2022
Ko Hono Maʻu ʻEku Fakamoʻoni ki he Kāmeni Fakatemipalé
Sune 2022


Fakakomipiuta Pē: Kakai Lalahi Kei Talavoú

Ko Hono Maʻu ʻEku Fakamoʻoni ki he Kāmeni Fakatemipalé

Ne hangē hono fuofua tui e kāmení ko ha konga naʻe pulia mei he pāsolo naʻá ku feinga ke fakakakató.

ʻĪmisi
taʻahine ʻoku lue ʻi he vahaʻa ʻo e falé, ʻapiakó, mo e temipalé

Tā fakatātaaʻi ʻe David Green

ʻI he taʻu ʻe taha mo e konga kimuʻa peá u ʻalu ki he Temipale Uāsingatoni D.C. ke maʻu hoku ʻenitaumení, ne teʻeki ke u fanongo ʻi he Tohi ʻa Molomoná pe ko e Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní. Ka ʻi heʻeku fetaulaki mo e ongo faifekaú pea kamata ako kau ki he Siasí, naʻá ku ongoʻi naʻe moʻoni ʻa e ongoongoleleí.

Naʻe papitaiso au ʻi he vaeuaʻanga hoku taʻu fakaʻosi ʻi he akoʻanga māʻolungá, lolotonga ʻeku teuteu ke hū ki he ʻUnivēsiti Siaositauní. Hili ha taimi nounou mei heʻeku papitaisó, naʻe ʻeke mai ʻe ha kāingalotu ʻe niʻihi ʻi hoku uooti totonú pea naʻa mo e kau faifekau ne ngāue ʻi he feituʻu ko iá pe naʻá ku fakakaukau ke u ʻalu ʻo ngāue fakafaifekau. Naʻá ku tali fakapapauʻi maʻu pē ʻikai. Te u akoʻi fēfē nai ki he kakaí ha tui fakalotu mo e tōʻonga moʻui naʻá ku toki kamata ohi peé?

Naʻá ku maʻu hoku tāpuaki fakapēteliaké ʻi ha ngaahi uike siʻi kimuʻa peá u hiki ki Siaositauní, pea naʻe ʻomi ʻe he aʻusia ko iá ha fakakaukau lahi fekauʻaki mo hoku kahaʻú. Kimuʻa peá u kau ki he Siasí, naʻá ku ongoʻi hangē naʻe hoko maʻu pē ʻeku moʻuí ʻo hangē ko e palaní, pea fakafokifā pē kuo veuki lahi ʻa e sīpinga ko iá. Naʻe ʻikai ʻasi ʻi hoku tāpuaki fakapēteliaké ʻa e anga ʻeku fakakaukau maʻu pē ki heʻeku moʻuí. Ko e taha ʻo e ngaahi moʻoni vave taha ne u akó ko e faleʻi taʻe-toe-fakaʻikaiʻi ko ia ʻoku totonu ke u ngāue fakafaifekaú.

Ne ʻikai fuoloa kuó u fakakaukau ke kamata fakafonu ʻeku foomu ngāue fakafaifekaú, neongo naʻá ku momou.

Naʻe mahino kiate au naʻe angamaheni ke maʻu ʻe he kāingalotú honau ʻenitaumeni fakatemipalé kimuʻa pea nau toki hū ki he malaʻe ʻo e ngāue fakafaifekaú, ko ia naʻá ku kamata teuteu leva ke hū. Naʻá ku ʻiloʻi ko e taha ʻo e ngaahi liliu ʻe hoko ʻi heʻeku moʻuí ko e tukupā ke tui ʻa e kāmeni fakatemipalé. Naʻe teʻeki ke u fakakaukau lahi ki he kāmení kimuʻa peá u kamata teuteu ki he temipalé, ko ia naʻe ʻikai haʻaku faʻahinga fakakaukau ki hono tuí.

Hili ʻeku hiki ki he ʻunivēsití, naʻá ku ngāue mo ʻeku pīsopé peá u ʻalu ki he ʻinisititiutí he uike kotoa pē. Naʻe angaʻofa feʻunga ʻeku faiako ʻinisititiutí ke fakafenāpasi e fakahinohino teuteu ki he temipalé ʻi ha ngaahi uike kae ʻoua kuo aʻu ki hoku ʻaho ʻenitaumení. Ko ha ʻaloʻofa ongongofua ʻeni, koeʻuhí naʻá ku mavahe mei hoku uooti totonú pea naʻe ʻikai ha fāmili ʻi he Siasí ke tataki au. Ne faifai peá u maʻu hoku uiuiʻí ke ngāue fakafaifekau ki Palakuai, pea naʻá ku mateuteu ki he fuofua taimi ke u ʻalu ai ki he temipalé.

Ko e ʻAlu ki he Temipalé

Naʻe hangē ʻa e ʻalu ki he temipalé ko e foki ki ʻapí. Naʻa mo hono fuofua tui ʻo e kāmení, ne hangē ia ko e konga naʻe pulia ʻi ha pāsolo naʻá ku feinga ke fakakakató. Naʻe mahino kiate au ko ʻeku fuakava ke tui ʻa e kāmení ko ha sitepu mahuʻinga ia ʻi heʻeku fakalakalaka fakalaumālié, pea neongo ʻoku toputapu mo fakatāutaha ʻa e fili ko ʻení, ka naʻá ku fakahoko fiefia ia he naʻá ku ʻiloʻi ko e ʻilo ko ia te u maʻu fekauʻaki mo hoku tuʻunga fakalangi ko e ʻofefine ʻo e ʻOtuá, naʻe mahulu atu ia ʻi ha toe meʻa ʻe lava ke foaki mai ʻe he māmaní.

