2022
Fehangahangai mo Hotau Ngaahi Kolaiaté
Sune 2022


“Fehangahangai mo Hotau Ngaahi Kolaiaté,” Liahona, Sune 2022.

Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Ngāue Fakaetauhí

Fehangahangai mo Hotau Ngaahi Kolaiaté

Pea mo e founga te tau lava ai ʻo tokoniʻi e niʻihi kehé ke nau fai e meʻa tatau.

ʻĪmisi
ongo kaungāmeʻa fefine ʻokú na tui ha meʻa maluʻi ʻo e matá mo talanoa

Kimuʻa ʻi he mahaki fakaʻauha COVID-19, ne pehē ʻe Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni, “ʻI he ngaahi ʻaho ka hokó, he ʻikai lava ke tau moʻui fakalaumālie taʻe kau ai ʻa e tataki, fakahinohino mo e ivi fakafiemālie, mo tatau maʻu pē ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní.”1

Naʻe nofo ʻa Papulā ʻi ha uooti foʻou ʻi ha ngaahi māhina siʻi pē ʻi he taimi ne kamata ai e mahaki fakaʻauhá. Hangē ko ha niʻihi tokolahi, naʻá ne ʻiloʻi kuo liliu ʻene ngaahi palaní. Naʻá ne fakakaukau ʻe lelei ke feʻiloaki mo ha ngaahi kaungāmeʻa foʻou, ka naʻe hoko ia ko ha meʻa faingataʻa. Naʻe pau ke liliu ʻa e ngaahi sīpinga ʻo e ngāue fakaetauhí lolotonga e taimi nofomaʻú. Naʻe ʻikai ke ne maʻu ha faingamālie lahi ke maheni mo e kāingalotu ʻo hono uooti foʻoú. Naʻá ne fehuʻi pē kiate ia, “ʻE founga fēfē haʻaku ʻaʻahi, ngāue, tokoni, mo ʻofa he kau fafiné ʻi he taimi ʻoku ʻikai malava ai ke u ʻaʻahi ki ha tahá? Naʻa mo e text ʻoku faingataʻa ʻi he taimi ʻoku ʻikai ʻiloʻi ai ʻe he kau fafiné hoku hingoá pe fiká koeʻuhí ko ʻeku foʻoú.”

Naʻá ne ʻiloʻi ʻoku toe mahuʻinga ange ke lotu mo fakafanongo ki he ngaahi ueʻi [fakalaumālié] ʻi he ngaahi tūkunga peheé. Taimi ʻe niʻihi naʻá ne ongoʻi naʻe ueʻi ia ke ne ʻoatu pē ha kiʻi tohi. Ko e taimi ʻe niʻihi naʻá ne ʻave ai ha text ʻo fakamālō ki ha fefine ko ʻene lotu ʻi he houalotu sākalamēnití pe fakahaaʻi ʻene houngaʻia ʻi he fakamoʻoni ʻa e husepāniti ʻo ha fefine kehe. Naʻe tokoni ha faʻa ʻaʻahi vā mamaʻo fakasōsiale ʻi ha fakafaletolo ʻo ha taha ke fakakakato ʻene fie maʻu ke sio mo talanoa hangatonu mo ha tahá. Naʻe taki ia ʻe ha ueʻi fakalaumālie ʻe taha ke ne fakakaukau ki ha poulu supo hina fakafiemālie mo ifo, ko ia naʻá ne ʻave leva ʻa e founga hono ngaohí mo ha foʻi hina (butternut).

Naʻe ʻikai ko e founga ia naʻá ne ʻamanaki ʻe hokó ʻi heʻene hiki maí. Naʻe hoko ʻa e nofomaʻú ko ha founga ne tuai ai ʻa ʻene feinga ke maheni lelei ange mo hono ngaahi tokouá. Ka ʻi heʻene muimui ki he faleʻi ʻa Palesiteni Nalesoni ke fakatupulaki ʻene malava fakalaumālie ke maʻu ha fakahaá, naʻá ne ikunaʻi e ngaahi faingataʻá, hoko ko ha fefine ngāue fakaetauhi lelei ange, mo fokotuʻu ha ngaahi feohi vāofi fakakaungāmeʻa.

