoko ko ha kaungāmeʻa lelei ki he tokotaha kotoa pē, hangē pē ko iá. Naʻá ne talanoa kau ki he kalasi lea faka-Pilitāna taʻe totongi ʻi honau siasí. Ne u ʻalu ki he kalasi lea faka-Pilitāniá pea ne u fetaulaki ai mo e ongo faifekaú. Neongo naʻe teʻeki ke u fakakaukau ki he ʻOtuá, ka naʻá ku ongoʻi ʻoku totonu ke u fakafanongo ki he ongo faifekaú. Naʻá na akoʻi kiate au e ngaahi meʻa mahuʻinga ʻo e ongoongoleleí mo fetuʻutaki telefoni mai he meimei ʻaho kotoa pē. Naʻá na hoko ko hoku ongo kaungāmeʻa lelei, pea naʻá ku fuʻu fiefia ai koeʻuhí naʻe teʻeki ke tokolahi haʻaku ngaahi kaungāmeʻa he taimi ko iá.

Ne kamata ke u fetaulaki mo e niʻihi tokolahi e kāingalotu ʻo e Siasí ʻi heʻemau kau fakataha ki he lēsoni ʻa e ongo faifekaú pea naʻá ku maheni lelei ai mo kinautolu. Ne nau akoʻi mai e ongooongoleleí pea nau hoko ko ha tā sīpinga lelei kiate au. Naʻe fakamatala ʻa Sasitini kau ki he Tohi ʻa Molomoná peá ne talamai ha ngaahi talanoa mei ai koeʻuhí ke u fie lau ia. Naʻe fakamatala fakaikiiki haʻaku kaungāmeʻa ʻe taha ko Singikou ʻa e ngaahi tokāteliné kiate au pea naʻe mahinongofua leva ia. Naʻá ne vahevahe ʻene fakamoʻoní ʻi he fakaʻosinga ʻema pōtalanoa kotoa pē.

Kuó u aʻusia ha meʻa ne u tui ki ai mo ha feituʻu ne u lata ai. Hili hono papitaiso mo hilifakinima aú, ne u fakakaukau ki he ngāue fakafaifekaú, ka naʻá ku manavasiʻi ʻi hono tukupaaʻi ha taʻu ʻe ua ki hono fakahoko iá. Ne u fakatalanoa ki ha niʻihi tokolahi kau ki he ngāue fakafaifekaú, kae tautautefito ki hoku ngaahi kaungāmeʻa naʻe ʻosi ngāue fakafaifekaú. Ne u fakakaukau lahi ki ai, pea naʻá ku ʻiloʻi ko e ongoongoleleí pē naʻá ne lava ke fakahaofi aú.

ʻOku ou ʻiloʻi kuo foaki mai ʻe he ʻOtuá ʻa e meʻa kotoa pē kiate au: ko ʻeku ngaahi fakaʻānauá, ʻamanaki leleí, kaungāmeʻá kae tautautefito ki he ʻofá. Naʻe tokoniʻi au ʻe he ongoongoleleí ke u haʻu mei he poʻulí ki he māmá.

Ko e Founga Ne U Vahevahe ai e Ongoongoleleí kia Suhó

Fai ʻe Justin Christy

ʻĪmisi
men at the gym

ʻI heʻeku fetaulaki mo Suho ʻi he fale fakamālohisinó, naʻá ne pehē naʻá ne fie ako lea faka-Pilitānia mo kau ki ha polokalama ako maʻá e kau tā pulú. Naʻá ku talanoa ange kau ki he kalasi lea faka-Pilitānia ʻi he lotú, ka naʻe hili ha ngaahi uike ia pea toki lava ke ma kau ki ai. Ka ʻi he taimi tatau pē, naʻá ma fepōtalanoaʻaki lolotonga ʻema fakamālohisinó kau ki he ngaahi tefito ʻi he ongoongoleleí, Tohi ʻa Molomoná mo e anga ʻo e moʻuí fakalūkufua.

Naʻe hanga ʻe he anga fakakaumeʻa mo e tā sīpinga lelei ʻa e kāingalotu ʻo e Siasí ʻo tohoakiʻi ʻene tokangá pea naʻa nau tokoniʻi ia ke ne ako kau ki he ongoongoleleí. Ko e Laumālié ʻokú ne tataki ʻa e fakauluí; ko ʻetau meʻa pē ʻoku faí ko e tufaki e pōpoakí mo poupouʻi e niʻihi kehé ʻi heʻenau fili maʻanautolu peé.

Naʻe faʻa fakalotomafasia kiate au ʻeku fakakaukau ke vahevahe ʻa e ongoongoleleí. Ka kuó u ʻiloʻi kapau te tau kamata lea pē ʻi he taimi totonú, te tau maʻu ai ha ngaahi faingamālie ke ngāue fakafaifekau. Ko e meʻa pē ʻoku fie maʻu ke tau faí ko ʻetau fakaafeʻi ʻa e niʻihi kehé ki ha ʻekitivitī pe fakataha ʻa e siasí. Kapau te tau loto tauʻatāina, ʻe ʻi ai maʻu pē e ngaahi faingamālie ke tau vahevahe ai e ongoongoleleí.