Hili hono maʻu hoku ʻenitaumení, ko e liliu lahi tahá naʻe ʻikai ko e ongo naʻá ku maʻu ʻi hono tui e kāmení ka ko e vala foʻou naʻe fie maʻu ke u kumí. Naʻá ku liʻaki ha vala lahi ʻi heʻeku tukuʻanga valá ʻa ia naʻe ʻikai ke ʻufiʻufi lelei ai hoku kāmení.

Ka neongo ia, naʻe ongo tonu hono fakahoko e ngaahi liliu ko iá ʻi heʻeku moʻuí. Koeʻuhí naʻá ku tuku ha taimi ke u teuteu ai ki he temipalé, naʻe hoko ʻa e liliu ki hoku valá ko ha aʻusia fakafiefia mo faingofua. Pea ʻi heʻeku fāifeinga ke ako lahi angé, naʻe toe fakaloloto ange ʻeku fakamoʻoni ko e tukupā ko ia ke tui ʻa e kāmeni fakatemipalé ʻoku mahulu atu ia ʻi ha liliu pē ʻi he valá—ko ha fakaʻilonga ia ʻo ʻeku līʻoa ki hoku Fakamoʻui ko Sīsū Kalaisí, pea mo ʻeku fili ke muimui kiate Iá. Ko ha meʻaʻofa foki ia—ko ha fakamanatu mahino ʻo ʻeku ngaahi fuakava fakatemipalé mo e mālohi, maluʻi, mo e ngaahi tāpuaki ʻoku lava ke u maʻu ʻo fakafou ʻi he feilaulau fakalelei ʻa e Fakamoʻuí.

Ko e meʻa pē ne u ʻamanaki ki ai ʻi heʻeku ʻalu ki he temipalé he ʻaho ʻo hoku ʻenitaumení ke u ongoʻi e ʻofa ʻa e ʻOtuá ʻiate aú. Naʻe lava ke u ongoʻi lahi ange ia ʻi he temipalé ʻi ha toe taimi kimuʻa, pea naʻá ku fakapapau ke tauhi ʻeku ngaahi fuakavá mo tui hoku ngaahi kāmení koeʻuhí naʻe ʻikai ke u teitei loto ke mole ʻa e ongo ko iá.

Ko e Fāifeinga ke Tauhi ʻEku Ngaahi Fuakavá

Lolotonga e ngaahi taimi fakataʻelata mo taʻe-pau taha ʻo ʻeku moʻuí, kuo tokoniʻi au ʻe heʻeku fakamoʻoni ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni faingofua mo mahuʻinga ʻo e ongoongoleleí ke u tui maʻu pē hoku kāmení lolotonga ʻeku fāifeinga ke tauhi e ngaahi fuakava naʻá ku fai ʻi he temipalé.

ʻOku ou maʻu ʻa e fiemālie lahi ʻi he ngaahi lea ko ʻeni meia Palesiteni Lāsolo M. Nalesoní:

“Ko e hoko pē ha faʻahinga palopalema ʻi hoʻo moʻuí, ko e feituʻu malu taha ke te ʻi ai fakalaumālié ke moʻui ʻi loto hoʻo ngaahi fuakava fakatemipalé!

“Kātaki ʻo tui mai kiate au ʻi he taimi ʻoku ou pehē ai ko e taimi ʻoku fokotuʻu mālohi ai ho tuʻunga fakalaumālié ʻia Sīsū Kalaisí, ʻoku ʻikai fie maʻu ke ke manavahē. ʻI hoʻo fai pau ko ia ki hoʻo ngaahi fuakava ne fakahoko ʻi he temipalé, ʻe fakamālohia koe ʻe Hono mālohí. Pea, ʻi he tō mai ʻa e ngaahi mofuike fakalaumālié, te ke lava ʻo tuʻu mālohi koeʻuhí ʻoku fefeka mo taʻe-ueʻia ho fakavaʻe fakalaumālié.”1

Kuo teʻeki ke faingofua ange ʻeku moʻuí talu ʻeku kau ki he Siasí. Ko hono moʻoní, ko e ngaahi taimi faingataʻa taha ʻo ʻeku moʻuí naʻe hoko ia hili hoku papitaisó. Ka neongo ia, ʻoku ou ʻiloʻi naʻe hanga ʻe heʻeku ʻilo ki he ongoongolelei kuo fakafoki maí mo e mālohi mei he ngaahi fuakava ne u fai ʻi he temipalé ʻo fakamaʻamaʻa e ngaahi faingataʻá ni, pea naʻe mei kehe ʻaupito ʻa e olá ka ne ʻikai ʻeku tui kia Sīsū Kalaisí.

ʻOku faingataʻa ke moʻui ʻo fakatatau ki heʻete tui ko ha ākonga ʻa Kalaisí ʻi he taimi ʻoku ngali fepaki ai ʻa e māmaní mo e ngaahi tuʻunga moʻui ʻoku ou fāifeinga ke tauhí. Kae hangē ko e fakamatala ʻa Palesiteni Nalesoní, ko e hūfangaʻanga lelei taha kiate aú ko ʻeku moʻui ʻi loto ʻi heʻeku ngaahi fuakava ʻi he temipalé, kau ai hono tui hoku kāmení ʻi he founga ne u palōmesi ki aí. Pea ʻi he hokohoko atu ʻeku fakahoko iá mo nofo maʻu ʻi he hala ʻo e fuakavá, ʻoku ou ʻilo te u aʻusia ʻa e fiefiá.