Fehangahangai mo e Kau Saienití

ʻE lava ke fakatupu puputuʻu mo fakafonu ʻe he fakamatala halá mo e ngaahi fakakaukau ʻoku fepakipakí ʻa e māmaní. Ka kuo ʻomi ʻe he ʻOtuá ha kau palōfita ke tataki kitautolu. Te tau lava ʻo tokoniʻi e niʻihi kehé ke nau maʻu ha tui ke muimui ki he ʻEikí mo ʻEne kau palōfitá neongo e fakakaukau manakoa ʻa e kakaí, koeʻuhí ʻe neongo pe ko e hā hotau ngaahi faingataʻaʻiá, ka “ʻoku ʻa [e ʻEikí] ʻa e taú” (1 Samuela 17:47).

ʻI he fehangahangai ʻa Tēvita mo Kolaiaté, naʻá ne tuku ki he tafaʻakí ʻa e tataá, teunga taú, mo e heletaá kae fakamahafu ia ʻaki ha fanga foʻi maka hamolemole ʻe nima mo ha maka tā. Naʻe hangē naʻe ʻikai maluʻi mo tuʻu laveangofuá ʻa Tēvitá, ka naʻá ne ikunaʻi ʻa e saienití ʻaki pē ʻene maka-taá mo ʻene tui ki he ʻOtuá. (Vakai, 1 Sāmiuela 17:38–50.)

Mahalo te tau ongoʻi taʻemateuteu ke fehangahangai mo hotau ngaahi faingataʻá ʻo ʻikai maʻu ʻa e ngaahi tali kotoa ʻoku tau fie maʻú. Ka ʻo kapau ʻoku tau maʻu ʻa e tui ke laka atu ki muʻá mo e ngaahi meʻafoaki fakalaumālie ʻoku tau maʻú, ʻe feʻunga pē ia ke fakahoko ai ʻe he ʻEikí ʻa ʻEne ngāué.

Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ke Fakakaukau Ki Aí

ʻI he taimi ʻoku tau tokoniʻi ai e niʻihi kehé, ʻoku fie maʻu ke tau ʻiloʻi ʻe lava ke lahi e ngaahi founga ke fehangahangai ai mo ha palopalemá. Ko ʻetau taumuʻá ke tokoniʻi kinautolu ke langa hake ʻenau moʻui fakafalala fakalaumālie pē kiate kinautolú ʻaki ʻenau kumi haʻanau ngaahi founga fakaleleiʻi ʻi he tokoni ʻa e ʻEikí.

Fakakaukau ki ha ngaahi founga ʻe lava ke ke tokoni ai ʻaki hano langaki ʻenau tuí mo falala ki he palōfita ʻa e ʻEikí pea mo e fakahā fakatāutahá.

ʻE lava ke kau heni hono vahevahe hoʻo ngaahi aʻusia ʻi hono maʻu ha fakahinohino mo ha fakafiemālie ʻi he muimui ki he palōfitá mo fekumi ki ha fakahinohino fakalangí.

Te ke lava foki ʻo fakahinohinoʻi kinautolu ki he feituʻu te nau lava ʻo ako ai ʻa e meʻa kuo lea ʻaki ʻe he kau palōfitá fekauʻaki mo e ngaahi tūkunga tatau.

Ko e Hā Te Tau Lava ʻo Fakahokó?

Maʻu ʻa e loto-toʻa ke vahevahe hoʻo fakamoʻoni ʻoku ʻi ai ʻa e nonga mo e malu ʻi he muimui ki he fakahinohino ʻa e ʻEikí ʻoku fakafou mai ʻi he kau palōfitá mo e fakahā fakatāutahá.