2019
Ia Avea pe Sa Avea: O Le Fesili Lena
Oketopa 2019


Ia Avea pe Sa Avea: O Le Fesili Lena

Ua faamoemoeina i tatou e faamasino. E tatau ona tatou faia. Ae le tatau ona tatou faatusatusa pe faaigoaina isi.

Ata
variety of different people

Ata na tusia e David Green

I nai tausaga talu ai na ma asiasi ai ma loʻu toalua i le Maota o le Tupu o Kronborg i Helsingør, Tenimaka. O lenei maota na lauiloa i le tala na tusia e William Shakespeare o le Hamlet. Aʻo ma savavali i le faapaologa o le maota, o ma mafaufau na faatumuina i vaaiga ma talanoaga mai le tala, aemaise lava le fesili iloga a Hamlet, “Ia ave, pe leai: o le fesili lena.”

Ona ou mafaufau ai lea i se fesili e sili atu ona talafeagai e fesili ifo ai ia i tatou lava: “Ia avea pe sa avea: o le fesili lena.”

Faataga le Faaleleia

Ae paga lea, e masani ona tatou faʻaaoga igoa pe a talanoa e uiga i isi. Mo se faʻataʻitaʻiga, e mafai ona tatou fai atu upu e pei o:

  • “O Elder Brown o se faifeautalai paie.” Nai lo lena, e tatau ona tatou fai atu, “E lei galue malosi Elder Brown talu ai nei, ae ou te talitonu e mafai e ia ona faaleleia.”

  • “O Maria e le o se tagata lotu.” I se faatusatusaga, e mafai ona tatou faapea atu, “E le o fiafia Maria i mea tau lotu, ae atonu na te lagonaina le Agaga pe afai ou te tuuina atu lau molimau ia te ia.”

A tatou fai atu o se tasi e faapea, e uma ifo ua tatou faia ni igoa po o ni faatusatusaga, faamasinoina e aunoa ma le tuuina atu o le avanoa e sui ai pe faaleleia. Ae a tatou faapea atu sa avea, ua tatou faailoa atu tatou te talitonu e mafai ona alualu i luma pe faaleleia.

E Leaga le Faamasino?

O le tele o faaliliuga o le Tusi Paia o loo aumaia ai le vaega lenei o se aoaoga mai le Faaola: “Aua tou te faamasino atu, ina nei faamasinoina outou” (Mataio 7:1). Ae o le Faaliliuga a Iosefa Samita e faamanino mai ai: Aua e te faamasino ma le le tonu… , ae faamasino le faamasinoga tonu (i le Mataio 7:1, vaefaamatalaga a; faaopoopo le faamamafa).

E moni lava e talia-ma e faʻamoemoeina-ona tatou faʻaaogaina le faamasinoga ao tatou iloiloina, suesue, ma iloatino tulaga ma fai faaiuga. Ma e taua tele lo tatou faʻaaogaina o le faamasinoga amiotonu ao tatou fegalegaleai ma tagata.

Mo se faʻataʻitaʻiga, e tatau ona tatou iloiloina ma le faʻaeteete po o ai o le a tatou faaipoipo i ai, faʻaaoga le iloatino e malamalama ai i manatu o se tasi, pe iloilo le gafatia o le tagata e faʻatino se galuega faʻapitoa.

E tatau ona tatou iloiloina i taimi uma amioga a tagata po o uiga e ala i faatulagaga a le Alii, e pei ona i ai i tusitusiga paia ma upu a perofeta. E sili atu i mea uma, e tatau ona tatou mautinoa o a tatou faʻamasinoga e le taumafai e faʻamalamalama ma le le alofa, vave faia faatusatusaga, pe faia ni igoa ma le tonu mo isi.

E Mafai ona Sui

Tatou te faʻaaogaina le faamasinoga le tonu pe a tatou faaalia sese isi, aemaise pe afai o le faia o lea mea tatou te manatu ai e le mafai ona latou suia. I a tatou fegalegaleaiga uma ma isi, e tatau ona tatou manatua ona o le taulaga togiola a le Alii, ua tofu i tatou ma le gafatia e faaleleia ai. Mafaufau i faataitaiga nei mai le Faaola:

  • Sa Ia valaauliaina le fafine na molia i le mulilua, “Alu ia oe, aua e te toe agasala” (Ioane 8:11).

  • Na Ia faapea atu i se tasi alii sa faasatauroina i autafa o Ia, “O le aso ta te faatasi ai ma oe i parataiso” (Luka 23:43).

  • I le avea ai ma se tagata toetu, sa faaauau pea ona Ia vaaia le gafatia o Peteru ma ia fautuaina o ia, e ui lava na faafitia faatolu e Peteru o Ia (tagai Mataio 26:34 ma le Ioane 21:15–17).

  • Na Ia fai atu ia Saulo, o le sa sauaina le Au Paia, e salamo. O Saulo, o le na avea ma Paulo, na usiusitai ma avea ma tagata amiotonu. (Tagai Galuega 9:3–6.)

O le Alii o Iesu Keriso o se siamupini o avanoa lona lua-ma lona tolu ma le lona fa. Sa Ia aoao i tatou ina ia faamagalo atu “seia faafitugafulu ni fitu” (Mataio 18:22). E na o Ia lava le tagata na ola i se olaga atoatoa i lenei lalolagi, ae ona o Lona soifuaga, Ana aoaoga, Lana taulaga togiola, ma Lona Toetu, ma e ala i sauniga o Lana talalelei, e mafai foi ona tatou atoatoa i se aso. O le faasino atu io tatou uso ma tuafafine i se auala e faaalia ai le le talitonu i lo latou malosi e sui ai o le a faailoa mai ai foi le le talitonu i le mana o le Faaola ma Lana Togiola.

Fafo ma Totonu

O se mea moni o le olaga tatou te masani ona faʻamasino atu (ma e faʻamasinoina foi i tatou) i feiloaiga muamua. O loʻo lamatia i tatou i le faamasinoina ma le le tonu, peitaʻi, pe a tatou faʻamasino i le na o le faʻavae i luga o feiloaiga muamua ma lē mafai ona iloiloina le uiga moni o se tagata.

“Aua e le vaai Ieova pei o le vaai o tagata; aua e vaai tagata i le tino, a e vaai Ieova i le loto” (1 Samuelu 16:7). Na faasino atu Iesu i tagata pepelo i Lona aso o “tuugamau ua faasinasinaina, o loo matagofie i fafo, a o totonu ua tutumu i … ma mea leaga uma.” (Mataio 23:27).

Sa lei aoaoina e le Faaola o foliga vaaia lelei ma foliga lelei e le o se mea lelei ae o le uiga o totonu o se tagata (tulaga mama ma le faaleagaga) e sili ona taua. Mafaufau io tatou malumalu mamalu: o laufanua e matagofie, ae e sili ona taua o sauniga o loo faatinoina i totonu.

E manaomia foi faifeautalai ina ia faatumauina tulaga faatonuina o laei ma teuga. O le mama, laei tauagafau, ma le faaaogaina o gagana talafeagai, latou te faia ai se faataitaiga lelei mo i latou faatoa faalogo i le talalelei a Iesu Keriso e ala i mea latou te vaai ma faalogo i ai mai faifeautalai

Faatinoina o le Iloatino

A o tatou taumafai e faia ni faamasinoga amiotonu, e taua le faʻaaoga o le iloatino. O le taiala i Tusitusiga Paia o loo faapea mai o le iloatino “ia malamalama pe iloa se mea e ala i le mana o le Agaga. … E aofia ai le muai iloa o le uiga moni o le tagata ma le pogai ma le uiga o faaaliga faaleagaga” (“Iloatino, Meaalofa o le”).

O nisi taimi o tagata e leaga i totonu e faʻaaoga foliga faalelalolagi e taumafai ai e togafiti i tatou i mafaufauga ua agavaa i latou e faʻataʻitaʻi. O i latou o “ua popoto i o latou lava mata ma atamamai i la latou lava vaaiga” (Isaia 5:21; 2 Nifae 15:21). Na mafai e le Faaola ona vaai atu i tala atu o lenei taufaaleaga, ma sa mafai ona Ia iloatinoina le malosi o le amio ma le faamaoni o le loto e oo lava i tagata sili ona lotomaualalo ma lotovaivai.

Sa faaaoga e Alema lena ituaiga o iloatino ina ua ia saunoa atu ia i latou o e na “inosia e tagata uma ona o lo latou matitiva” ae ua faamanuiaina ona ua latou lotomaualalo ma “maualalo i le loto” (tagai Alema 32: 5–8).

E tatau ona tatou manatua “o mea a le Agaga o le Atua … e iloatino ai faaleagaga” (1 Korinito 2:14). Pe a tatou vaai atu i isi e pei ona silafia e lo tatou Tama i le Lagi, o le iloatino e mafai ai ona tatou faia le faamasinoga tonu.

Faamasinoga Tonu

O aso uma o tatou olaga tatou te faamasinoina e ala i le iloiloina, suesueina, ma le iloatino. Peitai, ua finagalo le Alii ia tatou faia ma le amiotonu. I le avea ai ma soo o le Alii o Iesu Keriso, o a tatou upu ma amioga e tatau ona faaalia ai tatou te alolofa mutimutivale, alolofa, ma naunau e fesoasoani.

I le avea ma faamasino amiotonu, e tatau ona tatou mautinoa tatou te gauai atili atu i uiga o se tagata nai lo o latou foliga vaaia. I le taimi lava e tasi, e tatau ona tatou manatua o aso uma tatou te fatuina ai lagona muamua i le auala tatou te vaʻavaʻai ai ma upu tatou te faʻaaogaina. O le toatele o tagata o le a tosina atu e saili atili e uiga io tatou uiga ma le savali o le talalelei pe afai o o tatou foliga vaaia e atagia ai le taua maualuga o la tatou savali.

O lo tatou Alii ma le Matai, o Iesu Keriso, ua faaali mai ia i tatou le faataitaiga atoatoa e mulimuli ai ao tatou taumafai e faamasino ma le amiotonu. E tatau ona tatou—pei o Ia—faapaleniina mea tatou te vaaia i luga ma mea o loo i totonu o tagata taitoatasi.